Table Of ContentDİN
NEDEN GEREKLİDİR?
Vahiy ve Peygamberliğin Gerekliliğinin
Teolojik, Felsefi, Psikolojik ve Ahlâki
Temelleri Üzerine Bir İnceleme
EMRE DORMAN
İstanbul Yayınevi
Eser Adı: Din Neden Gereklidir?
Yazar: Emre Dorman
İletişim: [email protected]
www.emredorman.com
facebook/emredorman
twitter/emredorman
Emre Dorman’ın videolarına “Emre Dorman Video”
Youtube kanalından ulaşabilirsiniz.
Kapak Tasarım: Yunus Karaaslan
Sayfa Düzeni: Adem Şenel
ISBN: 978-605-64417-4-5
Baskı ve Cilt: Pasifik Ofset Ltd. Şti.
Cihangir Mah. Güvercin Cad. No:3/1 Baha İş Merkezi A Blok
Haramidere / İstanbul Tel: (0212) 412 17 00 Sertifika No: 12027 34310
5. Baskı: Temmuz 2015
Genel Dağıtım
İstanbul Yayınevi
Cağaloğlu Yokuşu Evren Han No:17 Kat:1 Daire:33
SİRKECİ – İSTANBUL
Tel: (0212) 519 62 72
www.istanbulyayinevi.net
[email protected]
DİN
NEDEN GEREKLİDİR?
Vahiy ve Peygamberliğin Gerekliliğinin
Teolojik, Felsefi, Psikolojik ve Ahlâki
Temelleri Üzerine Bir İnceleme
EMRE DORMAN
Yrd. Doç. Dr. Emre Dorman, Acıbadem Üniversitesi’nde öğretim
üyesidir. Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Temel İslâm
Bilimleri Kelâm Bilim Dalı’nda hazırladığı Tanrı’nın Varlığının
Kanıtlanmasında Kullanılan Modern Deliller: İnsancı İlke
Örneği başlıklı tezi ile yüksek lisans (2004), Deizm ve Eleştirisi:
Tarihsel ve Teolojik Bir Yaklaşım başlıklı tezi ile de doktora
çalışmasını tamamladı (2009).
Emre Dorman, Acıbadem Üniversitesi’nde Felsefeye Giriş, Felsefe
Tarihi ve Bilim Felsefesi, Bahçeşehir Üniversitesi’nde ise İslâm
Felsefesi ve Din Felsefesi dersleri vermekte, ilâhiyat, felsefe ve din-
bilim ilişkisi alanlarında çalışmalarını sürdürmektedir.
Yayımlanmış Eserleri
• İnsanlar Uyurlar Ölünce Uyanırlar (2011)
• Modern Bilim: “Tanrı Var” (2011)
• Kur’an-ı Kerim’deki Temel Emirler ve Yasaklar (2011)
• People Are Asleep They Wake Up When They Die (2012)
• Duanız Olmasa Ne Öneminiz Var?, (2013)
• Dini Konularda Kendini Kandırmanın 40 Yolu (2014)
İÇİNDEKİLER
Giriş ................................................................................................9
Dinin Önem ve Gerekliliği ......................................................17
Dini Buyrukları Yok Sayma: Dünyevileşme ........................24
İnsanın Doğası ve Ahlâkî Yapısı Dine İhtiyaç
Duymayacak Kadar Yeterli Midir? .........................................36
Dinden Bağımsız Bir Ahlâk Mümkün Mü? .........................47
Allah Yoksa Objektif Ahlâki Değerler ve
Görevler Yoktur! .........................................................................51
İyi ve Kötü Kavramları İle İlgili
Bilgi İçin Dine İhtiyaç Vardır! .................................................54
Allah Yoksa Ahlâki Eylemlerin
Rasyonel Bir Temeli Yoktur! ....................................................56
Ahlâki Değerler Kendiliğinden Oluşabilirler Mi? ...............59
İyi ve Kötü Kavramlarının Kaynağı
İnsan ya da Doğa Olabilir Mi? ................................................69
Ahlâki Değerler Biyolojik Evrimin Bir Sonucu Olarak
Kendiliğinden Oluşabilir Mi? ..................................................84
5
Ahlâki Farkındalık Öylece Kendiliğinden
Ortaya Çıkabilir Mi? .................................................................88
Ateist Oranının Yüksek Olduğu Ülkeler
Daha Mı Gelişmiş, Ahlâklı ve Özgürlükçüler? ..................92
Faydacı ve Hazcı Ahlâk Anlayışı ..........................................107
Dinden Bağımsız Ahlâk Anlayışının Sonuçları:
Nietzsche Örneği ......................................................................116
Din Dışı Kişisel Ahlâki Kabul ve Tutumlar .......................127
Peygamberlik ve Vahyin Gerekliliği.....................................132
Vahyin Örnek Modeli: Peygamberler ..................................151
İslâm Düşünürlerinin Peygamberliğin Gerekliliği
Hakkındaki Görüşleri .............................................................162
Ahiret Motivasyonu İçin Dinin Gerekliliği ........................184
Kulluk Bilincine Varabilmek: Psikolojik ve Sosyolojik
Açıdan Dua ve İbadetin Önemi ...........................................199
EK
Dinin Gerekliliğine Karşı Getirilen
Bazı İddiaların Değerlendirilmesi .......................................211
6
Sevgili Kızım Ebru’ya...
