Table Of ContentBu vatanın asırlardanberi muhtaç olduğu şey, vatandaşların tek bir aile
gibi toplanarak orada vatanın ilerlemesine medar olacak esaslı faaliyetleri
beraber tanzim etmeleri ve beraber takip ve tatbik etmeleridir.
Halkevleri bütün vatandaşların müşterek malıdır. Halkevlerimizin
temiz, feyizli ve ilerler bir halde olması; bütün devlet memurlarının,
vatandaki bütün entellektüel sınıfın, bütün ilerlemek isteyen unsurların
müşterek malı, müşterek vasıtası oluşundadır.
İsmet İnönü
(22 Şubat 1934)
H a l k e v l e ri ve H a l k o d a l a rı
Cumhuriyet Halk Partisi'nin, yurt içinde inkılâp ve sosyal iler da olmıyan büyük vasfı, vatandaşların yetişmesine en bol imkân ver
leme hamlelerini ve hareketlerini daimî surette ayakta tut me vasfıdır; ve bunun içindir ki, İdare ve Teşkilât Talimatnamesinin bir
mak ve geliştirmek maksadile kurduğu Halkevleri bu yıl onun maddesinde:
cu yaşına yetişmiş bulunuyor. Gerçekten, ilk Halkevi 1932 yılında ku
"Halkevleri, bütün devlet memurlarının, vatandaki bütün entellektü-
rulduğuna göre aradan 10 yıl geçmiştir. Diğer kardeşlerine ağabeylik
el sınıfın, bütün ilerlemek isteyen unsurların müşterek malı ve müşterek
etmiş bu ilk Halkevleri'nin adlarını burada tekrar edelim: Afyon, Anka
yetişme vasıtası olduğuna göre, Halkevleri'nin her hangi bir muvaffa-
ra, Aydın, Bolu, Bursa, Çanakkale, Denizli, Diyarbakır, Eminönü, Es
kıyetsizliğinden doğacak her hangi bir mesuliyet, birinci derecede o
kişehir, İzmir, Konya, Malarya, Samsun.
muhitteki bu elemanların boynundadır. „ denilmektedir.
1932 yılının Şubatında açılan bu Halkevlerinden sonra, bir yan Bu tek madde dahi, bu kurumların adlarının ifadesi gibi halka ne
dan Parti'nin, bir yandan da mahallî istek ve ihtiyaçların inzima- kadar yakın ve sokulgan kurumlar olduklarını göstermeye kâfidir.
mile her yıl yenileri açılmak suretile bu kurumların sayıları arttı. 1940
Parti, gerek merkez ve gerek vilâyetlerdeki teşkilâtı ile bu mües
yılındanberi açılmaya başlanan Halkodaları ile birlikte bu kurumlar
seselerin maddî ihtiyaçlarile yakından ilgilenir, azamî imkânları kolla-
memleketin her bucağına yayılan hayırlı birer küitür müessesi oldular.
yarak binalarını yapar, maddî vasıtalarını arttırır, manevî sahada
Hayırlı diyoruz; çünkü bu kurumların çalışma konularına ve bu Partinin hükümetle birlikte hiç bir yardımı ve teşviki esirgediği yoktur.
çalışmalarla muhitlerindeki uyanık insanlara sağladığı imkânlara ba Umumî manzara şunu gösteriyor ki, aranan ve sağlanan bütün imkân
kılırsa bunların çok hayırlı ve faydalı olduklarında şüphe edilmez. larla halkın bu kurumlara karşı ilgisi artmaktadır. Bu kültür kurumla
Bundan başka bu kitapçıkta maddî eserlere dayanılarak verilmiş ma rından faydalanmak ve bu kurumlara faydalı olmak şuuru yayılmak
lûmat ta bu kurumların faydalarının canlı bir delili olsa gerektir. tadır.
