Table Of ContentComptendïe
Podręcznik jest drugą częścią kursu języka francu GParler
skiego dla początkujących Comprendre • Parler •
Ecrire i stanowi kontynuację rozpoczętego tam sy
^ c ń w
stematycznego wykładu języka, podejmując i posze
rzając omawiane w nim zagadnienia gramatyczne,
leksykalne i kulturowe. Przeznaczony dla szerokie
go kręgu odbiorców dorosłych, którzy opanowali już
podstawy języka, uzupełnia materiał niezbędny do
sprawnego posługiwania się językiem francuskim w
mowie i piśmie w typowych sytuacjach życia co
dziennego, w tym także życia zawodowego.
Pisane nowoczesnym językiem dialogi i czytanki to
mu 1 (również fragmenty tekstów literackich i praso
wych) przybliżają ponadto pewne aspekty kulturowe
i obyczajowe współczesnej Francji, stanowiąc dodat
kowe źródło informacji ułatwiających porozumienie.
Przejrzyste komentarze gramatyczne, słowniczki i
klucz z tłumaczeniem tekstów i rozwiązaniem ćwi
czeń oraz - zawarte we wstępie do tomu drugiego -
wskazówki metodyczne dotyczące pracy z podręcz
nikiem sprawiają, że może on być z powodzeniem
wykorzystany przez osoby uczące się języka samo
dzielnie.
Dialogi i czytanki oznaczone znaczkiem Q zostały
nagrane na 2 kasety dźwiękowe wykonane przez
AUDION.
Wydawnictwo
WIEDZA POWSZECHNA
ul. Jasna 26, 00—054 Warszawa
tel./fax 826 85 94
Comprendre
Ludomir Przestaszewski
Anna Grodzicka-Jaroszewska
^Pańer
Krystyna Zaleska
I(ursjezyk§
X - / t / i i i C
francuskiego
dla średnio zaawansowanych
%oml
2
Wiedza Powszechna
Warszawa CZĘŚĆ
Recenzenci
dr LUCJAN GROBELAK, dr GÉRARD BEAUPRÊTRE
Okładka i strony tytułowe
JAROSŁAW JASIŃSKI
Ilustracje
WALDEMAR WERBANOWSKI
TABLE DES MATIÈRES SPIS TREŚCI
mapa na III str. okładki
WIESŁAW OSTROWSKI
W s tę p ........................................................................................................................................ 15
Leçon 1
Situation: Après son service militaire, Gérard va voir Hélène, sa fiancée 17
Redaktor
EWA KIERSZYS Lecture: Mariages et familles.......................................................................... 20
Grammaire et structures
Redaktor techniczny I. Passé composé - czas przeszły dokonany............................................. 23
JOLANTA ŚLEDZIEWSKA II. A. Passé composé czasowników odmienianych za v o ir....................... 24
B. Passé composé czasowników odmienianych z être ........................ 24
Korektorzy III. Zaimek względny q u i............................................................................... 26
EWA GARBOWSKA IV. Zaimek względny leq uel........................................................................ 26
MARIA SIELICKA-SOROKA
V. Zaimek pytający lequel ........................................................................ 27
VI. Zaimek względny que ............................................................................. 28
Documents: Annonces matrimoniales 21
Les ayants droit qui auraient connaissance de documents pour lesquels
nous n’avons pu obtenir les autorisations sont priés de se faire connaître.
Leçon 2
Situation: A une conférence sur l’automatisation, M. Barre rencontre un
collègue de la société Creusot-Loire................................................................ 30
Lecture: Les régions de France - Midi-Pyrénées.......................................... 33
© Copyright by Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”
Grammaire et structures
Warszawa 1997
I. Imparfait — czas przeszły niedokonany.................................................. 35
II. Conditionnel présent - czas teraźniejszy trybu warunkowego . . . . 38
III. Zaimek względny d o n t............................................................................ 40
IV. Zaimek przysłówkowy o ù ........................................................................ 41
V. Odmiana i struktury
czasowniki: se plaindre, suffire .......................................................... 41
VI. Rodzajniki.................................................................................................. 43
1. Rodzajnik określony ............................................................................. 43
Wydawnictwo „Wiedza Powszechna” 2. Rodzajnik nieokreślony.......................................................................... 43
ul. Jasna 26, 00-054 Warszawa, tel./fax: 826-95-92 Document: Carte de la région Midi-Pyrénées 34
Wydanie I, 1997 r.
