Table Of Contentexofillo lexikou:Layout 3 5/25/07 10:22 AM Page 1
ς ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
α
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΠΑΙΔΩΝ 2005-2007
σ
σ
ώ
ΛΛεεξξιικκόό
λ
γ
ττηηςς εελλλληηννιικκήήςς
ς
η
ν
έ ωωςς ξξέέννηηςς γγλλώώσσσσααςς
ξ
ς
ω
ς
ή για μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης
κ
ι
ν
η
λ • 10.000 λήμματα
λ
ε •• ο πραιρσαμδοεί ί γ ματα χρήσης
ς
τη •• κ γλρίασμηματικά σχόλια
ό • υφολογικά στοιχεία ΑΕπΝισΝτΑημ ΙοΟνιΡκήΔ υΑπΝεύΙθΔυΟνηΥ:
EΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΠΑΙΔΩΝ 2005-2007 κ • συνώνυμα Επιστημονική επιμέλεια:
ξι • αντίθετα ΕΛΕΝΑ ΜΑΝΤΖΑΡΗ, ΜΑΒΙΝΑ ΠΑΝΤΑΖΑΡΑ
Επιστημονικές υπεύθυνες: ε • εκφράσεις
ΑΝΝΑ ΦΡΑΓΚΟΥΔΑΚΗ & ΘΑΛΕΙΑ ΔΡΑΓΩΝΑ Λ • παραρτήματα
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΠΑΙΔΩΝ
2005-2007
Η Πράξη συγχρηματοδοτείται κατά 80% από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο
και κατά 20% από εθνικούς πόρους.
Λεξικό της ελληνικής ως ξένης γλώσσας
για μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης
Επιστημονική υπεύθυνη:
Α Ι
NNA ΟΡΔΑΝΙΔΟΥ
Επιστημονική επιμέλεια:
Έλενα Μάντζαρη
Μαβίνα Πανταζάρα
Επιμέλεια έκδοσης:
Γιώργος Ορφανός
ΑΘΗΝΑ 2007
Copyright © 2007 Πανεπιστήμιο Αθηνών, ΥΠ.Ε.Π.Θ.
ISBN 978-960-6608-68-1
Καλλιτεχνική επιμέλεια εξωφύλλου: Καίτη Αυγουστάκη
Εκτύπωση – Βιβλιοδεσία: ON DEMAND
Λεξικό της ελληνικής ως ξένης γλώσσας
για μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης
επιστημονική υπεύθυνη: Άννα Ιορδανίδου
επιστημονική επιμέλεια: Έλενα Μάντζαρη, Μαβίνα Πανταζάρα
επιμέλεια έκδοσης: Γιώργος Ορφανός
Σύνταξη λημμάτων
Δανάη Αναγνωστοπούλου, Γλωσσολόγος, μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο
Αθηνών
Μαρία Γαβριηλίδου, Γλωσσολόγος, μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Reading
Γιάννης Γαλανόπουλος, Εκπαιδευτικός, μεταπτυχιακές σπουδές στο Ελληνικό Ανοικτό
Πανεπιστήμιο
Μαριάμ Γενεθλίου, Γλωσσολόγος, μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Essex
Ευαγγελία Δεσύπρη, Γλωσσολόγος, μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ρεγγίνα Δημητροπούλου, Γλωσσολόγος, μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο
Manchester
Πένυ Λαμπροπούλου, Γλωσσολόγος, μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο
Manchester
Έλενα Μάντζαρη, Γλωσσολόγος, μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο
Manchester
Τατιάνα Μιλιβόγεβιτς, Εκπαιδευτικός
Άννα Μπότσογλου, Γλωσσολόγος, μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Reading
Μαβίνα Πανταζάρα, Γλωσσολόγος, Διδάκτορας Πανεπιστημίου Paris 8
Αγγελική Παπαδοπούλου, Γλωσσολόγος, μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο
Essex
Ειρήνη Σπυροπούλου, Γλωσσολόγος, μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο
Αθηνών
Επεξεργασία λημματολογίου
Αγγελική Αθανασιάδη, Εκπαιδευτικός
Σύνταξη παραρτήματος
Βίλλυ Τσάκωνα, Γλωσσολόγος, Διδάκτορας Πανεπιστημίου Αθηνών
Επεξεργασία ηλεκτρονικής παρουσίασης
Ζωή Γαβριηλίδου, Γλωσσολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο
Θράκης
Σχεδιασμός και υλοποίηση της Λεξικογραφικής Βάσης Δεδομένων
Γιώργος Ορφανός, Μηχανικός Υπολογιστικής Γλωσσολογίας, Διδάκτορας Πανεπιστημίου
Πατρών, Neurosoft
Χρήστος Τσαλίδης, Μηχανικός Πληροφορικής, Διδάκτορας Πανεπιστημίου Πατρών,
Neurosoft
I
Πρόλογος
Το παρόν λεξικό συντάχθηκε βάσει των προδιαγραφών που εκπονήθηκαν για τη σύνταξη ερ-
μηνευτικού παιδαγωγικού λεξικού για τη διδασκαλία της νέας ελληνικής ως δεύτερης/ξένης
γλώσσας στο πλαίσιο του υποέργου «Δημιουργία λεξικού για εφήβους» του Προγράμματος
«Εκπαίδευση Μουσουλμανοπαίδων» (2002-2004). Η εκπόνηση των προδιαγραφών συγγραφής
του λεξικού (για έντυπη και για ηλεκτρονική μορφή) αναλήφθηκε από την Έλενα Μάντζαρη,
σε συνεργασία με την υπεύθυνη του υποέργου Άννα Ιορδανίδου. Οι προδιαγραφές αυτές χρη-
σιμοποιήθηκαν για την ανάπτυξη «Ηλεκτρονικής Λεξικογραφικής Βάσης Δεδομένων» από την
εταιρεία πληροφορικής Neurosoft. Στη συγγραφή των λημμάτων και στην καταχώριση στη
βάση δεδομένων συμμετείχαν γλωσσολόγοι και εκπαιδευτικοί με ειδίκευση στη λεξικογραφία.
Το λεξικό περιλαμβάνει 10.000 περίπου λήμματα. Το λημματολόγιο προέκυψε από συνδυασμό
επεξεργασίας α) του λημματολογίου υπαρχόντων λεξικών της νέας ελληνικής που απευθύνο-
νται σε μαθητές του δημοτικού και του γυμνασίου (ως ενδεικτικού για τον ορισμό του «βασικού
λεξιλογίου») και β) ηλεκτρονικού σώματος κειμένων, στο οποίο περιλαμβάνονται και τα σχο-
λικά βιβλία. Η ανάπτυξή του μέσω λεξικογραφικής βάσης δεδομένων επέτρεψε την εκτέλεση
ελέγχων για την ορθότητα του περιεχομένου των λημμάτων και τη συνέπεια των αναφορών από
λήμμα σε λήμμα.
Ως κριτήρια διάκρισης λημμάτων χρησιμοποιήθηκαν:
1. η διαφορετική γραμματική κατηγορία, π.χ. Λ1: αγαπάω/ώ (ΡΗΜ.), Λ2: αγάπη (ΟΥΣ.),
Λ3: αγαπητός (ΕΠΙΘ.)
2. η διαφορετική χρήση, στις εξής περιπτώσεις:
● ουσιαστικοποιημένα επίθετα, π.χ. Λ1: άγιος, άγια, άγιο (ΕΠΙΘ.), Λ2: ο άγιος, η αγία
(ΟΥΣ.), Λ1: ακάλυπτος, ακάλυπτη, ακάλυπτο (ΕΠΙΘ.), Λ2: ο ακάλυπτος (ΟΥΣ.)
● επιθετοποιημένες μετοχές, π.χ. Λ1: καλλιεργώ, Λ2: καλλιεργημένος, Λ1: ταράζω, Λ2:
ταραγμένος, Λ1: φτάνω, Λ2: φτασμένος
● ουσιαστικά ως επιρρήματα, π.χ. αλήθεια, ευθεία, συνέχεια, τέλος
3. η διαφορετική προφορά για ομόγραφα λήμματα, π.χ. Λ1: ακρίβεια1 (α-κρί-βει-α), Λ2:
ακρίβεια2 (α-κρί-βεια), Λ1: έννοια1 (έν-νοι-α), Λ2: έννοια2 (έν-νοια)
4. η υφολογική διαφοροποίηση μεταξύ σχετιζόμενων λημμάτων, π.χ. Λ1: αγελάδα, Λ2: γε-
λάδα, Λ1: χτίζω, Λ2: κτίζω
Στην ενότητα «Πώς να χρησιμοποιείς το λεξικό» παρουσιάζεται η δομή του λήμματος στο
λεξικό.
