Table Of ContentEditadte
JonathaDna ncy
şi
ErnesSta sa
Dictionar
,
de
FilosoCfuinao aşterii
VolumIIu:l -1W
Traducedrienl imbean gledzeă
GheorghŞet efanCoovr,i nMaa tei,
AnabelZaa gurşaiD anB ărbuJescu
Coordonatreer minoloe1că
Editori
SilDvriaug omir
MariCuhsi vu
VasDielmeZ. a mfireS(:u
Coperta
DaSnt anciu
Redactor
GilhLeertp ădatu
Tehnoredactcaormepau terizată
CrisCtliaaunCd oihua n
Copyr©i Bglhatc kPwuebllli Lsthd1e.9r,9s1 2 9,9 3
Copyr©i Egdhitt TuREIr,ap enptrreuz veenrtsari oumnâen ească
ISB9N7 3-9419-78-X
La aceasctaăr taeu c outribuit
PetAecrh instein AkeelB ilgrami
JohHnosp kiUnnsi versity ColumUbniiav ersity
FelAicckiear man GrahBami rd
BrowUnni versity UniveorfMs aintyc hester
LairdAddis DaviBldo or
UniverfIs oiwtyao UniveorfEs idtyi nburgh
LindaAlchoff DavBild umenfeld
SyracUunsiev ersity Georgia USntiavteer sity
1Y.. Allen LaureBnocneJ our
UniveorfPsi;t')t's burg UniveorsfiWa tys hington
RobeF.rtA lmender Cli8v0er st
GeorgSilaa Ulnei versir)'K eeUlen iversity
SWyimlclPuiUA.sani meis vteorns ity LU.ns i.Cv aerorrfMsi iieatyrm i
CU.nA invtehoArofMnsn iidynlJe n're ssoont a AlbCeats ullo
Univeo,fN· esbirtya -sLkai ncolll
RobAeurtd i
UniveorfNs eibtrya -sLkai ncolRn. M .C hisolm
BrowUlniIv ersity
MichAayeelr s
WadhCaoml leOxfgoer,d LorraCiondee
YorUkll iverOsnitty,a rio
DavBiadk hurst
QueseUn n ivseorfK siilltyg slOn,L .J onatChoahne n
Canada TheQ ueesCn o lleOgxfeo.r d
ThomBaasl dwin StewCaorth en
ClaCroel leCgaem,b ridge ArizoSntaa Utnei versity
DavBiedl l JohJnC. o mpton
UniveorfsSefihfiteyl d VonderUbniilv ersity
EarClo nee GraemFeo rbes
.U niveorfRs oityc hester TulalU7nei versity
JohCno ttingham RichFaurmde rton
UniveorfRs eiar}'d ing UniveorfIs oiwtya
RobeCrtu mmins DonGanet
UniveorfAs riiztoyn a UniveorfsU ittya h
EdwiCnu rley MargaGrieltb ert
UniveIrlsliif)an'tCo hiisc ago Univeqr{Cs Oilt1yl lecticuf
FreDd'A gostino CaGriin et
UniveorfNs eiwty England,C oArunsUenlilv ersity
tralia
Han-sJ ohaGnlno ck
VrinDdaal miyra UnÎveorfRs eiatdyi ng
MontaSntaaU tnei versity
AlaHn.G oldman
.IonaDtahnacny UIIÎlo'fMe irasmiit y
KeeUllel iversit)'
AlvLiG no ldman
FreDdr etske UniveorfAs riityz ona
StaonrfUdn iversity
JorJj.EeG . r acia
CatheZr.Ei ingei n StaUtnei veorfNs eiwtyY orakl
Le)dllgtMoalsls,a chusettsB uffalo
EdwaErndv in RichEaG.rr da ndy
UniveorfsMiiat)'m i RicUel 1iversity
RichFaerldd man A.C G.r ayling
UniveorfRs oicthye ster StA.l 1SnC eo lleOgxfeo,r d
Richard Foley JohGnr eco
RutgUenrisv ersity FordhUanmi versily
DagfiFne llesdal PatrGircikm
University StaUtnei ve0r1Nse iw tYyo rakf
ofO slaol Sltdfa ordn UniversiSttyo Bnryo oke
CharlGeusi gnon BrucHeu nter
UniveorfsV ;er)r'm onr UniveorfAs /t)b'e rIa
