CPR VE ECC için 2010 Amerikan Kalp Derneği (AHA)

34 Pages·2011·0.56 MB·Turkish

TÜRK KARDİYOLOJİ DERNEĞİ ARŞİVİ
ARCHIVES OF THE TURKISH SOCIETY OF CARDIOLOGY
Yıl / Year 2011 Cilt / Volume 39 Supplementum 2 Ekim / October ISSN 1016 - 5169 eISSN 1308 - 4488
Bilimsel Danışma Kurulu / Editorial Consultants
Editör
Editor Adnan Abacı, Ankara Meral Kayıkçıoğlu, İzmir
Dr. Vedat Sansoy Mehmet Ağırbaşlı, İstanbul Ata Kırılmaz, İstanbul
Mehmet Aksoy, Gaziantep Ömer Kozan, İzmir
Önceki Editör
Former Editor Serdar Aksöyek, Ankara Merih Kutlu, Trabzon
Dr. Altan Onat Ömer Akyürek, Ankara Hakan Kültürsay, İzmir
Armağan Altun, Edirne Robert W. Mahley, S. Francisco, USA
Editör Yardımcıları Dursun Aras, Ankara Bülent Mutlu, İstanbul
Associate Editors
Enver Atalar, Ankara Haldun Müderrisoğlu, Ankara
Dr. Doğan Erdoğan
Dr. Orhan Önalan Sinan Aydoğdu, Ankara Sanem Nalbantgil, İzmir
Dr. H. Murat Özdemir Cem Barçın, Ankara Enis Oğuz, İstanbul
Dr. Dilek Ural Mustafa Kemal Batur, Adana Abdurrahman Oğuzhan, Kayseri
Dr. Aylin Yıldırır
Aytül Belgi, Antalya
Tuğrul Okay, İstanbul
George A. Beller, Charlottesville, USA
İstatistik danışmanı Nazan Özbarlas, Adana
Statistical consultant Ahmet Çelebi, İstanbul Emir Özgür Barış Ökçün, İstanbul
Dr. Oktay Özdemir Cengiz Çeliker, İstanbul
Kurtuluş Özdemir, Konya
Vedat Davutoğlu, Gaziantep
Sahibi Ramazan Özdemir, Malatya
Ahmet Duran Demir, Ankara
Türk Kardiyoloji Derneği adına Necla Özer, Ankara
Recep Demirbağ, Şanlıurfa
Owner on behalf of the Turkish Society of Filiz Özerkan, İzmir
Cardiology Erdem Diker, Ankara
Mehmet Özkan, İstanbul
Dr. Oktay Ergene İrem Dinçer, Ankara
Seçkin Pehlivanoğlu, İstanbul
Oben Döven, Mersin
Yazı İşleri Müdürü Fausto J. Pinto, Lisbon, PT
Rasim Enar, İstanbul
Publishing Manager Jos R.T.C. Roelandt, Rotterdam, NL
Dr. Vedat Sansoy Nuray Enç, İstanbul
Leyla Elif Sade, Ankara
İzzet Erdinler, İstanbul
Türk Kardiyoloji Derneği’nin yayın organıdır. Patrick W.J. Serruys, Rotterdam, NL
Okan Erdoğan, İstanbul
Issued by the Turkish Society of Cardiology. Murat Sezer, İstanbul
Ticari faaliyeti TKD İktisadi İşletmesi’nce Mehmet Eren, İstanbul
Zeynep Özlem Soran, Pittsburgh, USA
yürütülmektedir. Oktay Ergene, İzmir
Yılda sekiz sayı yayınlanır. Önder Ergönül, İstanbul Serdar Soydinç, Diyarbakır
Published eight issues a year. İzzet Tandoğan, Sivas
M. Kemal Erol, İstanbul
Yayın Türü: Yaygın Süreli
Ahmet Temizhan, Ankara
Yönetim Yeri Adresi Fatih Sinan Ertaş, Ankara
Kürşad Tokel, İstanbul
Corresponding Address Roberto Ferrari, Ferrara, IT
Lale Tokgözoğlu, Ankara
Türk Kardiyoloji Derneği Hasan Garan, New York, USA
Darülaceze Cad., Fulya Sok., Ekşioğlu İş Merkezi, Cemil Gürgün, İzmir Murat Tuzcu, Cleveland, USA
No: 9/1, 34384 Okmeydanı, İstanbul Deniz Güzelsoy, İstanbul Ertan Ural, Kocaeli
Tel: [phone]
Fax: [phone] Barış İlerigelen, İstanbul Mehmet Sıddık Ülgen, Diyarbakır
e-posta: [email protected] Erdoğan İlkay, Ankara Ahmet Vural, Kocaeli
URL: http://www.tkd.org.tr Marc Josephson, Boston, USA Ertan Yetkin, Bolu
Mehmet Kanadaşı, Adana Mehmet Birhan Yılmaz, Sivas
Yayıncı / Publisher
Logos Yayıncılık Tic. A.Ş.
Yıldız Posta Cad. Sinan Ap. No. 36 K.12 Index Medicus, EMBASE (Excerpta Medica), Index Copernicus ve TÜBİTAK ULAKBİM