Ο «τίτλος του λήμματος» μπορεί να είναι:
● μονολεκτικός, π.χ. το αεροπλάνο, το δελφίνι κτλ., και
● πολυλεκτικό σύνολο, δηλαδή σύνολο λέξεων των οποίων η σημασία δεν εξάγεται άμεσα
από τη σημασία των επιμέρους λέξεων. Στα πολυλεκτικά σύνολα περιλαμβάνονται:
▶ συμφραστικά σύνολα: λεξικές φράσεις (επιθετικές ή ονοματικές), π.χ. παιδική χαρά,
ιπτάμενο δελφίνι, ηλεκτρονικός υπολογιστής
▶ εκφράσεις, π.χ. ρίχνω άδεια να πιάσω γεμάτα, φάε τη γλώσσα σου, βγαίνω από τα
II
ρούχα μου, μου τη δίνει, στα γρήγορα, βρέξει χιονίσει, τα χάνω, πράσινα άλογα
Στο λεξικό υιοθετήθηκε η αυτόνομη καταχώριση των πολυλεκτικών σχηματισμών, ώστε να
διευκολύνεται σημαντικά η αναζήτηση από το χρήστη.
Συνοδευτικά στοιχεία του τίτλου του λήμματος είναι οι λεκτικοί τύποι οι οποίοι προηγούνται
ή ακολουθούν. Διευκολύνουν το χρήστη στην αναγνώριση συγκεκριμένων μορφοσυντακτικών
χαρακτηριστικών του, καθώς και μορφολογικών ή ορθογραφικών παραλλαγών του, οι οποίες
δε διαφοροποιούνται σημασιολογικά ή πραγματολογικά από αυτό. Αναγνωρίζονται τα εξής συ-
νοδευτικά στοιχεία:
● το άρθρο στα ουσιαστικά και στα επίθετα για τη δήλωση του γένους, π.χ. ο άνθρωπος [και
όχι άνθρωπος, ο ή άνθρωπος (αρσ.)] και ο καλός, η καλή, το καλό –είναι προφανής η
αναγκαιότητα δήλωσης του άρθρου για τη διάκριση του γένους από τους αλλόγλωσσους
μαθητές–
● ο τύπος της παθητικής φωνής, όταν υπάρχει, π.χ. ανακατεύω, ανακατεύομαι (ενδεχομέ-
νως και ο τύπος της παθητικής μετοχής, π.χ. ανακατεμένος)
● οι εναλλακτικοί τύποι, όταν δε διαφοροποιούνται υφολογικά, π.χ. ο αρχιτέκτονας, η αρ-
χιτέκτονας και η αρχιτεκτόνισσα, χτες και χθες
● οι ορθογραφικές παραλλαγές: σε ένα εκπαιδευτικό λεξικογραφικό εργαλείο έχουν θέση
ελάχιστες μόνο ορθογραφικές παραλλαγές, οι οποίες απαντώνται ευρέως στον κοινωνικό
χώρο και οι οποίες δεν παραβιάζουν κανόνες της σχολικής γραμματικής (π.χ. συγγνώμη
και συγνώμη).
Στο παρόν λεξικό υπάρχει σύντομη δήλωση της κλίσης δίπλα από το λήμμα για τα ουσιαστικά
(γενική ενικού και πληθυντικού αριθμού) και για τα ρήματα (αρχικοί χρόνοι), π.χ. η συλλαβή
(της συλλαβής, των συλλαβών) ΟΥΣ., ματαιώνω (ματαίωσα), ματαιώνομαι (ματαιώθηκα, μαται-
ωμένος) ΡΗΜ. Όπου είναι αναγκαίο, περιλαμβάνεται και γραμματικό σχόλιο, που επισημαίνει
ιδιομορφίες στην κλίση, π.χ. «η λέξη ομόνοια δεν έχει πληθυντικό αριθμό» ή «η λέξη φοβέρα
δεν έχει γενική στον πληθυντικό αριθμό».