Halkevlerinin çalışma konuları nelerdir? Halkevlerinde birer şube En geniş nisbette bu kurumlar halk şuurunun ve halk faaliyetinin
ve kol olarak gösterilen bu çalışma konuları: 1) Dil ve Edebiyat, 2) Gü merkezi oldukça, gayeye, daha çok yaklaşılmış olacaktır.
zel Sanatlar, 3) Temsil, 4) Spor, 5) Sosyal Yardım, 6) Halkdershaneleri
Halkevlerinin hele son 5-6 yıllık çalışmalarında göze çarpan halk
ve Kurslar, 7) Kütüphane ve Yayın, 8) Köycülük, 9) Tarih ve Müze'diı.
bilgisi sahasındaki çeşitli gayretler bu Umut'u çok kuvvetlendiriyor.
Halkevlerinin çıkarmakta oldukları mütevazi dergiler, alâkadarlarınca
Bu başlıklar yalnız çalışma bölümlerini ifade eden kelimelerdir.
takdir edilmektedir. Bu takdirlerin sebebi, bu dergilerin muhitlerini her
Bu bölümler içinde Halkevlerine ne kadar geniş çalışma sahaları
bakımdan incelemeye, tanımaya ve tanıtmaya çalışmalarıdır. Sâde
açılmış olduğunu anlayabilmek için çalışma talimatnamesini okumak
yazı alanında değil, Halkevlerinin ve Halkodalarının bütün çalışmala
veya daha iyisi bu kurumların çalışma muhitlerine girmek gerektir.
rında, okumuş okumamış bütün vatandaşların el birliğile bir birlerinin
Halkevleri, hiç şüphe yok, bir teşkilâttır; ve her teşkilât gibi bir değerlerini tanımaya ve tanıtmaya çalıştıklarını görmek, ne sevindirici
nizamı, bir disiplini ve bir yoğurması vardır. Ancak, bir çok teşkilâtlar bir manzaradır.
3
Halkevi muhitteki İstidatları, Konferansları, Müsamereleri, Hasbı
Dil ve Edebiyat Şubeleri halleri, Dergileri ve Törenleri sayesinde bulup meydana çıkarır, iyi ve
doğru yola sevk eder, Besliyen ve büyüten bir Mürşit olmaktadır.
Halkevleri Toplantılarında ve Dergilerinde tanınan, bulunduğu muhit
Halkevleri'nin geçen yıllar, yalnız sayıları değil, şubelerinin te isim yapan ve bu suretle büyük Dergilere ve muhitlere intikal ede
verimleri de artmış bulunmaktadır. Her çalışkan Halkevi'nin rek bugün Edebiyatımızın hakikî ümitleri haline gelen bir çok gençle
her açık şubesi, yıl geçtikçe daha tecrübeli, daha metodlu, rimiz vardır.
daha esaslı çalışmak imkânlarını aramış ve bulmuştur. Edebiyat ve Dil
Bulundukları yerlerde Türk Dil Kurumu'nun bir tabiî üyesi halinde
çalışmalarının bazı yerde ayrı merak ve istidatlara bağlı tarih gayret
işliyen bu Şubeler, Güzel ve öz Türkçe'nin yayılmasında, sevilmesinde
lerini gölgede bıraktığı, tarih işinin ayrı bir mevzu olarak lâzım oldu
ve benimsenmesinde başlıca âmil olmuşlatdır. Muhitlerinde - yazı di
ğu şekilde işlenmediği görülmüş ve bu iş, bu şubenin uhdesinden alı
line yabancı dilden alınmış bir çok ıstılahlar ve tâbirler yerine - eski-
nıp Müze Şubesi'ne ilhak edilmiştir. Bu itibarla, bu şubelerin 10 yıllık
denberi kullanılmakta olan sözleri bulup teklif eden, yazıp yayan ve
çalışmalarını anarken tarih işlerinden bahsetmiyeceğiz.
