De veiligheid en de beveiliging van Pim Fortuyn

370 Pages·2002·1.76 MB·Dutch

De veiligheid
en de beveiliging
van Pim Fortuyn
Feiten en verantwoordelijkheden
v D
a
e
n

v

P e
i i
m l
i
g

F h
o e
r i
t d
u
e
y
n n commissie feitenonderzoek

d
F veiligheid en beveiliging pim fortuyn
e e
i
ten b
e e
n
v v
er e
a i
n l
tw i
o g
or i
d n
e
li g
j
kh
e
d
e
n
Sdu Uitgevers Sdu Uitgevers

De veiligheid en de beveiliging van Pim Fortuyn

De veiligheid
en de beveiliging
van Pim Fortuyn
Feiten en verantwoordelijkheden
commissie feitenonderzoek
veiligheid en beveiliging pim fortuyn
Sdu Uitgevers,december 2002
Meer informatie over deze en andere uitgaven kunt u verkrijgen bij:
Servicecentrum Uitgevers
Postbus 20014
2500 eaDen Haag
tel.: 070 - 378 9880
fax: 070 - 378 9783
© 2002 Sdu Uitgevers BV,Den Haag
Omslagontwerp en binnenwerk: villa y,Andre Klijsen,Den Haag
ISBN: 90 12 09765 7
NUR: 754,824
Alle rechten voorbehouden.
Behoudens de door de Auteurswet 1912 gestelde uitzonderingen,mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd
(waaronder begrepen het opslaan in een geautomatiseerd gegevensbestand) en/ofopenbaar gemaakt door middel van
druk,fotokopie,microfilm ofop welke andere wijze dan ook,zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de
uitgever.
De bij toepassing van art.16b en 17 Auteurswet 1912 wettelijk verschuldigde vergoedingen wegens fotokopiëren,
dienen te worden voldaan aan de Stichting Reprorecht,Postbus 3060,2130 kbHoofddorp,tel.: [phone].
Voor het overnemen van een gedeelte van deze uitgave in bloemlezingen,readers en andere compilatiewerken op
grond van art.16 Auteurswet 1912 dient men zich te wenden tot de stichting PRO,Postbus 3060,2130 KB Hoofddorp,
tel.: [phone].Voor het overnemen van een gedeelte van deze uitgave ten behoeve van commerciële doeleinden
dient men zich te wenden tot de uitgever.
Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed,kan voor de afwezigheid van eventuele
(druk)fouten en onvolledigheden niet worden ingestaan en aanvaarden de auteur(s),redacteur(en) en uitgever deswege
geen aansprakelijkheid voor de gevolgen van eventueel voorkomende fouten en onvolledigheden.
All rights reserved.No part ofthis publication may be reproduced,stored in a retrieval system,or transmitted in any
form or by any means,electronic,mechanical,photocopying,recording or otherwise,without prior written permission
ofthe publisher.
While every effort has been made to ensure the reliability ofthe information presented in this publication,
Sdu Uitgevers neither guarantees the accuracy ofthe data contained herein nor accepts responsibility for errors
or omissions or their consequences.
Voorwoord
De Commissie Feitenonderzoek Veiligheid en Beveiliging Pim Fortuyn heeft in opdracht van de
ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en van Justitie ruim een halfjaar onder-
zoek gedaan naar de gang van zaken met betrekking tot de veiligheidssituatie van Pim Fortuyn
voorafgaande aan de aanslag van 6 mei 2002 en de verantwoordelijkheid van overheidsinstanties
voor zijn veiligheid en beveiliging. De door voornoemde ministers aan de commissie verstrekte
opdracht zou niet in deze tijdsspanne zijn afgerond zonder de medewerking van de onder de minis-
ters ressorterende diensten en de betrokken politiekorpsen.
Voorts dankt de commissie allen die bereid waren op soms zeer korte termijn tijd vrij te maken
voor een gesprek en daarnaast alle mogelijke andere vormen van medewerking te verlenen aan het
onderzoek.De sfeer waarin de gesprekken hebben plaatsgevonden,heeft de commissie als construc-
tiefervaren.
De commissie heeft dankbaar gebruikgemaakt van het aanbod van De Nederlandsche Bank om
huisvesting en facilitaire ondersteuning ter beschikking te stellen.In het bijzonder wil zij de presi-
dent van De Nederlandsche Bank,dr.A.H.E.M.Wellink,en in hem alle diensten van De Nederland-
sche Bank,dankzeggen voor de geboden gastvrijheid en de aan de commissie bewezen diensten.
Zij heeft zich bij het uitvoeren van haar onderzoek laten ondersteunen door een beperkte maar
deskundige stafdie een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de totstandkoming van dit rapport.
In de eerste fase van het onderzoek heeft zij daarbij ook mogen rekenen op de medewerking van de
