Devlet-i Aliyye - Halil İnalcık - İş Bankası Kültür Yayınları

470 Pages·2011·2 MB·Turkish

Devlet-i 'Aliyye
Osmanlı İmparatorluğu
Üzerine Araştırmalar - I
klasik dönem (1302-1606)
siyasal, kurumsal ve ekonomik gelişim
Halil İnalcık
Devlet-i 'Aliyye
Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar - I
HALİL İNALCIK
editör: EMRE YALÇIN
görsel yönetmen: BİROL BAYRAM
düzeltmen: ESEN GÜRAY
dizini hazırlayan: BORA BOZATLI
grafik tasarım uygulama: TÜRKİYE İŞ BANKASI KÜLTÜR YAYINLARI
TÜRKİYE İŞ BANKASI KÜLTÜR YAYINLARI
istiklal caddesi, no: 144/4 beyoğlu 34430 istanbul
Tel. [phone]
Fax. [phone]
www.iskultur.com.tr
Önsöz
Bu üç ciltte Osmanlı tarihi alanında altmış yılı aşan bir
sürede yapmış olduğum araştırmalarımı, belli bir bakış ve
kronoloji çerçevesinde toplayıp okuyucularıma sunmayı
düşündüm. Esere Devlet-i ’Aliyye adını koyduk, zira
Osmanlılar kendi devletlerini Devlet-i 'Aliyye-i Osmâniyye
diye adlandırmıştır.
Seçmeler için bu üç cildi plânlarken Osmanlı Devleti'nin bir
beylikten Orta-Doğu ve Balkanlar'ı hükmü altına alan güçlü
ve köklü bir imparatorluk haline gelişi ve altı yüzyıl dayanışı
sürecini açıklamayı tasarladık. Bu süreci anlamak için yalnız
politik olayları incelemek yeterli değildir. Bugün tarihçiden
siyasî olaylar altında toplumsal–ekonomik alt-yapı
gelişimlerinin incelenmesi istenmektedir. Alt-yapı koşullarına
gelince, nüfus hareketleri, göçler, kitlelerin temel ihtiyaçları,
tarım ve ticaretin bu ihtiyaçları karşılama şekilleri, şehirleşme
ve herşeyden önce sorunları açıklamada tarihî geçmişten
gelen geleneksel zihniyet ve kurumlar çerçevesinin tespiti,
tarihçiden beklenen gerçek tarihsel analizdir.
Bu üç ciltte bu konuları, çeşitli zamanlarda çıkmış
araştırmalarımı bir araya getirerek, olabildiği kadar genel bir
tablo halinde sunmayı denemekteyim. Bu nedenle,
okuyucunun boşluklar görmesi kaçınılmaz. I. ciltte Klasik
Dönem'e (1300-1600) ait yazılar, II. ciltte 19. yüzyıl sonlarına
kadar gelen yeni dönem üzerindeki yazılar bir araya
getirilmiştir. Okuyucu III. ciltte İngilizce bazı araştırmalarımı
bulacaktır. Önemli gördüğüm bu makaleleri, şimdiye dek
güvendiğim bir çevirmen bulamadığımdan aynen yayınlamak
zorunda kaldım.
Yarım yüzyıldır araştırmalarımızda Osmanlı tarihini bu
çerçevede anlamak ve anlatmak için ana kaynaklara,
ziyadesiyle bürokratik bir devletin bize bırakmış olduğu
muazzam devlet arşivine yönelmek gerekiyordu; arşiv
çalışmalarım yanında minnet ve saygıyla anmalıyım ki,
Hocam Fuat Köprülü, İsmail Hakkı Uzunçarşılı ve özellikle
Ömer Lütfi Barkan'ın bu alanda araştırmaları bize yol
açmıştır; eserin dipnotlarında okuyucu bunu bol bol
görecektir.
Bu kitabın ilk bölümü, 2003'te editörlüğünü yaptığımız
Osmanlı Uygarlığı (Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı yayını, cilt
I, 2003, s. 31-227) eserinde okuyuculara sunulmuştur. Orada
“Osmanlı Tarihinde Dönemler, Devlet–Toplum–Ekonomi”
başlığı altında çıkan bölüm, burada ilâveler ve düzeltmelerle
ayrı bir bölüm halinde yayınlanmaktadır.
Bu kitabı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları arasında
Halil İnalcık - Seçme Eserleri serisinde yayınlarken,
teşviklerini esirgemeyen sayın Ahmet Salcan'a, tarih bilgisi ve
titiz çalışmasıyla değerli yardımlarını gördüğüm editör Emre
Yalçın'a burada teşekkürlerimi ifade etmek benim için bir
ödevdir. Kitabın hazırlanmasında ve basımında Kültür
Yayınları personelinin değerli mesaisini de şükranla
anmalıyım.
Halil İnalcık
Ankara, 2008 Kasım

A