Table Of ContentCeciPlairar a 
IrmSaa iz 
(compiladoras) 
Didáctdiecm aa temáticas 
Aporrteeflse xiones 
y 
Coordindadcj iHóUnJ defD ild'álcotEi �rnps fl'ialfs, 
HildWae issmann 
' 
PAIDOS 
BuenAoisr• e Bsa rce•l Moénxai co 
�1 · n1 ,u 
1 
.,,1-�<'. d1  f!  ¿�; {� /t'�  .. "."'.)'.�.¿'",:l·.  ,.l�  :"'•,9;·i.<'. . ti:.J�!4'    .( .,.¡;:,r{ 1"/ /"'
CubierdteGa u staMvaoc ri 
lae.d ici1ó9n9,4  
lar.e impre1s9i9ó4n , 
2ar.e impre1s9i9ó5n , 
3ar.e impre1s9i9ó6n , 
4ar.e impre1s9i9ó6n , 
5ar.e impresión, 1997 
6ar.e impresión, 1998 
7ar.e impre1s9i9ó9n , 
8ar.e impre2s0i0ó1n , 
Quedarni gurosampernothei bisdianls a,a  utorizaceisócnr idtela o tsi tulares 
derl opyribl{ahjltoa; ss 11 ncioensetsa bleecnil daal�se  yelsar, e productcoitóanl  
o parcidaele  stoab rpao rc unlqumieedri oo p rocedimiceonmtpor,e ndliad os 
reprog:rafyie alt  ratamieinntfoo nuáytl iacd oi,s tribudceie ójne mpladreee lsl a 
medianatleq uiolp erré stapmúob licos. 
© 199d4et  odalsa esd iciones 
EditorPiaaild óSsA ICF 
Defens5a9 9B,u enoAsi res 
e-maipla:i [email protected] 
EdicioPnaeisd óIsb ériScAa  
MarianCou b9í2 ,B arcelona 
EditorPiaaild óMse xicaSnAa  
RubénD arí1o1 8M,éx icDo. F. 
Quedhae cheol d epósqiuteop  revielnaLe e y1 1.723 
Impreesnol  aA rgent-iPnrai ntiendA  rgentina 
ImpreesnoT  alleGrreásf iDc'oAsv ersa 
VicenLtóep e3z1 8Qu,i lmeesn,f  ebredreo2  001 
ISB9N5 0-12-2112-1
INDICE 
Listaau tdoe.r . e..s . . ... ...  ...  ...   ........ ..  .. ... ....    .. ...... .    .... .... ..   ....   .....   .....  ..9 .    .. 
Pról.o.g..o............................................................1...1.. .................... 
l.M atemáptaircaam  antoe mátpioLcruo Ais.,sS   anót..a..l.2.1. . 
2.L ad idácdteli acmsaa  temátpioGcrra esG,cá ila..v ..e..z......3..9  
3.A pren(dopermr e didoel )ar  esolduecpi róonb lemas, 
poRro laCnhadyr .. .n .a .. ......   ..... ....    .......  . . ..... ..  . ...5.. ..1 .   . .... . . .... .  ....  .. 
4.L odsi ferreonltdeeesmsl a  estproCoru, By ro us.s..e....a...u. 6 5 
5.E ls istdeenm uam eraucnip órno:b ldeimdaá ctico, 
poDre lLieary nP eart rSiacdiyo..a.v. .. s ...k..  .. ..... .. . .9.. 5 . . . .. .. .. .. .. .. .. 
6.D idviicro dni ficoul ladt iafdi cdueld tiavdi dir, 
poIrmr aS a.i.z....................................1...8...5.. ............ .................
7.C álcmuelnoatl e n elsac uperliam aproiCrcae ,iP laira..r .2.a1  9 
8.L ag eomreíltaap, s icogdéenl eanssoi csi oensepsa ciales 
yl ae nseñdaenl zaga e omeetnr íelasa c ueelleam aeln,t 
poGrer cGiáal ..v.e...z.. .........................................................2..7 .3 .
LIASD TEA UTORES 
LuAi.sS a ntaló 
Espamñaotle,m DáotcietcnoCo ri, e nEcxiaacst as. 