tutturmaya muvaffak olan Evlerimiz vardır. Halkevleri Dergileri yıllar-
Bu şubelerin en mühim faaliyeti Konferanslar ve Törenler tertibi danberi elemanlarının değişmesine, baskı işlerinin güçleşmesine rağ
dir. Konferansların mevzularını intihapta, konferansçıları seçmekte ve men çıkmıya devam etmekte ve gittikçe içindeki yazıları olgunlaştırıp
kalabalığı toplamakta her Halkevi diğerlerinin tecrübelerini haber güzelleştirmektedirler. Bu Dergiler; çıktıkları muhitlerin istidatlarından,
alıp faydalanarak daha esaslı ve verimli tedbirler almanın yolunu bul imkânlarından, âdetlerinden, ananelerinden, sanatlarından ve tarih
muştur. Artık Halkevlerinde konferans, müsamere, konser, temsil gibi lerinden haber vermek suretile okumıya ve aramıya meraklı insanları
cazip vasıtalar, bir sıkıntı olmaktan çıkmış, başlı başına alâka toplı- mıza en güzel ve en salahiyetli bir yardımcı olmakta; hem muhitlerinin
yan, kalabalığı çeken ve telkin vazifesini tam yapan bir unsur haline hem Halkevi çalışmalarının birer sadık aynası vazifesini görmekte
gelmiştir. Asırlardır "Söz Gümüş ise, Sükût Altındır,, diyen sakat Os devam ettikçe rağbet ve ehemmiyet kazanmaktadırlar. Bu şubelerin
manlı terbiyesinin tesiri altında şehir ve kasabalarımızda Halkevleri' gayret ve müdahaleleri sayesinde birçok şehir ve kasabalarımızda
nin açılışındanberi "söz,, e haysiyet ve itibarı iade edilmiş bulunmak Ulusal Bayram günleri ve Büyükleri Anma Törenleri birer "Beylik içti
tadır. İlk zamanlarda yalnız Halkevi reislerinin ve mahdut elemanla ma,, olmaktan kurtulmakta, birer manâlı ve heyecanlı halk toplantısı
rın söz almakta olduğu görülmüş, fakat gitgide konferansların sayısı olmak vasfını hak etmektedirler.
ile birlikte konferansçıların adedi de artmıştır. Şimdi Halkevi'ne hiç
Hülâsa: Halkevleri'nin Dil ve Edebiyat Şubeleri'ni, 10 yıllık mazi
mübalâğasız, her bilgili ve imanlı vatandaşın konuştuğu Kürsü'dür de
leri içinde dikkatli ve tarafsız bir gözle inceliyecek olursak, Halkevle
nebilir.
ri'nin yalnız bu şubelerile yapmış oldukları hizmetlerin açılışlarından
Merkez muayyen fasılalarla neşrettiği "KONUŞMALAR,, adlı bir
büyük maksat ve hikmeti takdirle tasvip için kâfi gelebileceğini mem
broşürle Halkevleri'nde verilmiş konferansların en güzellerinden beş-
nuniyetle müşahede ederiz. Kaldı ki, Halkevleri'nin bu şubelerden da
onunu yaymakta, yeni Konferans Şemaları vermekte, ve ayrıca Halk
evlerine bütün çalışma şubelerinde yeni imkânlar ve ufuklar göster ha geniş çerçevede çalışıp daha müsbet neticelere varan şubeler i
mektedir. mevcuttur.
4
gecelerinin baş programı yapmak emeli, memleket ölçüsünde gerçek-
lenmektedir.
Güzel Sanatlar Şubeleri
Radyo'dan 15 günde bir yapılan ve yarım saat devam eden
Cumhuriyet Halk Partisi, yığınların terbiye ve yükselmesinde "Halkevleri Sanat ve Folklor Geceleri,, halk musikisinin, halk raksının
Güzel Sanatlar'ın birinci plânda geldiğini çoktan kabul et ve halk âdetlerinin bir bir incelenmesine, bunları temsil edenlerin ono-
miş ve Halkevlerinde bu işin ele alınıp işlenmesini Güzel re edilmesine ve memleket sanatkârlarının bunlardan haberdar ol
Sanatlar Şubelerine bırakmıştır. Merkezden en çok yardım gören, en masına ön ayak olmaktadır. Her larafta halk arasında oynanıp sevil
çok direktif alan ve en çok verimli olan şubelerden birisi de budur. mekte olan Rakslar, yeni baştan meydana konmuş, köylerden alınıp
şehirlere getirilmiş, münevver gençlerin bunlardan zevk almaları, bun
Resim kabiliyetinin mahdut büyük şehirlerin münevver insanların
ları öğrenip oynamaları sağlanmıştır. Vaktile yalnız Zeybek bilen bü
da inkişaf etmesi, bu sanat şubesine millet mikyasında meyvelerini ver-
yük şehir çocukları, şimdi Halay'ı, Horan'ı, Bar'ı, birbirinden daha gü
dirmiye tabiatile kâfi gelemiyeceği için, Parti, yalnız Ressamları mem
zel, daha usta oynar olmuşlardır.