Giriş
İnsanın din1 ile olan ilişkisi, varlık sahasına adım at-
tığı bu dünya ile olan ilişkisinin başlaması kadar es-
kiye dayanır. Din, Allah ile insan arasındaki bağı ku-
ran ilâhî bir bildiridir. Allah’ın yaratmış olduğu kulları
içinden seçtiği elçiler ile birlikte çeşitli sahife ve kitap-
lar göndermesi yoluyla gerçekleşen bir iletişimdir. Allah
insanı dine inanma ihtiyacı üzerinde yaratmış; bu yüz-
den de dini buyruklar ile bildirimlerde bulunmuştur.
Madem din, insan hayatı için vazgeçilmez bir değerdir,
o halde dinin insan hayatındaki yeri ve insanın seçimle-
rini belirlemesindeki rolünün ne olduğu sorgulanmalıdır.
Şayet din insan varlığı için zaruri bir gereklilik ola-
rak algılanmıyorsa dinin kayda değer bir anlam ve değeri
yoktur ama varlığımızın anlam kazanması din yoluyla
oluyorsa, işte bu noktada din ile aramızda zorunluluk
arz eden ontolojik bir bağ var demektir. Gerek içinde bu-
lunduğumuz evren gerekse hayatımızın içindeki her şey
Allah’ın varlığı ile anlam kazanır. Bu yüzdendir ki tüm
hak inançların ontolojik merkezinde Allah bulunmakta-
dır. İşte din bu noktada Allah ile kul arasındaki irtibatı
sağlamada ilâhî bir araçtır.
1 Din kelimesi metin boyunca teist dinler kastedildiğinde ilahi vahiy ile aynı
manada kullanılacaktır. İslâm dini açısından da dinden kastedilen, her tür-
lü yorumun üstünde ilahi vahiy yani Kur’ân-ı Kerîm’dir.
9
DİN NEDEN GEREKLİDİR?
Allah insanı dine inanma ve ona ihtiyaç duyma yara-
tılışı üzerine var etmiş ve bu ihtiyaca cevap vermek üzere
dinler göndermişse insanın dine inanarak onu, varlığının
vazgeçilmez bir parçası yapması, yaratılışına uygun bir
davranış olacaktır. İnsanı tam anlamıyla diğer canlılardan
ayıracak ve insanlık onuruna yaraşır davranmasını sağ-
layacak şeyin, yaratılışına uygun davranmak olduğunda
şüphe yoktur. Dolayısıyla insan varsa din de vardır. İnsa-
nın varlığı din ile tamamlanır; anlam kazanır. İnsan tabi-
atı dini buyrukları içselleştirir. İnsan, akıl ile idrak, kalp
ile tasdik, gönül ve beden ile itaat eder. Ancak dinin in-
san hayatındaki tek işlevi ona doğru ile yanlışı ayırt et-
tirmek ya da hangi ibadetlerle Yaratıcısına olan teslimi-
yetini ifade edeceğini öğretmek değildir.
Din aynı zamanda insana Allah’ın varlığı, hayatın an-
lamı, yeryüzündeki varlık sebebi gibi temel metafiziksel
gerçekler hakkında da makul ve rasyonel bildirimlerde
bulunur. “Kimim ben?”, “Neden varım?”, “Varlığımın
bir amacı var mı?” “Varlığım sonsuz olmadığına göre
öldükten sonra bana ne olacak?” gibi temel soru ve me-
seleler hakkında insanı aydınlatır. Bu ve benzeri soru-
lar insanlık tarihi boyunca sorulmuş ve cevabı aranmış
en temel sorulardır. Ancak bu gibi sorulara insanın sa-
dece kendi aklından hareketle tatmin edici cevaplar bul-
ması mümkün değildir. İşte bu noktada insanüstü ilâhî
mesaj devreye girerek insan aklına ve yaratılışına uygun
cevapları sunar. Din aynı zamanda Allah’ın varlığı, bir-
liği, kudreti, sıfatları, Allah-evren-insan ilişkisi, inanç ve
ibadet esasları hakkında bilgilendirmelerde bulunurken
10
Description:Tarihi ve Bilim Felsefesi, Bahçeşehir Üniversitesi'nde ise İslâm. Felsefesi ve . Kulluk Bilincine Varabilmek: Psikolojik ve Sosyolojik. Açıdan Dua .. 3 Bu konu ve iddia kitabın son bölümünde yer alan Ek kısmında 'Dinin .. 26 Caner Taslaman, Ahlâk, Felsefe ve Allah, Etkileşim Yayınla