Όσον αφορά τη σημασία, διακρίνονται δύο περιπτώσεις για την παράστασή της: α) η σημασία
να αναφέρεται σε όλους τους κλιτικούς τύπους του λήμματος και β) η σημασία να αναφέρεται
σε συγκεκριμένους κλιτικούς τύπους του λήμματος. Στη δεύτερη περίπτωση η σημασία δηλώ-
νεται με τον αντιπροσωπευτικό κλιτικό της τύπο, που ονομάζεται υπολημματικός τύπος σημασί-
ας (ΥΤΣ). Οι ΥΤΣ αφορούν συνήθως ουσιαστικά σε διαφορετικό αριθμό ή πτώση (π.χ. χαρτιά
→ χαρτί), τριτοπρόσωπα ρήματα (π.χ. βρέχει → βρέχω) κ.ά.
Με κριτήριο τη διευκόλυνση της κατανόησης από τους μαθητές, επιλέχθηκε να καταχωρίζο-
νται:
● Η αυτοπαθητική και αλληλοπαθητική σημασία με δήλωση του ΥΤΣ, π.χ. πλένομαι, δί-
νομαι, αγαπιέμαι, χτυπιέμαι κτλ.
● Η αιτιακή και μη αιτιακή σημασία, π.χ. για το λήμμα κόβω Σ1: κόβω το ψωμί με το μα-
χαίρι…, Σ2: το μαχαίρι κόβει…
● Οι διαφορετικές προτιμήσεις επιλογής στα συμπληρώματα και στο υποκείμενο, π.χ. για
το λήμμα σημαντικός μπορούν να διακριθούν δύο διαφορετικές σημασίες ανάλογα με τις
προτιμήσεις επιλογής: Σ1: όταν κάτι είναι σημαντικό, έχει μεγάλη σημασία → σημαντικά
θέματα, Σ2: όταν κάποιος είναι σημαντικός, είναι πολύ καλός και γνωστός στον τομέα του
→ σημαντικός ποιητής.
III
Όσον αφορά τους ορισμούς, αξιοποιήθηκαν δύο βασικά χαρακτηριστικά, η καταστασιακότητα
και η ένταξη στα συμφραζόμενα, όπως καθιερώθηκαν από τα λεξικά Collins Cobuild. Κοινός
στόχος των δύο χαρακτηριστικών είναι να βοηθήσουν το χρήστη να κατανοήσει τη σημασία
ενός λήμματος στα συμφραζόμενα, δίνοντας έμφαση όχι μόνο στο τι σημαίνει αλλά και στο πώς
χρησιμοποιείται (πραγματολογικές συνθήκες, επίπεδο λόγου κτλ.).
Παράδειγμα καταστασιακού ορισμού:
αρρωσταίνω: όταν αρρωσταίνουμε, δε νιώθουμε καλά και συνήθως έχουμε πυρετό ή πονάμε
Παράδειγμα συντακτικού ορισμού:
αποκλείω: αποκλείουμε κάποιον από ένα διαγωνισμό, έναν αγώνα κτλ. όταν δεν τον αφήνου-
με να πάρει μέρος σε αυτόν
Ο σχεδιασμός ενός παιδαγωγικού ερμηνευτικού λεξικού της ελληνικής ως ξένης γλώσσας βα-
σίζεται στη θεωρία και στις εφαρμογές της παιδαγωγικής λεξικογραφίας και καλείται να δώσει
λύσεις λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις ανάγκες των μαθητών χρηστών όσο και τις ιδιαιτερότητες
της περιγραφόμενης γλώσσας. Οι λύσεις που δόθηκαν στο παρόν λεξικό είναι:
● Λειτουργική παρουσίαση του τίτλου του λήμματος, με ευκρινή δήλωση του άρθρου για
τα ουσιαστικά και τα επίθετα και ευκρινή δήλωση του τύπου της παθητικής φωνής για τα
ρήματα.