leket turnesine çıkarmakla, meşhurların sergilerini himaye etmekle ik
tifa etmemiş, memleketin her köşesindeki Resim Amatörlerinin Halkevi İşte böylece Halkevlerinde Güzel Sanatlar, neşenin, terbiyenin
gibi çalışacak yerlere ve vasıtalara kavuşmasını temin ettikten baş ve millî karakterin en ilerde âmilleri olarak ele alınmakta, işlenip ya
ka Mükâfatlı Sergiler de iertip eimistir. Bediî zevki uyandırıp besle yılmaktadır. Bu sayede Türk halkının Çitçi Mület, Asker Millet olduğu
mekte büyük rolü olan fotoğrafı da ele alan Parti, hemen her Halke- kadar Sanatkâr Millet olduğu da meydana konmakta, yeni yetişen
vi'nde yılda bir defa olsun Fotoğraf Sergileri açılmasını teşvik etmek Türk sanatkârlarına büyük halk haznesinin kapakları ve örtüleri bir
te bulunmuştur. Bazı büyük Halkevleri birer Resim ve Heykel Kursu ucdan açılmaktadır.
açmıya muvaffak olmuştur. Buralarda yetişen bazı gençlerimizin ileri Parti, sanatkârlarımızın terfih ve teşviki için her fırsattan fayda
si için ümitler verdiği memnuniyetle tesbit edilmiştir. lanmakta, ayrıca imkân ve fırsatlar ihdas etmektedir. Halkevleri'inin
Halkevlerinde musiki faaliyeti, umulmıyan inkişaflara mazhar ol 10 uncu yıldönümü dolayısile tertip edilmiş olan "Sanat Mükâfatı Se
muş, Garp sazları, ve Haik sazları, memleketin en uzak köşelerinde risi,, bunun güzel bir delilidir. Bu yıl, yeni harflerle basılmış olan Ro
manların en güzeline, 25 kişilik seçkin bir jürinin kararile 2500 lira Mü
bile Halkevleri sayesinde yeniden lutulmuş, sevilmiş ve benimsenmiş
kâfat verecek ve bunu gelecek yıllarda Musiki ve Resim Mükâfatları
tir. Musiki bahsinde şurada burada raslanan ikiliğe mesağ vermiyen,
takip edecektir.
