Bilim ve İktidar

208 Pages·2008·3.09 MB·Turkish

by  Federico Mayor, Augusto Forti

BiLiM İKTİDAR
VE
FederiMcaoy or
AugustFoo rti
TÜ BiT Al
POPÜLBEIRL KIIMT APLARI
'f(lli'ff>'ıuKp iife1\riltiaijlJi·itnımrH
Bilıi>mle k titl1aS rd e11mcıed P ower
lkıkınhıx.k:r:i n�ıl ay-oArugusFıooni
(ı.:1·\ilrdiı:ı Knıü.:çıi ık
Türkl\ll·l..:'l lıniilnit nLıınsıds ınD;oığnaıÜn: z kın
�'lıi i'\FSC<l J<)l)�
© Türkiylll'i linIıLs'T le'kln olojAirk; ı�ııKruınnıaı ı1ı')u ').7
Bu yapıtlıınü ılliına klsaarkıl ıdYıarz.ı LHı'r g ilrsıeılı alzı.:ıııekr,
izianl ınııııaldi;ııını nl·'yıaky ıks nıyla'yıııı ııbn,ııııaz.
'ffl!i'ffi'1u1\j JfiiiifleAir'l illli i·/rJrSfra!lilnl' l i (rl · det ;�<'l1elldirillllesi
'/(Hİ'flA'I\up ifiilielrAi 'lillll lıf Jw/< ar1\nrı t mf1u1 11'1!/ilylritljtntfrnrw ktadrr.
ISI\.-·\r -�•.nıı ll-151 ı7- <ı
lilkx ısılıbızıiır ;1'ı )ı')ı7 'ydaep ılan
fiilti'ltil'll 8 idar
bugünek ada5r 11.a0d0elı0ı asılıııı�ıır.
--== •= -
U.l bsıı\nl a2n1 l<t'i1lHl ;lıldlelı l
YayıYni iııl'tCniığedneiıA:ıı ıa kuıııaıı
Yayımalb zırlay(a>ızıl:e( ı)ızıl xıl
(;ralT'aiska nrıı(: > dü<l hTt·ıTıi)' ıııgür
Sayfıa) ['ı;S.Le'ıhınieı: ıl ıyıg unu\·arlar
Ilasılnzıl t·Yıınltm•a:Öz z hl'n
•'-'bKioion linaıTöurl:xA ık oğlu
TC:l llTAK
l'opükBri liKmi taplal\rlıl idürll'ığü
Atatülrlku fl:\·oa:r2 ı2 ı K avaklıdOe(rıı0e 0A nkara
Tı.l:: u Jı( ı77.!. nı Fıa ks0:ı 21· ı2()')7 H4
e-pııskıiaı:a p@ıuhiıak.gm·.tr
lnıc·rkııict·;tuı:hp i.ııak..gımr
lmpn.:l.k'>ı�STk t.ı. i·..:-·il L.· ri
.\Lını�n\ Lı5l.Cıı. d .\: :o:Y l2' ninı;ılı:;\ınlkha:r-a
Tl'1l:5 1.21>'' J!·Iı -l! 'ak1s.:) .1w2·->ıı� 2
Bilim
ve
iktidar
Federico Mayor
Augusto Forti
CIXIRI
MehmetK üçük
TÜBITPAOKP ÜLBEIRL IM KITAPLARI

İçindekiler
Önsöz
I
IlyPar igogine
Giriş
1
AugusFtoor ti
İrrtidaKnany naOğlıa rBaikl vgeBi i lim:
ll
ModerBni liDmoiğnu şu
EskiçaBğidlaiF me,l sveeİf ket idar
13
�ugusFtoor ti
ModeBrinl iDmoiğnu vşeu
23
DüşünÖczeg ürlüğü
AggustFoo rti
EndüsDtervir iBmiil:iT me,k nolojiveİktidar
39
!EndüsDtervir ivmeBi i liTme,k novleo ji
41
iktidYaernNıiin t elikleri
FranFceor rarotti
IID.ü nySaa vaşıS'onnıunn BduaY na na
69
BilviemT eknoloji
AlexanKdienrg
BiKra rKşüıl tür�ünşJ)ud:
107
KropotkŞaik.nh'adreonv 'a
FranFceor ra�Ui
GenetEitkiv,ke İ ktidar
125
İdeolSoajpimvkae E til{ko l'\.�la
127