Türk Tıp Dizini ve Türkiye Atıf Dizini’nde yer almaktadır.
D.66-67 34349 Gayrettepe / İstanbul
Included in Index Medicus, EMBASE (the Excerpta Medica database), Index Copernicus and
Tel: [phone]
Turkish Medical Index, and Turkey Citation Index.
Fax: [phone]
e-posta: [email protected] ∞ Bu dergide kullanılan ISO 9706: 1994 standardına uygundur. (Requirements for Permanence)
National Library of Medicine biyomedikal yayın organlarında asitsiz kağıt (acid-free paper / alkalin kağıt) kullanılmasını önermektedir.
Baskı / Press
Logos Yayıncılık Bu dergideki yazıların dergi standartlarına uygunluğunun kontrolü, dizimi, İngilizce özetlerin ve kaynakların
kontrolü ve düzeltilmesi, derginin yayına hazır hale getirilmesi ve baskısı Logos Yayıncılık Ticaret A. Ş. tarafından
Basım tarihi: Ekim 2011 Baskı adedi: 4000
gerçekleştirilmiştir.
1
TKD Kılavuz Kurulu
Aylin Yıldırır (Başkan, ESC Kılavuzları Ulusal Koordinatörü)
Murat Ersanlı (Y.K. Adına Koordinatör)
Aytül Belgi
Okan Erdoğan
Yılmaz Güneş
Meral Kayıkçıoğlu
Bülent Mutlu
Orhan Önalan
Fatih Özçelik
2
TÜRK KARDİYOLOJİ DERNEĞİ ARŞİVİ
Bir insan için hayatın en önemli anı resusitasyon yapıldığı andır. Bütün tıbbi müdahalelerde en önemli hedef insanı hayatta
tutmaktır. Bunun en doruktaki yeriyse resusitasyondur. Bu son derece kritik olan durumda müdahalenin en iyi şekilde
yapılması, bütün bilimsel yöntemlerin gereken zamanda, gereken sırada ve gereken biçimde uygulanması; uygulamada
hiçbir eksiklik veya hatanın olmaması son derece önemlidir. Resusitasyon kılavuzları son yıllarda çok daha önem
kazanmıştır.
Uzun zaman dilimlerinde çok sayıda çalışmanın incelenmesi sonucu oluşan bu kılavuzları bilmek, resusitasyonu bu
kılavuzlara göre yapmak her doktorun en öncelikli görevi ve sorumluluğudur. Ülkemizde bu eğitimin yeterli düzeyde
olmadığı yapılan araştırmalarda gösterilmiştir. Türk Kardiyoloji Derneği ve Acil Tıp Uzmanları Derneği olarak bu konu-
da uzun yıllardır kurslar düzenliyoruz. Bu kurslarda hep son kılavuzlar eşliğinde eğitim veriyoruz.
Kılavuzlar 2000, 2005 ve 2010 yılının sonunda güncellenmiştir. Her kılavuz beraberinde önemli değişiklikler getirmiştir.
2010 kılavuzunda da çok önemli değişiklikler vardır. Yıllardır A-B-C diye bilinen kural dahi değişmiş ve öncelik kalp
masajına verilerek “C-A-B” şekline dönüşmüştür. Bunun dışında da önemli birçok değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikler
ana başlıklar halinde Amerikan Kalp Derneği (AHA) tarafından yayınlanmıştır.
Son derece faydalı olduğunu düşündüğümüz bu rehberin Türkçeye çevrilerek kullanımını yaygınlaştırılmasını amaçlıyoruz.
Bu konuda bize anlayış gösterip yardımcı olan AHA yetkililerine teşekkürü borç biliriz.
Saygılarımızla,
Prof. Dr. Oktay Ergene Prof. Dr. Başar Cander
TKD YK Başkanı ATUDER YK Başkanı
3
© 2010 Amerikan Kalp Derneği (AHA)
Translated and printed with permission of the American Heart Association. Please note that the
American Heart Association is not responsible for the accuracy of the translation.
Amerikan Kalp Derneği’nin izni ile tercüme edilmiş ve basılmıştır. Tercümenin doğruluğu
konusunda Amerikan Kalp Derneği sorumlu değildir.
4
CPR VE ECC için 2010
Amerikan Kalp Derneği (AHA)
Kılavuzunda Öne Çıkan Noktalar
İçerik
Bütün Kurtarıcıları Etkileyen Ön emli Konular 1