SusaHna ack Terenlcrew in
Unive�rrMs iiar)m'i CornUenlilv ersilT
P.M, S H.a cker FranJka ckson
SrJ.o hsnC olleOgxfeo,r d AustrNaaltiinoU nnailv ersity
A.lldyH amiltoll Jerro1lK.da tz
KeeUlnei versi/)' CitUyn iverfsNietywYo ork
SPetlaHUet.rnHe ai rvee orfsN eiwtY yo rakl BJaroewgnwUoK nnii mv ersity
BufJalo
RichaF.r Kdi tchener
GilbeHra1rm an ColorSatdaoUt nei versity
PrincUentioln' ersit)' PeteDI K lein
AdriHane athcute RurgUenrisv ersiry
Aus/rNaaltiiaonUn nailv ersif)
Hilary Komblith
Unive�rrsV ierryI I/om
JohnHeîl
Davidson NCoorlCtJaher goel,i lnoah Lna chs
VanderUbniiltv el'sity
RisHtiol pinen
UI/ivoefMr isaimf)i' KeitLhe hrer
UniveorfAs riiztoyn a
JaakHkion tikka
FforiSdtaa Utnei versily NoahM .L emos
DePauUwn iversif)'
CbristoHpohoekrw ay
U/livoeB risrimtiyn gham EmesLte Pore
RutgUenrisv ersity
JimHopkins
KilslC go llLegOel,/ don JH.. Lesher
UniveorfMs Oi/f)y'l and
PauHlo rwich
Massachlunsselriotfrs u te PaislLeiyv ingston
Technology McGill University
StevLeunp e-rF oy GeorgPea ppas
TrinUinlyi verTexsaisly , OhiSot aUtneî versity
Marilyn McACdoarmds ChristophPeera cocke
UniveorfCsailty! loLraAnsIli -a,M agdlaeCIo!ll eOg:r;leo,r d
geles
MichaPeeln dlebury
GregoMryc Culloch UniveorftshiWetyi watersrand
UniveolfN:o�Uiityn gham
PhilPiept tit
ScoMtatc Donald AustarnNa altiioUnnailv ersil)'
UniveorfIs iotwya
AlviPnl atinga
DaviMdc Naughton UniveorfNsOilt)Dr'ae m e
KeeUlne il'ersity
LeonP ompa
DaviBd. Martens VniveorfBs iirtym ingham
"4ounRtoy aJ Coflege, Ca/gUl)"
RichaProdp kin
JacMke iland WashinUgntiovne Sr,s1.o.i1 t)',I ;S,
UniveorfMs iicfh1i'g an Missouri
Phi!Mliipt sis JohF.n Post
CorneUlnli versity VandeVrnbiivietr sit)"
J.N .M ohanty NicholRaess cher
TemplUen iverPshiitl}a;d elphia ofP iUtntisvbeurrsgiht) '
JameM ontmarquet G.A .J .R ogers
TellneSsteaUetn ei versi!)" KeeUlnei versity
PauKl. M oser JayR osenberg
LayoUlnai vearfsC ihtyi cago VniveorfNs oir!)Ct'ah rolilla
AlexanNdeehra mas R.M .S ainsbuI)'
Pril/Ucneitlo'ne rs�v KinsgC ollLeOglel. don
AnthonOy' Hear WesleCy.S almon
VniveorfBs riaf!)od'r d UlliveorfPs iityt tsburgh
M.O krent DonalW.d Sherbume
BaiCteosl lLeegew.i nsMtaoinl,1 eV andeUrnbiivletr sity
SydneSyh oemaker MarkS teiner
CorneUlnli versi'y HebreUwn iverJseirty,u salem
RobeKr.tS hope ManhiaSst eup
UniveorMfsa is!)s'a chuas!e rtSsIC loud USJtlaitvee rsit)'
Bos/on
CharloStttoeu gh
HarveSyi egel UniverosfiCtya h/oOfmS iaan ta
UniveorfsMiil)a'm i Barbara
JohSnk orupski StevKe.nS trange
UniversiAtn)d'roejwSsI . EmO/Uyn iversif)'
BriaSnk ymls BarrSyt roud
UniveorfsC ial)l'if ornairba - vineU niveros/;Ct)a'l ifoBrenrikae,l ey
R.C. S leigh RoberSt.T ragesser
Unil'' ersitl' oarj MasCsoalculmmUbsnieiatv tesr si!)"
