Çetin Kadın Hastalıkları ve Doğum El Kitabı

592 Pages·2012·25.22 MB·Turkish

by  Prof. Dr. Ali Çetin

ÇETİN Kadın Hastalıkları ve Doğum El Kitabı
Harmanlanmış Temel ve Klinik
Güncel Bilgiler
Sîzler İçin:
Tıp ve Sağlık Bilimleri Öğrencileri
TUS Adayları
YDUS Adayları
Kadın Doğum Asistanları
Aile Hekimliği Asistanları
Aile Hekimleri
Kadın Doğum Uzmanlan
Prof. Dr. Ali Çetin
Editör
2012
Sertan Avrasya Yayıncılık ve Dağıtım Şti.
Bunsa
«1
• SciVerse ScienceDirect. www.sciencedirect.com. Bu web sitesinde bulunan kadın hastalıkları ve do­
ğum ile ilişkili çok sayıda yazıdan güncel bilgilerin taranması ve ilgili kitap konularında derlenmesi
amacıyla faydalanılmıştır.
• UpToDate. www.uptodate.com. Bu web sitesinde bulunan çok sayıda kadın hastalıkları ve doğum ile
ilişkili çok sayıda yazıdan güncel bilgilerin taranması ve ilgili kitap konularında derlenmesi amacıyla
faydalanılmıştır.
• American Famliy Physician. www.aaQ3.0rg. Bu web sitesinde bulunan kadın hastalıkları ve doğum ile
ilişkili çok sayıda yazıdan güncel bilgilerin taranması ve ilgili kitap konularında derlenmesi amacıyla
faydalanılmıştır.
x
Kitapta Kullanılan Kısaltmalar
Aşağıdaki sözcükler Kitapta kullanılan kısaltmaları içermektedir. Kitapta kullanılan karşılıktan çabuk
anlamak açısından Kitabı okuyanlann bu listeyi önceden incelemesi faydalı olacaktır.
2,3-DPG 2,3-difosfogliserat
3beta-HSD Hidroksisteroid dehidrogenaz
ACOG Amerikan Doğum ve Kadın Hastalıktan Uzmanlan Birliği (Ameri­
can College of Obstetricians and Gynecologists)
ACTH Adrenokortikotropik hormon
ADA Amerikan Diyabet Birliği (American Diabetes Association)
ADH Antidiüretik hormon (Antidiuretic hormone), Arginin vasopressin
(AVP) olarak da bilinir.
AE-PCOS Androjen Fazlalığı ve Polikistik Ovaryen Sendrom Birliği (And­
rogen Excess and Polycystic Ovarian Syndrome Society) (ABD
kökenli)
AGA Gereken büyüklükte bebek (Appropriate for gestational age)
AGC Atipik glandüler hücreler (Atypical glandular cells)
AHA Amerikan Kalp Birliği (American Heart Association)
AKŞ Açlık kan şekeri
ALT Alanin aminotransferaz (SGPT)
AMH Antimüllerian hormon
aPTT Aktive parsiyel tromboplastin zamam (Activated partial
thromboplastin time)
ASC Atipik skuamöz hücreler (Atypical squamous cells)
ASCCP Amerikan Kolposkopi ve Servikal Patoloji Birliği (American Soci­
ety for Colposcopy and Cervical Pathology)
ASC-H Atipik skuamöz hücreler-yüksek dereceli skuamöz intraepiteliyal
lezyon ayırt edilemeyen (Atypical squamous cells-cannot exclude
HSEL)
ASC-US önemi anlaşılamayan atipik skuamöz hücreler (Atypical squamo­
us cells of undetermined significance)
ASRM Amerikan Üreme Tıbbı Birliği (American Society for Reproducti­
ve Medicine)
AST Aspartat aminotransferaz (SGOT)
AVP Bakınız ADH.
BEP Bleomisin, etoposid ve sisplatin içeren kemoterapi rejimi
BPD Bipariyetal çap
BSO İkiyanlı salpingo-ooforektomi
BT Bilgisayarlı tomografi
BUN Kan üre nitrojeni
xi
cAMP Siklik adenozin monofosfat
CD4 T lenfositlerin helper (yardımcı) alt grubu
CDC Hastalıkların Kontrolü ve Korunması Merkezi (Centers for Disea­
se Control and Prevention) (ABD kökenli)
CİN Servikal intraepiteliyal neoplazi
CMV Sitomegalovims
CRH Kortikotropin salgılatıcı hormon
CRP C-reaktif protein
CST Kontraksiyon stres testi
DES Dietilstilbestrol
DHEA Dehidroepiandrosteron
DHEAS Dehidroepiandrosteron sülfat
DHT Dihidrotestosteron
dk dakika
dL desilitre
DM Diabetes mellitus
DM tipi Diabetes mellitus tip 1
DM tip 2 Diabetes mellitus tip 2
DSÖ Dünya Sağlık örgütü
DUK Disfonksiyonel uterin kanama
EGF Epidermal büyüme faktörü
EKG Elektrokardiyografi
ELISA Enzim bağlı immün tutunmalı test (Enzyme-linked immunosor­
bent assay)
EMR Erken membran rüptürü
ESHRE Avrupa İnsan Üreme ve Embriyoloji Birliği (European Society for
Human Reproduction & Embryology)
FAC Kann çevresi
FDA Gıda ve İlaç Kurumu (Food and Drug Administration) (ABD
kökenli)
FGF Fibroblast büyüme faktörü
FIGO Uluslararası Kadın Hastalıkları ve Doğum Birliği (International
Federation of Gynecology and Obstetrics)
FISH Floresan in situ hibridizasyon
FKA Fetal kardiyak aktivite
FL Femur boyu
FSH Follikül uyarıcı hormon
Gl, G2 ve G3 Bakınız Kanser hücre dereceleme.