Sağlık Çalışanı Olmayanlar İçin Yetişkin CPR 3

Sağlık Personeli İçin Yetişkin BLS 5

Elektiriksel Tedaviler 9

CPR Teknikleri ve Cihazları 12

İleri Kardiyovasküler Yaşam Desteği 13

Akut Koroner Sendromlar 17

İnme 18

Pediatrik Temel Yaşam Desteği 18

Pediatrik İle ri Yaşam Desteği 20

Yenidoğan Resüssitasyonu 22

Etik Konular 24

Eğitim, Uygulam a ve Takımlar 25

İlk Yardım 26

Özet 28
5
Editör
Mary Fran Hazinski, RN, MSN
Yardımcı Editörler
Leon Chameides, MD
Robin Hemphill, MD, MPH
Ricardo A. Samson, MD
Stephen M. Schexnayder, MD
Elizabeth Sinz, MD
Yardımcı
Brenda Schoolfield
Kılavuz Yazım Grubu Başkanları ve Eş Başkanları
Michael R. Sayre, MD Monica E. Kleinman, MD
Marc D. Berg, MD Peter J. Kudenchuk, MD
Robert A. Berg, MD Mark S. Link, MD
Farhan Bhanji, MD Laurie J. Morrison, MD, MSc
John E. Billi, MD Robert W. Neumar, MD, PhD
Clifton W. Callaway, MD, PhD Robert E. O’Connor, MD, MPH
Diana M. Cave, RN, MSN, CEN Mary Ann Peberdy, MD
Brett Cucchiara, MD Jeffrey M. Perlman, MB, ChB
Jeffrey D. Ferguson, MD, NREMT-P Thomas D. Rea, MD, MPH
Robert W. Hickey, MD Michael Shuster, MD
Edward C. Jauch, MD, MS Andrew H. Travers, MD, MSc
John Kattwinkel, MD Terry L. Vanden Hoek, MD
Çeviri Editörü
Prof.Dr. Başar CANDER
Çevirenler
Doç.Dr. Mehmet GÜL
Yrd.Doç.Dr. Latif DURAN
Yrd.Doç.Dr. Mehmet ERGİN
Yrd.Doç.Dr. Mehmet Nuri BOZDEMİR
Yrd.Doç.Dr. Mehmet OKUMUŞ
Yrd.Doç.Dr. Metin BİRCAN
Yrd.Doç.Dr. Neşe Nur USER
Yrd.Doç.Dr. Sedat KOÇAK
Uzm.Dr. Müge GÜNALP
Uzm.Dr. Şebnem BOZKURT
6
ÖNEMLİ KONULAR
BÜTÜN KURTARICILARI ETKİLEYEN
Bu kitapçık, Kardiyopulmoner Resüsitasyon (CPR) ve ÖNEMLİ KONULAR
Acil Kardiyovasküler Bakım (ECC) için 2010 Amerikan
Kalp Derneği (AHA) Kılavuzundaki önemli konu
ve değişiklikleri özetlemektedir. Bu kılavuz resüsitasyon Bu bölüm CPR ve ECC için 2010 AHA Kılavuzundaki
yapanlar ve AHA eğiticilerinin, resüsitasyon bilimine ve önemli konuları öncelikle ister sağlık çalışanı olsun ister
çok önemli veya tartışmalı veya resüsitasyon pratik veya halktan kurtarıcılar olsun tümünü etkileyen Temel yaşam
eğitiminde değişiklikler ile sonuçlanacak kılavuz önerilerine Desteğini (BLS) özetlemektedir. CPR ve ECC için 2005
AHA Kılavuzu yüksek kalitede göğüs basısının (yeterli hız
odaklanmaları amacıyla geliştirilmiştir. Ek olarak, bu kılavuz
ve derinlikte bası, göğüsün yeterince geri çekilmesine izin
öneriler için bir gerekçe sağlamaktadır.
vermek ve göğüs basılarında kesintileri en aza indirmek)
Bu yayın özet olarak tasarlandığı için destekleyen önemini vurgulamıştır. 2005’ten önce ve 2005’ten bu
çalışmaların referanslarını göstermemekte ve öneri yana yayınlanan çalışmalar: (1) 2005 CPR ve ECC için
sınıflarını veya kanıt seviyelerini içermemektedir. Daha fazla AHA kılavuzunun uygulamasının daha iyi CPR ve daha
detaylı bilgi ve referanslar için okuyucuların Ekim 2010 fazla hayatta kalma ile ilişkilendirilmesine rağmen, göğüs
tarihinde Circulation’da online olarak yayınlan ECC ve CPR basılarının kalitesinin iyileştirme ihtiyacının devam ettiğini;
için 2010 AHA Kılavuzunu, geniş özeti dahil, okumaları (2) acil tıp sistemleri (EMS) arasında hastane dışı kardiyak
tavsiye edilmektedir1. Eş zamanlı olarak resüsitasyon arestten kaynaklanan hayatta kalma oranlarında oldukça
farklılıklar olduğunu; (3) hastane dışında kardiyak arest
biliminin detaylı özetine ulaşılması için CPR ve ECC Bilimi
geçiren çoğu vakaya hazırda bulunan bir tanık tarafından
ve Tedavi Önerileri için 2010 Uluslararası Konsensusu
CPR uygulanmadığını göstermiştir. CPR ve ECC için 2010
‘Circulation2’ ve ‘Resuscitation3’da yayınlandı.
AHA Kılavuzunda önerilen değişiklikler bu konularda adres