Druk i oprawa: Białostockie Zakłady Graficzne w Białymstoku, ul. 1000-lecia P.P. 2 Leçon 3
Zam. 121/95
Situation: L’instituteur et le paysan............................................................. 45
ISBN 83-214-0980-6 Lecture: Garou-Garou cambrioleur................................................................ 48
5
Grammaire et structures Leçon 7
I. Plus-que-parfait - czas zaprzeszły.......................................................... 50
Situation I: Un groupe de lycéens a fait une excursion en Alsace . . . . 97
II. Tworzenie czasu plus-que-parfait ......................................................... 50
Situation II: Un inspecteur de police interroge Mme Calas ................100
III. Główne wartości i użycia czasu plus-que-parfait ................................ 51
Lecture: L’Alsace .............................................................................................102
IV. Plus-que-parfait w zdaniu niezależnym ................................................ 53
Grammaire et structures
V. Participe présent - imiesłów współczesny przyimkowy....................... 53
I. Zdanie pytające.....................................................................................104
VI. Tworzenie participe présent .................................................................... 54
II, III. Tworzenie pytań szczegółowych..........................................................105
VII. Gérondif— imiesłów współczesny przysłówkowy .................................. 55
IV. Zaimek przymiotny pytający quel ....................................................108
VIII. Miejsce zaimków osobowych przed participe présent ......................... 57
V. Przymiotnik wykrzyknikowy q u e l...................................................109
IX. Rodzajniki: typy i formy (c.d.) ................................................................. 57
Document'. Carte de l’Alsace 103
Leçon 4
Situation: Dans un hôpital toulousain quelques médecins se préparent Leçon 8
pour un congrès scientifique............................................................................. 59
Situation:Le colonel Berger est interrogé par un officier de la Wehrmacht 110
Lecture: Le malade et le médecin.................................................................... 64
Lecture: La protection de l’environnement....................................................114
Grammaire et structures
Grammaire et structures
I. Zdanie warunkowe wprowadzone za pomocą spójnika si ................ 66
I. Passé simple - czas przeszły prosty dokonany ..............................115
II. Participe passé composé — imiesłów przeszły złożony......................... 68
1. Wartość i użycie czasu passé simple .........................................115
III. Tworzenie participe passé composé ....................................................... 69
2. Tworzenie 3. osoby liczby pojedynczeji mnogiej ........................116
IV. Sufiksy: -tion, -ment, -âge .......................... ....................................... 70
II, III. Pytanie zależne ....................................................................................H»
V. Zmiany lub redukcja rodzajników .......................................................... 70
IV. Futur proche II - czas przyszły bezpośredni I I .................................120
Document: Organes intérieurs de l’homme 65
V. Struktury
czasowniki: accepter, (se) demander .........................................120
Leçon 5
VI. Czasownik mourir - odmiana i struktury........................................121
Situation I: Gérard et Hélène étudient quelques offres d’emploi............. 73
SituationII: Curriculum vitae ....................................................................... 76
Petites annonces : quatre offres d’emploi.................................................... 77 Leçon 9
Lecture: Garou-Garou cambrioleur (suite et fin).......................................... 78 Situation: A. et P. Kowalski et leur amie française S. Picard échangent
Grammaire et structures
leurs impressions sur Beaubourg....................................................................124
I. Infinitif présent et passé — bezokolicznik czasu teraźniejszego Lecture (1): N’oublie pas de t’occuper du cadavre.......................................127
i przeszłego ................................................................................................. 80 Lecture (2): N’oublie pas de t’en occuper (suite et fin) .............................130
II. Konstrukcje z infinitif présent/passé ................................................... 80
Grammaire et structures
III. Konstrukcja: après + infinitif passé....................................................... 82 I, II. Szyk wyrazów w zdaniu oznajmującym ............................................131
IV. Ekwiwalenty konstrukcji z infinitif présent /passé ............................. 82 III. Odmiana i struktury
V. Redukcja rodzajnika nieokreślonego des . .•..................................... 84 czasowniki: accueillir, (se) défendre .............................................134
s
Leçon 6
Situation: Gérard chez le directeur du personnel de la société” Alfa” . . 85 Leçon 10
Lecture: La sélection des candidats................................................................ 89 Structures .............................................................................................................137
Grammaire et structures Test de grammaire A .............................................................................................141
I—III. Tryb Subjonctif....................................................................................... 90 Test de grammaire B .............................................................................................143
IV. Konstrukcja: après que + indicatif............................................ 93 Test lexical.............................................................................................................144
V. Struktury Test de traduction ................................................................................................146
czasowniki: considérer i insister .................................................... 94 Dictées ....................................................................................................................147
VI. Użycie rodzajnika w grupie: czasownik + de + rzeczownik............. 94 Texte supplémentaire: Le succès par les échecs .............................................148