Garp tekniğini ve Halk motiflerini esas tutmakta İsrar ve isabet eden
Halkevleri, muhitlerinin musiki zevkine miyar ve âmil olmakta devam
etmektedirler. Halkevlerinin kuruluşundan sonradır ki, birçok yurt kö Temsil Şubeleri
şelerinde toplantılar ve Bayramlar, Halkevleri Bandoları, Orkestraları,
Cazları sayesinde sesli ve ahenkli olabilmektedir. S
ayıları gittikçe artan Halkevleri, temsil bahsinde, artık ve yal
Halk musikisi üzerinde çalışmalar günden güne artıp verimlenmek- nız Tiyatro'dan değil, Kukla'dan, Karagöz'den, Orta oyu-
te, yeni havalar bulunup yayılmakladır. Radyonun "Bir Halk Türküsü nu'ndan, Sinema'dan da faydalanmayı düşünmüşler ve ge
öğreniyoruz,, saatinin en sadık ve istidatlı dinleyicileri Halkevciler ol niş mikyasta tatbikata geçmişlerdir. Merkezden yeni piyesler, yeni ka
muştur. Mahallî ve Millî Raksları, Halkevleri'ndeki eğlence ve kutlama ragöz senaryoları ve yeni direktiflerle beslenen Halkevleri temsil şu-
5
beleri, artık temsil işini telkin ve irşadın en güzel ve rağbetli unsuru
Spor Şubeleri
olarak tatbik etmekte birbirlerile yarış eder bir hale gelmişlerdir. Sah-
nesizlik, Eksiklik yüzünden Temsil Şubeleri geçen yıl içinde dahi
durgun kalmış Halkevleri, şimdi daha cazip, temsile daha uygun Bu memlekette okumuşlar daha çok okuyarak ve okutarak,
Piyeslere kavuşmak, Karagöze, Kuklaya, Meydan Temsillerine daha Millî hayatın her iş ve meslek bölümünde halkı yetiştirip uya
geniş mikyasta yer ayırmak sayesinde önümüzdeki yıllarda tamamile nık tutarak bu milletin fikir kudretini genişliğine ve derinliği
çalışacak ve verimli olabileceklerdir. Halkevleri bu Temsil Şubeleri sa ne inkişaf ettirmek mecburiyetinde oldukları kadar, Spor ve Beden
yesinde, Sahneye çıkmanın vaktile ayıp telâkki edildiği bir çok mu Terbiyesini de ayni değerde tutmak zorundadırlar. İşte Halkevleri ve
hitlerde bu Sanat şubesinin kuvvetli Amatörlerini yetiştirmiş, bunlardan Halkodalarında kütüphaneler, kitaplar ve yayınlar ile dimağların ça
Devlet Konservatuvarı'na gelerek muvaffakiyet kazananları olmuştur. lışmaları, fikirlerin olgunlaşmaları dâvası güdülürken bunun yanıba-
Vaktile toplanacak bir tek büyük salonu olmıyan bir çok şehir ve şında "Beden Terbiyesi ve Spor,, dâvasına da aynı gözle bakılmakta
kasabalarımızda Halkevleri'nin salon ve sahneleri memleket için ha dır. Burada fikir ve prensip bakımından iki esaslı noktanın belirtilmesi
yırlı ve zevkli toplantılara vesile olmakta ve bir çok Tiyatro Ekipleri, faydalı olur.
temsilleri güzel ve nezih oldukça, buralardan faydalanmaktadırlar. 1. Halkevleri'nin doğuşunda "Spor ve Beden Terbiyesi,, işi Millî
Muhitlerinde muvaffakiyet kazanan Halkevi Temsil Ekiplerinin civar Kültür Dâvamızın bir kolu olarak ele alınmış, bunun üzerinde gerekli
Şehirlerde Piyesler oynaması için Merkezce Programlar tertiplenmek çalışmalara başlanmıştır. Cumhuriyet Halk Partisi, Halkevleri hayatın
te, bu sayede iyi oynanmış Piyesleri birçok vatandaşların görmesi da geliştirdiği bu fikrin bütün yurt gençliğini içine alan bir teşkilâta
sağlanmakta ve Amatörlerin şevkleri arttırılmaktadır. bağlanmasını müşahede ve faydalı mütalâa ettiğinden "Beden Ter
Halkevlerinde Temsil faaliyetlerini başıboş bırakmamak, piyesten biyesi Kanunu,, ile Beden Terbiyesi işini Devletleştirmiştir. Fakat; be
alınacak dersin ve telkinin insanı daima lyi'ye, Güzel'e ve Doğru'ya den terbiyesi kanunu hükümlerine uyarak kurulan Beden Terbiyesi
sevk edecek mahiyette olmasına dikkat edilmektedir, işte bunun için, Genel Direktörlüğü gibi resmî bir müesseye vücut verirken Partice yi
Halkevlerine ancak merkezce tesbit edilen Repertuvar'a dahil Piyes ne Genel Diretörlük ile işbirliği yapmak, müşterek çalışmak esası üze
leri oynamak hakkı verilmiştir. Her fırsatta bu Repertuvar'ın zenginleş rinde durulmuştur.
