Table Of Content(cid:2)(cid:3)(cid:4)(cid:4)(cid:5)(cid:6)(cid:3)(cid:7)(cid:5)(cid:8)(cid:9)(cid:10)(cid:11) (cid:12)(cid:13)(cid:14)(cid:9)(cid:15)(cid:11)(cid:14)(cid:14)
(cid:13)(cid:15)(cid:16) (cid:17)(cid:11)(cid:6) (cid:18)(cid:11)(cid:7)(cid:10)(cid:9)(cid:19)(cid:11)(cid:14)
Springer-Verlag Berlin Heidelberg GmbH
(cid:20)(cid:3)(cid:4)(cid:21)(cid:11)(cid:7) (cid:18)(cid:9)(cid:4)(cid:6)(cid:11)(cid:7)(cid:6)(cid:11)(cid:7)(cid:21)(cid:11)(cid:7)
(cid:2)(cid:3)(cid:4)(cid:4)(cid:5)(cid:6)(cid:3)(cid:7)(cid:5)(cid:8)(cid:9)(cid:10)(cid:11) (cid:12)(cid:13)(cid:14)(cid:9)(cid:15)(cid:11)(cid:14)(cid:14)
(cid:13)(cid:15)(cid:16) (cid:17)(cid:11)(cid:6) (cid:18)(cid:11)(cid:7)(cid:10)(cid:9)(cid:19)(cid:11)(cid:14)
(cid:22)(cid:9)(cid:15) (cid:23)(cid:5)(cid:15)(cid:5)(cid:21)(cid:11)(cid:24)(cid:11)(cid:15)(cid:8)(cid:4)(cid:11)(cid:9)(cid:8)(cid:25)(cid:5)(cid:16)(cid:11)(cid:15)
(cid:9)(cid:15) (cid:26)(cid:11)(cid:9)(cid:8)(cid:11)(cid:15) (cid:8)(cid:11)(cid:19)(cid:27)(cid:15)(cid:3)(cid:4)(cid:3)(cid:21)(cid:9)(cid:14)(cid:19)(cid:27)(cid:11)(cid:15) (cid:17)(cid:5)(cid:15)(cid:16)(cid:11)(cid:4)(cid:14)
(cid:23)(cid:9)(cid:8) (cid:28)(cid:29) (cid:30)(cid:6)(cid:6)(cid:9)(cid:4)(cid:16)(cid:13)(cid:15)(cid:21)(cid:11)(cid:15)
(cid:3)(cid:4)(cid:2)
(cid:2)(cid:3)(cid:4)(cid:5)(cid:6)(cid:7)(cid:8)(cid:9)(cid:10)(cid:6) (cid:11)(cid:12)(cid:5)(cid:13)(cid:14)(cid:15) (cid:16)(cid:3)(cid:5)(cid:17)(cid:14)(cid:15)(cid:17)(cid:14)(cid:15)(cid:13)(cid:14)(cid:15)
(cid:18)(cid:19)(cid:17)(cid:14)(cid:5)(cid:20)(cid:17)(cid:14)(cid:15)(cid:13)(cid:14)(cid:15) (cid:16)(cid:21)(cid:15)(cid:19)(cid:22)(cid:14) (cid:23)(cid:24)
(cid:25)(cid:26)(cid:27)(cid:27)(cid:27) (cid:28)(cid:29)(cid:30)(cid:31) (cid:14)(cid:30)
(cid:3)(cid:30)(cid:9)(cid:12)!"(cid:14)(cid:17)(cid:7)(cid:20)(cid:14)(cid:15)#(cid:3)(cid:31)(cid:14)(cid:20)(cid:7)(cid:20)(cid:21)(cid:15)(cid:19)(cid:21)(cid:14)(cid:13)(cid:3)(cid:14)(cid:20)(cid:6)$(cid:14)
ISBN 978-3-642-62415-5 ISBN 978-3-642-19028-5 (eBook)
DOI 10.1007/9 78-3-642-19028-5
%(cid:3)(cid:17)(cid:5)(cid:3)(cid:12)(cid:13)(cid:15)(cid:19)(cid:9)(cid:3)(cid:20)(cid:31) (cid:14)&(cid:30)(cid:9)(cid:12)(cid:15)(cid:10)(cid:19)(cid:21)(cid:3)(cid:12)(cid:30)(cid:2)(cid:14)(cid:15)(cid:2)(cid:14)’(cid:21)(cid:20)(cid:31) (cid:14)(cid:30)%(cid:3)(cid:17)(cid:5)(cid:3)(cid:12)(cid:21) (cid:14)(
(cid:2)(cid:3)(cid:14) (cid:2)(cid:14)’(cid:21)(cid:20)(cid:31) (cid:14) %(cid:3)(cid:17)(cid:5)(cid:3)(cid:12)(cid:21) (cid:14)( #(cid:14)(cid:15))(cid:14)(cid:3)(cid:31) (cid:30)(cid:14)(cid:21) $(cid:3)(cid:14)(cid:20)(cid:14) *’(cid:17)(cid:5)(cid:3)((cid:19)(cid:21)(cid:3)(cid:12)(cid:30) (cid:3)(cid:30) $(cid:14)(cid:15) (cid:2)(cid:14)’(cid:21)(cid:20)(cid:31) (cid:14)(cid:30) +(cid:19)(cid:21)(cid:3)(cid:12)(cid:30)(cid:19)(cid:5)(cid:17)(cid:3)(cid:17)(cid:5)(cid:3)(cid:12)(cid:7)