6 7
Leçon 11 Leçon 15
Situation I: Jacques et Françoise vont en voiture chez leurs amis . . . 150 Situation I: Gérard et Hélène vont acheter un appartement...................195
Situation II: Un test — ”Êtes-vous bon conducteur?” ................................152 Situation II: Des petites annonces................................................................197
Lecture: La France au volant..........................................................................154 Lecture: Comment vivent ”ceux de la Défense”? ..........................................199
Grammaire et structures Grammaire et structures
I. Zaimek osobowy e n ...................................................................................156 I. Zaimki osobowe - Pronoms personnels...................................................200
II. Futur antérieur .........................................................................................158 1. Zaimki osobowe le, la, les ...................................................................200
III. Struktura: faire faire ..............................................................................159 2. Inne funkcje zaimka osobowego l e ......................................................201
Culture et civilisation : La voiture ..........................................................160 3. Zaimki osobowe lui, le u r.......................................................................201
4. Miejsce zaimków osobowych le, la, les, lui, le u r.............................202
Leçon 12
Leçon 16
Situation I: Marie-Anne fait de l’auto-stop ................................................161
Situation: Une émission à la télé...................................................................204
Situation II: Marie-Anne est venue au bureau d’initiative.......................165
Lecture: Plume voyage ....................................................................................168 Lecture: Faire son marché................................................................................208
Grammaire et structures Grammaire et structures
I. Zaimek przysłówkowy y .........................................................................169 I. Zaimki wskazujące -Pronoms démonstratifs ......................................210
II. Przyczyna -La cause ............................................................................171 II. Zaimek względny po zaimku wskazującym.............................................211
1. Zdania podrzędne przyczynowe..........................................................171 III. Zaimek wskazujący +-ci/-là ...................................................................212
2. Inne sposoby wyrażania przyczyny...................................................171 IV. Struktury:
Culture et civilisation : La Bretagne .......................................................172 tenir à, sans avoir besoin, la plupart des, changer de, changer,
Document: Carte de la Bretagne 162 se changer, arriver à .............................................................................212
Leçon 17
Leçon 13
Situation: Un reporter parle avec des étudiants de leur vie......................215
Situation I: M. et Mme Faure regardent la télévision .............................173
Lecture: Un questionnaire sur la culture générale des Français .............219
Situation II: M. Faure lit un journal.............................................................175
Grammaire et structures
Lecture: La grève à la télé................................................................................177
I. Cel-Le but ................................................................................................221
Grammaire et structures
1. Zdania podrzędne celu ..........................................................................221
I. Le conditionnel passé - czas przeszły trybu warunkowego..............178
2. Inne sposoby wyrażania celu................................................................221
II. Miejsce przymiotnika a jego znaczenie...................................................181
II. Czasownik m ettre......................................................................................223
III. Przedrostek re- ..........................................................................................182
1. Różne znaczenia czasownika mettre ................................................223
IV. Czasownik s’enfuir - odmiana................................................................182
2. Struktury z czasownikiem m ettre......................................................224
Culture et civilisation: Les vacances.......................................................183
Culture et civilisation: Etudiants français.............................................225
Leçon 14 Leçon 18
Situation: Mme Faure vient de faire ses courses .......................................^84 Situation: Une interview avec Gisèle Halimi, qui a créé le mouvement
Lecture: Une famille livre ses comptes..........................................................188 féministe "Femme” .............................................................................................227
Grammaire et structures Lecture: La Côte d’A zur...................................................................................231
I. Skutek - La conséquence........................................................................190 Grammaire et structures
1. Zdania współrzędne skutkowe.............................................................190 I. Zaimki dzierżawcze — Pronoms possessifs.............................................233
2. Zdania podrzędne skutkowe................................................................191 II. Opuszczanie rodzajnika.............................................................................234
3. Inne sposoby wyrażania skutku..........................................................192 III. Czasownik suivre .....................................................................................236
II. Struktura: avoir beau + infinitif........................................................193 1. Różne znaczenia czasownika suivre ................................................236
III. Czasownik résoudre - odmiana...........................................................194 2. Struktury z czasownikiem suivre ...................................................236
8 9
!