mesine ve genişlemesine çalışılmakta, gittikçe daha esaslı, daha ba 2. Beden Terbiyesi Kanunu'ndan sonra neşredilerek yürürlüğe gi
şarılı eserlerin yer almasına dikkal edilmektedir. Ayrıca, Amatörler ren Halkevleri Çalışma Talimatnamesi, Parti'nin bu meselede üzerine
den gelen eserler de incelenmekte, lâzım gelen ikazlarla daha derli aldığı mesullüğün ağırlığını ve genişliğini açık bir şekilde tesbit etmek
toplu ve güzel olmaları sağlandıktan sonra, uygun görülenleri, Reper tedir.
tuvar'a alınmak üzere, merkezce bastırılmaktadır. Burada Dâva'nın ruhunu teşkil eden ana hatları, şöylece sıralıya-
ömründe ilk Temsili, Halkevi sahnesinden Halkevi salonunda ve bi liriz.-
ya Halkevi Amatörleri tarafından yapılan açık hava temsillerinde gö A) Beden Terbiyesi Kanunu kadroları dışında kalan büyük halk
ren yurddaşların sayısı pek çoktur ve gittikçe artmaktadır. Artık Halk yığınlarının bu ihtiyaçlarını önlemek ve bu Devlet Müessesesinin bulup
evi sahnelerinde rol almanın, bir sınıfta ders vermek, bir kürsü'den ko üzerinde çalıştığı ilmî, teknik usulleri benimsiyerek halka öğretmek,
nuşmak kadar tabiî ve şerefli bir iş olduğu bütün yurt ölçüsünde anla yaymak ve halkı sporun şuurlu disiplinine alıştırmak,
şılmış bulunmaktadır. B) Millî sporlarımızı, rakslarımızı, ön plânda tutarak bunların unu-
6
tulmuş olanlarını diriltmek, yaşamakta olanlarını ilerletmek ve dar Salonları kadar, Jimnastik ve Spor Salonları ve Avluları yapılmasına
muhitlerinden çıkarıp yayarak millîleştirmek, önem verilmektedir.
C) Spor ve Beden Terbiyesi hareketlerini; vücudun güzelleşmesin Yeni yapılan ve yapılacak olan Halkevi binalarında bu ihtiyaç
de, bünyenin sağlamlaşmasında, ahlâk ve karakterin teşekkülünde, dikkatle göz önünde tutulduğu gibi, vakit ve imkân bulundukça, eski
vatan ve millet duygularının beslenip gelişmesinde, fedakârlık ve kah binalarda bu ihtiyacın istilzam ettiği tadillerin yapılmasına doğru gi
ramanlık hislerinin yaratılmasında, insancıl düşüncelerin uyanmasında, dilmektedir.
güzel fikirler kadar, yaratıcı bir vasıta olarak kullanmak. 2 — Halkevleri Spor ve Jimnastik Salonlarını ve Avlularını en yeni
âletler ve vasıtalarla cihazlandırmakta Parti, büyük gayretler sarfet-
Bu maksada ulaşmak için tutulan yolun, yapılan ve yapılacak
mektedir. Genel Sekreterlik bu işi, her yıl bütçesine koyduğu mühim
olan işlerin izahını, en geniş anlamı ile Halkevleri Çalışma Talimatna
tahsisatla başarmaktadır. Bu hususta bir fikir verebilmek için, son üç
mesinde buluyor ve görüyoruz. Talimatnamenin birer madde olarak
sene zarfında Halkevleri Salon ve Avlularına muhtelif çeşitte büyük,
üzerinde durduğu Beden Terbiyesi ve Spor Grupları şöylece sıralan
küçük (13116) parça Jimnastik ve Spor eşyası ve Âletleri gönderildiği
mıştır:
ni zikretmek kâfidir. Bundan başka yine son üç yıldanberi Halkevleri
Beden Terbiyesi ve Jimnastik hareketleri (bazı Eevlerde aletli jim Dağcılık ve Kayak Sporlarile de fiilî olarak meşgul olmaktadır. Dağcılık
nastik, müzikli jimnastik, millî ve plâstik danslar, sportif oyunlar, spor ve Kayak Sporlarına elverişli bölgelerdeki Halkevleri'ne (354) çift ka
müsamereleri yapılmaktadır. Bunların başında Beyoğlu Halkevi gel yak ve o miktar kayak ayakkabı gönderilmiştir. Bu Spora karşı Halk-
mektedir.) Güreş, Atlı Cirit, Boks, Eskrim, Deniz sporları (ırmak, göl, ha evleri'mizde derin bir alâka uyandığını ve zevkle çalışıldığın* kaydede
vuz bulunan yerlerde de su sporları yapılmaktadır.), Dağcılık ve Ka biliriz. Daha ileri giderek Halkevleri'mizin bu Spora bir Müdafaa un
yak, Bisiklet (gençliği motor kullanmıya teşvik), Spor gezileri, Ziyaretler, suru değeri vererek çalıştıklarını söyliyebiliriz.