GerarHdu ber �/
'Genet�iğinımvıeB uiistimali
� 145
Ray Daudel
---
[IktidHairzımne tiBnidleikmi:
151
1,BilAidma mlarSıonrıunm luluğu
ugünv eY arıBni,lv iemİ ktidar
· 153
ederiMcaoy or
___ .....:�:--�.·-
Kit�a -Bulunanlar
193
I
·önsöz
FederMiacyoov reA ugusFtoor tiB'inliivenm
Iktiaddalkr iıt aböınnsyaöa zz marniısnt enmesi,
beniimç hiinbç e klenmbeiodrni ukr dGuerl.g ele­
limb,ö yblieör n syöazz maçkoz ko rn,e redeyse
olanakBsiılzvie.mi ktiadraars ınidlaikşik iler,
toplumun örgütylaennsmıBetu öı trrag.rü ztı­nı
lenmtea rÇziın 'fdaer klBıadtıdıre ,m okrasile­
rinfdaer kElsıkM;iı sıry'add aaM ayuay garlı­
ğındbaü ründbüiğçüia ml tıynidnaçe o kd aha
farkBluı,ç. o ke ngibnik ro nuD.a has"ıbi,l im"
derkneenyk ia stedi"yİokrtuizdd?ea rrkn"ee ny i
kastediDyeonriulzim?se tke inçetnieiçns e e ziyo­
ruezl bİeçte.r ibsuilnudned uğyuümzuyzıs loı­n
nundbai lvieim k tiadraars ınidlaikşikh iılze­rin
lbıi dre ğigşeiçmi rkdoinğuis uFneddae rMiac­o
yor'tlaam ameany nfıi kirdBeuy öinms.ö zde
yapmauymıa biletceeşkğe iyym,ü zysıolnıunn da
kendimiiçziinb duel duğumduuzr umial işkin
fazlabdiarnkg aeçr ekdçaehybaie lirtmek.
Bilivmet oplaurma sınidlaikşik ileri (toplu­
muni ktiydaaprıd saıho illm aükz ergee)l iştirme
ihtidyaahcöaın cealselrbaiud englüiç ollüm a­
mışGteıl.e neoklsaerblai kz diomğ asyoır gulayı­
şımıizlliaş kilendoilrabinil lmidemok,ğt aen ın
anlaşılabidluiyrdluiğğuiimnnuaezn icfıa de
eder.W hAi.tNe.h esaödz'ciünk lseöryilyelyee cek
olursbaikl,i" md,e neyimhiemrbi izöriğ ne sini
II • Önsöz
yorumlabrakşevnu rabilteucteağmrialmnıi­,z
tıkzloır,u bnilgrue ndeülş üncseilsetroe lmuiş ­
turmaam"a ciıfnaıed dee r.
Gelgeldeolğikama ,v rakmüıl türkdüelnt üre
değiJşaipro.n y1a9'5yıy3la ınidlakk e gzi ttiğim­
deb,ü yüJka pofni ziHkiçdieY kuik awilate a nış­
mao nuruenrai şBtaitmgı.e leneçğoibkna dşea n­
lbıi bri laidma moıl arkaakb eudli lmeksairnşeı n,
YukawaB'antıdınol ğıga ö rüşküanbüeu tlm ediği­
niö ğrenbmaenkça o ikl ggienlçYd uik.a wÇai,n ce­
de" doğtae"r im"ikneinhnda il ionldaean n"l amı­
nag eldivğuirngiu lBaudnıu.tn e rsiGnael,i ­
leo'Edianns tdeeiBkna 'taı biliyamsia l"adno"ğ a
düşünüczeesrii tnedmee llern.Dm oiğşbati airn ­
lamdian,s aaknl ıkneışnf edebviebl eetciemğlie ­
yebilbeeclkeluğiri a lilzalne "mzeokr undadır".
Rönesdaönnse miFnlionr ansalvıeh üm­iman
maniLsetoiBn a ttAilsbtea"r itsit,e dtiakkldeirri­
dei nsanlhaerşrıe nyy ia pabileicdedğeiidani i­"
yordAmua. i nsan"lhaeşrre ynia"s yıalp abilir­
lerB?u s orunyuann ıtFırnaın Bcaicso vne rdi:
Doğyaa salabroıynueanğ erAemkad. o ğyaa sala­
rınbao yuenğ mebkuy, a salnaeon lnd uğubniu­n
linmegseirneik Oti trairri.hb tuye ann hae şre yi
bilvmeeh eşre ygeü cyüe tmdeü şüncbeilrebrii­
riyslıesk ıık ıbyaağ laonltmıalsyıüı r düArydnü­.
cay,i note a rihbuty eann kae,s indlaiyğaenb aun
bilimmosdeeltl oip ludmaua y gulyaömnaü ndeki
istçeokgk ü çhlaülg ee lAduig.u Csotm tbee,l irle­
nirnciklailğeoislnia a ns troünzoemrii bnidçei m­
lerrbein"r t oplufmiszmaiolkd "ek luir maiysıt edi.
Bua ynzıa manJdoahS nt uaMritl ld'eai mna cıy­
dıİ.k tidraansny obniterel m eollia catkotpıl;u m,
denetleevnceinl,l eşbtidiror ğialiymçıie şrb einr
III
goruşpuanr çoalsaıc aGketleıgl.ei lbmu,g öıiiş
bizi dodğorğurdHuauynxa l Keuyn,d evreOa r ­
wellr'oimna nlaknanrdşaıç mııkzkaaan b uslar­
lay,a ntia ridhuirnd uzğaum,ak na vrambıun­ın
lunmaşdiıdğvdıeet te rtöarrı anfdbaans tırılmış
bitro plkuamb usbuuylluaş .t urur
Amab izbluegrü fnra,k bliıdr o ğab uvned an
dolfaraykıbl iıbr i liimmg eisçie yreennbi id ru ­
rumual aşbmuılşu nuyAorrtduıezkv .ab siar sa­
ato larak betimilmegneesinin nadenü mnıyyao ­
ruzK.e sinliskolneearr diingğ öıiiyinoir uGzö.z ­
lemtiünmd üzeyldeorğianbndiıearn n iöağteıs i
taşıdkıeğeşıtfntİıis kt.ke orz mjoiil,so tpearr ça­
cıfikz iiğsit,e brisyjeoio ll oshuenyr,e ridset ik­
rarsıvzedl aılğıgna lanemgaelmaoelrndı unğ unu
keeştftKilka.s diokğg aö rüişyüti,a nımlanmış
koşuallltaırbn isdria s tbeemliblniyi ro ilz leye­
cevğei parrealmeeyrtadpeı lkaücçabükikd r e ği­
şiklsioğniunç,ld aabr udnbaae nzbeidrre ğişik­
liyka ratyaöcnaüğnıdd üeşküin ücsetyküia palı
olarbaakrı ırnıdyoŞridmud.id übşuü ncyeanli­n
nızca vbeyaiasd iedtau lr umlarda geçerli olabi­
lceeğbiinlii yGoernuezsl.id set emdloeğrriuns al
olmayyaasna ulyaarr ıçnaclaı ştvıeka lpaarnı­nı
sıgze çi,şd luerrumlçaorktı ünr lülküeğnüd,i
kendöirngiü tvleeö mneg örülebmieçzilmilke ri
altıknadram adşaıvkr ansıeşrlgairl erliklerini
farekt memiszoinnuo clua rbaakk ış açımızda
köktbeidnre ğişoilkulşimbkaa yşal adı.
İçeribsuilnudned uğyuümzuyzıb liıtnm esine
azb ir ksaülrhaee, mb ilihmelmde e i ktidarla
iilntiidlejioli leorkirnig zier dikglöerrüiynoir uz.
'1\ıbhiaşrfe kiblukd reif,zne b, i limlteorpilyulme
bilimlerinid abhiar ybadikarı lnelyraoişrnt.e ı n