(cid:13)(cid:15)(cid:19)(cid:9)(cid:3)(cid:14),$(cid:14)(cid:21)(cid:19)(cid:3)(cid:5)(cid:5)(cid:3)(cid:14)(cid:15)(cid:21)(cid:14)(cid:17)(cid:3)(cid:17)(cid:5)(cid:3)(cid:12)(cid:13)(cid:15)(cid:19)(cid:9)(cid:3)(cid:20)(cid:31) (cid:14)(cid:2)(cid:19)(cid:21)(cid:14)(cid:30)(cid:20)(cid:3)(cid:30)$(cid:3)(cid:10)&(cid:30)(cid:21)(cid:14)(cid:15)(cid:30)(cid:14)(cid:21)(cid:29)(cid:17)(cid:14)(cid:15)- (cid:21)(cid:21)(cid:4).//$(cid:30)(cid:17)(cid:6)$$(cid:17)(cid:6)$(cid:14)0(cid:19)(cid:17)(cid:15)’(cid:9)(cid:7)
(cid:17)(cid:19)(cid:15)(cid:6)
(cid:2)(cid:3)(cid:14)(cid:20)(cid:14)(cid:20)1(cid:14)(cid:15)((cid:3)(cid:20)(cid:21)’(cid:15) (cid:14)(cid:17)(cid:14)(cid:15)(cid:15)(cid:14)(cid:31) (cid:21)(cid:5)(cid:3)(cid:31) (cid:13)(cid:14)(cid:20)(cid:31) (cid:29)(cid:21))(cid:21)(cid:6)(cid:2)(cid:3)(cid:14)$(cid:19)$’(cid:15)(cid:31) (cid:17)(cid:14)(cid:13)(cid:15)(cid:29)(cid:30)$(cid:14)(cid:21)(cid:14)(cid:30)2(cid:14)(cid:31) (cid:21)(cid:14)3(cid:3)(cid:30)(cid:20)(cid:17)(cid:14)(cid:20)(cid:12)(cid:30)$(cid:14)(cid:15)(cid:14)
$(cid:3)(cid:14)$(cid:14)(cid:15)4(cid:17)(cid:14)(cid:15)(cid:20)(cid:14)(cid:21))’(cid:30)(cid:13)3$(cid:14)(cid:20)+(cid:19)(cid:31) $(cid:15)’(cid:31)((cid:20)3$(cid:14)(cid:20)5(cid:12)(cid:15)(cid:21)(cid:15)(cid:19)(cid:13)(cid:20)3$(cid:14)(cid:15)6(cid:30)(cid:21)(cid:30)(cid:19) (cid:10)(cid:14)#(cid:12)(cid:30)7(cid:17)(cid:17)(cid:3)(cid:5)$’(cid:30)(cid:13)(cid:14)(cid:30)’(cid:30)$
8(cid:19)(cid:17)(cid:14)(cid:5)(cid:5)(cid:14)(cid:30)3 $(cid:14)(cid:15) 9’(cid:30)((cid:20)(cid:14)(cid:30)$’(cid:30)(cid:13)3 $(cid:14)(cid:15) (cid:28)(cid:3)((cid:15)(cid:12)#(cid:14)(cid:15)(cid:9)(cid:3)(cid:5)(cid:10)’(cid:30)(cid:13) (cid:12)$(cid:14)(cid:15) $(cid:14)(cid:15) 5(cid:14)(cid:15)#(cid:3)(cid:14)(cid:5)(cid:9):(cid:5)(cid:21)(cid:3)(cid:13)’(cid:30)(cid:13) (cid:19)’(cid:9) (cid:19)(cid:30)$(cid:14)(cid:15)(cid:14)(cid:30)
1(cid:14)(cid:13)(cid:14)(cid:30)’(cid:30)$$(cid:14)(cid:15)(cid:16)(cid:4)(cid:14)(cid:3)(cid:31) (cid:14)(cid:15)’(cid:30)(cid:13)(cid:3)(cid:30)(cid:2)(cid:19)(cid:21)(cid:14)(cid:30)#(cid:14)(cid:15)(cid:19)(cid:15)(cid:17)(cid:14)(cid:3)(cid:21)’(cid:30)(cid:13)(cid:20)(cid:19)(cid:30)(cid:5)(cid:19)(cid:13)(cid:14)(cid:30)3(cid:17)(cid:5)(cid:14)(cid:3)(cid:17)(cid:14)(cid:30)3(cid:19)’(cid:31) (cid:17)(cid:14)(cid:3)(cid:30)’(cid:15)(cid:19)’(cid:20))’(cid:13)(cid:20)(cid:7)
"(cid:14)(cid:3)(cid:20)(cid:14)(cid:15)5(cid:14)(cid:15)"(cid:14)(cid:15)(cid:21)’(cid:30)(cid:13)3#(cid:12)(cid:15)(cid:17)(cid:14) (cid:19)(cid:5)(cid:21)(cid:14)(cid:30)(cid:6)6(cid:3)(cid:30)(cid:14)5(cid:14)(cid:15)#(cid:3)(cid:14)(cid:5)(cid:9):(cid:5)(cid:21)(cid:3)(cid:13)’(cid:30)(cid:13)$(cid:3)(cid:14)(cid:20)(cid:14)(cid:20)1(cid:14)(cid:15)((cid:14)(cid:20)(cid:12)$(cid:14)(cid:15)#(cid:12)(cid:30)8(cid:14)(cid:3)(cid:5)(cid:14)(cid:30)$(cid:3)(cid:14)(cid:20)(cid:14)(cid:20)
1(cid:14)(cid:15)((cid:14)(cid:20)(cid:3)(cid:20)(cid:21)(cid:19)’(cid:31) (cid:3)(cid:10)6(cid:3)(cid:30))(cid:14)(cid:5)(cid:9)(cid:19)(cid:5)(cid:5)(cid:30)’(cid:15)(cid:3)(cid:30)$(cid:14)(cid:30)(cid:18)(cid:15)(cid:14)(cid:30))(cid:14)(cid:30)$(cid:14)(cid:15)(cid:13)(cid:14)(cid:20)(cid:14)(cid:21))(cid:5)(cid:3)(cid:31) (cid:14)(cid:30)%(cid:14)(cid:20)(cid:21)(cid:3)(cid:10)(cid:10)’(cid:30)(cid:13)(cid:14)(cid:30)$(cid:14)(cid:20);(cid:15)(cid:7)
