Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 81 İl Durum Raporu (2012)

556 Pages·2012·5.85 MB·Turkish

8811 İİLL DDUURRUUMM RRAAPPOORRUU

SSAANNAAYYİİ GGEENNEELL MMÜÜDDÜÜRRLLÜÜĞĞÜÜ

MMAAYYIISS 22001122 // AANNKKAARRAA
ÖNSÖZ……………………………………………………………………………………….04
01 ADANA…………………………………………………………………………………...05
02 ADIYAMAN ....................................................................................................................... 11
03 AFYONKARAHİSAR ........................................................................................................ 18
04 AĞRI ................................................................................................................................... 27
05 AMASYA ............................................................................................................................ 33
06 ANKARA ............................................................................................................................ 39
07 ANTALYA .......................................................................................................................... 50
08 ARTVİN .............................................................................................................................. 56
09 AYDIN ................................................................................................................................ 60
10 BALIKESİR ........................................................................................................................ 67
11 BİLECİK ............................................................................................................................. 73
12 BİNGÖL .............................................................................................................................. 78
13 BİTLİS ................................................................................................................................ 83
14 BOLU .................................................................................................................................. 86
15 BURDUR ............................................................................................................................ 93
16 BURSA ................................................................................................................................ 98
17 ÇANAKKALE .................................................................................................................. 108
18 ÇANKIRI .......................................................................................................................... 114
19 ÇORUM ............................................................................................................................ 122
20 DENİZLİ ........................................................................................................................... 128
21 DİYARBAKIR .................................................................................................................. 136
22 EDİRNE ............................................................................................................................ 147
23 ELAZIĞ ............................................................................................................................ 151
24 ERZİNCAN ....................................................................................................................... 157
25 ERZURUM ....................................................................................................................... 163
26 ESKİŞEHİR ...................................................................................................................... 168
27 GAZİANTEP .................................................................................................................... 173
28 GİRESUN .......................................................................................................................... 180
29 GÜMÜŞHANE ................................................................................................................. 185
30 HAKKARİ ........................................................................................................................ 189
31 HATAY ............................................................................................................................. 198
32 ISPARTA .......................................................................................................................... 205
33 (İÇEL) MERSİN ............................................................................................................... 211
34 İSTANBUL ....................................................................................................................... 223
35 İZMİR ................................................................................................................................ 235
36 KARS ................................................................................................................................ 248
37 KASTAMONU ................................................................................................................. 253
38 KAYSERİ .......................................................................................................................... 258
39 KIRKLARELİ ................................................................................................................... 265
40 KIRŞEHİR ........................................................................................................................ 270
41 KOCAELİ ......................................................................................................................... 277
42 KONYA ............................................................................................................................ 284
43 KÜTAHYA ....................................................................................................................... 294
44 MALATYA ....................................................................................................................... 303
45 MANİSA ........................................................................................................................... 309
46 KAHRAMANMARAŞ ..................................................................................................... 322
47 MARDİN ........................................................................................................................... 327
48 MUĞLA ............................................................................................................................ 333
49 MUŞ .................................................................................................................................. 338
50 NEVŞEHİR ....................................................................................................................... 342
51 NİĞDE .............................................................................................................................. 346
52 ORDU ................................................................................................................................ 350
2
53 RİZE .................................................................................................................................. 355
54 SAKARYA ........................................................................................................................ 359
55 SAMSUN .......................................................................................................................... 365
56 SİİRT ................................................................................................................................. 375
57 SİNOP ............................................................................................................................... 380
58 SİVAS ............................................................................................................................... 397
59 TEKİRDAĞ ...................................................................................................................... 403
60 TOKAT ............................................................................................................................. 409
61 TRABZON ........................................................................................................................ 419
62 TUNCELİ .......................................................................................................................... 428
63 ŞANLIURFA .................................................................................................................... 433
64 UŞAK ................................................................................................................................ 438
65 VAN .................................................................................................................................. 446
66 YOZGAT .......................................................................................................................... 452
67 ZONGULDAK .................................................................................................................. 473
68 AKSARAY ........................................................................................................................ 482
69 BAYBURT ........................................................................................................................ 488
70 KARAMAN ...................................................................................................................... 492
71 KIRIKKALE ..................................................................................................................... 496
72 BATMAN .......................................................................................................................... 502
73 ŞIRNAK ............................................................................................................................ 506
74 BARTIN ............................................................................................................................ 511
75 ARDAHAN ....................................................................................................................... 518
76 IĞDIR ................................................................................................................................ 526
77 YALOVA .......................................................................................................................... 532
78 KARABÜK ....................................................................................................................... 537
79 KİLİS ................................................................................................................................. 544
80 OSMANİYE ...................................................................................................................... 550
81 DÜZCE .............................................................................................................................. 554