8 gram
G-6-PD Glikoz 6 fosfat dehidrögenaz
GABA Gama-aminobutirik asit
GDM Gestasyonel diabetes mellitus
GH Büyüme hormonu (Growth hormon)
GHRH Büyüme hormonu salgılatıcı hormon (Growth hormone releasing
hormone)
GİS Gastrointestinal sistem
GnRH Gonadotropin salgılatıcı hormon
HBcAg HBV c antijeni
HBeAg HBV e antijeni
HBsAg HBV s antijeni
HBV Hepatit B virüsü
hCG Human koryonik gonadotropin (Human chorionic gonadotropin)
HCV Hepatit C virüsü
HDL High density lipoprotein,
yüksek yoğunluklu bir kolesterol tipi
HIV Bağışıklığı çökerten virüs
HLA Human lökosit antijeni
hMG Human menopozal gonadotropin
HMG-CoA redliktaz 3-hydroxy-3-methyl-glutaryl-CoA redüktaz enzimi
HP Hidroksiprogesteron
hPL Human plasental laktojen
HPV Human papilloma virüsü
HSD Hidroksisteroid dehidrogenaz
HSG Histerosalpingografi
HSIL Yüksek dereceli skuamöz intraepiteliyal lezyon (High-grade squa­
mous intraepithelial lesion)
HSV Herpes simpleks virüs
Hücre siklimi: G Hücre bölünme fazlan
Hücre siklusu: GO Dinlenme fazı
Hücre siklusu: G1 DNA sentezine hazırlık fazı
Hücre siklusu: G2 Mitoza hazırlık fazı
Hücre siklusu: M Hücre bölünme
Hücre siklusu: S DNA sentezi
IL tnterlökin
ILGF însülin benzeri büyüme faktörü (Insulin-like growth factor)
ISSVD Uluslararası Vulvar Hastalık Çalışma Birliği (International Society
of the Study of Vulvar Disease)
IVF în vitro fertilizasyon
IVF/ICSI In vitro fertilizasyonun intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu ile
yapılarak embriyo elde edilmesi
IVF-ET In vitro fertilizasyon ve embriyo transferi
ÎM İntramusküler
întraop Intraoperatif
İUGG Intrauterin gelişme geriliği
İUİ Intrauterin inseminasyon
to întemasyonel ünite
İV İntravenöz
İVP Intravenöz pyelografi
Kanser hücre dereceleme: G Kanser histolojik derecesi
Kanser hücre dereceleme: G1 Derece 1, iyi farklılaşmış
xiii
Kanser hücre dereceleme: G2 Derece 2, orta farkhlaşmış
Kanser hücre dereceleme: G3 Derece 3, farklılaşmamış
Kanser hücre dereceleme: Gx Belirsiz
kcal kilokalori
KOK Kombine oral kontraseptif
KVS Kardiyovasküler sistem
L litre
Lab Laboratuvar
LDH Laktik dehidrogenaz
LDL Low density lipoprotein, düşük yoğunluklu bir kolesterol tipi
LEEP Lup elektrocerrahi eksizyonu
LGA Gerekenden büyük bebek (Large for gestational age)
LH Luteinizan hormon
LSEL Düşük dereceli skuamöz intraepiteliyal lezyon
mc mikro
MCA Orta serebral arter (Middle cerebral artery)
mcg mikrogram
mcL mikrolitre
MCV Ortalama korpusküler volüm (Mean corpuscular volume)
MESA Mikrocerrahi epididimal sperm aspirasyonu (Skrotal keşi sonrası
iğne ile)
mg miligram
MHC Büyük uyumluluk antijen topluluğu (Major histocompatibility
complex)
MI Myokard infarktüsü
mlÜ miliintemasyonel ünite
mL mililitre
MPA Medroksiprogesteron asetat
MRI Manyetik rezonans görüntüleme
MSAFP Maternal serum alfar-fetoprotein
MTHFR Metilentetrahidrofolat redüktaz
NCRP Ulusal Radyasyon Koruma ve Ölçüm Konseyi (National Council
on Radiation Protection and Measurements) (ABD kökenli)
NHBPEP Ulusal Yüksek Kan Basmcı Eğitim Programı (National High Blo­
od Pressure Education Program) (ABD kökenli)
NPH insülin Nötral protamin hagedom (Neutral protamine hagedom) orta etkili
insülin tipi