IV. Czasownik luire - odmiana........................................................................237 Leçon 23
Culture et civilisation: L’administration française.............................238
Situation: Mme Faure se renseigne sur les stations des sports d’hiver . . 287
Document-. Carte de la Côte d’Azur 231
La publicité du Sauze .......................................................................................288
La publicité des 2 Alpes ...................................................................................289
Leçon 19
Les informations sur les Carroz d’Arâches...................................................289
Situation: Une enquête sur le choc du lundi................................................239
Lecture: Faits divers..........................................................................................291
Lecture: Weekends - les Français aiment les dimanches..........................241
Grammaire et structures
Grammaire et structures
I. Forma bezosobowa czasowników - Verbes impersonnels ................292
I. Subjonctifp assé ..........................................................................................243
1. Kilka wyrażeń bezosobowych .............................................................293
II. Styl emfatyczny.............................................................................................244
2. Tryby występujące po formie bezosobowej czasowników................293
III. Zaimki osobowe nieakcentowane (powtórzenie) ...................................245
3. Il est + adjectif - ce/cela ...................................................................294
II. Conditionnel de presse .........................................................................295
Leçon 20
Structures .............................................................................................................248
Leçon 24
Test de grammaire A .............................................................................................252
Situation: ”Je suis un père au foyer” .............................................................298
Test de grammaire B .............................................................................................253
Lecture I: Je suis un vagabond.......................................................................301
Test de grammaire C .............................................................................................255
Grammaire et structures
Test lexical .............................................................................................................257
Dictées ....................................................................................................................259 I. Spójniki i wyrażenia spójnikowe czasu - Conjonctions et locutions
Textes supplémentaires.......................................................................................260 conjonctives de tem ps................................................................................303
1. Tant que .............................................................................................303
Leçon 21 2. A mesure que ...................................................................................303
3. Depuis que ..........................................................................................303
Situation: "Touche pas à mon pote! Touche pas à ma patrie!” ................263
II. Następstwo czasów ................................................................................304
Lecture: Au village il n’y avait plus rien.......................................................267
1. Czynność w zdaniu podrzędnym odbywa się przed czynnością
Grammaire et structures
w zdaniu głównym {antériorité) .......................................................305
I. Użycie przyimków i rodzajników przed nazwami państw, prowincji
2. Czynności w zdaniu podrzędnym i głównym są równoczesne
i departamentów francuskich....................................................................270
{simultanéité ) .......................................................................................306
II. Liczebniki — Adjectifs numéraux .........................................................271
3. Czynność w zdaniu podrzędnym odbywa się po czynności w zdaniu
Uwagi na temat użycia niektórych liczebników...................................271
głównym {postériorité ) .......................................................................307
III. Chasse aux polonismes:
Lecture II: Un sondage effectué par ”Le Nouvel Observateur” ................310
zastanawiać się - réfléchir/se demander ...................................272
Document'. Carte des régions de France 262
Leçon 25
Leçon 22
Situation: "Pointer, écrire, téléphoner, se présenter...pointer” ................312
Situation: La visite de Vézelay en Bourgogne.............................................275 Lecture:
Grammaire et structures I. Peu après ..................................................................................................315
I. Passé simple i passé antérieur ...............................................................276 II. Cathy parmi d’autres...............................................................................316
1. Passé simple ..........................................................................................277 Grammaire et structures
2. Passé antérieur.......................................................................................278 I. Porównanie - Expression de la comparaison .....................................320
II. Rodzajnik przed nazwami św iąt.............................................................278 II. Następstwo czasów w zdaniach dopełnieniowych...............................321
III. Struktury: 1. Tryb Indicatif .......................................................................................321
1. tant de, autant de/que, aussi... que .............................................279 2. Tryb Subjonctif ...................................................................................322