3
ÖNSÖZ

Sanayileşme, sosyo-ekonomik kalkınmanın temelini oluşturan vazgeçilmez bir süreç
olmakla birlikte, bilgi ve teknoloji toplumuna giden yolun da temel taşlarından biridir.
Teknoloji geliştirme, sanayileşme ve sanayileşirken de ileri teknolojiden yararlanarak
yeni alanlar ve ürünler oluşturma yarışı her geçen gün daha ileri bir boyuta ulaşırken, bu yolla
erişilen güç milletler için dünya piyasalarında büyük bir rekabet alanını da beraberinde
getirmektedir. Bu yarışta başarılı olmanın temel şartları sürekli kalite, ileri teknolojiye
ulaşma, ürün skalasında zenginlik, eğitimli ve nitelikli iş gücü ve ucuz maliyet olarak
belirginleşmektedir. Yani, hammadde ve emek yoğun bir sanayi yerine bilgiye, teknolojiye,
gerek üretme, geliştirme yoluyla, gerek transfer yoluyla sahip olmaya dayalı, kalite egemen
bir sanayi anlayışı hakim olmaktadır.
Dünya, son yıllarda sanayi sektöründe yaşanılan yapısal değişimlerden dolayı hızlı bir
değişim sürecine girmiştir. Bu süreç içerisinde özellikle gelişmiş ülkelerin imalat
sanayilerinde teknoloji hızlı bir gelişme göstermiş ve ar-ge faaliyetleri ile elde edilen
sonuçların ticarileştiği modern ve bilgi teknolojilerinin uygulandığı sistemler benimsenerek,
sadece ham madde ve emeğe dayalı üretim metotları terk edilmiştir. Dolayısıyla ekonomilerin
mukayeseli üstünlüğünü artık teknolojik yapılar belirler hale gelmiştir.
O halde, teknoloji üretmeyen bir ülkenin kalkınmasını da düşünmek elbette ki artık
mümkün görülmemektedir. Dolayısıyla bundan sonra yapacaklarımız tamamen teknoloji
kültürünün yerleşmesine ve teknolojinin üretimine yönelik eylemler olmalıdır.
Teknoloji kültürü; insanların örgütlenip, diğer canlılar ve makinalardan da yararlanarak,
bilimsel veya başka bir düzenli bilgiyi sistemli bir şekilde uygulamaya dönük işler için
kullanması biçimi olup, tüm kesimler tarafından benimsenmesi gerekmektedir.
Teknoloji üretimi içinde yer alan ve teknolojik bilgiyi üretmek, ileri teknolojilere
ulaşmak, bilgi ve teknoloji yoğun üretim ve girişimciliği desteklemek ve yenilikçi mal ve
hizmet üretimi ile rekabet gücünü artırmak için kamu, üniversite ve özel sektörün işbirliğiyle
akademik, sosyal ve ekonomik yapının bütünleştiği, gerekli alt yapı ile donatılan ve
girişimcinin hizmetine sunulan AR-GE merkez ve enstitüleriyle üretim birimlerinin yer aldığı
yerleşim alanları olan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ise son derece önemlidir.
Ülke kalkınmasında ve bölgesel potansiyellerin en iyi şekilde değerlendirilmesinde,
mevcut kaynakların verimli ve gerçekçi kullanımı ve bunlara dayalı olarak küçük ve orta
ölçekli sanayinin yurt sathında yaygınlaştırılması, desteklenmesi ve geliştirilmesi büyük önem
taşımaktadır. Bunun için de mevcut sanayi yapısı profilinin ortaya konulması, gelişme imkân
ve kabiliyetinin belirlenmesi, geleceğe yönelik yeni yatırım hedef ve stratejilerin tasarlanması
ve uygulanması da üzerinde ciddiyetle durulması gereken hususların başında gelmektedir.
Ancak, bu şekilde verileri ortaya koyarak yatırımcılarımızın doğru teşviki, sağlıklı yatırım
kararlarının alınması ve eldeki kaynakların rasyonel bir şekilde değerlendirilmesini sağlamak
mümkündür.
Bu çalışma; Genel Müdürlüğümüz veri tabanında kaydı tutulan, Sanayi Sicil verileri,
(Sanayi Sicil kaydı bulunan firmalar esas alınmıştır.) il müdürlüklerimizden gelen bilgiler
ile Sanayi Bölgeleri Genel Müdürlüğü ve Ekonomi Bakanlığından (Dış Ticaret Müsteşarlığı)
alınan bilgiler doğrultusunda, tüm illerimizin yatırım ortamı ile ilgili gerekli
değerlendirmeleri yapılarak hazırlanmış olup, girişimcilerimizin doğru karar almalarına
yardımcı olacak tüm argümanların bir araya getirilmesine çalışılmış ve yapabilecekleri
yatırımlar ortaya konulmuştur ve söz konusu bu çalışmanın girişimcilerimize faydalı olacağını
ümit ediyoruz. (KSS ve OSB bilgileri 06.01.2012 tarihi itibari iledir.)