Bu yıl, kardiyak arrest için kapalı göğüs kompresyonu göstermeyi denemektedir ve ayrıca post-kardiyak bakıma
sonrasında hayatta kalmayı belgeleyen tıbbi makalenin yapılan yeni vurgu ile kardiyak arest sonuçlarını iyileştirmek
hakem değerlendirmesi sonrası yayınlanmasının 50. yılıdır. için tavsiyelerde bulunmaktadır.
Resüsitasyon uzmanları ve resüsitasyon yapanlar kendilerini
Yüksek Kalite CPR’ye Devam Eden Vurgu
kardiyovasküler hastalıklardan veya inme kaynaklı ölüm ve
sakatlıkların azaltılmasına adamıştır. Olaya tanık olanlar, CPR ve ECC için 2010 AHA Kılavuzu bir kez daha yüksek
ilk yardım uygulayıcıları ve sağlık hizmeti verenlerin hepsi kalite CPR gerekliliğine vurgu yapmaktadır. Bunlar arasında;
kardiyak arrest kişiye CPR sağlanmasında kilit rol oynarlar.
• En azından 100/dk bası hızı (yaklaşık olarak 100/dk’dan
Ek olarak, ileri seviyedeki sağlık profesyonelleri mükemmel
değiştirildi)
‘arrest dönemi ve arrest sonrası bakım’ sağlayabilirler.
• Yetişkinlerde en azından 2 inç (5 cm) bası derinliği
CPR ve ECC için 2010 AHA Kılavuzu hakemlerce
ve infant ve çocuklarda en azından 1/3 bası derinliği
değerlendirilmiş binlerce yayını değerlendiren, görüşen
(infantlarda yaklaşık 11/2 inç (4 cm) ve çocuklarda 2
ve tartışan resüsitasyon ile ilgilenen uluslararası yüzlerce
inç (5 cm)). Yetişkinler için 11/2 - 2 inç olan aralık artık
bilim adamı ve uzmanının dahil olduğu uluslararası kanıt kullanılmamaktadır, çocuklar ve infantlar için belirlenen
değerlendirme sürecine dayanmaktadır. 2010 kanıt nihai derinlik ise daha önceki CPR ve ECC için AHA
değerlendirme süreci ile ilgili bilgiler Kutu 1’de sunulmuştur.
Kılavuzunda bahsedilenden daha derindir.
KUTU 1
Kanıt Değerlendirme Süreci
CPR ve ECC için 2010 AHA Kılavuzu resüsitasyon ile ilgili literatürün geniş derlemesi ve AHA ECC Komitesi ve Alt Komitelerinin
uluslararası resüsitasyon uzman ve üyelerinin irdeleme ve tartışmalarına dayanmaktadır. ILCOR 2010 CPR ve ECC Bilim ve Tedavi
Önerileri Üzerine Uluslararası Görüş Birliği, eş zamanlı olarak Circulation2 ve Resuscitation3’da basılan, hakemler tarafından
değerlendirilen resüsitasyon çalışmalarının on binlercesini yorumlayan uluslararası görüş birliğini özetlemektedir. 2010 uluslararası
kanıt değerlendirme projesi 29 ülkeden 356 resüsitasyon uzmanını içerdi. Bu uzmanlar 36 aylık bir dönemde kişisel görüşmeler,
konferans davetleri ve online seanslarda; Dallas, Texas’ta yapılan 2010 AHA CPR ve ECC Konusunda Uluslararası Görüş Birliği
Toplantısı dahil, resüsitasyon araştırmalarının değerlendirme, ele alma ve tartışmasını gerçekleştirdiler. Çalıştay uzmanları
resüsitasyon ve ECC ile ilgili 277 konunun 411 bilimsel kanıt derlemesini ortaya koydular. Bu süreç literatürün yapılandırılmış
kanıt değerlendirmesi, analizi ve kataloglanmasını içermektedir. Aynı zamanda potansiyel çıkar çatışmalarının titiz olarak
açıklanması ve yönetimini de içeriyor. CPR ve ECC için etkinlik, öğrenme ve uygulama kolaylığı ve yerel sistem faktörleri hakkında
değerlendirmeler ile CPR ve ECC için 2010 AHA Kılavuzu, Bilim ve Tedavi Önerileri Üzerine Uluslararası Görüş Birliğinin
uygulanması için uzman önerilerini içermektedir.
7
ÖÖNEMLİ KOONUULAR
• Her bir bası sonrası göğüsün tam geri dönmesine imkan gecikme en aza indirilecektir (örn.: ilk 30 göğüs basısını
sağlamak. gerçekleştirmek gerektiğinde, yaklaşık 18 saniye; 2 kurtarıcı
infant yada çocuğun resüsitasyonunu yapmak için hazır
• Göğüs basılarında kesinti ya da araları en aza indirmek.
olduğu takdirde bu gecikme daha da kısa olacaktır).
• Aşırı ventilasyonu engellemek.
Hastane dışında kardiyak arest geçiren hastaların çoğuna
Yetişkin, çocuk ve infantlarda tek kurtarıcılar için 30:2 olaya tanık olan tarafından CPR uygulanmamaktadır. Bunun
