Çağdaş Sanat Konuşmaları 3: 90'lı Yıllarda Türkiye'de Çağdaş Sanat

319 Pages·2008·6.165 MB·Turkish

by  Levent Çalıkoğlu

((22,,11)) --22-- BBOOOOKK22001111004411110011007755334455888888334411..ppddff 3300..0011..22001122 1166::2255::5555
ÇA⁄ DAfi SA NAT KO NUfi MA LA RI - 3
90’l› Y›llarda Türkiye’de
Ça€dafl Sanat
Haz›rlayan:
Levent Çal›ko€lu
‹ S T A N B U L
((11,,11)) --11-- BBOOOOKK22001111004411110011007755334455888888334411..ppddff 3300..0011..22001122 1166::2255::5555
ÇA⁄ DAfi SA NAT KO NUfi MA LA RI - 3
90’l› Y›llarda Türkiye’de Ça€dafl Sanat
Le vent Ça l› ko€ lu Sa nat tarihçisi, ‹stanbul Modern Sanat Müzesi
flef kü ra törü. 1971’de ‹s tan bul’da do€ du. An ka ra Üni ver si te si
D.T.C.F. Sa nat Ta ri hi Bö lü mü’nden me zun ol du. Yüksek lisan-
sını Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) Müzecilik bölümünde
tamamladı. “Ölüm=Ölüm”, “Teh li ke li fiey ler”, “De se ni ve Ken-
di si”, “S› k›n t› ve Gök ku fla €›”, “Ç›p lak”, “H›r s›z Kent”, “S› n›r
De ne yim le ri”, “Me lek Yüz lü Ya ban c›”, “Ala ca ka ran l›k Def ter”,
“Hey kel Bah çe si Ye ni Al›m lar-‹stanbul Modern”, “Cihat Burak
Retrospektif”, “Melez Anlat›lar”, ser gi le ri nin kü ra tör lü €ü nü yap t›.
“Apo kaly psis”, “Dört Du var Atöl ye” (Meh met Er gü ven); “Ay k› r›
‹fll er” (Ha flim Nur Gür el); “Ec za c› ba fl› 60 Y›l 60 San at ç›”, “Göz-
lem, Yo rum, Çe flit li lik-‹s tan bul Mo dern”, “Ye ni Al›m lar-‹s tan bul
Mo dern”, “Fik ret Mu al la Ret ros pekt i fi”, “Ke si flen Za man lar-‹s tan-
bul Mo dern”, “Bel lek ve Öl çek”, “Modern Deneyimler” (Ha flim
Nur Gü rel-Ali Akay); “Ha ya let Çiz gi”, “Do €ay la Bu lafl mak”,
“Ab bas Kia ros ta mi: Kar ve Yol”, “Tüyleri Benzer Olan Kufllar
Beraber Gezerler Irwin”, “Vecd Halleri” (Ali Akay) ser gi le rin de
or tak kü ra tör ola rak ça l›fl t›. Y›l d›z Tek nik Üni ver si te si, Sa nat ve
Ta sa r›m Fa kül te si, Sa nat Yö ne ti mi Prog ram Yü rü tü cü sü ola rak
ça l›fl ma la r› n› sür dür mek te dir.
((11,,11)) --22-- BBOOOOKK22001111004411110011007755334455888888334411..ppddff 3300..0011..22001122 1166::2255::5555
((22,,11)) --22-- BBOOOOKK22001111004411110011007755334455888888334411..ppddff 3300..0011..22001122 1166::2255::5555
ÇA⁄ DAfi SA NAT KO NUfi MA LA RI - 3
90’l› Y›llarda Türkiye’de
Ça€dafl Sanat
Haz›rlayan:
Levent Çal›ko€lu
‹ S T A N B U L
((11,,11)) --33-- BBOOOOKK22001111004411110011007755334455888888334411..ppddff 3300..0011..22001122 1166::2255::5555
(cid:21)(cid:153)(cid:21)(cid:44)
(cid:21)(cid:153)(cid:21)(cid:38)(cid:44)
Ya p› Kre di Ya y›n la r› - 2750
Sa nat - 146
(cid:21)(cid:153)(cid:21)(cid:41)(cid:46)
Ça€ dafl Sa nat Ko nufl ma la r›-3
90’lı Yıllarda Türkiye’de Çağdaş Sanat
Haz›rlayan: Le vent Ça l› ko€ lu
(cid:21)(cid:153)(cid:21)(cid:44)(cid:46)
Ki tap edi tö rü: Mi ne Hay da ro€ lu
Dü zel ti: Hakan Toker
Ka pak tas a r› m›: Na hi de Di kel
(cid:21)(cid:153)(cid:21)(cid:38)(cid:38)(cid:42)
Grafik uygulama: Banu Çimen
Foto€raflar: Sanatç›lar›n arflivlerinden, izinleriyle bas›lm›flt›r.
Foto€rafç› ad› belirtilmeyen foto€raflar›n çekimi sanatç›ya aittir.
(cid:21)(cid:153)(cid:21)(cid:38)(cid:41)(cid:39)
Bas kı: Güzel Sanatlar Matbaası A.Ş.
Yenibosna Değirmenbahçe Cad. No.15 34530 Bahçelievler / İstanbul
(cid:21)(cid:153)(cid:21)(cid:38)(cid:43)(cid:42)
1. Bas k›: ‹s tan bul, A€ustos 2008
ISBN 978-975-08-1465-5
© Ya p› Kre di Kül tür Sa nat Ya y›n c› l›k Ti ca ret ve Sa na yi A.fi. 2008
(cid:21)(cid:153)(cid:21)(cid:38)(cid:46)(cid:43)
Sertifika No: 1206-34-003513
Bütün yay›n haklar› sakl›d›r.