● Σύνταξη απλών και λειτουργικών ορισμών για καθεμία από τις σημασίες του λήμματος:
χρήση απλού λεξιλογίου στον ορισμό, που βοηθάει τους αλλόγλωσσους στην κατανόηση
της σημασίας και δεν εισάγει λέξεις δυσκολότερες από την οριζόμενη, υιοθέτηση στη
διατύπωση του ορισμού ενός λειτουργικού σχήματος, που δίνει στον αλλόγλωσσο την
περιγραφή της σημασίας όχι ως εννοιολογική αναπαράσταση αλλά στο συνηθισμένο πε-
ριβάλλον χρήσης της.
● Παρουσίαση επαρκούς αριθμού παραδειγμάτων που εξηγούν την κάθε σημασία προσφέ-
ροντας τα χαρακτηριστικά περιβάλλοντα χρήσης της, με λεξιλόγιο εύκολα κατανοητό από
τους μαθητές.
● Δήλωση ακριβών συνωνύμων και αντωνύμων ανά σημασία, αλλά και ανά παράδειγμα,
όταν υπάρχει διαφοροποίηση στη χρήση. Ο στόχος αυτής της επιλογής είναι ο μαθητής να
μπορεί αβίαστα και χωρίς δυσκολία να αντικαθιστά την οριζόμενη λέξη με άλλη στο ίδιο
περιβάλλον χρήσης.
● Σαφής δήλωση στο λεξικό φράσεων και εκφράσεων της νέας ελληνικής, που ξεπερνούν
τα όρια της λέξης και έχουν συγκεκριμένη σημασία και τρόπους διατύπωσης.
Άννα Ιορδανίδου
Αθήνα, Απρίλιος 2007 Αναπληρώτρια Καθηγήτρια
Π.Τ.Δ.Ε. Πανεπιστημίου Πατρών
IV
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Αναστασιάδη-Συμεωνίδη, Άννα. 1997. «Η Λεξικογραφία στην Εκπαίδευση». Πρακτικά Β΄ Πα-
νελληνίου Συνεδρίου Η Διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας.149-176. Θεσσαλονίκη: Εκ-
δόσεις Κώδικας.
Atkins, Beryl T. S. and Krista Varantola. 1998. “Language Learners Using Dictionaries”. Using
Dictionaries, ed. by Beryl T. S. Atkins, 21-53, Tübingen: Niemeyer.
Cowie, Anthony P. 1983. “The Pedagogical/Learner’s Dictionary”. Lexicography. Principles
and Practice, ed. by Reinhard R.K. Hartmann, 135-144. London: Academic Press.
Γαβριηλίδου, Ζωή. 2000. «Η Χρήση του Παιδικού ή Σχολικού Λεξικού στην Προσχολική και
Σχολική ηλικία». Πρακτικά Ημερίδας Παιδική Λεξικογραφία και Χρήση Λεξικού στην
Προσχολική και Σχολική Ηλικία. 31-37. Ξάνθη: Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Παι-
δαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών.
Hartmann, Reinhard R. K. 1983. “On Theory and Practice”. Lexicography. Principles and
Practice, ed. by Reinhard. R. K. Hartmann, 3-12. London: Academic Press.
Ιορδανίδου, Άννα και Μάντζαρη Έλενα. 2003. «Προτάσεις σχεδιασμού παιδαγωγικών λεξι-
κών». Πρακτικά 6ου Διεθνούς Συνεδρίου Ελληνικής Γλωσσολογίας, Πανεπιστήμιο Κρή-
της, Εργαστήριο Γλωσσολογίας, http://www.philology.uoc.gr.
Landau, Sidney I. 1984. Dictionaries: the Art and Craft of Lexicography. New York: Charles
Scribner’s Sons.
Rundell, Michael. 1998. “Recent Trends in English Pedagogical Lexicography”. International
Journal of Lexicography 11.4. 315-342.
Sinclair, John M. 1991. Corpus, Concordance, Collocation. Oxford: Oxford University Press.
V
Πώς να χρησιμοποιείς το λεξικό
Λήμματα του λεξικού ο άγνωστος (του αγνώστου, των αγνώστων),
η άγνωστη (της άγνωστης) ΟΥΣ.: ο άγνωστος
είναι κάποιος που δεν τον γνωρίζουμε καθό-
Οι λέξεις του λεξικού παρουσιάζο-
λου (= ξένος ≠ γνωστός): Ποτέ μη μιλάτε σε
νται σε αλφαβητική σειρά.