bası-solunum oranında herhangi değişiklik yapılmadı. CPR muhtemelen birçok sebebi olabilir, fakat kurtarıcıların en
ve ECC için 2010 AHA Kılavuzu kurtarma nefeslerinin 1 zor bulduğu girişimler; yani havayolunu açmak ve soluk
saniye aralıklarla verilmesi yönündeki tavsiyesine devam vermek ile başlayan A-B-C sıralaması, bir engel olabilir.
etmektedir. İleri havayolu sağlanınca göğüs basıları devamlı Göğüs basıları ile başlamak daha fazla kurtarıcının CPR’ye
olmalıdır (en az 100/dk hızında) ve bası-solunum döngüsü başlamasını teşvik edebilir.
yapılmamalıdır. Daha sonra kurtarıcı soluklar her 6-8
Temel yaşam desteği genellikle aksiyonlar dizisi olarak
saniyede bir (yaklaşık dakikada 8-10 solunum) sağlanabilir.
tanımlanır ve bu doğru tek kurtarıcı için geçerli olmaya
Aşırı ventilasyondan kaçınılmalıdır.
devam etmektedir. Ancak sağlık çalışanlarından çoğu,
A-B-C’den C-A-B’ye Değişim takımlar halinde çalışır ve takım üyeleri tipik olarak BLS
aksiyonlarını kendiliğinden gerçekleştirmektedir. Örneğin,
CPR ve ECC için 2010 AHA Kılavuzu BLS zincirinin kurtarıcılardan biri hemen göğüs basısını başlatırken, diğer
yetişkin, çocuk ve infantlarda (yeni doğanlar hariç - kurtarıcı otomatik external defibrilatörü (AED) getirir
Neonatal Resüsitasyon bölümüne bkz) A-B-C (Airway, ve yardım ister, üçüncü kurtarıcı ise hava yolunu açar ve
Breathing, Chest Compression)’den C-A-B (Chest ventilasyonu sağlar.
Compression, Airway, Breathing)’ye değiştirilmesini tavsiye
Sağlık çalışanları kurtarma aksiyonlarını arestin en muhtemel
etmektedir. CPR sıralamasındaki bu temel değişiklik daha
sebebine göre amaca uygun olarak yapmaya teşvik edilirler.
önce CPR eğitimi almış herkesin yeniden eğitilmesini
Örneğin, eğer bir sağlık çalışanı tek başına iken; hastanın
gerektirecektir. Ancak, CPR ve ECC için 2010 AHA
yıkıldığına tanık olursa, kurtarıcı hastanın şok gereken
Kılavuzunun oluşturulmasında çalışan uzman ve yazarların
bir ritim ile primer kardiyak arest olduğunu varsayarak
fikir birliği, elde edilecek faydaların harcanan emeğin karşılığı
hemen acil çağrı sistemini aktive edecek, AED bulacak,
olacağı yönündedir.
hastaya CPR sağlamak ve AED kullanmak için hastaya geri
Neden: Kardiyak arestlerin büyük çoğunluğu yetişkinlerde dönecektir. Fakat boğulma gibi asfiksik ilişkili bir arest söz
olur ve tüm yaş gruplarında kardiyak arestten en yüksek konusu ise, acil çağrı sistemini aktive etmeden hastaya
öncelikle yapılması gereken yaklaşık 5 döngü (yaklaşık 2 dk.)
sağ kalım oranının tanıklı ve ilk başlangıç arrest ritmi
kurtarıcı soluk ile birlikte göğüs kompresyonu uygulamak
ventriküler fibrilasyon (VF) veya nabızsız ventriküler
olacaktır.
taşikardi (VT)’ye sahip olan arestlerde olduğu rapor
edilmiştir. Bu hastalarda BLS’nin kritik başlangıç elemanları CPR ve ECC için 2010 AHA Kılavuzunda 2 yeni bölüm
göğüs basısı ve erken defibrilasyondur. A-B-C sıralamasında ‘Post-Kardiyak Arest Bakımı ve Eğitimi, Uygulama ve
göğüs kompresyonları, kurtarıcı ağızdan ağıza nefes vermek Ekipler’dir. Post kardiyak arrest bakımının önemi AHA
için hava yollarını açarken, bir bariyer aracı alırken veya ECC Yetişkin Sağ Kalım Zincirine eklenen yeni bir 5.
ventilasyon ekipmanlarını toplar veya bir araya getirirken halka ile vurgulanıyor (Şekil 1). Bu yeni bölümlerin içerdiği
sıklıkla gecikmektedir. Sıranın C-A-B’ye değiştirilmesi ile, tavsiyelerin önemli özetini Post Kardiyak Arest Bakım ve
göğüs basıları daha çabuk başlatılacak ve ventilasyondaki Eğitimi, Uygulama ve Ekipler bölümünde bulabilirsiniz.
Şekil 1
AHA ECC Yetişkin Sağ Kalım Zinciri
Yeni AHA ECC Yetişkin Sağ Kalım Zincirindeki