Süfyan EMİROĞLU
Sanayi Genel Müdürü

4
01 ADANA

1. İlin Sanayi Yapısı
Adana Sanayisi¸ 1950’lerde tarıma dayalı sanayi¸ yani tarıma dayalı tekstil ve bitkisel yağ
sektörleri olmak üzere iki ana konuda gelişti. 1970’lerden sonra özellikle KOBİ niteliğindeki
firmaların sayısı arttı ve sektörler çeşitlenmeye başladı¸ süreç içerisinde diğer bütün
sektörlerde üretime geçildi. Türkiye’de dışa açık büyümenin başladığı 1980’li yıllarda¸
firmalar bu döneme uyum sağlamakta zorluk çektiği için¸ 10 yıl süren bir duraklama dönemi
yaşadılar. Ancak 2. Sanayi Hamlesi olarak adlandırdığımız 1996 yılından sonra¸ organize
sanayi bölgesinin altyapısının tamamlanmasıyla¸ kentimizde hemen hemen tüm sektörlerde
yatırımlara gidilerek üretime geçildi.
Adana’yı Adana yapan en önemli faktör¸ yatırım ikliminin çok müsait olmasıdır. İkincisi
de tarıma dayalı sanayi veya gıda ürünlerindeki diğer yatırımlar için hammaddenin
kaynağında bulunulmasıdır. Üçüncü önemli faktör¸ hem yatırım hem de ihracat için her türlü
imkan ve altyapıya sahip olmamızdır. Yani bölgeyi baştan aşağı sulayan kanal ve kanaletler¸
enerji nakil hatları¸ uluslararası havalimanı¸ TEM otoyolu ve demiryolu¸ mükemmel altyapısı
ile tek parçada Türkiye’nin en büyüklerinden biri olan Organize Sanayi Bölgesi¸ rezerv alanı
olarak genişleyebilecek olan Yumurtalık Serbest Bölgesi¸ yetişmiş insan gücü ve Türkiye’nin
en başarılı üniversitelerinden biri olan Çukurova Üniversitesi ile Adana¸ yatırım iklimi
açısından önemli avantajlara sahiptir.
Adana’da son 30 yılda, sadece Adana Organize Sanayi Bölgesi’nde modern teknoloji ve
küresel rekabet koşullarına uygun 300’den fazla fabrika kurulmuştur.
Bunların içerisinde, geleneksel olarak her yıl Türkiye’nin 1000 büyük firma sıralamasına
girenlerle birlikte, son yıllarda Beyteks Tekstil, Özmaya Gıda, Oyka Kâğıt Ambalaj, Gürsoy
Yem, Özgür Atermit, Kıvanç Tekstil, Adana Besi Yem, Abdioğulları Plastik, Zahit
Alüminyum, Akyem, Oğuz Tekstil, Oğuz Gıda, Yağmur Mobilya, Ulusoy Tekstil gibi
kuruluşlarımız da Türkiye’nin ilk 1000 firması arasına girmeyi başarabilmişlerdir.
(Adana Sanayi Odası.31/12/2010)