Desldfaeni  alizdaelc aGiu óenrC riavE islp arñeosleiand  e 
ArgenHtari enaadl.osi  izigafincaatpiovreotnese cl sa  mdpeol  os 
conoctiommsai teenmyáh tasi icpdoeosr  maenmeenncttoveno ca
.
doa  fnoarcoiso ein natleenrsan lsaeocsbie rodeu camcaitóenm áti
ca spuco orn sptraenotceu ypp aolcrcai l óanr dield aiasdd e as 
aportadas. 
Actlumaeeen Pstr eosfEomré or ildtUaen  viersdieBd naedn os 
Aires. 
GreGcáilav ez 
Chilpesniac,Dó olcotgeoanCr, ia e ncias. 
Actmueanlitenegt,r adnePtlre o gdreaM mc:ja:o raomd iele an t
Caliddela aEdss  cuBeálsadisecs  aesc tpoorberMsei sne,ir sditeo  
EduócanCc,hi ile. 
RolCahnadrn ay 
·
Fra,nP créosfdeeMs aotre máMtiiecmadbserE,loq   uidpeo  
InvesteinDg iadcáidcóetMn ia ctae mádteilc a(InsINsi RttPu to 
NacidoeIn navle stPiegdaacagi,)óFó grnia cnPcrieoasfe,on re  l 
IUF(MnI sittuUtnvoie rsidteFa orrimoad ceMi aóens tdreo s) 
Bourgr-eesns-eB. 
CuByor suseau 
FrnacéPsr,o feMsaotre mdDáeot cietcnoCa ri, e ncias. 
ActlumaenPtroef,de els Uaon vrie rsdieBd uardd ienovgsea,s ti
dor IRdeEdlMeB   urd(eIoinustst dtoeI  nvesteinEg nasceiñóann 
zad el Maa team,)áD tiircedcetlo rC (OeCRnErtMod  eO bsaerv
ciyód neI  nvestsiogbEarncesi eóñdnael n Maza at emática}.
10  DIDCATICDAEM  ATEMATICAS 
DelLiear ner 
ArngteiLniac,e necnCi iaedndace li Eaad su cación. 
ActlumaeensSt uep erAvciasdoérdmaePi  rcoay deecáltr oesa  
Lengeunla Da i redcecC iuórnr ídcelu Malu unmi cidpela al idad 
CiuddaeBd u enAoisry ea ss:e sdoelr aiasn  vecsitoiengnlea ass  
áredaeLs e ngyMu aat emeánlt Daii ecrcac dieEó dnu caEcsipóen 
cidaeMlli  nisdteEe druicoaV cenieóznu,e la. 
PatriScaidsaok vy 
ArgenPtrionfade,esM  oartae mática. 
Actlumaenitenegt,ra dneetlqe u diepM oa temdáelt Daii crae c
cidóenC  apacidtela Macu inóinc idpela Cali iudddaeaBd du  enos 
Airyde esel q udiepi on vesteinDg iadcáidcóeltn Mai a ctae mática 
enl Faa cudleCt iaeidna Ecsx acUtBaAs.,  
lrmSaa iz 
ArngteiLniaci,ea nedcnaM  atemMáatteirsceíanCa, i  enecni as 
leas pieacldiedM aadt emEádtuiccaMaté ixviac,o . 
Actmueaenla,ts esoerálar  deeeaMn  a temdáetClio scnjeao  
GenedreEa dlu cadcei Pólrnao  vdienC coirar iSeunpteersv,i sora 
Acadéemnpi rcoay deecáltr oMesaa t emeánlt Daii crae dcec ión 
Currídcelu Malu unmi lciiddpaelad a  CiuBduaednA iodrsyee   s 
ProfesloUarn vaie rddsNe ia dcaildo eMn iasiones. 
CelciPiaa rra 
ArngteiLniac,e necnCi iaedndace i Ealdsauc  ciaón. 
ActlumaenDtieerco,tr dae Plr oydeecI tnov esteing ación 
Didádcetl Miaac tae meánlt Daii crae dcecC iuórnr ídcelu al um 
Municidpela Cali iudddaeaBdd u  eAniorse s. 
