DUS Hızlı Tekrar Soru Yakalama-Goodman Gilman- Katzung Güncellemeleri

69 Pages·1994·1.27 MB·Turkish

by  Farmakale

DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru
Yakalama + Goodman Gilman-
Katzung Güncellemeleri
[email protected]
farmakale
NOT!!
Arkadaşlar özellikle antibiyotikler, lokal- genel anestezikler ve farmakolojiye
giriş ile ilgili kısımlara dikkat çekmek istiyorum.
Farmakolojide DUS için sorular şimdiye kadar genellikle çok ayrıntıya
girilmeden sorulmuştur. Elinizdeki bu not sadece farmakoloji değil fizyoloji
biyokimya ve hatta mikrobiyolojiden de bir çok soruyu yakalamaya yönelik
tasarlanmıştır.
Hocam bu not kitabın veya sizin ders notunun yerini tutar mı? diye soran
arkadaşlar… Tabi ki kitap veya ders notu kadar geniş değildir. Fakat son bir
tekrar yapmak için veya farmakolojiyi gözden çıkarmış arkadaşlara son bir
yardım olabilmesi için oldukça efektiftir.
Az zamanda çok iş yapmanıza olanak sağlayacağını düşündüğüm bu notun
hepinize yararlı olması dileğiyle
Sevgilerimle
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama
Farmakokinetik  ADME (Absorbsiyon Dağılım Metabolizma Eliminasyon)
Farmakodinamik İlaç Reseptör İlişkisi
Farmakovijilans  Piyasaya çıktıktan sonra (Faz 4) nadir yan etkileri bulur
Gen tedavisi  Kanser tedavisi / Adenovirüs genomu kullanılır
Orijinal ilaç- Jenerik farkı  İnert madde. Geri kalan her şey aynı
Absorbsiyonu etkileyen en önemli faktör  Lipofiliklik
Asit ilaç asit ortamda Bazik ilaç bazik ortamda süper emilir
Lipofilikliği etkileyen en önemli faktör  pKA
İlaç pKA= Ortam pH ise  İlaç %50 Lipofilik %50 Hidrofilik
Asit ilaç için Ortam kendisinden 1 birim daha asit ise %90; 2 birim daha asit ise %99 lipofilik
Bazik ilaç içinOrtam kendisinden 1 birim daha bazik ise %90; 2 birim daha bazik ise %99 lipofilik
p- Glikoprotein pompa substratı hem de pompayı yavaşlatır  Kinidin verapamil diltiazem
Konsantrasyon zaman grafiğinden  cMax, tMax, T1/2, EAA
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama
Yarı ömür 0,7 x Dağılım hacmi/Klerens
Sıfırıncı kinetik (doz arttıkça yarı ömür uzar)  Fenitoin, Alkol, Lidokain, Aspirin, Heparin
𝐷𝑜𝑧 𝑥 𝐵𝑖𝑦𝑜𝑦𝑎𝑟𝑎𝑟𝑙𝑎𝑛𝚤𝑚
Kararlı durum konsatrasyonu hesaplama Oral C ∶
ss
𝐾𝑙𝑒𝑟𝑒𝑛𝑠 𝑥 𝐷𝑜𝑧 𝑎𝑟𝑎𝑙𝚤ğ𝚤
Css ulaşma süresi  Yarı ömür x 4 veya 5
Kararlı durumun %90’ına ulaşmak için süre 3,3 x yarı ömür
Hangi kullanımda presistemik eliminasyon olmaz  IV, Sublingual
Presistemik eliminasyona uğrayanlar  Propranolol, Morfin
Enterohepatik siklusa uğrayanlar  Seks steroidleri, Rifampin
Bağırsak florası bozulursa  Enterohepatik siklusa uğrayan ilacın ömrü kısalır
Asit ilacı bağlayan  Albümin
Bazik ilacı bağlayan  Alfa 1 asit glikoprotein
Bağlı ilaç  Etki yapamaz, dağılamaz, yıkılamaz, glomerülden süzülemez
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama
Sekestrasyona uğrayan ilacın Dağılım hacmi büyük, yarı ömrü uzundur; diyalizle temizlenemez
İlacın etki süresi kısa yarı ömrü uzunsa Redistirbüsyona uğruyor
İlacın yarı ömrü kısa etki süresi uzunsa İrreversible etki ediyor demektir
Zaten vücutta olanı vücuda veriyorsan (insülin, folik asit vs) Kategori A
Piyasaya çıkan tüm ilaçlar ilk önce  Kategori C
Gebelerle ilgili en az bilginin olduğu  Kategori C
Gebeye kontrendike  Kategori X
Gebeye yarar zarar oranına bakılıp verilen  Kategori D
Hiçbir antibiyotik-antiepileptik  Kategori X değildir
Hoffman reaksiyonuyla kan pH sında metabolize  Atraküryum
Metabolize olmadan atılan Azot, Xenon, Lityum, Gabapentin, Aminoglikozidler
Ön ilaç  ACE inh (kaptopril, lizinopril hariç), Kortizon, Prednizon, Lovastatin, Simvastatin,
Metildopa, Minoksidil
Önce Asetilasyonla Faz 2 Sonra Faz 1’ e uğrayan ilaç  İzoniazid
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama
Yaşlılık ve KC hastalığıyla etkinliği değişmeyen Faz 2 reaksiyonları
Faz 2 enzimleri anahtar cümle Konjugasyon yaparlar
En fazla görev yapan Faz1 enzim Cyp 3A4
En fazla genetik polimorfizm gösteren ve indüklenmeyen Cyp 2D6
Asetominofeni yıkan Cyp 2E1