(cid:14)(cid:17)(cid:14)(cid:15)(cid:15)(cid:14)(cid:31) (cid:21)(cid:20)(cid:13)(cid:14)(cid:20)(cid:14)(cid:21))(cid:14)(cid:20)$(cid:14)(cid:15)%’(cid:30)$(cid:14)(cid:20)(cid:15)(cid:14)(cid:4)’(cid:17)(cid:5)(cid:3)((cid:2)(cid:14)’(cid:21)(cid:20)(cid:31) (cid:5)(cid:19)(cid:30)$#(cid:12)(cid:10)<(cid:6)(cid:16)(cid:14)(cid:4)(cid:21)(cid:14)(cid:10)(cid:17)(cid:14)(cid:15)=<(cid:23)(cid:24)(cid:3)(cid:30)$(cid:14)(cid:15)>(cid:14)"(cid:14)(cid:3)(cid:5)(cid:20)
(cid:13)(cid:14)(cid:5)(cid:21)(cid:14)(cid:30)$(cid:14)(cid:30)9(cid:19)(cid:20)(cid:20)’(cid:30)(cid:13))’(cid:5):(cid:20)(cid:20)(cid:3)(cid:13)(cid:6)(cid:16)(cid:3)(cid:14)(cid:3)(cid:20)(cid:21)(cid:13)(cid:15)’(cid:30)$(cid:20):(cid:21))(cid:5)(cid:3)(cid:31) #(cid:14)(cid:15)(cid:13)(cid:29)(cid:21)’(cid:30)(cid:13)(cid:20)(cid:4)(cid:9)(cid:5)(cid:3)(cid:31) (cid:21)(cid:3)(cid:13)(cid:6)?’"(cid:3)$(cid:14)(cid:15) (cid:19)(cid:30)$(cid:5)’(cid:30)(cid:13)(cid:14)(cid:30)
’(cid:30)(cid:21)(cid:14)(cid:15)(cid:5)(cid:3)(cid:14)(cid:13)(cid:14)(cid:30)$(cid:14)(cid:30)(cid:16)(cid:21)(cid:15)(cid:19)(cid:9)(cid:17)(cid:14)(cid:20)(cid:21)(cid:3)(cid:10)(cid:10)’(cid:30)(cid:13)(cid:14)(cid:30)$(cid:14)(cid:20);(cid:15) (cid:14)(cid:17)(cid:14)(cid:15)(cid:15)(cid:14)(cid:31) (cid:21)(cid:20)(cid:13)(cid:14)(cid:20)(cid:14)(cid:21))(cid:14)(cid:20)(cid:6)
(cid:21)(cid:21)(cid:4).//"""(cid:6)(cid:20)(cid:4)(cid:15)(cid:3)(cid:30)(cid:13)(cid:14)(cid:15)(cid:6)$(cid:14)
@(cid:16)(cid:4)(cid:15)(cid:3)(cid:30)(cid:13)(cid:14)(cid:15)(cid:7)5(cid:14)(cid:15)(cid:5)(cid:19)(cid:13)%(cid:14)(cid:15)(cid:5)(cid:3)(cid:30)(cid:11)(cid:14)(cid:3)$(cid:14)(cid:5)(cid:17)(cid:14)(cid:15)(cid:13)A(cid:26)(cid:26)(cid:27)
Softcover reprint of the hardcover 1st edition 2003
(cid:2)(cid:3)(cid:14)1(cid:3)(cid:14)$(cid:14)(cid:15)(cid:13)(cid:19)(cid:17)(cid:14) #(cid:12)(cid:30)(cid:18)(cid:14)(cid:17)(cid:15)(cid:19)’(cid:31) (cid:20)(cid:30)(cid:19)(cid:10)(cid:14)(cid:30)3(cid:11)(cid:19)(cid:30)$(cid:14)(cid:5)(cid:20)(cid:30)(cid:19)(cid:10)(cid:14)(cid:30)31(cid:19)(cid:15)(cid:14)(cid:30)(cid:17)(cid:14))(cid:14)(cid:3)(cid:31) (cid:30)’(cid:30)(cid:13)(cid:14)(cid:30)’(cid:20)"(cid:6)(cid:3)(cid:30)$(cid:3)(cid:14)(cid:7)
(cid:20)(cid:14)(cid:10) 1(cid:14)(cid:15)( (cid:17)(cid:14)(cid:15)(cid:14)(cid:31) (cid:21)(cid:3)(cid:13)(cid:21) (cid:19)’(cid:31) (cid:12) (cid:30)(cid:14) (cid:17)(cid:14)(cid:20)(cid:12)(cid:30)$(cid:14)(cid:15)(cid:14) (cid:8)(cid:14)(cid:30)(cid:30))(cid:14)(cid:3)(cid:31) (cid:30)’(cid:30)(cid:13) (cid:30)(cid:3)(cid:31) (cid:21) )’ $(cid:14)(cid:15) 7(cid:30)(cid:30)(cid:19) (cid:10)(cid:14)3 $(cid:19)(cid:20)(cid:20)