bileşenler şöyledir:
1. Derhal kardiyak arrestin tanınması ve ac il
yanıt sisteminin aktivasyonu
2. Göğüs basısı üzerine vurgu ile erken CPR
3. Hızlı defibrilasyon
4. Etkin ileri yaşam desteği
5. Entegre post kardiyak arrest bakımı
8
SAĞLIK ÇÇALIŞŞŞANI OLMAYANLAR İÇÇİN YETİŞŞKİN CPR
SAĞLIK ÇALIŞANI OLMAYANLAR
Şekil 2
İÇİN YETİŞKİN CPR
Basitleştirilmiş Erişkin TYD
Önemli Konular ve Ana Değişikliklerin Özeti
Tepkisiz
Solunumu yok ya da
CPR ve ECC için 2010 AHA Kılavuzunun halktan Normal olmayan solunum
kurtarıcılar için yetişkin CPR önerilerinin önemli konuları (Sadece Gasping)
ve ana değişiklikleri aşağıdadır:
Acil yanıt
• Basitleştirilmiş evrensel Yetişkin Temel Yaşam Desteği sistemini Defibrilatöre
ulaş
aktive et
(BLS) algoritmi oluşturuldu (Şekil 2).
• Yanıtsızlık bulguları ve ayrıca eğer kurban yanıtsızsa ve
nefes almıyor veya normal nefes almıyorsa (yalnızca
KPR başlat
iç çekmesi olan kurban gibi) CPR’nin başlatılması
temeline dayanan hemen tanıma ve acil yanıt sistemini
etkinleştirme önerileri detaylandırıldı.
• “Solunum için bak, dinle, hisset” algoritmadan kaldırıldı.
• Yüksek kaliteli CPR için öneriler vurgulandı (yeterli Ritm kontrol et /
Gerekliyse şok
hızda ve derinlikte göğüs basısı sağlanması, her bir ver.
basıdan sonra göğüsün tam olarak geri dönmesine izin Her iki dakikada bir tekrarla
verilmesi, en az kesinti ile göğüs basısı yapılması ve aşırı
s
ventilasyondan sakınılması) G ba
• Tek kurtarıcının kurtarıcı soluk vermeden önce göğüs ü çlü ba s - Hı zlı
basısı ile başlaması için önerilen sıralama (A-B-C
yerine C-A-B) değiştirildi. Tek kurtarıcı, ilk basıdaki
gecikmeyi azaltmak için 2 soluk yerine 30 bası ile CPR’ye
başlamalıdır.
sürdürmelidir. Bütün eğitilmiş kurtarıcılar, kardiyak
• Bası hızı en az 100/dakika olmalıdır (“yaklaşık” 100/dakika arest kurbanlarına en azından göğüs basısı yapmalıdırlar.
yerine). Ek olarak, eğer eğitilmiş kurtarıcı, kurtarıcı soluk
verebiliyorsa, basılar ve soluklar 30 basıya: 2 soluk oranında
• Yetişkinlerde bası derinliği 11/2 - 2 inch yerine en az 2 inç
uygulanmalıdır. Kurtarıcı bir AED gelene ve kullanıma hazır
olacak şekilde (5 cm) değiştirildi.
olana veya EMS çalışanları kurbanın bakımını üstlenene
kadar CPR’ye devam ettirmelidir.
Bu değişiklikler halktan kurtarıcıların eğitimini
basitleştirmek ve ani kardiyak ölüm kurbanı için erken 2005 (Eski): CPR ve ECC için 2005 AHA kılavuzu
göğüs basısı ihtiyacını vurgulamayı sürdürmek için tasarlandı. eğitilmiş ve eğitilmemiş kurtarıcılar için farklı önerilerde
Bu değişikliklerle ilgili daha fazla bilgi aşağıda açıklanıyor. bulunmamıştı ama EMS telefon görevlisinin olay yerinde
Not: Aşağıdaki bölümlerde değişiklikler veya vurgulanan bulunan eğitilmemiş kişilere Sadece-Eller ile CPR talimatı
noktalar, halktan kurtarıcılar ve sağlık çalışanları için benzer vermesini önermişti. CPR ve ECC için 2005 AHA Kılavuzu,
olduğunda yıldız (*) ile işaretlenmiştir. eğer kurtarıcı kişi solunumu sağlamada isteksiz veya
yetersizse, kurtarıcının yalnızca göğüs basısı yapmasının
Göğüs Basısının Üzerine Vurgu*
gerektiğini belirtmişti.