documentalisten van de Algemene Rekenkamer.
De commissie heeft talrijke gesprekken gevoerd en dankt het Verslagbureau Amsterdam voor de
verslaglegging.
Het is ook alleszins op zijn plaats hier bijzondere waardering uit te spreken jegens mijn collega’s
in de commissie wier expertise op de onderscheiden voor het onderzoek relevante gebieden onmis-
baar is gebleken.Binnen de commissie nam collega Fijnaut als rapporteur het leeuwendeel van de
werkzaamheden voor zijn rekening.
mr.H.F.van den Haak
Amsterdam,30 november 2002
5
samenstelling van de commissie
mr.H.F.van den Haak (voorzitter)
K.J.H.H.Sietsma (lid/secretaris)
prof.dr.C.J.C.F.Fijnaut (lid/rapporteur)
mr.S.J.E.Horstink-von Meyenfeldt (lid)
mr.R.J.Hoekstra (lid)
staf van de commissie
drs.M.Bruinsma
mr.N.J.P.Coenen
I.Haije
drs.Y.Huizing
M.Overwater
A.Pol
drs.J.J.M.Wassenberg
6
inhoudsopgave
Inhoudsopgave
Voorwoord 5
Lijst van afkortingen diensten,organisaties e.a. 14
Lijst van afkortingen media 15
1 Algemene inleiding 17
1.1 6 mei 2002: de dag van de moordaanslag op Pim Fortuyn 17
1.2 De opdracht,taakuitvoering en ondersteuning van de commissie 21
1.2.1 De opdracht van de commissie 21
1.2.2 De uitvoering van het onderzoek 22
1.2.2.1 Het normatieve kader 22
1.2.2.2 Het feitelijke onderzoek: strategie,bronnen en vergelijkende studie 25
1.2.2.2.1 De strategie van het onderzoek 25
1.2.2.2.2 De bronnen van het onderzoek 26
1.2.2.2.3 De e-mails van Fortuyn 28
1.2.2.2.4 De pogingen tot vergelijkend onderzoek 30
1.2.3 De ondersteuning van de commissie 30
1.3 De redactie van het rapport 31
1.4 De opbouw van het rapport 32
deel i het bestaande stelsel van persoonsbeveiliging
Voorbeschouwing 37
2 De organisatie van het politiewezen en de verantwoordelijkheid voor
persoonsbeveiliging 39
2.1 Inleiding 39
2.2 De rompstructuur van het politiewezen: de politie 39
2.3 De vleugelstructuren van het politiewezen: de KMARen de BVD 41
2.3.1 Taak en positie van de KMAR 41
2.3.2 Taak en organisatie van de BVD 42
2.4 De (plaatselijke en ministeriële) verantwoordelijkheid voor de beveiliging
van personen 45
2.4.1 De discussie bij de totstandkoming van de Politiewet 1993 45
2.4.2 De verantwoordelijkheid van de plaatselijke en de nationale autoriteiten 46
2.4.3 De verantwoordelijkheid van de minister van Justitie en de minister van BZK 47
2.5 Besluit 49
7
inhoudsopgave
3 De historische achtergrond van de regeling van persoonsbeveiliging
op centraal niveau 51
3.1 Inleiding 51
3.2 De opbouw van bijzondere voorzieningen in de jaren zeventig 51
3.3 De aanscherping van het (persoons)beveiligingsbeleid ten aanzien van eigen
bewindspersonen in 1978 55
3.4 De herbezinning op de situatie in de jaren tachtig 56
3.5 De Circulaires Bewakings- en Beveiligingsaangelegenheden 1986,1992 en 1995:
de nadere regeling van de persoonsbeveiliging 60
3.5.1 De Circulaire Bewakings- en Beveiligingsaangelegenheden 1986 60
3.5.2 De Circulaire Bewakings- en Beveiligingsaangelegenheden 1992 61
3.5.3 De Circulaire Bewakings- en Beveiligingsaangelegenheden 1995 63
3.6 Besluit 66
4 De inhoud van de Circulaire Bewakings- en Beveiligingsaangelegenheden 1999 69
4.1 Inleiding 69
4.2 Wat is persoonsbeveiliging? 70
4.3 Wie komt er voor persoonsbeveiliging in aanmerking? 73
4.4 Wie is verantwoordelijk voor persoonsbeveiliging? 78
4.5 Hoe is de besluitvorming betreffende de toewijzing van persoonsbeveiliging
georganiseerd? 83
4.5.1 De procedure in het algemeen 83
4.5.2 De rol van de BVD,het KLPD en de regionale korpsen bij de advisering omtrent
de toewijzing van persoonsbeveiliging 86
4.5.2.1 De rol van de BVD 86
4.5.2.2 De rol van het KLPD 89
4.5.2.3 De rol van de regionale korpsen 91
4.6 Welke diensten zijn betrokken bij de uitvoering van persoonsbeveiliging? 93
4.7 De voornaamste knelpunten in verband met de (toepassing van de) Circulaire 1999 96
4.8 Besluit 98
5 De beveiliging van personen in diverse sectoren van de overheid en in de
particuliere sector 101
5.1 Inleiding 101
5.2 De beveiliging van personen in drie verschillende sectoren van de overheid 102
5.2.1 Het beveiligingsbeleid in de strafrechtspleging 102
5.2.2 Het beveiligingsbeleid van de Tweede Kamer 104
5.2.3 Het beveiligingsbeleid bij het ministerie van Buitenlandse Zaken 106
8