(cid:20)(cid:12)(cid:5)(cid:31) (cid:14) +(cid:19)(cid:10)(cid:14)(cid:30) (cid:3)(cid:10) (cid:16)(cid:3)(cid:30)(cid:30)(cid:14) $(cid:14)(cid:15) 1(cid:19)(cid:15)(cid:14)(cid:30))(cid:14)(cid:3)(cid:31) (cid:14)(cid:30)(cid:7) ’(cid:30)$ (cid:28)(cid:19)(cid:15)((cid:14)(cid:30)(cid:20)(cid:31) ’(cid:21))(cid:7)(cid:18)(cid:14)(cid:20)(cid:14)(cid:21))(cid:13)(cid:14)(cid:17)’(cid:30)(cid:13) (cid:19)(cid:5)(cid:20) (cid:9)(cid:15)(cid:14)(cid:3) )’
(cid:17)(cid:14)(cid:21)(cid:15)(cid:19)(cid:31) (cid:21)(cid:14)(cid:30)":(cid:15)(cid:14)(cid:30)’(cid:30)$$(cid:19) (cid:14)(cid:15)#(cid:12)(cid:30)>(cid:14)$(cid:14)(cid:15)(cid:10)(cid:19)(cid:30)(cid:30)(cid:17)(cid:14)(cid:30)’(cid:21))(cid:21)"(cid:14)(cid:15)$(cid:14)(cid:30)$(cid:29)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:14)(cid:30)(cid:6)
;(cid:10)(cid:20)(cid:31) (cid:5)(cid:19)(cid:13)(cid:13)(cid:14)(cid:20)(cid:21)(cid:19)(cid:5)(cid:21)’(cid:30)(cid:13).(cid:2)(cid:14)(cid:20)(cid:3)(cid:13)(cid:30)B*(cid:15)(cid:12)$’(cid:31)(cid:21)(cid:3)(cid:12)(cid:30)(cid:18)(cid:10)(cid:17)(cid:11)3(cid:11)(cid:14)(cid:3)$(cid:14)(cid:5)(cid:17)(cid:14)(cid:15)(cid:13)
(cid:16)*&+=(cid:26)<=(cid:26)(cid:23)(cid:25)< CA/(cid:27)=(cid:27)(cid:26)(cid:7)(cid:24) C (cid:27) A = (cid:26)D(cid:18)(cid:14)$(cid:15)’(cid:31)((cid:21)(cid:19)’(cid:9)(cid:20):’(cid:15)(cid:14)(cid:9)(cid:15)(cid:14)(cid:3)(cid:14)(cid:10)*(cid:19)(cid:4)(cid:3)(cid:14)(cid:15)
Für Angelika, Oskar, Ulrich … und Isabella Bianca
Inhaltsverzeichnis
Teil I: Collaborative Business
1 Collaborative Business: Definition und erste Annäherung...............3
2 Collaborative Business: Fünf Thesen...................................................9
3 Der Markt..............................................................................................13
3.1 Status Quo: EDI.............................................................................13
3.2 Das Ende der Web-Infantilität.......................................................14
3.3 Migration zum Prozess-Netzwerk.................................................17
3.4 Mehrstufiger Migrationspfad.........................................................20
4 Die Unternehmen..................................................................................25
4.1 Wirtschaftlicher Zwang zum Networking.....................................25
4.2 Ausgewählte Erfolgsfaktoren.........................................................27
4.3 Abstimmungsbedarf bei der Kollaborationsanbahnung..................30
4.4 Das Dogma permanenter Suboptimalität.......................................32
4.5 Vier Kollaborationsdimensionen des Unternehmens....................33
5 Die Konsumenten..................................................................................35
5.1 Downstream Collaboration............................................................35
5.2 Offenheit zur Downstream-Kollaboration – Praxisbeispiel
„Banken“........................................................................................39
5.3 Der Multi-Channel-Kunde.............................................................45