2010 (Yeni): Tanık olan kişi eğer CPR eğitimi almadıysa, ani Neden: Sadece-Eller (sadece bası) ile CPR, eğitilmemiş
kolaps gelişen yetişkin kurban için, öneriler doğrultusunda kurtarıcının uygulaması için daha kolaydır ve EMS
göğüs kafesinin ortasına “hızlı ve derin bastırması” telefon görevlisi tarafından telefon aracılığı ile daha
vurgulanarak, Sadece-Eller™ (sadece bası) ile CPR kolay yönlendirilebilir. Ayrıca, kardiyak nedenli arest
sağlayabilir veya acil tıp servisi (EMS) telefon görevlisinin için Sadece-Eller ile CPR ve bası ve kurtarıcı soluklar ile
komutlarına uyabilir. Kurtarıcı bir AED gelene ve kullanıma yapılan CPR arasında sağ kalım oranları benzerdir. Bununla
hazır olana ya da EMS çalışanları veya diğer kurtarıcılar birlikte yapabilen eğitimli kurtarıcı için, hem basıları hem
kurbanın bakımını üstlenene kadar Sadece-Eller ile CPR’yi ventilasyonu sağlama önerisi sürmektedir.
9
SAĞLIK ÇÇALIŞŞANI OLMAYANLAR İÇÇİN YETİŞŞKİN CPR
CPR Sıralamasında Değişiklik: A-B-C Yerine C-A-B* Solunum Kontrolünde “Bak, Dinle, Hisset”in
Kaldırılması*
2010 (Yeni): Solunumdan önce göğüs basılarının
başlatılması. 2010 (Yeni): “Bak, dinle, hisset” CPR sıralamasından
kaldırıldı. 30 göğüs basısından sonra tek kurtarıcı hastanın
2005 (Eski): Yetişkin CPR sıralaması havayolunun açılması,
hava yolunu açar ve 2 soluk verir.
normal solunumun kontrolü, 2 kurtarıcı soluk verilmesiyle
başlar ve 30 göğüs basısı ve 2 soluk ile devam ederdi. 2005 (Eski): Hava yolu açıldıktan sonra solunumun
değerlendirilmesi için “bak, dinle, hisset” kullanılırdı.
Neden: CPR’nin 2 soluk yerine 30 basıyla başlamasının
sonucu iyileştirdiğini gösteren yayınlanmış insan veya hayvan Neden: Yeni “önce göğüs basıları” sıralaması ile, eğer bir
çalışması bulunmamakla birlikte, göğüs basıları kalp ve yetişkin yanıtsız ve soluk almıyorsa veya normal soluk
beyin için hayati kan akımını sağlar. Hastane dışı yetişkin almıyorsa CPR uygulanır (yukarıda belirtildiği gibi, halktan
kardiyak arest çalışmaları, tanıklar tarafından CPR sağlamak kurtarıcılara eğer yanıtsız hasta “soluk almıyor veya
için bazı girişimlerde bulunulduğu takdirde, hiçbir girişimde yalnızca iç çekmesi varsa” CPR sağlaması öğretilecek). CPR
bulunulmamasına göre, sağ kalımın daha yüksek olduğunu sıralaması basılar ile başlar (C-A-B sıralaması). Böylece,
göstermiştir. Hayvan çalışmaları göğüs basılarında gecikme kardiyak arest için kontrolün bir parçası olarak solunum
veya kesintilerin sağ kalımı azalttığını gösterdiğinden, hızlıca kontrol edilir; göğüs basılarının ilk setinden sonra
tüm resusitasyon süresince gecikme ve kesintiler en aza havayolu açılır ve kurtarıcı 2 soluk verir.
indirilmelidir. Başa pozisyon verme ve ağızdan ağıza veya Göğüs Basısı Hızı: Dakikada En Az 100*
balon-maskeyi sıkıca yerleştirerek kurtarıcı soluk verme
işlemlerinin hepsi zaman alıyorken, göğüs basıları hemen 2010 (Yeni): Halktan kurtarıcılar ve sağlık çalışanlarının
başlatılabilir. Eğer 2 kurtarıcı mevcutsa, göğüs basılarının göğüs basılarını dakikada en az 100 hızında uygulamaları