2. İlin Ticaret Yapısı
Sanayi ve ticaretin birbirlerini tamamlayan faaliyet kolları olması nedeniyle, Adana
ticareti sanayiye paralel gelişme göstermiştir.
Büyük bir sanayi ve ticari potansiyeline sahip olan Adana, altyapısını önemli ölçüde
tamamlamıştır. Bugün faal olan Organize Sanayi Bölgesi, TAYSEB Yumurtalık Serbest
Bölgesi, Küçük Sanayi Siteleri, Sugözü Termik Enerji Santrali, Botaş ve BTC Projeleri ile
bölgenin dışa açılan kapısı olma özelliğini taşıyan Adana, merkez bir konumda olup,
önümüzdeki dönemde bu önemini daha da arttıracaktır.
2 010 yılı sonu itibariyle Adana Ticaret Odası’na kayıtlı toplam 25.408 üye kayıtlı olup
NACE koduna göre (Adana Ticaret Odası verilerine göre); perakende ticaret, toptan ticaret,
bina inşaat faaliyetleri ve mimarlık-mühendislik faaliyetleri(teknik test ve analiz faaliyetleri)
ilk beş sektör olarak sıralanmaktadır.
Dış Ticaret Yapısı
Adana ili ihracatı ağırlıklı olarak Avrupa Biriliği ülkelerine yöneliktir. Ardından gelişmiş
sekiz ülkeler (G-8), komşu ülkeler ve Ortadoğu ülkeleri sıralanmaktadır. Ülkeler bazında
sırasıyla Irak, Almanya, Fransa, Rusya Federasyonu, İtalya ve İngiltere ihracat yapılan önemli
ülkelerdir. Ürün bazında ise dokumaya elverişli maddeler ve bunlardan mamul eşya grubu
Adana ilinin en önemli ihracat grubudur. Ancak son yıllarda bu ürün grubunda önemli
azalışlar görülmüştür. Ardından nakil vasıtaları, plastik ve kauçuk ürünleri, gıda ve bitkisel
ürünler sıralanmaktadır.