2. penser à/de + nom, penser/à/+ infinitif .......................................279 III. Chasse aux polonismes:
Lecture: Lettre à une amie sur les vendanges ..............................................280 ukończyć!skończyć, zajmować s ię ....................................................323
Documents: Carte de la Bourgogne 274, Recette de la fondue bourguignonne 286 Culture et civilisation: Correspondance — formules épistolaires . . . 324
10 11
r
Leçon 26 2. Kilka wyjątków.......................................................................................371
Situation: "Faire du tricot ou de l’informatique” ......................................325 3. Przymiotniki występujące jako przysłówki......................................371
Lecture I : ”Allez, laisse gagner papa!” ..........................................................328 II. Podkreślenie znaczenia.............................................................................372
Grammaire et structures 1. Konstrukcja: ce qui/ce que+ proposition + c’est ................................372
I. Zaimki nieokreślone przymiotne i rzeczowne - Adjectifs et pronoms 2. Inny sposób podkreśleniaz naczenia.....................................................372
indéfinis.......................................................................................................330 III. Chasse aux polonismes..........................................................................374
II. Funkcje i znaczenie niektórych zaimków nieokreślonych przymiotnych
Leçon 30
i rzeczownych.............................................................................................330
III. Zaimek nieokreślony rzeczowny on .......................................................331 Structures................................................................................................................375
Lecture II (supplémentaire): M initel.............................................................333 Test de grammaire A ..............................................................................................................380
Test de grammaire B ..............................................................................................................381
Leçon 27 Test de grammaire C .............................................................................................382
Situation: Une amie véritable .......................................................................335 Test lexical A ..........................................................................................................383
Komentarz stylistyczny: Test lexical B .............................................................................................................................384
Język mówiony/pisany - Langue parléeI écrite.............................................337 Test lexical C ..........................................................................................................385
Styl potoczny/staranny - Langue familière /soignée ................................337 Dictées.......................................................................................................................386
Lecture: Comment définir un Français..........................................................339 Document-, Carte des départements français 376
Grammaire et structures
I. Kilka zwrotów z czasownikiem laisser ................................................341
II. Struktury - czasownik croire ...............................................................343
III. Czasowniki wyrażające pozór...................................................................344
IV. Subjonctif imparfait [subjonctif plus-que-parfait................................344
V. Sposoby wyrażania przyzwolenia
1. Opposition................................................................................................346
2. Concession................................................................................................346
VI. Chasse aux polonismes:
wybrać - choisir/élire ..........................................................................348
Leçon 28
Situation: ”Ces enfants, tout de même ...” ...................................................351
Lecture: Jeunes —la France des tribus..........................................................354
Grammaire et structures
I. Użycie rodzajnika w grupie: przyimek + rzeczownik.............................358
II. Użycie przyimków de, en lub à w grupie: rzeczowniki + przyimek +
+ rzeczownik2 .............................................................................................359
III. Chasse aux polonismes:
mówić o, mówić coś/że; słyszeć o/że ................................................361
Leçon 29
Situation: Une interview avec Jean B., ancien patron des services
antiterroristes.......................................................................................................363
Lecture: Standing - les nouveaux trucs .......................................................367
Grammaire et structures
I. Przysłówki sposobu - Adve?'bes de manière .......................................370
1. Tworzenie przysłówków zakończonych na -ment ..............370
12
\
I
WSTĘP
Podręcznik ten jest drugą częścią kursu języka francuskiego
Comprendre • Parler • Ecrire. Stanowi kontynuację zagadnień
morfo-syntaktycznych, leksykalnych i kulturowych omawianych
w części pierwszej i został opracowany w podobnej konwencji.
Obie części tworzą całość, a zawarty w nich materiał językowy
obejmuje wszystkie podstawowe elementy niezbędne do sprawne
go posługiwania się językiem francuskim w mowie i w piśmie w
typowych sytuacjach życia codziennego, w tym także życia zawo
dowego. Dialogi i czytanki przybliżają ponadto pewne aspekty
kulturowe, obyczajowe i cywilizacyjne współczesnej Francji,
stanowiąc dodatkowe źródło informacji ułatwiających porozu
mienie.
