Bilinmeyen Yönleriyle Şevket Süreyya Aydemir (Yaşami - Görüşleri - Eserleri)

288 Pages·1977·2.13 MB·Turkish

by  Halil İbrahim Göktürk

Bilinmegen
Yönleriyle
ŞevkeStü reyyAay demir
YAŞAM-I GöRÜŞL-EREiS ERLiE R
Vaz an
Haliiblr aGhöikmt ürk
1977
N OT:
Buk itakpi,ş ivleeo rlia ylnaeö rvım ek
ven ed ey errneIkç iyna zıtlımArıri.ş·
cakk endinvceeg ö relbdiicğei bnazı
gerçekolledruiğ u yagnimsbaıiyt au ğ·
raşıErğ.eo rn lahra,k ikaartaım ayı ar­
zulayoaknu yucusbuinşrde ay lueyra n·
dımrayay araabyislei:Ör deviynaip mış
demektYiertr.el sia yıÖlzıerli.lk lkei,·
tabıhna zırlyaanyııpn lanmdaislıen­da
ğie,m eğvie yaya drımlarkıaytılklaa ·
rıneısr igemeyIenns akna rdeşlerine
şükransluanru lur.
-3 -

Ö N S Ö Z
ŞevkSeütr eyAyyad emlr
Hakkında
193y2ı lıAnndkaa rag'eylam işutAitma.t vüerT kü rDke vriümzie»·
rinbee lgveeb iltgoip layacLaikstseııı mnfa. r kadaşlabriırŞmied va·n
ketS üreyiylage ö rüşmöenmeir dOi s.ı raltaircdaaor keutl muü dürü
idiO.k ulgai ttTiamn.ı şmabmöıyzlb ea şlaomlıdşu .
Onunbluai lgkö rüşmemiazkdleınmk daal anv ez amanslial inmeyen
tekş eyk,o nuşmabyaaş laryküe_nz ütnadtebl riı g ülümsembeenliinr­
mesoil muştAurra.d açno ky ıllgaerç tikstoennrb ai,gr ü nk endisine
konuşmabsuıb niaç imbdaeş lamabsiınrne ıdne onliu opl madısğoırn·ı
dumcc.B ilmfeamr,k ıbnidldaee ği...l Siomn rbai rdaüzş ünvdeüe kledi:
ccKibmi lbierl dkeih ayatÇtOaka cçıe kşm oiJmamdandır.»
ŞevkSeütr eyiyldaeo stlu1ğ9u6my0 ı lınsdoannrb aa şlYaurv.a rlak
hesaipl3 e0 y ıoln ug örmemişBtüitmüy.na zarloakruıynu culahraı·n dan
bersoilzd ukgliabori dı a b endheanb ersBienz idsie.n, e rdbeu lunursam
bulunaoynıumy, a yınlariıznldeamniÖ şytliekm i.d, o stluğbuamşulza ·
dığzıa maonn unkliam kio nulafridkai irlsieşlk kiulrearcd aükz eybdier
hazırlvıağrıdimık .i miozritnai kl giçseikneiün z,e risnıdkse ı kt artış·
malayra ptığbıamşılzkı ocnau lşaurn la:Ar tdaıtüvreTk ü rDke vriimniö,­
nüv eç okp artrieljiiI mtt,i hvaetT eTakPkair tviesE in vePra şa.
Atatükrokn usumnear aska rdırmaosnıunbnıi nbr,i yograyfaizs.i ni
maka maciıl oel abilebcaeşğliannig dıüçştüan memiHşatttii mu.T ek
Adam»ın önsdöezi üşnadreeet tt igğiibk ii,m air kadaaşrlaasrı dnüd·a
zenlenen seminert arbtiıçşibmmiaillnbeade renb kiüi y ütka sarüızseı·
rinuey armamBıişgrtü ın.a nsızAıtna,t üürzke er iynazmoılşd uyğau·
pıtbıinr icniclid itnaimna mlandsıöğyılneBıdu ian; u TeAkd ama»d ını
vermeiks tedivğebi unh iu sustdaükşiü ncelseorridmSuio. n radöağn·
rendiğgiömrabe a şkaar kadaşdlasa orram ueeşT.e Akd amı»nö nsözün·
- 5-
dey,a pıktaırna kvteea rmia cşıu s atıralnalraltaı lum ..ı.tş etkaı dra:m
sadebcietr a rdiehğ ilbdiibrre ,l geklietrab biıkr,r onoloji ddee nemesi
değilAdmiart .a ribheel,g elveekr reo nolsoajdiaykea btalğekl aıl maya
çalıvşeaMn u staKfeam alh'iikna yemsüimnkiü onl dukğaud atra mv e
toplu olaraiks tveeyhreemnre,e v kd eh,e rkehseirzn a maenla tabile·
ceğbii kri tapelsıekr idir.»