5
3. Sanayi Sicil Kayıtlarına Göre İl Sanayisinin Değerlendirilmesi
3.1. Türkiye Sanayisi ve Adana İli Sanayisi
Kayıtlara göre sanayi işletmelerinin, başta İstanbul (%31) olmak üzere, Bursa (% 8),
Ankara(% 7), İzmir(% 5), Konya(% 4), Gaziantep (% 3), Denizli(% 3), Kocaeli(% 2) ,
Adana(% 2), Tekirdağ(% 2), Kayseri(% 2 ), Mersin(% 2) olmak üzere, toplam % 71 i,
oniki ilimizdedir
Bölgelere göre bir değerlendirme yaptığımızda, sanayi işletmelerinin % 48 Marmara
Bölgesinde, %17 İç Anadolu Bölgesinde, % 14 Ege Bölgesinde, % 8 Akdeniz Bölgesinde, %6
Karadeniz Bölgesinde, % 5 Güneydoğu Anadolu Bölgesinde, % 2 Doğu Anadolu Bölgesinde
olduğu görülmektedir.
Adana İlinde sanayi siciline kayıtlı sanayi işletmesi sayısı 1.555 dir. Toplam sanayi
işletmesi içerisinde % 2 lik bir oran ile sanayisi gelişmiş 12 il arasında yer almaktadır.
Akdeniz Bölgesindeki İllerin sanayisine göre bir değerlendirilmesi yapıldığında, Adana
İli % 25 lik bir oran ile bölge İlleri arasında birinci sırada yer almaktadır. Adana İlinden sonra
% 19 luk oran ile ikinci sırada yer alan Mersin İlini sırasıyla % 16 Antalya, %13 Hatay, % 11
ile Kahramanmaraş, %6 Burdur, %6 Isparta, ve %4 Osmaniye İli takip etmektedir.
3.2. Adana İlinde Sanayi İşletmelerinin Sektörel Dağılımı
Adana İlinde bulunan sanayi işletmelerinin sektörel dağılımına baktığımızda, % 20 Gıda
ürünleri imalatı, % 9 Tekstil ürünleri imalatı, % 8 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve
ekipman imalatı sektörlerinin ilk sıralarda olduğunu görmekteyiz.
Bunları sırasıyla;
% 8 Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (Makine ve Techizatı hariç)
% 8 Kimyasalların ve kimyasal ürünleri imalatı,
% 7 Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı
% 4 Giyim eşyası imalatı; kürkün işlenmesi ve boyanması
% 4 Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı
% 4 Ağaç ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç)
% 3 Mobilya imalatı
% 3 Ana metal sanayi
% 3 Diğer madencilik ve taşocakçılığı imalatı,
% 2 Kağıt ve kağıt ürünleri imalatı
% 2 Elektrikli techizat imalatı
% 2 Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı
% 2 madeni yağ geri kazanımı.
% 2 Deri ve ilgili ürünlerin imalatı
% 2 Metal cevherleri madenciliği imalatı,
% 1 Diğer imalatlar
% 1 Makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı imalatı,
% 1 Bilgisayarların elektronik ve optik ürünlerinin imalatı
% 1 Motorlu kara taşıtlarının bakım ve onarımı
% 1 Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması imalatı,
% 1 İçeçek imalatı,
% 1 Diğer (Ham petrol ve doğal gaz çıkarımı ve saha aram.petrol, Temel eczacılık
ürün.imalatı, Diğer ulaşım araçlarının imalatı, Kömür ve linyit çıkartılması,Kok kömürü ve
rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı, Elektrik, gaz,buhar ve havalandırma sistemi üretimi ve
dağıtımı,)
Çalışan sayısı ve AR-GE:
Sanayi sicil kayıtlarına göre, Adana ilinde kayıtlı işletmelerde çalışan personel sayısı
toplam 45.987’dir.
Ar-Ge birimi olan firma sayısı 47, çalışan sayısı 252 dir. Toplam personelin % 1 i Ar-Ge de
çalışmaktadır. Kalite kontrol birimi olan firma sayısı 157, çalışan sayısı 931 dir. Toplam
personelin %2 si kalite kontrol biriminde istihdam edilmektedir.