SusaWonlam an 
ArgenLtiicneane,cnC i iaedndace i Ealdsau i cóaLnci,c enciada 
enP sicoalcoltgumíaejanf,etad e et  rjaobpsar ácdteli cacá otse dra 
deP sicoyE lpoigsítae Gmeonléodtgelií·Faca a a c udlePt saidc olo
gíal UadB eA .
PROLOGO 
Lao brqau e apqrueís enftoarmmoas  dpeau rntace o lenc ció
deD idáctdieác raesda i,cd táisc aqrueem tieanu  nad isciplina 
(eLnguMaa,t emátCiiceans,c N iaatulreasC,i eanscS iociales) 
"didácotriiacedanapstso  erlc  ontied"noc omeon a lgmúonm ento 
lalsl aVmeróg naud. 
Estnoo  ceass nuaisl er  eduacu en dae ciesdioiórtnis ailnq ou e 
expruensv aa smtoov imoiq eunsete a cenatl uoló a rdgeol  oúsl ti
mos 20o arñiogsie,nnta rdoeot ,rf oatsco reens ,re elc oinmoicoe nt
del ae specifdiel cocisod natde neined lpo rso cdeesa op renjdei.z a
Soblrabe a sdeei  mprotandteessa rrdoell altsoe sor díeaa psr endi
zjaep,a rtaircmnueetll at eorgíeani éctdae l ac onrsutccdieóln  
conocimsieee tsnutveoon,c   ondicdieao bnoersnd uaerv porso ble
mas con nuevoEsla  vsaunspcepue re osjdtouio,ns c.l aur saoí,z  del 
reconocoid meli oelsní tmidteue nsta e ogreínael d reaa prendiza
jep ardaa cru endteua n  fenócmoepmnloec joom eosl  a transmi
sióyan d quisdiesc aibóener nee sli  ntedreilo rs iesdtuecmaat ivo. 
Elc ojnuon dtee satc olecpceiróminri aátll  eocrt teunne r 
panordaeml aon si vedlede ess arrollop oarl ccuaanndadzae a  do 
ladsi dácticasc.a sEnono, ps na ureenscetecr eosp arreitsoaeb rnr e
versee frecniaalsd  esardreol laDl iod ácdteiM caat emáyta ilc as 
estaddeso i tuaecnni uóens ptaríoase  ,f ecdteco osen xttualloisz ar 
apordteec sa duan od el oasu toirnecsl ueined sotosab  ra.
DIDADCEMT AITCEAM ATICAS 
12 
LaD iádctdieMc aat emástedi ecsaasra rcotlulaale mne nte 
varpiaoísps eeerseos,n    Frdaonnscdehie aaf  o rmuelclau deor po 
prinlc cidopena cetpetóorpsir coopdsie oslsdoc esu  alreesc lsae 
maa ctuaslumr eenctoen oocc iommdioie snctaiupótlnioenmnaa   
el ccaimepnot ífico. 
Esdtias ceisp ildnieindfdaesa li  gumioedneotnl e Ea n ccliopae
diUan isvaelris. 
LaD idácdteli aMc aat emáetsitculado pisra o cedest orsa nsmi
siyóa nd quisdiedc ieifróennc toenst edneie dsaoct si enpcairat,i cu
larmeee nnst ituacióynu  nvieesrcsoiSlteapa rrr oipado.en secri ybi r 
explliofcsnea órm enroelsa atl iarvseo lsa ceinroten eessnu s eñya nza 
aprenjdeNi.ozs  aer eduac eb uscar muannae drbeeau n esneañ ar 
unnao cifóaiaj nu cnu ando aet sépremrsiaenc,roa  ,pd aeoz f recer 
resulqtuapede morist amnej orealfru  nciondaeml iaeen nsteoñ an
za(.L baa stialerlsnda u estra.) 
MichAerlteic goeunxett udaelslii zgaum ioednloeta me e rgen
cidaee  sctaem cpioíe ifncto: 
LaD idácdteli aMc aat emántaicecinaFó  r anecni maea lr dcoe  
unv asmtoov imideeln eatn os eñcaintezínafd ielc oaas ñ o6s0p ,e ro 
loh ah echeonc, i esretnot riodmop,i ecnoldnoo ps u onstd ev ista 
quseu byaacl íaraseon fr mas. 