Bir ilaç plazma esterazı ile metabolize oluyorsa Yarı ömrü kısadır
Plazma kolinesteraz eksikliğinde uzamış apne Süksinilkolin Mivaküryum
Yavaş asetilleyicide yan tesir yapanlar DaMaK SuPHİ (dapson, metamizol, klonazepam, sülfonamid,
prokainamid, hidralazin, İzoniazid)
KC enzimlerinde hem indüksiyon hem inhibisyon Omeprazol, İzoniazid, Alkol
Barbituratlardan enzim inhibisyon yapan Sekobarbital
Lipofilik ilacın atıldığı organ Akciğer
Asit ilaçla zehirlenmede idrar bazik; bazikle zehirlenmede idrar asidik yapılır
𝑰𝑴,𝑺𝑪,𝑶𝒓𝒂𝒍,𝑹𝒆𝒌𝒕𝒂𝒍
Mutlak Biyoyararlanım
𝑰𝑽
𝑺𝑪,𝑶𝒓𝒂𝒍,𝑹𝒆𝒌𝒕𝒂𝒍
Nisbi Biyoyararlanım
𝑰𝑴
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama
Yaşlılarda etkisi azalan İnsülin, Beta agonist
En güvenilir terapötik indeks hesaplama LD /ED (en güvenilir)
1 99
G6P Dehidrogenaz eksikliğinde hemoliz yapan Klorokin, Primakin, Kinin, İzoniazid, Kinolonlar,
Sülfonamidler, Kloramfenikol
G6P Dehidrogenaz eksikliğinde hemoliz + methemoglobinemi yapan Dapson, Rasburicase
Ryanodin mutasyonunda malign hipertermi yapan Süksinilkolin; Halotan en fazla Azot en az
olmak üzere inhalasyon anestezikleri
Malign hipertermi, Nöroleptik malign sendrom tedavisi Dantrolen
Hücre içi reseptör kullananlar Glukokortikoidler, Aldosteron, Östrojen, Progesteron, Androjen, D
Vitamini, Retinoik Asit, Tiroid Hormonları, PPAR
Etkisi en geç başlayan en geç biten reseptör Hücre içi
Etkisi en hızlı başlayan reseptör İyon kanalı
Sitoplazmik guanilat siklazı aktive eden NO
Membranik guanilat siklazı aktive eden ANP, BNP
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama
Adenilat siklazı etkileyerek cAMP üzerinden etki gösteren Gs, Gi
Fosfolipaz C yi etkileyerek IP3 ve DAG üzerinden etki gösteren Gq
İyon kanalı Nikotinik, GABA A-C, 5HT3, NMDA-Ampa-Kainat, Glisin, ADP P2x
Emax ın belirlenebildiği Kademeli doz yanıt eğrisi
Populasyonun sonuçlarını gösteren Kuvantal doz yanıt eğrisi
EC50 si küçük PD2 si büyük olan ilaç Potenttir (güçlüdür)
Terapötik indeksin bulunduğu Kuvantal doz yanıt eğrisi
Kompetetif Emax değişmez EC50 artar eğri paralel sağa kayar
Non-kompetetif Emax azalır, EC50 değişmez,
Non-kompetetif antagonizmaya rağmen Emax ne zaman oluşur Yedek reseptör varsa
Aynı reseptöre bağlanma için yarışma Farmakolojik antagonizma
Kimyasal antagonizma Şelasyon, antagonist agoniste bağlanır
Fizyolojik antagonizma Farklı reseptör, ters etki
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama
Sonunda yeni ilaç araştırma başvurusu yapılan Preklinik faz
Sağlıklı insanlarda farmakokinetiğe bakıldığı Faz 1
İlacın ilk kez insana verildiği Faz1
İlacın etkisine ilk kez bakıldığı, hastaya verildiği Faz 2
İlaçların en fazla elimine olduğu Faz 2
Çok merkez, Çift kör, Plasebo Faz 3
Sonunda ruhsat başvurusu yapılan Faz 3
İlacın yeni formu veya endikasyonu için dönülen Faz 3
Postmarketing faz, İlaç artık piyasada Faz 4
Yaşlıda, gebede, çocukta, laktasyonda ilacın ilk kez etkisine bakıldığı Faz 4
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama
Sempatik sistem (köpekten kaçıyorsun) eller ayaklar terler, pupiller büyür, bronşlar genişler, kalp
hızlanır, kan şekeri yükselir, insülin yükselip şekeri kasa sokar, uterus gevşer, ejakülasyon olur
Parasempatik sistem (evde dizi izle cips ye kola iç) Pupiller daralır akomodasyon spazmı olur,
damarlar gevşer, bronşlar daralır, GIS salgıları hareketleri artar, miksiyon/defakasyon olur, ereksiyon
Sempatik ve parasempatik gangliondaki nörotransmitter Ach
Sempatik ve parasempatik gangliondaki reseptör N
N
Parasempatik ikinci nörondan çıkan nörotransmitter Ach
Sempatik ikinci nörondan çıkan nörotransmitter Noradrenalin
Sempatik sistemin yamukları (istisnalar) Adrenal medulla (Ach ile uyarı), ekrin ter bezleri (Ach ile
uyarı), iskelet kası damarları (bazen Ach bazen Noradrenalin ile uyarı)
Parasempatik sistemin yamukları YOK!!
Ach sentezi hız kısıtlayan basamak kolinin nörona alınması
Kolinin nörona alımını engelleyen Hemikolinyum
Ach nin veziküle alımını engelleyen Vezamikol