αγνώστους.
Για κάθε λέξη δίνεται ένα σύνολο ο άγνωστος, η άγνωστη, το άγνωστο ΕΠΙΘ.:
1. κάποιος είναι άγνωστος όταν δεν τον
από πληροφορίες, που αποτελούν το
γνωρίζουμε καθόλου (≠ γνωστός): Άγνω-
λήμμα. στοι ληστές έσπασαν την πόρτα και μπήκαν
στο σπίτι. / Δεν αισθάνομαι άνετα ανάμεσα
Μετά τον τίτλο του λήμματος δίνεται σε άγνωστα πρόσωπα. (≠ γνώριμος)
το μέρος του λόγου. 2. κάτι είναι άγνωστο όταν δεν ξέρουμε τίπο-
τα γι’ αυτό (≠ γνωστός): Στο λεξικό ψάχνω
τις άγνωστες λέξεις. / Άγνωστα παραμένουν
Χαρακτηριστικό αυτού του λεξι-
τα αίτια του ατυχήματος.
κού είναι ότι ορισμένα ουσιαστικά,
3. άγνωστος είναι ένας ηθοποιός, ένας συγ-
επιρρήματα κτλ. αποτελούνται από
γραφέας κτλ. όταν δεν είναι γνωστός στον
περισσότερες από μία λέξεις και πα- πολύ κόσμο (= άσημος ≠ διάσημος): Πρωτα-
ρουσιάζονται στην κανονική αλφα- γωνιστής της ταινίας είναι ένας νέος, άγνω-
βητική σειρά όπως οι απλές λέξεις. στος ακόμη, ηθοποιός.
η άγονη γραμμή ΟΥΣ.: άγονη γραμμή είναι η
διαδρομή που ακολουθούν τα πλοία για νη-
σιά, συνήθως μικρά και απομακρυσμένα, στα
οποία δεν ταξιδεύουν πολλοί άνθρωποι: Το
ταξίδι για τα νησιά της άγονης γραμμής δι-
Σημασίες και παραδείγματα
αρκεί πολλές ώρες.
i Η άγονη γραμμή δεν έχει πληθυντικό αριθμό.
Οι ορισμοί εξηγούν τη σημασία της
λέξης με απλά λόγια. Χαρακτηριστικό
αυτού του λεξικού είναι ότι οι ορι-
σμοί δίνονται σε ολόκληρες προτά-
μαγειρεύω (μαγείρεψα), μαγειρεύομαι (μα-
σεις, γραμμένες με τον τρόπο που
γειρεύτηκα, μαγειρεμένος) ΡΗΜ.:
ένας δάσκαλος θα εξηγούσε τη λέξη 1. όταν μαγειρεύουμε κάτι, ψήνουμε, βρά-
στα παιδιά. ζουμε ή τηγανίζουμε τροφή για να ετοιμάσου-
με κάποιο φαγητό (= φτιάχνω): Τι φαγητό
Κάθε σημασία έχει το δικό της να μαγειρέψω για αύριο; / Μαγειρεύει πολύ
αριθμό και έτσι μπορείς εύκολα να ωραία το παστίτσιο.
2. λέμε ότι κάποιος μαγειρεύει κάτι όταν σχε-
διακρίνεις πόσες σημασίες έχει μία
διάζει κρυφά κάτι πονηρό: Κάτι μαγειρεύουν
λέξη.
τα παιδιά και είναι τόσο ήσυχα!
3. λέμε ότι κάποιος μαγειρεύει μια πληροφο-
Για να καταλάβεις πώς χρησιμοποι- ρία όταν την αλλάζει επίτηδες για να ξεγελά-
είται η λέξη, δίπλα σε κάθε σημα- σει τους άλλους (= αλλοιώνω, παραποιώ):
σία δίνονται παραδείγματα. Στόχος Μαγείρεψαν τα αποτελέσματα των εξετάσε-
αυτού του λεξικού είναι να δίνονται ων.
φυσικά παραδείγματα και έτσι πολλά
από αυτά προέρχονται από κείμενα
που βρίσκονται στο Ίντερνετ.