Todoe lp erípordeoc edhaebneítsaet  amdaor capdouorn  cae n
traceixócsnli usvoab lroecs o ntensietd roastd:aer b ead ulcadi irs 
tanciae lse anbdteerlr ea d  isciyep llsi anbeaenr s eñdaedd eot,e r
minar pdreoe cleesmtoeasnr iiózdnae ec ssea bqeurae u toreilc en 
pajsead,eh  acbeern efail caein asre ñalnatz raa ondrsemf acqiuóen,  
en eeslp adceui nos  ighlaob,aíe fac taadleo d ifmiactieom ático. 
Desudnep  undteov i sptead agórgeiicnloaai b daes ae glúacn u al 
"essu ficsiaebnetre  maptaersmaaá bteeinrcs ae ncaornlsai"d erando 
algupnroisn cpiepdiaogsóg geinceorsa les. 
Desudnep  uond tev isptsai collóamgsai tceom ámtoidcearsn as 
debí.asvneirv taasne tno  csoun tecnoimdeoon s  ue nseñsaen za, 
poníaac eeneltn ü r eodlle l  aa ctivdiedla da lduemsnaor,r ollando 
unpae dagdoegl íaaac  ciyd óendl e scubrimieejemnptlolo o,s(  por 
trajbodaseZ  .D ienNe.Ps i,c yaG r.Pd a yp.) 
Ladse siluqsuineoo tn aersd,ae rnho anrc sesee tnipru,s ieron en 
evindceilaai  nsuficdieee snlcpoiustan o dse  tvali:asm sa temáticas
PROLOGO  13 
nos eh abícaonn vemritliadgor osaemnfe cánitldeeea s p render; 
cierojtboeostsd  ee nseñiatnnrzoad ucmiaadldo asp,t saodpotosar, 
batn ransfioornnmeoaps cr etvapisos r aluotsod rele asrs e formas; 
lamsú ltiipnnloveasc rieoanleisnz opa edramsi tcioenrsotunin t uir 
cuerdpeco o nociofm iiaebnltes. 
Esd esdet oemsdatec a o ncienncaicadi eaóq l ugeú n lmao do 
Didácdteli ac aM atemátidcias,t aatl novacme idazaen l  daMoa  te
mátiydc eal ,Pa e dagpoagrdíaea s arurnoc lalmaptroe  óreiscpoe cí
ficameandtaep tasa udp or obleyma ál tomiséc tao ddeoi sns vteiga-
-cióqnu ees teanbc ao ndicdieuo itnlaeir1s z.  
Lap roduecnec sitóen  ecysaam m upvyoa  syst óal Liodlsae .c 
toreenscr oanretánen cl,a  pítduildoá dc"eltL amiasac  tae máticas" 
del dao ctGorreGacá ilavr eeezfr,e nmcáiesax sp laíl cocisot nas 
cepetsotsr ucdteeu srdtaians tceisp lina. 
LA SITUACEINÓ! NAAR  GENTINA 
Enn uesptarcíoso ,me ono  trpoasíd seAe msé rliactali ansa , 
rerfmoassu cveahssai pnr ovoccaamdbmoiá oosms  e nporso fun
doesnl  ean señyea alnp zrae jndede li Maza atemática. 
Laa usednepc oilaí etdiucicavacsatos h etreyess n ostenidas, 
retliavala iasn  vecsitócinag,pa acciióptnra,o cceursrioc:sus l,ú e
ect.h,ap  rovoucnadadiu oifs óann árqduei ciaadl etaasm,e nte 
dependdeis einttueac ciirocnuenssp traondcuicdasielaeernsrd,oo  
lldoiesfr eenntd eiss tliungtdaoerns eu sre osp tayíl sca o existencia 
de teoco orníacse pdciidoánccetosrin actdaisc eti onrcilauss,o  
superuanddaoesror  atases ns  us ghéinsetsóirsi cas. 
