avrupa birliği ve türkiye-ab ilişkileri almanağı

226 Pages·2014·3.34 MB·Turkish

3
1
0
2
I
Ğ
A
N
A
M
L
A
İ
R
E
L
1965 İK
Ş
İ
L
İKTİSADİ KALKINMA VAKFI İ
B
Esentepe Mahallesi, Harman Sokak TOBB Plaza, A
-
No:10, Kat:7-8, Levent, 34394, İstanbul E
Y
Tel: [phone], Faks: (212) 270 30 22, E-posta: [email protected] İK
R
Aveneu Franklin Roosevelt 148/A, 1000 Brüksel / Belçika Ü
T İ İĞİ
Tel: [phone] Faks: (322) 646 95 38 E AVRUPA B RL VE
e-mail: [email protected] V
İ
Ğ
İ
L
R İ İ İŞ İ İ Ğ
İ TÜRK YE-AB L K LER ALMANA I
B
A
P
U
R
V 2013
A
1965
İktisadi Kalkınma Vakfı Yayınları
Yayın No: 265
3
1
0
2
I
Ğ
A
N
A
M
L
A
İ
R
E
L
1965 İK
Ş
İ
L
İKTİSADİ KALKINMA VAKFI İ
B
Esentepe Mahallesi, Harman Sokak TOBB Plaza, A
-
No:10, Kat:7-8, Levent, 34394, İstanbul E
Y
Tel: [phone], Faks: (212) 270 30 22, E-posta: [email protected] İK
R
Aveneu Franklin Roosevelt 148/A, 1000 Brüksel / Belçika Ü
T İ İĞİ
Tel: [phone] Faks: (322) 646 95 38 E AVRUPA B RL VE
e-mail: [email protected] V
İ
Ğ
İ
L
R İ İ İŞ İ İ Ğ
İ TÜRK YE-AB L K LER ALMANA I
B
A
P
U
R
V 2013
A
1965
İktisadi Kalkınma Vakfı Yayınları
Yayın No: 265
2013 AVRUPA BİRLİĞİ VE
TÜRKİYE-AB İLİŞKİLERİ ALMANAĞI
1965
İktisadi Kalkınma Vakfı Yayınları
Yayın No: 265

Bu çalışma,
İKTİSADİ KALKINMA VAKFI’ndan
İKV Uzman Yardımcıları İlge KIVILCIM ve Gökhan KİLİT
tarafından hazırlanmıştır.

