Bir Soran Olursa

273 Pages·1987·5.055 MB·Turkish

by  Yalçın Küçük

Bir Soran Olursa, Yalçın Küçük } Ağustos 1937 /
Kapak. Erkal Yavl } Kapak Baskısı, Özyılmaz Mat­
baası / Dizgi - Baskı, Yaylacık Matbaası / Cilt, Te­
kin Ticaret / Kitabı Yayımlayan, Tekin Yayınevi,
Ankara Cad. No. 43 - 1st. Tel.: [phone] — 512 59 84
YALÇIN KÜÇÜK
BİR SORAN OLURSA
TEKİN YAYINEVİ
temren’e
tarih insan ve
aşh üzerine
yazılı bir kitap
y.k
İ Ç İ N D E K İ L E R
Birinci Bölüm
İNSAN .................................................................... 19» 99
Benim Aşka Bakışım ................................. 21- 30
Sevgide Ortaklık, Saygıda Uzaklık Var 30- 48
Uzun Orta Çağ Kısadır: Bir GUn ......... 48- 51
Doğan Yön’üntln Çocuğudur ..................... 52» 56
İstanbul'u Sokak Sokak Çarpışarak Zap­
tettiler ........................................................ 57- 59
Sen Oyna Diktatör Sen Oyna ................. 59- 61
Artık Ben Demokrat Değilim ................. 62- 75
Artık İnsan Başkaldıran Yaratıktır ... 75- 99
İkinci Bölüm
BASIN ......................................................... 101-138
En Son Aydın Havası: Ağıt Yakmak ... 103-108
Bilim ile Tanrı Birbirinin Rakibidir ... 108-113
Devletlerin Dinsizliğini Savunuyorum ... 114-115
Üzerimizde Basın Baskısı Var .............. 116-121
Polis ve Üniversite Eylüllst Kafasını
Değiştirmelidir ..................................... 121-126
Gökyüzü Yann Çiti Aşılmalıdır .......... 127-132
Tırnak Altı Basını İstiyorum.................. 133-138
Üçüncü Bölüm
SOSYALİZM ............................................. 139-205
Bir Güven Köprüsü Kurmaya Çalışıyo­
rum ........................................................ 141-146
S
Sosyalistler Olgunluk Dönemine Açılı­
yorlar ..................................................... 147-153
Jakoben Yanımızı Canlı Tutmak İstiyo­
rum ......................................................... 153-160
Ay bar Boran Aren’i Emekli Yapabilme­
liyiz ......................................................... 160-166
Ayrılıklar Birleşmek İçindir .................. 166-186
Mücadelemizi Başkalarına Bırakmayız 186-191
Kemalizm Bizi İleriye Götürmez ........... 192-205
Dördüncü Bölüm
GELECEK ................................................. 207-272
Banş'a Teslimiyet Değil. Asla .............. 209-215
Merkezi Planlamanın Görevi Artıyor ... 215-225
Gecikmiş Çözümler İçin Garbaçov'un
Kütle Çağrısı ......................................... 225-245
Toprağı Toprak Yapan Uygulanan
Emektir ................................................. 246-250
24 Ocak İlkelin Fetişidir .......................... 250-258
Yüksek Ücretle Sanayileşme Stratejisi 256-265
Geleceğimizin Üzerimize Gelişini Görü­
yorum ..................................................... 266-272
6
ÖNSÖZ
Tarihte hiç bir zaman bir Bizans Devleti olmadı.
Okullarda, tarih derslerirtide, hep Bizans Devleti
ve tarihi okutuldu.
Bizans Devleti'ni tarihçiler uydurdular; tarihçile­
ri müthiş yaratıklar olarak görüyorum. Tarih, bütün
bilimlerin anası sayılıyor; doğru buluyorum. Tarih,
kütlelere akıtıldığı zaman fizik oluyor.
Bir soran olursa, bütün öğrenciler aynı cevabı
verirler; Osmanlı Tarihi’nin dönemlerini hep aynı an­
latıyorlar. Kuruluş Dönemi, Yükselme Dönemi, Durak­
lama ve diğer dönemler, bir soran olursa, ilkokul, or­
taokul ya da üniversite öğrencilerinin ağzından birer
fizik katılıkta akıyorlar. Bir soran olursa, sanki öğ­
renciler, Osmanlı Tarihi'rtin ayn dönemlerini değil,
ayrı renkleri sayarlar; sanki her döneme içerilmiş bir
başka eter var.
Şu Osmanlı Tarihi'nin dönemleri kadar katı ne
var? Peki 1299 sayısından başlayan, 1919 sayısma ka­
dar gelen, üzerinde kilometre taşları ve yer yer kes­
kin virajları gösteren tabelaları olan bir yol mu var?
Bu tarihçiler müthiş insanlar oluyorlar!
Bizans Devleti'ni tarihçiler uydurdular; hiç bir
imparator veya hiç bir teba kendisinin Bizans Devle­
ti olduğunu düşünmedi söylemedi. Başlangıçta Roma
İmparatoru olduklarını söylediler, inandılar; sonra
Doğu Roma İmparatoru ve en sonuna doğru da Grek
İmparatorluğuna razı oldular. Osmanlı Sultanları ve­
ya milleti, hiç bir zaman tarihlerinde, bu adlarla, dö­
nüşler görmediler.
7
Tarihçiler, imparatorlardan daha güçlü olabili­
yorlar.
Tarihi bölüyorlar; buna «peryodizasyon» diyorlar.
Tarih biliminin kütlelere afeması en çok peryocUzas-
yonta gerçekleşiyor. Peryodizasyon, tarihçilikte en
önemli iş oluyor.
Tarihçi değilim; tarihin yeni bir peryodizasyonu-
nu yapıyorum.
Varsa «tarihçiler» üniversitedeler; hiç bir tarih­
çiden izin almadan, kütlelerin içinde, tarihi yeniden
bölüyorum. Geleceği bütünleştirmek için, tarihi yeni­
den bölmek zorunluluğunu duyuyorum.
Tarihini değiştiremeyenler, talihini değiştiremez­
ler.
Diğer çalışmalarımda, Türkiye tarihine, üç adet
iç savaş dönemi kattım. Şimdi 1900 yılından başla­
yan tarih için yeni peryodizasyon öneriyorum. Bu
yeni peryodizasyon ile Türkiye ilericiliğin tarihe ba­
kışı, şimdiye kadar olan bakıştan, ve bu bakışta bur­
juvazi, TKP ve TİP ile THKP-C bir ve aynı oluyor, ay­
rılıyor. Bir nitelik ve ayrılık ortaya çıkıyor.
Burjuva-ulusal devriminin başlangıcını. Mayıs
1919 tarihinden alıp, Temmuz 1908 tarihine götürüyo­
rum; kişisel çıkışlardan kopararak kütlesel hareketli­
liğe bağlıyorum. Osmanlı düzeninin paşalarının yö­
netimindeki bir hareketin önüne, genç subayları da
içine alan, geniş bir kütle hareketliliğini ve halkın
önemli bir bölümünün gönüllü olarak oluşturduğu ha­
reket ordusunu çıkarıyorum. Aynca Türkiye’deki tüm
Türk-uluscu uyanışın da 1919 tarihinden önce ortaya
çıktığını ve örgütlenmeye başladığını ekliyorum. 1920,
hiç radikal olamamış veya radikalliğini yitirmiş Os­
manlI paşaları yönetimindedir; 1908 çok daha kütlesel
ve radikal olarak ortaya çıkıyor.
1920 yılından sonraki devrimci adımlar son de­
rece çekingendir; ancak her burjuva ihtilal mutlak
bir restorasyonu getiriyor. Türkiye tarihinde eksik
olan «restorasyon dönemini•, diğer çalışmalarımda
8
tamamlamaya çalıştım. Restorasyon Dönemi’ni, Mus­
tafa Kemal Paşa'nın yaşamının son yıllarından baş­
latmakta, Birinci înönü Dönemini ve Bayar-Menderes
Rejimi’nin en azından ilk yarısını içine alacak bir bi­
çimde uzatmakta uygunluk ve yarar görüyorum. Kuş­
kusuz. böyle bir dönemleme, peryodizasyon açısından
bakıldığında, 1950 yılını hiç önemsemediğim anlaşılı­
yor; 14 Mayıs 1950 tarihinde yapılan ve İnönü - Gü-
naltay İkilisinin inip Bayar - Menderes İkilisinin çıkı­
şını sağlayan seçimi hiç önemsemiyorum.
Bunu •demokrat» veya bir «halk hareketi» say­
mam mümkün değil; bu açıdan, burjuva ve TİP-TKP-
THKP belgelerinden, kesinlikle, ayrı düşüyorum. 1963
yılında yapılan sandık sayımı ne kadar demokrat ve
halk hareketi ise, 1950 Seçimi de o kadar demokrat
ve halk hareketidir; Şefik Hüsnü ve Esat Adil’in par­
tileri, sendikal hareketler, aydın hareketleri hep ya­
saktır.
1950 yıllarını demokrat saymam mümkün değil;
1951 Tevkifatı var.
1950 yıllarının öncesinde ve hemen sonrasında
toplumda çelişkileri haber veren bir toplumsal mu­
halefet yok; her ikisi de birer devlet durumu olan fa­
şizm ile demokrasi arasındaki fark, çelişkilerin uyu­
tulmasında veya uyanık olmasında yatıyor. Türkiye’­
de demokratikleşme mücadelesini 1950 yıllarının or­
tasında başlatmak zorunlu oluyor; 27 Mayıs demok­
ratik mücadele döneminin ortasırıdadır. 27 Mayıs, top­
lumsal muhalefetin, halk muhalefetinin yükselticisi
değil içindedir; 1950 yıllarının ikinci yansı ile 1960 yıl­
larının birinci yarısı bir eğri oluşturuyor.
Böylece buradaki bir peryodizasyon önerisiyle, 27
Mayıs’ı da bir başlangıç sayma eğilimlerinden ayrıl­
mış oluyorum; 27 Mayıs’tan önce 9 Subay ve 27 Ma­
yıstan sonra 21 - 22 Şubat ile 21 Mayıs denemeleri
var. Bir kümedir; halk hareketliliğinin silahlı kuvvet­
leri etkilemesini anlatıyor. 1950 ortası ile 1960 ortası
9
arasındaki demokratik mücadelenin önemli yanı, CHP
tutumuna karşıt olmasa bile, CHFden ayrı gelişmesi­
dir. demokrat nitelemesini kazanmada bu ayrılığın
bir rolu olmalıdır.
Tarihin yeniden bölünmesi, bir başka bakış açısı
oluyor.
19 Mayıs ile 27 Mayıs'ı baştan çıkarıp ortaya ko­
yuyorum.
Bundan böyle kütlelere böyle akmasını diliyorum;
umuyorum.
Kütleler, hep güncel’i yaşamak zorunluluğuyla
karşılaşıyorlar.
* * *
Hep günceli yaşamak, yaşamların en kötüsüdür;
basın ile geliyor, zorlanıyor.
Büyük bilim adamlarının. büyük fizikçilerin, gün­
lük basını güncel olarak okumadıklarını biliyorum;
biriktirip ayda veya altı ayda bir toptan inceliyorlar.
Fizikçiler, günlük basına veya günlük basının zorla-
dığı güncel’e, tarihçi türünden yaklaşıyorlar. Gün-
ceVin posasını atıp, özünü almaya çalışıyorlar.
Artık günlük basını izlemiyorum; gazeteleri, ar­
tık yalnızca, bir araştırma yapmak istediğim zaman,
arşivde, inceliyorum.
Günlük basın artık Türkiye'de yeşil eriğe benzi­
yor; en tazesi en çok kamaştırıyor.
Artık Türkiye'de bayatı tazesinden yararlı tek
meta günlük basın'dır; kamaşmış göz göremiyor ve
kamaşmış ağız işlemiyor. Günlük basın, görmez göz­
ler ve işlemez ağızlar yaratmaya yarıyor. Can eriğe
benziyor ve neye yarıyor?
Üzerimizde polis baskısından öte bir basın baskı­
sı var.
Ve nerede o eski güzel gazeteciler? Hep Dorian
Gray'in Portresi oldular.
Nezih Demirkent, Size, bir senaryo kurabilir mi­
yim; bir emniyet'in mahzeninde, hücrede, bir genç,
10