3.3. Genel Değerlendirme
6
Sanayide çalışanların % 17 sı Tekstil ürünleri imalatı sektöründe, % 16 i Gıda ürünlerinin
imalatı sektöründe istihdam edilmektedir
Sanayi istihdamının % 70 i işçi, % 4 ü mühendistir.
Adana İlinde bulunan sanayi işletmelerinin % 45 sı mikro ölçekli, % 44 ü küçük ölçekli,
% 9 u orta ölçekli, % 2 si büyük ölçekli işletmelerdir.
Personel sayısına göre büyük işletmeler;
- Temsa Global Sanayi ve Ticaret A.Ş.
- Advansa Sasa Polyester Sanayi A.Ş.
- Kıvanç Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.
- Bossa Ticaret ve Sanayi İşl.TAŞ
- Abdioğulları Plastik ve Ambalaj Sanayi
-
4. Potansiyeli Değerlendirmeye Yönelik Yatırımlar
4.1. Gemi İnşa Sanayisi
Adana’ya 1 saat uzaklıkta olan Yumurtalık Serbest Bölgesi’nin yanındaki genişleme alanı
bu sektör için oldukça uygun koşullara sahiptir. Bu bölgeye çok yakın olan İskenderun
Demir-Çelik Fabrikası, gemi üretimi için gerekli olan yassı mamulleri üretmektedir. Bu
bağlamda, Yumurtalık Serbest Bölgesi hem hammaddeye olan yakınlığıyla hem de coğrafi
avantajlarıyla, gemi üretimi için cazip bir bölge haline gelmiştir.
4.2. Enerji ve Petro-Kimya Sanayi
Petrolü Türkiye üzerinden dünya pazarına ulaştırmada en önemli güzergâh olduğu kabul
edilen Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattının Ceyhan’dan denize açılıyor olması, bu bölgede enerji
ve petro-kimyayı ön plana çıkarmaktadır. Zamanla hattın daha işler hale gelmesiyle gemi
trafiği de hızlanacak, bölgede konaklama ve diğer ihtiyaçlar için bir hizmet sektörü
oluşacaktır.
4.3. Tarım ve Tarıma Dayalı Sanayi
Adana’nın geleceğinde “tarım” ve “tarıma dayalı sanayi” en stratejik sektörler olarak öne
çıkıyor. Tarımda bir yandan geleneksel ürünlerden katma değeri yüksek ürünlere geçilirken
diğer yandan, kütle ürünlerde birim başına verimlilik AB ülkeleri seviyesine ulaştı. 2010
yılında Adana’da 1.472.875 ton tahıl, 748.168 ton dane mısır, 883.890 ton narenciye ve
1.420.279 ton sebze üretildi. Şimdi hedef, bir yandan ürün yelpazesini geliştirmek, diğer
yandan Adana’da yetiştirilen tarım ürünlerini burada işleyerek sanayi ürünü haline getirip,
dolayısı ile ham olarak ihraç edip, katma değeri yükseltmektir. (Adana Ticaret Borsası
verileridir.31.12.2011)
Küresel ısınma nedeniyle önümüzdeki dönemde gıda arzı öne çıkacak ve buna karşılık
tarım arzı düşecek.Bu nedenle ham tarım ürünlerinin işlenip katma değeri yükseltilerek yeni
ürünlerin üretilmesi ve bu şekilde ihraç edilmesi orta/uzun vadede ilin ve bölgenin ekonomisine
oldukça önemli katkılar sağlayacaktır.

5. İlin Dış Ticareti
5.1. Adana İline Ait İhracat Bilgileri
İHRACATÇI
YIL İHRACAT DEĞERİ (1.000 $)
FİRMA SAYISI
2008 812 1.304.024
2009 838 1.135.887
2010 856 1.352.209
2011 939 1.756.596

7
5.2. Adana İline Ait İthalat Bilgileri
İTHALATÇI
YIL İTHALAT DEĞERİ (1.000 $)
FİRMA SAYISI
2008 921 2.151.647
2009 871 1.692.782
2010 955 2.228.898
2011 1.078 2.973.743

6. Adana İlindeki Organize Sanayi Bölgeleri ve Küçük Sanayi
Siteleri İle İlgili Özet Bilgiler
A) ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ
a) TAMAMLANAN ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ:
Adana-Hacı Sabancı (I+II Etap ilave alan) Organize Sanayi Bölgesi : (Sicil No:130)
 1520 hektar büyüklüğündedir.
 2001 yılında tamamlanmıştır.
 Bölgedeki; 599 adet sanayi parselinin 442 adedi tahsis edilmiştir. Üretime geçen
parsellerde yaklaşık 26.500 kişi istihdam edilmektedir.
 Ağırlıklı sektör grubu; dokuma, demir-çelik ve gıda sanayidir.
Adana-Kozan Organize Sanayi Bölgesi : (Sicil No:158)
 164 hektar büyüklüğündedir.
 2007 yılında tamamlanmıştır.
 Bölgedeki; 78 adet parselin 60 adedi tahsis edilmiştir. Tahsis edilen parsellerde; 15 adedi
üretim, 14 adet inşaat, 31 adet proje aşamasındadır. 18 adet parsel tahsis edilmemiştir.
 Üretime geçen parsellerde yaklaşık 80 kişi istihdam edilmektedir.
 Ağırlıklı sektör grubu; gıda ve pişmiş kil sanayidir.
b) ENDÜSTRİ BÖLGESİ:
Ceyhan Enerji İhtisas Endüstri Bölgesi
2011 yılı Yatırım Programında “kamulaştırma, etüt, yapım” olarak toplam 15.850.000.-
TL ödenek ile yer almaktadır.
Bölgenin faaliyete geçebilmesi için yapılması gereken altyapı çalışmalarına yönelik
planlama ve projelendirme çalışmaları öncesinde kamulaştırma çalışmaları ilgili mevzuat
çerçevesinde sürdürülmektedir.
B) KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİ
a) TAMAMLANAN KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİ:
Adana ilinde 1.945 işyerlik 6 adet Küçük Sanayi Sitesi hizmete sunulmuştur.
SIRA İŞYERİ DOLU BOŞ DOLULUK
NO KÜÇÜK SANAYİ SİTESİ ADI SAYISI İŞYERİ İŞYERİ ORANI
SAYISI SAYISI (%)
1 ADANA DOĞU (YÜREĞİR) KSS 198 172 26 87
2 ADANA CEYHAN KSS 233 206 27 88
3 ADANA KOZAN KSS 294 294 0 100
4 ADANA MERKEZ (AĞAÇ 391
İŞLERİ) KSS 371 20 95
5 ADANA MERKEZ (METAL 634
610
İŞLERİ) KSS 24 96
6 ADANA İMAMOĞLU KSS 122 75 47 61
7 ADANA SEYHAN KSS 73 73 0 100
TOPLAM 1.945 1.801 144 93
b) DEVAM EDEN KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİ:
Adana Doğu II. etap Küçük Sanayi Sitesi :
 2011 yılı Yatırım Programında “127 işyeri, altyapı” olarak ve 600.000.-TL ödenekle yer
almaktadır.
8
 Projeler incelenmiş olup, tespit edilen eksiklikler 09.03.2011 tarih ve 2031 sayılı
yazımızla Kooperatif Başkanlığına bildirilmiştir. (06.01.2012 tarihi itibarıyle)