müsabakalar... Talimatnamenin sıraladığı bu spor çeşitlerinden başka
Genel Sekreterlik, Deniz Sporlarile uğraşan Halkevleri'ne Su
Halkevlerimizde Atletizm, Voleybol, Basketbol, Tenis, Gülle Atma... gi
Sporu malzemesi de göndermiye devam etmektedir. Bunlar arasında
bi, spor faaliyetleri de göze çarpmaktadır.
Su Topu teçhizatı da bulunmaktadır. Yalnız şunu kaydedelim ki, Ge
Hemen bütün Halkevleri kendi muhitlerindeki temayüllere, imkân nel Sekreterlik, bütün bu âlet ve vasıtaları gönderirken Halkevleri mu
ve vasıtalara göre bu sporlardan ve jimnastik hareketlerinden bir ka hitlerinde tetkikat yaptırmakta, ihtiyaçların görülmesini, yerin ehemmi
çı ile meşgul olmaktadırlar. Bu hareketlerin tanziminde ve programlaş yetine göre, sıraya koymaktadır. Bütçesinin imkânları nisbetinde Genel
tırmasında güdümlü bir ilgi ile çalışılmaktadır. Bu çalışmaların iş ala Sekreterlik, her yıl bu işi ileri götürmek kararındadır.
nındaki belirtisini ana çizgilerde seçebilmek güç değildir.-
3 — Spor Müsabakaları:
A) Genel Sekreterliğin besleyici ilgisi: Çalışma Talimatnamesine göre, Halkevleri, yalnız kendi mensup
ları ve Halkevleri arasında spor müsabakaları yaparlar. Diğer teşek
Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliği, her işde olduğu gibi,
küllerle Spor müsabakalarına girişemezler. Halkevlerinin kendi çev
bu işde de Halkevleri'ne yararlı olmak yolunu tutmuştur. Genel Sek
relerinde yapacakları Spor Müsabakalarile Genel Sekreterlik yakın
reterliğin bu yakın alâkasını şu noktalarda toplamak mümkündür:
dan ilgilidir. Icabettikçe, bu Müsabakaların tertibi için, Genel Sekre
1 — Halkevlerinde Kütüphaneler, Okuma Odaları ve Temsil terlik talimat vermekte ve yardım parası göndermektedir.
7
B) Halkevlerinin kendi muhitlerinde buldukları elemanlar ve va
sıtalar: Sosyal Yardım Şubeleri
1 — Henüz Binalarında Spor Salonları ve Avluları tesis edilemi-
yen ve Genel Sekreterliğin imkân bulup şimdilik yetişemediği yerlerde Esas vazifesi Halkevi'nin bulunduğu bölgede hakikî surette yar
bir çok Halkevlerimiz, kendi muhitlerindeki imkân ve vasıtalardan fay dıma muhtaç kimsesiz kadınlar, çocuklar, dullar, düşmüş ihti
dalanmaktadır. yarlar ve hastalar gibi vatandaşlar hakkında şefkat ve yar
dım duygularını uyandırmak ve yükseltmek olan Halkevleri Sosyal Tar
Muhitlerindeki şartlara ve spor temayüllerine göre yer yer belir
dım Kollarının 1941 yılı içerisinde gerçekleştirdikleri başarılar, istatistik
mekte, ele alınıp üzerinde çalışılmakta olan spor hareketlerini: Serbest
lerin dar çerçeveleri içinde gösterilemez. Çünkü, "Uyanma ve Yüksel
Güreşler, Atlı Cirit, Avcılık, Atletizm, Bisiklet, Açık Havada Beden Ter
me,, gibi iç ve öz varlıkların gelişmesinden çıkan olaylar ancak, mille
biyesi, Yürüyüş ve Spor Gezileri, Tenis, Millî Rakslar, Spor Müsamere-
tin genel benliğinde sezilebilir ve bunlar, daha ziyade, yarınki sosyal
leri, Yüzme, Kürek, Yelken Kullanma... gibi, adlar altında toplamak
durum üzerinde tesirlerini göslerirler.