5.4 Industriespezifische Unterschiede im Multi-Channel-
Verhalten........................................................................................51
VIII Inhaltsverzeichnis
Teil II: Web Services
6 Web Services: Eine erste Annäherung...............................................57
7 Definition: Web Services......................................................................59
8 Ausbaustufen und Wertschöpfung.....................................................63
9 Künftige Marktentwicklung................................................................79
10 Einsatzgebiete........................................................................................83
11 Kosten und Risiken...............................................................................89
12 Web Services verändern die Welt.......................................................93
12.1 Dienstleistungen werden handelbar!..............................................93
12.2 Unternehmensfusionen bekommen eine Richtung........................95
12.3 Virologische Prozessexternalisierung............................................97
12.4 Web Services – ein weiterer Schritt zur automatisierten
Weltwirtschaft?............................................................................100
Teil III: Identity Management
13 Definition: Identitäten........................................................................105
14 Umfang des Identity Managements..................................................111
15 Nutzenpotenziale automatisierten Identity Managements............115
Teil IV: Strategie und Management
16 Strategie im Nebel der Ungewissheit................................................125
17 Evolution im Management................................................................143
18 Ein leiser und langer Weg..................................................................147
Abkürzungsverzeichnis.............................................................................149
Literaturverzeichnis...................................................................................165
Teil I: Collaborative Business
1 Collaborative Business: Definition und
erste Annäherung
In der Mythologie der alten Griechen war Hermes zuständig für alle Kauf-
leute und Reisenden sowie für sicheres Weggeleit. Später ordnete das antike
Rom Hercules ähnliche Aufgaben zu. In der Vorstellung dieser Hochkultu-
ren sorgten beide Figuren also dafür, dass Menschen auch über größere
Distanzen untereinander Waren, Leistungen und letztlich auch Informatio-
nen tauschen konnten, um in einer solchermaßen arbeitsteiligen Welt für
eine Verbesserung der Situation der verschiedenen Handelspartner zu sor-
gen. Hätte die Antike über unsere heutige Technologie verfügt und hätten
die alten Griechen eine ähnlich fetischistische Beziehung zu Anglizismen
gehabt wie unsere heutige Gesellschaft, der Begriff „Collaborative Busi-
ness“ hätte sicher schon durch Sokrates Weltruhm erlangt.