Amherst
JohTnr oyer
StevSem ilh UniverosjiCt)o'l lnec/ÎcUf
WolfsCoollll eOgJ.e/,O ltl
ThomaTsy moczko
P.F .S nowdon SmiCtohl leNgoer,l hamplon,
ExetCeorl leOgxef.o rd Massachusetts
ElliSootb er JameVsa ne leve
Univeros/iWt)i's coMlaldsiisno,lB l' YJWUInli vers/f»)
TomS orell JonathVaong el
UniveorfsE ists)e'x AmherCsotl leMgaes.s achusetts
RoyA .S orensen DouglNa.sW altoo
NewY orUkn iversif)' Univerosf;lflit)n'/ lipeg
EmesSto sa KenneRt.hW estphal
BrowUnn iversiO' Unil'eor/sNieHtywa mpshire
EdwarSdt ein SamueSl.W heelIeIrI
NewY orUkn iversity Univeros[iCtyo nnectic/II
NichPo.lW ahsi te R.S .W oolhouse
UniveorfMs iictyh iAglaAinr,n b or
MichWaielll iams
NorthweUsneirvne rsir)' UniveorfsY iotyr k
1
idealism
Doctrifinlao sofipcoăt rivit recaălreiiteaas tteceaw, n vac,o relcaut ă
mintesaa uc oordonmaetnat- alc ăo biectreelaecl eec uprind "elxumea
terioanrusă u"n itn dependdeenm tien ţiclunoes cătocaier xei,s dtoăai rn tr-un
mod corelactuoi pve raţmieinlteaD loec.t risneca e ntrepaezc ăo ncepcţăi a
rea!Ltaaştace uam,o î nţelegemr enfloeic,t ă operaţŞiiie laie ntmeirnţii.
preteaaczeăs ltu crcuaî nsemnâcnăîd n sămşiin tecae rcetăatodaurcoee
contribfuo1nniaet invuăd oalraî nţelegdeerc eăat nreo ian aturreiail ului,
cic hiaşril ac aractreerzuull tpaecn atr ie- aIt ribuim
Multvăr emaef oslta m odăo dispiunti ăn teritoarbuelri edie alîins te,
privinţa prdoabcl"ăem mienit eaaf"l aitndă i scuîţnia es,e menfeoar mule
idealiesrtaoem ,i nte ampîlnaa sfaatmoă rî in s patenlaet u(riidie alaihsm
soluts)a,ua lu nepiu teurnii verîsnan laet uar răa ţionaldieut năa ţniuim e
ti(pi dealciossmm ics)a,ua lm inţsioic iailmep,e rsoncaollee,c taio vae,
menilîongr e ner(aild ealsioscmi asla)up, u �ri s impalluc olecdţiisetiri bu
tivdeem inţiin divi(diudaelael piesrms onPaels)ta.en iv,e rsiunmialipe u tin
grandioalasteee oraiuev ie ntiotmt a im ulîtn p rim-pilarai nnu, l tivmrae me,
înm odv irtutaolţi,id ealaiuşit nitie rpr"emtiantţ ialflea"Ît ned iscuîţnti eeo
rilao cra o chestiau mnien ţiilnodri vidsueaplaer aetceh,i pcautre e surse
generate social.
Tabell:V ersiuanliied ealismului
1V.E RSIUNOIN TOLOGICE
(1I)d ealicsamu zal
Totc ee xisîtnăa ,f ardăem inţîinlsee laep,a rcea uzdailno peraţiile
minţilor.
