Communication and Adjustment in Marriage

306 Pages·2014·10.12 MB·English

Communication
and Adjustment
in Marriage
Cas Schaap

COMMUNICATION AND ADJUSTMENT IN
MARRIAGE
Comparative Frequential and Sequential Analysis of the Verbal and
Nonverbal Facets of the Interaction of Nondistressed and Distressed
Married Couples During a Conflict Resolution Task in
a Laboratory Setting

COMMUNICATION AND ADJUSTMENT IN
MARRIAGE
Comparative Frequential and Sequential Analysis of the Verbal and
Nonverbal Facets of the Interaction of Nondistressed and Distressed
Married Couples During a Conflict Resolution Task in
a Laboratory Setting
PROEFSCHRIFT
ter verkrijging van de graad van doctor
in de Sociale Wetenschappen
aan de Katholieke Universiteit te Nijmegen,
op gezag van de Rector Magnificus
Prof. Dr. P.G.A.B. Wijdeveld
volgens besluit van het College van Dekanen
in het openbaar te verdedigen op
dinsdag IS juni 1982,
des namiddags te 2 uur precies,
door
CASPARUS PETRUS DIRK RICHARD SCHAAP
geboren te Groningen
BZ SWETS & ZEITLINGER B.V. LISSE
1982
Promotores: Prof. Dr. J. H. EX
Prof. Dr. M.M. NAWAS
Omslag ontwerp H. Veltman
Gedrukt bij Offsetdrukkerij Kanters B.V., Alblasserdam
Copyright 1982 C. Schaap en Swets & Zeitlinger BV, Lisse
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen
in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige
wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere
manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever
All rights reserved No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system,
or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording,
or otherwise, without the prior written permission of the publisher
ISBN 90 265 0420 9
Voor Margriet
Kirsten
Tanja
+ ·+
ν