Kaynak gösterilerek tan›t›m için yap›lacak k›sa al›nt›lar d›fl›nda
yay›nc›n›n yaz›l› izni olmaks›z›n hiçbir yolla ço€alt›lamaz.
(cid:21)(cid:153)(cid:21)(cid:39)(cid:39)(cid:37)
Ya p› Kre di Kül tür Sa nat Ya y›n c› l›k Ti ca ret ve Sa na yi A.fi.
Ya p› Kre di Kül tür Mer ke zi
‹s tik lal Cad de si No. 161 Be yo€ lu 34433 ‹s tan bul
(cid:21)(cid:153)(cid:21)(cid:39)(cid:41)(cid:38)
Te le fon: (0 212) 252 47 00 (pbx) Faks: (0 212) 293 07 23
http://www.yapikrediyayinlari.com
e-pos ta: ykykul tur@ykykul tur.com.tr
‹nternet sat›fl adresi: http://alisveris.yapikredi.com.tr
(cid:21)(cid:153)(cid:21)(cid:39)(cid:46)(cid:40)
http: //www.yapikredi.com.tr
((22,,11)) --33-- BBOOOOKK22001111004411110011007755334455888888334411..ppddff 3300..0011..22001122 1166::2255::5555
‹Ç‹N DE K‹ LER
90’lı Yıllarda Çağdaş Sanat:
Kırılma-Gerilim-Çoğulculuk
Le vent Ça l› ko€ lu(cid:21)(cid:153)(cid:21)(cid:44)
Ali Akay(cid:21)(cid:153)(cid:21)(cid:38)(cid:44)
Gülsün Karamustafa(cid:21)(cid:153)(cid:21)(cid:41)(cid:46)
Hasan Bülent Kahraman(cid:21)(cid:153)(cid:21)(cid:44)(cid:46)
‹nci Eviner(cid:21)(cid:153)(cid:21)(cid:38)(cid:38)(cid:42)
Emre Zeytino€lu(cid:21)(cid:153)(cid:21)(cid:38)(cid:41)(cid:39)
Hüsamettin Koçan, Hakan Onur(cid:21)(cid:153)(cid:21)(cid:38)(cid:43)(cid:42)
Haflim Nur Gürel(cid:21)(cid:153)(cid:21)(cid:38)(cid:46)(cid:43)
Mehmet Ergüven(cid:21)(cid:153)(cid:21)(cid:39)(cid:39)(cid:37)
Hale Tenger(cid:21)(cid:153)(cid:21)(cid:39)(cid:41)(cid:38)
Haldun Dosto€lu(cid:21)(cid:153)(cid:21)(cid:39)(cid:46)(cid:40)
((11,,11)) --44-- BBOOOOKK22001111004411110011007755334455888888334411..ppddff 3300..0011..22001122 1166::2255::5566
((22,,11)) --44-- BBOOOOKK22001111004411110011007755334455888888334411..ppddff 3300..0011..22001122 1166::2255::5566
90’lı Yıllarda Çağdaş Sanat:
Kırılma-Gerilim-Çoğulculuk
Türkiye’de gelişen çağdaş sanatın 1990’lı yıllardaki dönü-
şümünü belirleyen birbirine bağlı birkaç dinamik söz konusu:
Bu süreç, hem sanatsal kreatif bir içerik olarak beslendiği hem
de tiksinerek reddettiği 1980 darbesinin sonrasında ortaya çıkan
Özalcı serbest piyasa ekonomisinin aşırı tüketim kültürünün yanı
başında belirdi. Doğu-Batı kültürel ve politik çelişkisinin sembolü
olan Berlin Duvarı’nın yıkılmasının yarattığı sarsıntıdan etkilendi.
Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nin 1977 yılında başlattığı “Sanat
Bayramı” kapsamındaki “Yeni Eğilimler”, 1980 yılında İstanbul
Resim ve Heykel Müzesi yönetimi ve Müze derneğinin ortak giri-
şimleri ile başlatılan “Günümüz Sanatçıları Sergisi”, 1984 yılında 12.
İstanbul Festivali’nde yer alan “Öncü Türk Sanatı’ndan Bir Kesit” ve
1989-1992 yılları arasında sanatçı inisiyatifi olarak gelişen A B C D
sergilerinin etkisiyle ortaya çıkan ve ilki 1987 yılında gerçekleştiri-
len İstanbul Bienali’nin çoğulcu, demokratik yapısından beslendi.
Farklı kültürel deneyimlere zemin aralayan, ulus-kimlik temsiliyet
arketiplerini bozan bu çoğulcu yapı, aynı zamanda küreselleşmenin
getirdiği yeni tip yaşam ve düşünce yapısından da dalgalar buldu. Bu
hareket, yerleşik kurulu düzen ve onu temsil eden tüm ilişki biçimle-
rinde kırılma yaratmakla kalmadı, aynı zamanda “şimdi-şu an olan”
ile, kökü geçmişe uzanan modernist eğilimler arasında da bir gerilim
yarattı. Etkilerini 2000’li yıllarda iyiden iyiye hissettiğimiz çoğulcu
yapının doğum anı, kendi içinde ciddi çelişkiler ve sancılı bir dönü-
şümün izlerini taşımakta. Özetle 1980’lerin sonlarına doğru beliren
ve 1990’larda iyiden iyiye kesinlik kazanan, sanat-kültür-politika
7