Sienm baerngt oro,na op  ersoo niaan sus ctiiotsnehe asn  
coinutsitgdrou dpeot rsa obi anjvoe stqiuageua,enc ns i iótnu acio
nemsu dyse farvaobhlaepnsr ,e selracvsoa nddoi dcedi iosnceus 
sipórno pdiel apasr  odudcecc oinóonc imientos. 
Laisn veisotnyiee glsaa cbortaecóirpoirncoeadssu e cndi idsas 
tinltuogsda ermelus n sdeoc  otnistuyienns udemelno ba sú  sque
dad er espausae dsetcuala padr aosb lelmoáctailc.a  
1 ArtigMu.e":,U  nie ntroductali aoDn i dactidqeusMe a thématiqcuoensf"e, 
renc1ia89,6 .
14  DICDTAIDCEMAT A EMATICAS 
Lapsr oducdceei sotgnoresus ep i onss titnuecsciaeornieas, 
meenh teetrogésnese iatesún,da  ins tniinvtepolrsee ssi:cv roisp t
(documceunrtroeissc,p ) uorlpaoirsvi(otamst erdieaa ploeyso , 
libdreto eosx )dt,ed  ifuosd ieió nnv eisotndieegbs aa cse; pero su 
escoai snsaet aibnlsee ernlc aiesós ntu rrueacdstu icvaiatmsp iden 
undai fuscioóhne ryse insttee qmuápetr iocdauu nzm ceajr ao
mieosn etnsydi ubrlaedd eel cara ol diedl aeadd  ucciaón. 
Lae scoad seesza citóudnael l baii zbgalrciaeofsípfaei dcciíar i
giadl aom sa esotp rreoossfo erusen sva a ridaefb uleeir ntcei den
cial saei nt udaecsicóDrnei  tlao.sc  itrecxutloasn tes muchos han 
sieddoi taañdoaostsr y aá usan,l  gumnáorsse  citernsatmneist en 
concepacmipolnieear sme evniytsc audeasst ieonon tarpdoaasís  
sesm udneydle o n  alegs.puadncedoi isos sc luosciaólne s. 
Pease es stiact iuólano,s  daol colea nrdtgeeto so  deopl a ís 
realiimzpaonr etsafnutpeearscrz aaop sta acridseeefn dyc eorn di
ciodnete rsja opb aroppiacriaaav scae eynlm   ejoradmesi ue nto 
tarea. 
Lac onstdiete uqcuiidóponoc see nnlt aeesss  cudeeel qausi, 
podset  rjaobei  anvesteinlg odasic sitóninin vtdeoelgs ee ss tión 
edautcievnla oi,sn  stdiefot rumtaocsi ón, euctn.ai,pva ersidades, 
reccoem uon cao ndifcuindóanm peanrqtuasae el pa o sidabrl e 
respuoersgtáaynrs ie cfalsae l xoimsvú alst pirpolbelsqe umea s 
enfrneuntetrssaoi  setdeumcaaa cttiuvaol . 
Ademeásns e,c eqsuaserel i iob irnetney sn ossotsed neibdaos 
tetsa nttoo raenc nou  ásloelnsap  sr iordiead cacdsieoósbn r e el 
sisetdeaumtcaic voomr oe spae cctuoá lemse ddsieooa nsc  clioósn  
máesif capcaerisane  trveennei slri  stEenrmteoa t.ra ossp ectos 
debiennc oarrppsroeár cdteei vcaailsóud nael c opsr oyqeucet osse  
deslalrqerunobe,r  inbdaesmneá srs a ciopnaarllaate o smd ae  
decisiones. 
Edle sardrelo adlsil doá dcetá irceaaqssu n,eo  rsaeel fr iamlo s 
iniacbirpoeo, s ibiplairadaba odrcedisae rr tos epnsr uo blemas 
especilfivacei qzdu saeecd  o,n vaei nee xritgeye d necmiaadn ed a 
fromación. 
Estacmoonsv ednecq iudaeoml,s e  neonns u ersopsta ílsae s, 
investeinDg iadcáincóotn i pccuaoe ndatere csnoetn  de-sarrollos 
teórsiipcnro espo acrpusolerra  e laicnivóensr teisag-eamsdtoros, 
enu npae rtsipdveerac e spaul edase tmaa snodcai tarla ndsefo r-