Denn entrümpelt man die zeitweise überhitzte Diskussion um diesen Beg-
riff ein wenig, entsorgt man Verwirrung stiftende Technologiedebatten und
verbannt man überzogene Nutzenerwartungen aus diesem Themenumfeld,
so lässt sich im Kern eine einfache Definition finden:
Collaborative Business ist eine Geschäftsstrategie, die verschiedenste
Partnerunternehmen entlang einer Wertschöpfungskette dazu animiert, un-
ter der Prämisse gemeinsamer Zielsetzungen durch gezielten Informations-
austausch gegenseitigen Mehrwert zu generieren.
Doch welchen Rahmenbedingungen muss sich diese an sich simple und
alte Idee unterordnen, welche Welt würden Hermes und Hercules heute
vorfinden? Beide müssten sich angesichts der seit ihren Tagen eingetrete-
nen, enormen Beschleunigung des Geschäftslebens sicher verwundert die
Augen reiben. Informationsteilung quasi in Echtzeit ermöglicht es Unter-
nehmen, allein oder in Zusammenarbeit mit Partnern den Kundendienst zu
verbessern, Risiken und Lagerbestände zu minimieren und Prozesskosten
zu reduzieren. Auf sich ändernde Marktbedingungen kann heute Dank
moderner Informationstechnologie (IT) um ein Vielfaches schneller rea-
giert werden. Wie es in der Antike für das geographische Weltbild galt, so
sind aber auch heute im Technologiebereich viele Sichtweisen und Systeme
H. Silberberger, Collaborative Business und Web Services
© Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2003
4 Collaborative Business: Definition und erste Annäherung
gelinde gesagt etwas beschränkt, auf sehr überschaubare Aufgabengebiete
konzentriert. Insellösungen, wohin man auch blickt: Die IT-Welt ist voll
davon. Intranet, Internet, Extranet, CRM und viele viele Systeme mehr ha-
ben sich ihren – meist berechtigten – Platz im Geschäftsalltag besonders
großer und multinationaler Unternehmen erobert. Sie schaffen Großartiges,
steigern die Effizienz und Produktivität, erzeugen aber auch neue Medien-
brüche und Übersetzungsprobleme. Denn an ihren „Rändern“ endet
schlagartig ihre Wirkung. Brücken zu anderen Systemen sind nur selten
vorhanden.
Wie lange noch werden wir es uns leisten können, in diesem an Robinson
Crusoe erinnernden Zustand weiterzuwirtschaften? Wann werden die öko-
nomischen Zwänge stark genug, damit diese Rand-Ineffizienzen ver-
schwinden? Die Haupttreiber des Collaborative Business jedenfalls schei-
nen bekannt und stark genug zu sein, um der unternehmensübergreifenden
Verknüpfung und Externalisierung IT-unterstützter Prozesse eine nachhal-
tig wachsende Dynamik zu verleihen. Zu diesen Haupttreibern zählen
• Globalisierung der Wirtschaft,
• wachsender Zwang zu kürzeren Innovations- und Entwicklungs-
zyklen,
• zunehmende Produktkomplexität,
• zunehmend dezentrale Organisationsformen.
Durch das Zusammenspiel dieser Kräfte wird die früher allseits akzeptierte
Kategorisierung der Koordinationsstrukturen zwischen Unternehmen in
die beiden Kategorien
• Hierarchische Koordinationsstrukturen und
• Marktstrukturen
obsolet. Vielmehr weichen hybride Mischformen in zunehmendem Maße
den dichotomen Charakter dieser Klassifizierung auf. Entscheidenden Ein-
fluss auf die letztendliche Ausprägung entsprechend hybrider Koordinati-
onsstrukturen üben dabei u.a. die folgenden Partnerschafts-Dimensionen
aus:
