De man die God kende : christelijke spiritualiteit voor niet-ongelovigen

177 Pages·1.557 MB·Dutch

by  Ronald Meester.

De man die God kende
thBWmandiegodkende0307.indd 1 26-03-2007 09:46:26
Deze bladzijde is met opzet leeg gelaten
thBWmandiegodkende0307.indd 2 26-03-2007 09:46:26
Ronald Meester
De man die
God kende
christelijke spiritualiteit
voor niet-ongelovigen
thBWmandiegodkende0307.indd 3 26-03-2007 09:46:28
© 2007, Uitgeverij Ten Have
Postbus 5018, 8260 GA Kampen
www.uitgeverijtenhave.nl
Omslag Marion Rosendahl
ISBN-10: 90 259 5775 7
N-13: 978 90 259 7006 2
NUR 730
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,
opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt,
in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën,
opnamen, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestem-
ming van de uitgever.
All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in
a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic,
mechanical, photocopying, recording, or otherwise, without the prior written
permission of the publisher.
thBWmandiegodkende0307.indd 4 26-03-2007 09:46:28
Voor Ceciel
thBWmandiegodkende0307.indd 5 26-03-2007 09:46:28
Deze bladzijde is met opzet leeg gelaten
thBWmandiegodkende0307.indd 6 26-03-2007 09:46:29
Inhoud
Proloog | 8
1. Weer een boek over het christendom? | 12
2. Over de waarheid | 25
3. Over God | 42
4. Over religie | 61
5. Jezus in de Bijbel: feiten of fictie? | 76
6. Jezus: God of (morele) leraar? | 92
7. Niet naar de letter maar naar de geest | 109
8. Over gnostiek | 133
9. Christendom, wetenschap en Intelligent Design | 144
Tot slot | 169
Noten | 171
thBWmandiegodkende0307.indd 7 26-03-2007 09:46:29
Proloog
8 Het is paasavond, en ondanks het late uur is de kerk volge-
stroomd met mensen. Na de viering van het laatste avond-
maal op Witte Donderdag en de dood van Jezus aan het kruis
op Goede Vrijdag, is de paaswake een dienst van verstilling,
van wanhoop, droefheid, boosheid en voorzichtige hoop. Het is
de nacht der nachten. De spanning en spiritualiteit knetteren
bijkans door de hoge, maar toch ook intieme kerk. Waar nor-
maal gesproken de kerk gedurende de minuten voor aanvang
van een dienst gevuld is met een gezellig geroezemoes, spreekt
men nu hooguit op fluistertoon, maar nog liever helemaal
niet. Er is slechts gedempt licht in de kerk.
Waarom zijn we hier? We waken. Zoals een mens waakt
bij het lichaam van een overleden dierbare, zo waken wij bij
het lichaam van Jezus. Niet letterlijk natuurlijk, maar toch
zie ik het lichaam bijna voor me, nog steeds hangend aan het
kruis in de stilte en de kou van de nacht. Ik bedenk dat ik niet
eens weet wanneer het lichaam volgens de overlevering nu
precies van het kruis is afgehaald, maar ik realiseer mij ook dat
dit er nu helemaal niet toe doet (en eigenlijk überhaupt niet).
We lezen teksten uit Genesis, over het ontstaan van orde
uit chaos, over het begin van alles. We lezen ook de smeekbe-
den uit het boek Baruch; de teksten worden afgewisseld met
liederen. We zingen woedende regels over onrecht. Ik weet dat
er vele mensen in de kerk zitten die het afgelopen jaar veel
thBWmandiegodkende0307.indd 8 26-03-2007 09:46:29
te verwerken hebben gekregen; velen ken ik persoonlijk. God
heeft hun vannacht wat uit te leggen, als het ware. We zingen
over Hij ‘die chaos schiep tot mensenland’; de Taizé-mantra
‘Als alles duister is, ontsteek dan een lichtend vuur’ herhalen
we vele malen. Voorzichtig, bidden kan alleen maar voorzich-
tig, staan we stil bij het onrecht in de wereld, bij onze eigen
onmacht. De hele kosmische geschiedenis van het heelal, de
geschiedenis van de aarde, van de mensheid, van mij, ze lijken
allemaal met elkaar verbonden te worden. De teksten en liede-
ren verbinden het ontstaan van alles met het leven en de dood 9
van Jezus, en uiteindelijk ook met ons eigen leven.
Mijn gedachten dwalen af en gaan terug naar het leven
van Jezus, naar de onvoorstelbare dingen die Hij kennelijk
heeft gezegd en gedaan. Heeft Hij die werkelijk gedaan en ge-
zegd? Ik voel de beklemming van het passieverhaal van de dag
ervoor opzwellen, ik krijg tranen in mijn ogen als ik denk aan
de drievoudige verloochening door Petrus (in Bachs Matthäus
Passion is dit altijd weer een emotioneel hoogtepunt), voel
mededogen met Judas de verrader (of zat het toch anders?)
en zelfs met de laffe Pilatus. Dat waren toch ook mensen? Ik
begrijp de angst van de machthebbers, en bovenal meen ik
ergens te begrijpen waarom Jezus deze weg wel moest kiezen.
De waarheid over het leven en de dood is nooit zo helder en
zonder concessie zichtbaar geworden als in het leven, lijden en
sterven van Jezus. De grootsheid en zwakte van mensen wer-
den nooit tegelijk zo benadrukt en verbeeld; het is een groots
drama, een verhaal waar ik nooit genoeg van zal krijgen.
We waken bij het lichaam van Jezus, en vertellen elkaar
en onszelf in woord en zang over hoe zijn leven het onze beïn-
vloed en soms zelfs bepaald heeft. Deze uitwisseling kan niet
of nauwelijks letterlijk, of al te direct, plaatsvinden, want daar
hebben we de woorden simpelweg niet voor.
Het waken bij het lichaam van een gestorven mens is een
thBWmandiegodkende0307.indd 9 26-03-2007 09:46:29