(2I)d ealissmuuple rvenienţei
Totc ee xisîtnăa ,f ardăem intîinlsee lees,tS eU PERVENlENfTa ţă
deo peraţmiiinlţei( laodri ceăs tceu,m vai,n erelnoîtrn ,f elucrair e
nuS LUlctu n ecesictaautzea dlaerc, a riem plivcrăe uanl mto dd ed e
pendenetxăi stenţială).
idealIsm 12
ILV ERSIUENPII STEMICE
(iI)d ealfiascmt( uFaailcd te alism)
A fcia u nf aîpnt seaam nufiăn f apfto rmuilnal biimlb- aajd ică,
una devfăire.cf aarppeot a fitp er idnispn,u ndcetv edesreem antic,'
întra-duenvf ăorn nuîlnla itm baj.
(2I)d ealciosgmn itiv
A fic au na devăr îan scfieo agmnnoăs fciiebciaaldr.ee vp ăora te
fi -înm odp ote-nţpiraildnispn,u ndcetv edecroeg nictaui nv ,
elemdeecn utn oaştere.
(3i)d ealsiusbms tantţa(riSeat lrisosuntbg s taIndteiavlails m)
A cfia u nl ucsraucu ao e ntiÎtnasteeaa mf ndiăi scriimdiennatti,fi
capte.rc pueld ec ătrseu biecctuunlo scă(tAocre.a setsatp eur ş sii m
plour eenuant ţeazrieedi e aall iusBite er keploetyrc,iă vri.et,ifi Aa
înseaamfi np ăe rceput".)
(4I)d ealsiusbms tanstliaabl ist
A cfia u nl ucsnalcu ao e ntiîtnasteeaa m ndfăii s cem(adbiislc rimi
nabiidle,n tificabiOlr,i lcpueec rrrecu(ea eplnt tiibotibalit)ee.c, t )
poaitnep. r incsiăfp iideui ,s cedmecu ătt urn seu biceucnto scător;
înp rinceiltpr ielbsluă,fiie de e o n atcuera ăd miatcec ecsougln itiv
(5I)d ealeixspml icativ
O expliacdaeţcivaea tnăar teuarlifiiizt iă(cţ"eim ia terreicallaem"ă)
unr ecluarc sa ractsearouip setrimacetini tiîa nil net ercioonrţuiln u
tulsuuib smnţailea xlpilsitc aţiei.
(6I)d ealciosnmc eptual
Realittraetbîeunaiţ ee Îlntee asmăl ceantieigd oemr iinectiue n:o aşterea
dec ătnroeai r ealeuslctuaeip tnaudt oăa Îrnt enndeenr ieif erinţă
furnizdaemţ iin tceic, h iîanrt,ar n-uom miătsău îrntă e,n nednei i
refemriondţeăld aecţ ăitm rÎen tCeu.n oaşdteec răetnaro eaif aptu
lurie fletcottăd ecaiurncau msltuadinea ţ f eiunl a er teufmaacnEt.l
esttoet defaournmpaar tiu tni liczoanrceeapc ţrieidaletmo eir n ştie,
inf apmte,n ltias itaecr,o nţinutuproialrietn ăe svaiultnneae bliel
origisnaiollmeoe rn eIşntdii.fed reesnpctre e lauvceromcu unoaştere,
nociu noaşîtnte emr metnerimie ndierl eofre riinntteăr pdree taţi
minitena, lc ă rcoorn ţcionnucte petxuioasr lte ăfl ecato arrieg inilor
saîlneo peracţairialcet emriinsttiiic e
Aşcau ma rattaăb edlouclt,ir dienaail ami usltftăoe m lPer.o bcaăbc iela
maria dicalaăc edseitsneittader e eoe rai eanntatlsiăpc iări tusaalpuia sntpăs,i
his� trâe innîonşi ttiăi nţa- ccrăme işntţiignlăâe n dşuliro irl ets outn t
ceea cee xiscătr ăe;a lietsadttoeea ar sumaav itzoitu(ansliaaălvu oi rs elor?)
unesiaamu a miu ltmoirn ţi.