Atatükrokn usunydaab,a ndciıl leyradyeı nlanbdiılkilynaaerpnıı tla·
rısna yı1s3ı3d 8i rT.ü rkeçsee rlsearyiınis sıbe u nubni rkkaaçt ıBdeı­r.
nimo kuyabiledsieğrialmer ra sıŞnedvak Seütr eyyae'sneıryniu ,k arıda
belirdtoiğlreunl atmuadcaı unlaa şmtıeşek s erdBiudr ü.ş üncbeimrig ün
kendissiönyel edviağkigimöt z lebraişnkita a raçfeav irkdoin,u şmamı·
zınme crasdıand ıe rhdaelğ iştBiirrdçimo.ek z iyeatrlaesrıins dıar,a sı
gelmişbkuerna döaz,e llhiokşlgeö,r ürlnüeğzüanküe,vt eia nliç akgönül·
lüğüsnöüy lemelBiuys iomnh. u susktiaş ibsiebrle lgoel arbaakn,a
10.XI.t1a9r6i1hi imnzdael ayvaerramkle ükt fubnudlau nd«uTğeAukd am»ı
süsleşyues na tırglöasrtıe rab«iHioimcra,ih me:rö ğrenacnic aökğ re­
nebildvieğriiHnroi.ş g ör.»
ŞevkSeütr eyya«'i-kniAındnca im ü»z eriçnael ışmiallieal rgıbi ilri
hatırdaavm a ri.n önüy'ayküı ntdaannı yorIdkuimnC.ci ih aSna vaşından
buy anaçe,ş inteldie nlveerk liem kie zk endiislbiea şbagşöar üşmek
fırsatı Oçnıuknmö ınşetrıi.sv ieyo lneu nk ontenjanbıinrdkdaaençf a,
kıssaü releCr.lHPe.. 'signödreea vl mıştŞıemv.k Seütr eybyuan ub ili·
yordBui.l diğöitnüdredüneb uk onulasrıdka bsaınksa o rusloarra .r dı
Birgmüenm leketiAmtiaztdüer iks'tüend ainğlia mbdiasr i yals paarti
bulunbuupl unmadtıağrıtnıış mBıeşnbt öıyklb.ei p ra rtibnuilnu nmadığı·
nıö nes ürmüştEünme .s ksii yapsaarlot lia Hna lPka rtisbiinlbiein r
hanbae nzediiğniönniü,'d neüo nr adhaa ncdıu rumunbdual unduğunu
anlatmkaaylak mışBtugı ömr.ü şmemairzaimnı kzadlaa cakğeısnioanl a·
raki nanıyoOrydsu«ami .k iAndcaim a»2'5ı n26 n csıa hilel«eBriirn de
•
HancvıeY olcHui kayebsaiş»li ılğyeıa nsıtoılldmuığşug nöruü nşcae·
şırdiınmö.n üş'adşeı romlımşa kliıi, l rka stlaşmakmuılzaıdğç aıe mkti.
Bunnae deonl duiğçui Şne vkSeütr eyyşai'kyaaye ettm eykea lkışınca,
sözümbüi tirmfeıyresv aetr med:e n- «Seşnü kert k;o nuştuklarımı·
mızıhne psiynaiz maddıimy»e rieşkiiç ni ndçeınk tı.
Onus onk ezg,e çeynı lK,a sıamy ıngdöar düAmt.a türökl'üümn
yıldönümbüinrdkeeor n fervaenrsm eükz erBea,r Boa şkaSnaıy ıAnv u·
katC engiilzh taanr afıinzdmaindr a'veee td ilmiEşfteiOskt .e liknad·e
lıyorKdounku.ş malarmıemrıkzezhıien,rz amangkiib Ait,a tüvreTk ü rk
Devriimdii1 .0K asıgmü nküo nferansvlearrdıBimukın.zl ıla zrm Biar·
rostua rafıSnadyaıinnl hCaenn gibzi'sriu nn uyşa zıislı«e G ünümüzde
AtatüvreAk t atürkçbüalşülakıl»ğt ıı ynadyaı mlÖaynldseıa. n ıyokriu,m
-6 -
ŞevkeStü reyiyzam,i rA'tdaet üürzke risnoenk onferanvseırnmıi ştir.
Dinleyisceisliearned siokntrekano, n ugyiar mieçki inş tseö yled:i kleri
«Atatyüarlkn bıizz iüml kemivzeit na rihidmeiğziiçlna, ğ ıüns tüven
unutulbmiairzn sanıYdaılrnb.ıi zz iüml kemdiezğei çla,ğ ımyıeznadi e­
ğerlgeert irymeinşui,f ukalçamrı bşi erv liodl arbaükt,ü inn sanlığın
malı.d.ıE.rv etb,i mri lleçtaiğön t esinbdikera hramoalndıu iğçui n,
onunölvaü nerveebk a şımyıuzk arıda konuşabiliriz.»
Şevketk'oinnf erabnistıindrıei i şlig in«çAttiart:bü irfrke nomen·
di. .F.a kabti ozn ub ugüdne magojsiüyreü klemKioşliaizyn. k aerd ilir
halgee tirmRieşsiizm.l eirnidniir iyhoerylkaerl,lt earşilnıiy Aonral·a r.
n
dolu'inçub ölgeleArtiantdüear lke yhyianpeı lyaany ınslaahri plerini
zengeitnm ektedir.»
'�,
Şevet,A tatürkka'reşa ıktı mcıe halbeatğel amakCteahdaılre.t ln
�
ölüd eğlerblees lenidçiiağnhi i rç şbeiyv adetmedhiiğçibnmiiür,e s­
sesgee tm ediğiinşia»re ettti ktseonn roan umnu zafoflearm ıyacağını,
mutlazkial ecesğöiynlie yseörzelke briitniir me.k tedir
Şevtk' Ait,a tüvrekA 'tea türkçbüalğülğaefy iaknni erd enleyrai­nin
nındbai ri şisneeld ebnu lundduağb ui linmektedirT.i cAanrkeatr a'da
Okulunmuünd ürlüyğaüpntübı iğsrıı ra(dOac a1k9 33)A tatüorkku,l u
ziyaertei tşv em emnunluşğuud neum eiçl bee lirt:m işti
«Gör' kleyrüirme ğsiemvii vneçb üyüukm utdloal du.r.d.u Kıymet
vek udriec ta nelsıe rigyölset erbmuilşu nmaünd üŞre vkSeütr eyya
Beyt'aik r e devre k endisdianhigane nşi çalışemsae rleirfitniih arla
olainn anıbmeıy aend erim.»
SüreyyaA'tnaıtnüü,rz ke er iynaptkıoğnıu şmalvaeör zdeal ·
dam»a dleıs ermienyid agneat irmes1i9n3d3e'y duek,a rıda
kendiisçi s öylenomliaşsn ö zleertikni sgiönrim emazigiekltmeenk
mümkün' ?
ŞevkSeü reyyas'onnısnuy zo lculuçğıukntagı üğnım emlekdeıt·
şındbau luuy orduBmi.r gsüonn rAan karad'öynad üEmv.i mbdeen kia r·
şılayanları seyvüiznglcöeilr gienldeen kdeidreierzn l egröir düŞma.·
şırdTıim.tt icgie rçeiğşii tisnacres ılNdeıd mi.y ecebğiilmeim edim.
Bugüann e şundui yebilÇiarliımş:k amneldıeğnıcine ,s arevteii yni m·
serliyğuiu nm uzdsaa,y ıaz,s ıg elmgieşç miaşd,a mlarınOd,sa onn­dı.
suzluktJackuil uğyuünrdeady uer suinn.s ainnıs ayna padnü şün­cele
riyalrea maı k alacaBkutk ıard.a drüın,y agyeal giipt moilşm adyeağ ·
mezm l?
OrdP.r of.
EnveZri yKaA RAL

B A Ş L A Y I Ş
BöLüM
A
- -
Biard am sauryıuy oKradzud.ı k­
•
çau mutsuzçluukukr udnüaş tü.
Tamb egzinlsioğnki ener stiny­de
kenb isre s ona
- Dahad erinilnedr,ae l ıdae ·
rinel. e.dr.e di.
Dahdae rinilnedrviees uyu
buldu.•
RAMAK iRiŞNA
YAZARLARDBAiNVR AZAR :
Gözdkea avrmlrnaı,to pze mbaen larmıçlnoa kaclkıökk ­
ledrşıia dray at.a.Hr.e r ibire ylemisçki azşr,ı slııbzko mboş
kalpıldaı.rOr ysabkiiiln ççe şmnedseidnö klüesnöz learc,ı
denyeletrpollea ntmııHrşay.a ntııo kuyaağcımyıazz ayra,z ı­
lraıvneıs özleryianşia mbıişar d amdYıarns.iö üznüenr i,
pişmadenğıi. l..
Biyra şantzıidyaandd uear,k sızk ançtabıleynaz beirr
örnürna zd uyulmhuiaşky eisngee çelbiimel,niv neybai ­lin
meyeynö nle.r.i.y le
ALGILKAARV,R AMLVAERV A ŞAMLAR
•uTra•dn ank alkbariri.. s .diyi aelkkt viaiddbei srü er
eyeln.i.rd. üy nag örüveşd üşünycaeay iiarıdnidnal. e.n.i r
ves onunKdeam iazlmi leelkryio lunudzalaşr tııvceıd oyu­
rucbuis re ntvezarer. ı..
Kişiuo,yğ ülrüneycouelndk o rğuusnun asbıull uYre?r­
yüzünkdeen dinbdeeknl eivn eernemki çişnid miyedneek­
leyrap mıtşıArd?a moğbluut, e bka şısnhaar aarldaü şm.ü.ş
aarnmıtşaa,rn mıkşiie şlrdebnii rs.is..o nunödzüann ü k a­le
mio mlakm utlğuulnuear mibşiy ra z.a.dr.ah a dusouğ,r bir
kendianria yaadnaı mnh iakyebsui. ..
'*
••
Bigru nuanlc aaıla kşam üze.ro.it.ryu dduiğ uuzbm al­
koni,zi nkv adinsdieGne,m lKiöker zfin'iknı yılbaarkıı­nyao r
duG.ü nabtmıınsıonnı ı şlkarıryülzagya irnd ei nmgibişid yi.
Evs ahiŞbevik Seürte yAyyaed mri'seo mrutşum
- Hocsae,n h aynav teıo lyaalrnı çokçl iesçienkim­ iş
sinÇ.e şiiö tzllemlçearşt,mı aalr,g urbeetrhl,a pishaneler,
iltiikşa lkılışagrö rmüş.s.bü.ünt ün düçşkıüıaşşr lyıva eş a­
mış.s.ıe.nğ eyre niddüenny aygaem lekv arsnaa,sb ıilyr a ­
şams ürmiesktd eirn?
Hochai dçu arksamadan şhuke amşreınlv ıeğriıd
- «Yaşaıdğıhma yaçtig zisibnütiünnn oaktlaraıyn­ı
neny inyea şamia,sktr ei.m.t .ak ie nk üüçka nıknaad .a.r.
"
*
**
işteb öylbei ard amiıtçne ny aşıamnoıl dugğiubv ie
derlbeinledciedğ evişrnimeyueğa rşmaçka badyeağ zmm ei?
Çeişity lönv en ietlliekrinddoeğnag nü navhes evap­
lariöyğllbeei krşi ilki.i.k ?. .i şlkilireiv es eevnrliek adar
beğenyemnelevreyi e ernrlied ev a.r..t ümk usurvlea rı
umusramzalraıyalcaa ba dkeinmekeş, g örüblieyrna zar?
Hers our'nuüns tünsduesktiu ruşcıul ıkağayırrnııçc,oa k,
baıslavneç oko kuneasnel reirnbeıa rkalıEms.re lrneiikna ­
dersieyk,e nidsinvdeeb na şak benzeerrlinddaehnşa a nlsı
çımkıtşıNre.d ena caab?K imb ii?lr
Zateynag zınbıinml eiznlidğeiğm iil?y aşmaıi glinyça ­
pand a. ..