7. İlde Sanayi Sektörüne Yönelik Güncel Sorunlar ve Çözüm
Önerileri
1. Sektörel Küçük Sanayi Sitelerinin Oluşturulması
Adana sanayisinin önemli sorunlarından biri de, kent içinde dağınık bir şekilde faaliyet
gösteren başta plastik sektörü olmak üzere, mobilya yan sanayi, metal işleri, kimya, kağıt,
konfeksiyon, gıda ve diğer sektörlerdeki küçük esnaf ve sanatkarların, yarattığı gürültü,
görüntü ve çevre kirliliğinin büyük boyutlara ulaşmasıdır.
Hızla gelişen ve sürekli kendini yenileyen kent merkezi ile Seyhan ve Yüreğir İlçelerinde
dağınık bir şekilde faaliyet gösteren ve büyük çoğunluğunu küçük ölçekli işletmelerin
oluşturduğu KOBİ’leri, kent dışında imar planlarına uygun olarak sağlıklı işyeri sahibi
yapmak, aynı mesleği yapanların bir arada bulunmaları ve ortak ihtiyaçlarının karşılanacağı
tesislerin kurulması ile belirli bir merkez etrafında organize olmalarının sağlanması, çevresel
açıdan olumsuz etkilerin azaltılmasını sağlayacaktır.
İldeki küçük sanayi siteleri küçük ölçekli işletmelerin ve esnaf-sanatkârın tamirattan
imalata kadar geniş bir kapsamda, sadece yerel sanayinin tamir-bakım yönünden sorunlarını
gidermek değil, Organize Sanayi Bölgesindeki firmaların tamamlayıcısı olmak ve orta-büyük
ölçekli sanayi işletmelerine yan sanayi olarak yardımcı olmak işlevini de yerine getirmektedir.
Mevcut sanayi sitelerinin bekleyen alt yapı sorunlarının çözülmesi ve yeni sektörel küçük
sanayi sitelerinin kurulmasının Adana’nın gelişmesi ve sanayileşmesi yönünden oynayacağı
rol oldukça büyük olacaktır.
İlde küçük imalat sanayi kent içinde çoğunlukla binaların alt katlarında faaliyet
gösteren “şeker, poşet, karo, torna, tesviye, marangoz sabun, kolonya, el sanatları vs.”
konularda faaliyet gösteren eski konumlarına göre kent dışında iken nüfus artışı ve yerleşme
neticesinde kent çekirdeğinin içerisinde kalmış küçük ölçekli bu işletmelerin bir an önce bir
arada toplanmalarını sağlamak Adana sanayine büyük destek verecektir.
Aynı mesleği yapan KOBİ’lerin, kent dışında imar planlarına uygun küçük sanayi
tesislerinde bir arada bulunmalarını sağlama yoluyla bu işyerleri için;
• Sağlıklı işyeri temini ve ekonomik verimi artırma,
• Ortak ihtiyaçlarının karşılanacağı tesislerin kurulması,
• Teknolojik gelişmelerden yararlanma ve orta ölçekli sanayiye geçişi kolaylaştırma,
• Düzenli şehirleşme ve çevre kirliliğini önleme,
• Usta, çırak ve kalfalara Milli Eğitim Bakanlığı ile işbirliği yapılarak mesleki
eğitim verilmesi şeklindeki amaçlara kısa zamanda ulaşılması sağlanacaktır.
2- Ara Eleman Eksikliği
Adana Sanayi Olarak her üç ayda bir yaptığımız "Ekonomik Durum ve Beklentiler
Anketi"nde, tam kapasite ile çalışamayan firmalara bunun nedenini sorduğumuzda, % 16'sı
neden olarak kalifiye elemen sıkıntısını göstermektedir. Bir yandan lise ve üniversite
mezunları iş bulamazken, diğer yandan çok ciddi firmalar iyi yetişmiş ara eleman sıkıntısı
içerisindedir. Örneğin, şu anda ülkemizde çok sayıda işletme mezunu varken, sadece
muhasebeyi çok iyi bilen ve bir şirket muhasebesini tek başına tutabilecek muhasebecilere
ihtiyaç vardır.(Adana Sanayi Odası verileridir.31.12.2011)
3.Tehlikeli Katı Atık İmha Tesisinin Kurulması
Ülkemizin Avrupa Birliği Çevre Mevzuatına uyum sağlaması ve bu mevzuatın
uygulanma süreci, büyük kısmı KOBİ düzeyindeki işletmelerinden oluşan il ve Türk
sanayisini çok ciddi olarak etkilemekte ve hazırlıksız geçiş altından kalkılamayacak sorunlar
yaratmaktadır.