NSAİ Nonsteroidal antiinflamatuvar
NST Nonstres test
NT Nukal translusensi
OH hidroksi
OHSS Ovaryen hiperstimülasyon sendromu
P53 Tümör süpresör bir gen veya bunun proteini
PaC02 Parsiyel arteriyel karbon dioksit basmcı
Pa02 Parsiyel arteriyel oksijen basmcı
xiv
PAPP-A Gebelikle ilişkili pla2ma protein A
PCOS Polikistik ovaryen sendrom
PCR Polimeraz zincir reaksiyonu
PESA Perkutan epididimal sperm aspirasyonu (doğrudan iğne ile)
PET-BT Pozitron emisyon tomografi-bilgisayarlı tomografinin birlikte
kullanımı
PI Pulsatilite indeksi
PÎH Pelvik inflamatuvar hastalık
P02 Parsiyel oksijen basmcı
Postop Postoperatif
Preop Preoperatif
PRL Prolaktin
PT Protrombin zamanı (Prothrombin time)
p>|W|1
Parsiyel tromboplastin zamanı (Partial thromboplastin time)
RI Rezistans indeksi
RİA Rahim içi araç
RPR Sifilis tanısında kullanılan temel bir test (Rapid plasma reagin)
SAT Son adet tarihi
SD Standart deviyasyon, standart sapma
SGA Gerekenden küçük bebek (Small for gestational age)
SHBG Seks hormonu bağlayıcı globülin
SIL Skuamöz intraepiteliyal lezyon
QT TJ
OJjCt Sistemik lupus eritamatozus
sss Santral sinir sistemi
SOI Stres üriner inkontinans
T3 Triiodotronin
T4 Troksin
TAH Total abdominal histerektomi
TAHBSO Total abdominal histerektomi ve ikiyanlı salpingo-ooforektomi
TBG Tiroksin bağlayıcı globülin
TDF Testis belirleyici faktör (Testis determining factor)
TESA Testiküler sperm aspirasyonu (doğrudan iğne ile)
TCCC Testiküler sperm ekstraksiyonu (Skrotal keşi sonrası iğne ile)
TGF Transformasyon yapan büyüme faktörü (Transforming growth
factor)
Thl T helper 1
Th2 T helper 2
TLR Toll-benzeri reseptörler
TNF Tümör nekrozis faktör
TORCH Perineal enfeksiyon grubu
TRH Tirotropin salgılatıcı hormon
TSH Tiroid uyarıcı hormon
TXA2 Tromboksan A2
US Ultrasonografi
XV
uso Tekyanli salpingo-ooforektomi
ü Ünite
VAC Vınkristin, aktinomisin D ve siklofosfamid içeren kemoterapi
rejimi
VAIN Vajinal intraepiteliyal neoplazi
VDRL Sifilis tanısında kullanılan temel bir test (Venereal disease research
laboratory)
VEGF Vasküler endoteliyal büyüme faktörü (Vascular endothelial growth
factor)
VIN Vulvar intraepiteliyal neoplazi
VIP Vasoaktif intestinal peptit (Vasoactive intestinal peptide)
VKİ Vücut kitle indeksi
VZV Varisella zoster virüsü
Kitapta Karşılıkları Kullanılan Yabancı Kökenli Bazı Sözcükler
Aşağıdaki liste yabancı kökenli ama tıbbi anlatımlarda kullanılan bazı sözcüklerin Türkçe karşılıklarını
içermektedir. Kitapta kullanılan karşılıkları çabuk anlamak açısından Kitabı okuyanların bu listeyi önce­
den incelemesi faydalı olacaktır.
Yabancı dil kökenli sözcük Kitapta kullanılan karşılık
Aferent Getirgen
Ambigöz genitalya Cinsiyet belirsizliği
Analjezik Ağnkesici
Analog Benzeşik
Bilateral îkiyanlı
Bimanuel İkielli
Cloaca Kloaka
Chancre Şankır
Eferent Götürgen
Eksojen Dışandan
Endojen îç, vücutta üretilen
Faktör Etken
Fonksiyon İşlev
Gonadal ridge Gonadal kabartı
Himen Kızlıkzan
Himen imperforatus Kapalı kızlıkzan
Lateral Dışyan
Medial İçyan
Menses Menstrüasyon, adet görme
Respiratory distress syndrome Solunum sıkıntısı sendromu
Streak gonad Bant gonad
Unilateral Tekyanlı
Vasküler Damarsal
Wedge Kama
xvii