Osobom, które nie korzystały z pierwszej części kursu, chcieliby
śmy zasygnalizować, że część druga przeznaczona jest dla ucz
niów dorosłych, którzy uczyli się już języka francuskiego przez
3-4 semestry na kursach organizowanych przez różne ośrodki na
uczania języków obcych. Podręcznik będzie również w pełni przy
datny dla studentów szkół wyższych, kontynuujących na lektora
tach naukę języka, z którego podstawami zetknęli się już wcześ
niej.
Podręcznik składa się z dwóch tomów. Tom I obejmuje 30 jedno
stek lekcyjnych (w tym trzy powtórzeniowe — Lekcje 10., 20. i
30.). Tom II zawiera klucz, czyli tłumaczenie dialogów i czytanek,
rozwiązanie ćwiczeń, słowniczek francusko-polski i polsko-francu
ski oraz kilka sugestii dotyczących sposobu wykorzystania mate
riału. Każda jednostka lekcyjna składa się z dialogu (lub wywia
du), czytanki, komentarza gramatycznego oraz licznych i uroz
maiconych ćwiczeń o różnym stopniu trudności. Wiele uwagi po
święcono tu prawidłowej konstrukcji zdań prostych i złożonych,
!
15
konstrukcji zdań pytających oraz właściwemu użyciu przyimków, Leçon un
rodzajników, zaimków osobowych, czasów i trybów czasowników.
Première leçon
W szerokim zakresie uwzględniono dłuższe wypowiedzi ustne i
pisemne, zwracając uwagę na powiązania logiczne między zda
niami, oraz wprowadzono wiele praktycznych ćwiczeń tłumacze
niowych.
SITUATION: Après son service militaire, Gérard Collin est allé
Układ podręcznika zostawia lektorowi dużą swobodę w rozłożeniu d’abord chez ses grands-parents en Normandie. Il est rentré en
w czasie materiału dydaktycznego. Ze swej strony uważamy, że suite à Paris où il habite avec ses parents. Aujourd’hui seulement,
opanowanie przez uczniów jednostki lekcyjnej wymaga średnio
il va voir Hélène, sa fiancée.
trzech spotkań 90-minutowych. Ponieważ podręcznik zawiera
Hélène'. Oh, Gérard, quelle bonne surprise! Je t’attends depuis
stosunkowo obszerne komentarze gramatyczne, słowniczki, klucz
deux semaines. Embrasse-moi très fort.
z tłumaczeniem tekstów i rozwiązaniem ćwiczeń oraz - co istotne -
Gérard: Hélène chérie:
jest uzupełniony nagraniami dialogów i czytanek, uczący się może
”Voici des fruits, des fleurs, des feuilles et des branches,
wykonać dużą część pracy samodzielnie. Zajęcia z lektorem powin
Et puis voici mon cœur, qui ne bat que pour vous.
ny być wykorzystane przede wszystkim do czynnego opanowania
Ne le déchirez pas avec vos deux mains blanches,
materiału. Sugestie metodyczne w tym zakresie podajemy w tomie
drugim podręcznika. Et qu’à vos yeux si beaux l’humble présent soit doux”.
Hélène: Mon chéri! Depuis deux semaines je n’ai pas eu de tes
AUTORZY nouvelles! Depuis deux semaines j’attendais chaque jour
l’arrivée du facteur. Mais tu es là, j’ai tout oublié, je suis heu
reuse. Merci pour les jolies roses, merci pour ces vers de Ver
laine.
Gérard: Je t’offre ces roses parce que je t’aime.
Hélène: Et cette petite boîte?
Gérard: C’est un cadeau pour nous deux; ouvre-la.
Hélène: Deux magnifiques alliances! Nous allons enfin nous ...
marier.
Gérard: Oui. J’ai fait mon service militaire, nous allons nous ma
rier.
Hélène: Et vivre ensemble ...
Gérard: ... pour le meilleur et le pire.
Hélène: Et maintenant, dis-moi — en prose s’il te plaît — pourquoi
tu n’es pas venu me voir tout de suite après ton service mili
taire.
*
Gérard: Voilà. J’ai fini mon service militaire il y a quinze jours.
Je suis allé d’abord chez mes grands-parents que je n’avais pas
vus depuis Pâques. Et je leur ai parlé de notre mariage.
17
2 — Comprendre... 1.1