mümkündür. En dar şart ve imkânlar içinde çalışan bir Halkevi, malze
me tedariki için hiç bir şey yapamsa bile yine orada Beden Terbiyesi ilmî metodlarla yapılan Sosyal Yardımcılığın, biri bugünkü acıyı
ve Spora dair musahabelerle fikren olsun sporculuğa heves uyanma dindirmekten, öbürü yarını acılardan esirgemekten ibaret bulunan iki
sına hizmet etmektedir.
büyük kesiminden birincisiyle ilgili hareketleri, istatistiklerin elle tutu
lur ve gözle görülür tanıklığıyla isbat edebilmenin, elbette, imkânı
2 — Diğer taraftan Halkevleri, Beden Terbiyesi Genel Direktör
vardır; lâkin, ikinci kesimdeki çalışmaların ve başarıların yarını amaç-
lüğünün Bölge Teşkilâtile sıkı surette temas halindedirler. Buralarda
lıyan sonuçlarını bugünden, birer kristal hâlinde, belirtmenin imkânı
çalışan Mütehassıs Sporcular da Halkevleri'le yakından ilgilidirler.
yoktur; bu ikinciler Millî Vicdanda olgunlaşan ve derinleşen bir haz
Memlekette şuurlu Beden Terbiyesi ve Sporculuk zihniyet ve haya
ile seçilebilir ve duyulabilir.
tının yaratılması için bu iki Kurum anlaşarak, elele vererek çalışmak
tadırlar. Sosyal Yardım Şubeleri, birer Hayır Cemiyeti demek değildir; fa
kat, Hayır Cemiyetlerini doğuran ve yaşatan sosyal ruhun, sosyal şef
Halkevleri, kendi muhirlerindeki Okullarda Beden Terbiyesi öğ-
katin bir gelişme ve yayılma kaynağıdır. Bundan ötürü, Halkevleri bir
remenliği yapan arkadaşlardan da faydalı yardımlar ve hizmetler
taraftan hayır cemiyetlerini arkalar ve desteklerken bir taraftan da
görmektedirler. Bugün Yurd'da gerek Beden Terbiyesi Genel Direk
onların henüz yetişip erişemedikleri yerlerde yerlerine geçerek onla
törlüğüne mensup Mütehassısları, gerek okullardaki Beden Terbiyesi
rın vazifelerini de doldurmağa çalışır; lâkin, asıl ödevi "Şefkat ve
öğretmenleri gittikçe çoğalmakta, bulundukları yerlerde Halkevleri'
Yardım Duygularını uyandırmak ve yükseltmek,, suretile, (Palyatif ve
nin bu cephesini de kuvvetlendirmektedirler. Bu güzel gerçeği, yo
Küratif) hizmetlerle uğraşan cemiyetleri kuvvetlendirmek, ve kendi
lumuzun açık bir unsuru olarak Halkevleri hayatında daha geniş ölçü
Sosyal Yardım şubeleri vasıtasıyla da sosyal yardımcılığın (Prevantif
de göreceğimizi umuyoruz.
ve Konstrüktif) şekilleriyle uğraşmaktır.
Çalışma Raporları, Halkevleri'mizin aydınlığından ve kudretinden
beklenilen ve istenilen sosyal yardım başarılarını sağlıyacak hareket-
8