9
8. Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü Personel Durumu
1 Remzi ÖZDOĞAN İl Müdürü
2 Naci SERTER Müdür Yardımcısı
3 Sevinç COŞKUN Şube Müdürü
4 Hasan Kaşif GÖKDOĞAN Şube Müdürü
5 Adnan EKİZ Şube Müdürü
6 Tuğba KENARLI Şube Müdürü V.
7 Kemal GÜR Araştırmacı
8 Mustafa ŞAHİN Araştırmacı
9 Seyhan ORAY Araştırmacı
10 Hüseyin PAKSOY Mühendis
11 M. Zeki KABUKÇU Mühendis
12 M. Akif ERGEZ Mühendis
13 Gülhan KAPLAN Mühendis
14 Fırat EKİNCİ Mühendis
15 Yusuf EROL Mühendis
16 Cengiz KOYUNCU Mühendis
17 Cenk AKINLAR Mühendis
18 Cafer TAKIRTAŞ Mühendis
19 İzzet ERTÜRK Mühendis
20 Cevdet TOPÇUOĞLU Mühendis
21 İsmail Hakkı ESER Mühendis
22 Mustafa KARACA Uzman
23 Nurettin KİRİKTİR Tekniker
24 Birgül ULUDERE Şef
25 Murat ZÜLFİKAROĞLU Şef
26 Ahmet UMUT Veri Haz. ve Kont. İşletmeni
27 Belgin KILIÇ Veri Haz. ve Kont. İşletmeni
28 Avni ŞAHİN Ölç Ayar Memuru
29 Ahmet KUYU Ölç Ayar Memuru
30 A. Kadir BÜKER Ölç Ayar Memuru
31 Yusuf ÇARDAK Ölç Ayar Memuru
32 Ali KÜÇÜKCEYLAN Ölç Ayar Memuru
33 Zeki BALCI Ölç Ayar Memuru
34 Murat ESEN Ölç Ayar Memuru
35 Orhan ÇELİK Ölç Ayar Memuru
36 Cumali GÜNGÖR Ölç Ayar Memuru
37 Ahmet IŞIK Memur
38 Hatice DİNÇER Memur
10