DANKBETUIGING
Aan de totstandkoming van dit proefschrift, dat slechts op naam
van een enkel persoon staat, hebben velen direkt of indirekt een
bijdrage geleverd. In de eerste plaats zijn dat de 70-tal paren
die in de verschillende fasen van het onderzoek mij een blik
'achter de schermen' hebben gegund. Het is slechts een klein aan­
tal personen gegeven om van zo nabij de uiteenlopende manieren te
mogen aanschouwen waarmee mannen en vrouwen de problemen proberen
op te lossen die onvermijdelijk zijn in een intieme relatie. Ik
heb als onderzoeker, als therapeut en als persoon veel van hen
geleerd.
Verder dank ik de helpers van het eerste uur, de medewerkers
van het Derde Ordehuis te Alverna en de Sociaal Psychiatrische
Dienst van de Arksteestraat, die voor het vooronderzoek een aantal
paren hebben doorverwezen.
Veel dank ben ik verschuldigd aan een groot aantal studenten,
die als ko-therapeut(e) aan het vooronderzoek hebben meegewerkt,
binnen het Projekt Echtpaartherapie hun doktoraalskriptie hebben
geschreven en/of hun research-stage binnen het projekt hebben
gelopen: Annette van Asperen, Lies van Bakel, Lies Bruggeman,
Ellen van Caldenborgh, Sjef van Delft, Tinie Dolmans, Hans Gom-
mans, Michel van de Heuvel, Jacqueline ter Huurne, Ad Kerkhof,
Jacques Klerx, Jan van de Leeuw, Jacqueline Lenders, Mayra Mambi,
Bert Meesters, Paul Meex, Ruudje Meeuwis, Marjan Peeters, Rob de
Ridder, Laurens Rietveld, Michael Roemer, Mirjam Steenman en Lily
Velraeds. Met name dank ik 'the boys', die met een niet aflatende
nauwgezetheid de banden hebben uitgeschreven en gekodeerd: Hans
Jacobs, John Klein Hesselink, George van der Lippe en Clemens
Romijn (ook wel bekend als hjac, johnk, georgel en clemr), en Ger
Driessen die erbij was van begin tot eind. Ook dank ik Erik
Mencke die zijn vervangende dienstplicht binnen het projekt heeft
uitgezeten.
Vervolgens dank ik de kollega's binnen de Katholieke Universi­
teit die mij met raad en daad terzijde hebben gestaan: de Reken­
machine Groep (Chris Bouwhuisen, Hans Janssen, Frans Maarse, Sjors
Rolf), de Groep Rekentechnische Dienstverlening (Nol Bendermacher,
Frans Gremmen, Marleen Raaijmakers, Maria Thissen), de Audio­
visuele Dienst (Gerard Bes, Frans Westerbeek, Thom van Haaren),
dhr. Spaan van de Afdeling Fotografie, en kollega's binnen en bui­
ten de Vakgroep, die ik gaarne met name zou willen noemen, hetgeen
het promotie-reglement me echter niet toestaat. Met name mag ik
danken de generaties secretaresses van de vakgroep die ettelijke
versies hebben moeten uittikken vanaf een haast onleesbaar
handschrift: Ria Eikhout, leke Morlotti en Brigitte Pelzer.
De leden van de Landelijke Werkgroep Sociale Interaktie, т.п.
John van de Bereken, Wilfred Campbell, Akko Kalma, Ada Kerkstra,
Hans van de Sande, Harrie Schouwenburg, Anneke Vrugt, dank ik voor
hun feedback en opbouwende kritiek in de laatste fase van het
onderzoek.
I also thank John Gottman for his hospitality, and for the
--vii--
useful comments he made about our research, during a visit to his
laboratory in Urbana-Champaign in 1979. For the same reasons, I
thank the associates of the Max-Planck-Institute for Psychiatry at
Munich, Kurt Hah1weg, Sacha Schindler, and Dirk Revenstorf, and
the participants of the conference 'at the Castle', of whom I wish
to thank personally: Michael Crowe, Paul Emraelkamp, Neil Jacobson,
Howard Markman and Bob Weiss.
Veel dank ben ik ook zeker verschuldigd aan Carmen Nawas die zo
zorgvuldig het engels (amerikaans?) heeft gekorrigeerd, maar bin­
nen het projekt echter veel meer heeft gedaan dan dat alleen.
De meeste dank gaat echter uit naar de personen die deel uit­
maken van mijn eigen 'natuurlijke' groepen, mijn ouders en fami­
lie, en т.п. naar Margriet die in feite de meeste inspanning voor
dit proefschrift heeft geleverd, en voor wie het zeker meer een
beproeving dan proeve is geweest.
+ - - - +
|241 (ID) we blijven daarin hangen zeg jij, nou dan zeg ik nou
dat zie jij zo maar ik beleef dat niet zo ik probeer
steeds opnieuw de dingen bespreekbaar te maken, en ik |
ja dat't nog niet zo geweldig lukt dat is jammer maar
ik probeer't wel....eigelijk zoals ik't nu probeer te
maken wat (tl8) er in mij omgaat naar jou zonder-
zonder 't allemaal bij jou te leggen, ik probeer 't bij|
mezelf te houden, wat'r met mij gebeurt ook als
ik kwaad op jou ben probeer ik tegen jou te zeggen heh
ik ben nie ik ben niet kwaad op je kwaadheid is van|
mij..omdat ik nou en daar komt nou die irritatie
die kwaadheid vandaan en dan wil ik niet teveel naar
jouw gedrag kijken van dat komt nou bijvoorbeeld omdat
jij apart gaat slapen, heh?...dat eh ja da's heel
makkelijk, ik kan da'makkelijk kwaad om worden, van
jans die gaat apart liggen, godverdomme wat lullig zeg
nou da's heel makkelijk om daar in te schieten en dan
ga je verw mekaar verwijten heh dus ik probeer <IN>
bij mezelf stil te staan van," wat betekent't nou voor
mij dat jij apart gaat slapen, nou dan kom ik erachter
dat ik dat helemaal niet leuk vin...of nou op zich
op zich (tl9) is't helemaal niet gek als mensen apart
gaan slapen, MAAR wat betekent't voor mij, nou dat
betekent dat ik alleen lig..vind ik niet leuk gewoon
slapen, ik kan je alleen tegen jou zeggen dat ik't
rot vin...da'к je niet bij me heb want ik wil graag met|
z'n tweejen slapen eindelijk dan is m'n agressie ook
weg
|242 (v)..hmhra
SCHAAP Ь KLEIN HESSELINK (1981, pg.l32)|
+ - +