başlamasındaki gecikme azaltılabilir: ilk kurtarıcı göğüs uygundur.
basısına başlar ve ikinci kurtarıcı ise havayolunu açıp, ilk
2005 (Eski): Yaklaşık dakikada 100 hızında bas.
kurtarıcı 30 göğüs basısının ilk setini bitirir bitirmez soluk
vermeye hazırlanır. Bir veya daha fazla kurtarıcı olması fark Neden: CPR esnasında sağlanan göğüs basılarının
etmeksizin, CPR’nin göğüs basısı ile başlaması, kurbanın bu dakikadaki sayısı, spontan dolaşımın geri dönmesinde
kritik girişimi erken almasını sağlar ve kurtarıcı soluklar ile (ROSC) ve iyi nörolojik fonksiyon ile sağ kalımda önemli bir
oluşan gecikme kısalır. belirleyicidir. Dakikada yapılan göğüs basısının gerçek sayısı,
göğüs basısının hızı ve duraklamaların sayısı ve uzunluğuyla
KUTU 2 (örn; hava yolunu açmak, kurtarıcı soluk vermek, AED
analizine izin vermek için) belirlenir. Çalışmaların çoğunda,
daha çok bası yapılması daha yüksek sağ kalım oranlarıyla ve
Bası Hızı ve Duraklamalardan Etkilenen
daha az bası yapılması ise daha düşük sağ kalım oranlarıyla
Uygulanan Bası Sayısı
ilişkili bulunmuştur. Yeterli göğüs basısının sağlanması
koşulu, yalnızca bası hızının yeterli olmasının değil, aynı
Resusitasyon sırasında sağlanan toplam bası sayısı kardiyak arestten
zamanda CPR’nin bu önemli unsurundaki duraklamaların en
sağ kalımda önemli bir belirleyicidir. Sağlanan basıların sayısı
aza indirilmesinin vurgulanmasını gerektirir. Yetersiz bası
bası hızı ve bası yapılma kesrinden (toplam CPR süresinde bası
hızı veya sık duraklamalar (veya her ikisi) dakikada sağlanan
uygulanan dönem payı) etkilenir; bası hızında ve kesrinde artış,
toplam bası sayısını düşürecektir. Daha fazla bilgi için 2.
sağlanan toplam basıyı artırır; tersine bası hızında ve bası kesrinde
Kutuya bakın.
azalış ise sağlanan toplam basıyı azaltır. Basılardaki herhangi bir
nedenle olan kesintilerin sayısı ve süresini azaltırsanız, bası kesri Göğüs Basısı Derinliği*
iyileşir ve göğüs basılarındaki sık veya uzun duraklamalar azalır.
Otomobil yolculuğu ile bir benzerlik kurulabilir. Otomobil ile 2010 (Yeni): Yetişkin sternumu en az 2 inch (5 cm)
yolculuk yaparken gün içinde kat ettiğiniz mil sayısı yalnızca araç çöktürülmelidir.
kullanma hızınızdan (yolculuk hızınız) değil, aynı zamanda yaptığınız
duraklamaların sayısı ve süresinden de (yolculuk molaları) etkilenir. 2005 (Eski): Yetişkin sternumu yaklaşık 11/2 - 2 inch
(yaklaşık 4 - 5 cm) çöktürülmelidir.
CPR sırasında göğüs basılarındaki duraklamaların sayısı ve süresini
en aza indirirken, etkili basıları uygun hızda (en az 100/dakika) Neden: Bası, öncelikle göğüs içi basıncı artırarak ve kalbi
ve derinlikte sağlamak istersiniz. Yüksek kalitede CPR için ek doğrudan sıkıştırarak kan akımını sağlar. Bası, kritik kan
bileşenler her basıdan sonra göğüsün tam geri dönmesine izin
akımını oluşturur, kalp ve beyine oksijen ve enerji sunulur.
verme ve aşırı ventilasyondan kaçınmayı içerir.
Bir derinlik aralığı önerildiğinde karışıklık oluşabilir, bu
nedenle artık bir bası derinliği önerilmektedir. Kurtarıcılar
“güçlü bas” önerisine rağmen, sıklıkla göğüs kafesine
10