İSTANBUL, HAZİRAN 2014

1965
İKTİSADİ KALKINMA VAKFI
Esentepe Mahallesi, Harman Sokak
TOBB Plaza, No:10, Kat:7-8, Levent
34394, İstanbul
Tel: [phone]
Faks: (212) 270 30 22
E-posta: [email protected]
İKV KALKINMA VAKFI’nın ve hazırlayanların ismi belirtilerek alıntı yapılabilir.
ISBN: 978-605-5984-64-9
Yayına Hazırlık ve Baskı
Genel Yönetmen: Gürhan Demirbaş
Genel Yönetmen Yardımcısı: Eser Soygüder Yıldız
Editör: Yağmur Bahar Polat
Sayfa Tasarım: Şahin Bingöl
Dünya Yayıncılık A.(cid:249).
Globus Dünya Basınevi
100. Yıl Mah. 34204, Bağcılar - İSTANBUL
Tel: [phone]
ÖNSÖZ
1965 yılından beri Türkiye’nin AB’ye entegrasyonu alanında çalışmalarını
sürdüren Vakfımız, her yıl AB ve Türkiye-AB ilişkileri Almanak’ını yayımlamaktadır.
Bu şekilde AB’deki önemli gelişmeler ile Türkiye ve AB ilişkilerine yön veren
olayların yıllar boyunca ayrıntılı bir şekilde izlenmesi mümkün olmaktadır.
Almanak’ta derlenen tüm dünyadaki değişim ve dönüşümlerin yanısıra,
2013 yılı, AB ve Türkiye’de de önemli olaylara sahne olmuştur. ABD Başkanı
Barack Obama’nın ikinci Başkanlık dönemine başlaması, Venezuela Devlet
Başkanı Hugo Chavez’in ve Güney Afrika’nın ilk siyahî Devlet Başkanı Nelson
Mandela’nın vefatı, Suriye’deki kanlı iç savaşın devam etmesi, Mısır’da General
Sisi’nin darbe ile Cumhurbaşkanı Mursi’yi iktidardan indirmesi, Filipinler’in yeni
bir tayfun ile sarsılması, Bangladeş’te tekstil fabrikalarının çökmesi ile 800’e
yakın kişinin yaşamını yitirmesi, XVI. Benedict’in istifasının ardından I. Francis’in
yeni Papa olarak seçilmesi, Wikileaks internet sitesinin ABD’ye ait binlerce gizli
dokümanı yayınlaması, NSA çalışanı Edward Snowden’in Ajansın telefon ve
internet kayıtlarını izleme programını basına sızdırması, Brezilya’da hükümet
karşıtı gösteriler bu yılın önemli olayları arasında yer alırken çalkantılı ve farklı bir
dünyanın da habercisi oldu.
AB’nin gündemine baktığımızda; Hırvatistan’ın AB’nin 28’inci üye ülkesi
olması, Avro Alanı yavaş yavaş krizden çıkarken, Mali Sözleşme olarak bilinen
“Ekonomik ve Parasal Birlik’te İstikrar, Eşgüdüm ve Yönetişim Anlaşması” ile
Avrupa Komisyonu’nun Avro Alanı ülkelerinin bütçeleri üzerinde denetim yetkisi
kazanması, İrlanda ve Litvanya’nın AB Konseyi Dönem Başkanlıkları, Angela
Merkel’in yeniden Şansölye olarak seçilmesi, İngiltere Başbakanı Cameron’ın
2015 seçimlerini takiben AB üyeliği ile ilgili referandum düzenleyeceğine
yönelik açıklaması, Ukrayna’da Devlet Başkanı’nın AB ile Ortaklık Anlaşması
imzalamayı reddetmesinin ardından başlayan olaylar ve 2014’te devam eden
Rusya ile kriz, Almanya’da Aydan Özoğuz’un göç, mülteci ve uyumdan sorumlu
Devlet Bakanlığına getirilmesi ile ilk kez bir Türkiye kökenli kişinin Bakan olması,
Lampedusa adası açıklarında 400’e yakın Afrikalı göçmenin yaşamını yitirmesi
ve vergi kaçakçılığından hüküm giyen İtalya eski Başbakanı Silvio Berlusconi’nin
siyaset sahnesine veda etmesi gibi olayları gözlemledik.
4
Türkiye AB ilişkilerinde ise 2013 yılı, bir canlanmaya sahne oldu. 2010 yılından
bu yana ilke kez katılım müzakerelerinde bir başlık – Bölgesel Politika ve Yapısal
Araçların Koordinasyonu - müzakereye açılırken, yılın sonunda AB-Türkiye
Geri Kabul Anlaşması’nın imzalanması ile Vize Muafiyeti Yol Haritası üzerinde
anlaşma sağlandı. Öte yandan, Türkiye’de Gezi Parkı’nda eski Taksim Kışlası’nın
inşaatının ilk aşaması olarak ağaçların kesilmesine karşı başlayan eylemin,
günlerce süren protesto hareketlerine dönüşmesi ve olayların bastırılmasında
aşırı güç kullanımı sonucu 6 kişinin yaşamını yitirmesi AB tarafınca şiddetli bir
şekilde eleştirildi. Ancak Ekim ayında yayımlanan İlerleme Raporu öncesinde
30 Eylül’de Başbakan Erdoğan tarafından yeni bir demokratikleşme paketinin
açıklanması, ilişkileri onarıcı bir etki yarattı. Yılın sonunda 17 Aralık süreci
ve buna ilişkin olarak birçok güvenlik ve yargı mensubunun görev yerlerinin
değiştirilmesi ile meydana gelen siyasi hareketlenme AB’de, Türkiye’deki siyasi
istikrara ilişkin soru işaretlerinin artmasına neden oldu. AB konusundaki diğer
önemli bir gelişme ise AB Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış’ın istifası
üzerine Avrupa Konseyi Parlamenter Asamblesi Başkanlığı yapmış olan Mevlut
Çavuşoğlu’nun yeni AB Bakanı ve Başmüzakereci olarak atanması oldu.
Tüm bu yoğun gündem ile giriş yapılan 2014 yılının, dünyamız ve insanlık
için olumlu gelişmelere sahne olmasını ve Türkiye’nin, AB sürecinin yeni
kazanımlarıyla birlikte üyelik yoluna devam etmesini diliyoruz.
İktisadi Kalkınma Vakfı
5
KISALTMALAR
ABAD: AB Adalet Divanı European Court of Justice
AB: Avrupa Birliği European Union
ABD: Amerika Birleşik Devletleri United States of America
AÇA: Avrupa Çevre Ajansı European Environment Agency
AET: Avrupa Ekonomik Topluluğu European Economic Community
AGİT: Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Organisation for Security and
Co-operation in Europe
AİHM: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi European Court of Human Rights
AMB: Avrupa Merkez Bankası European Central Bank
AP: Avrupa Parlamentosu European Parliament
ASEAN: Güneydoğu Asya Uluslar Birliği Assosiation of Southest Asian Nations
ATAD: Avrupa Toplulukları Adalet Divanı
AYB: Avrupa Yatırım Bankası European Investment Bank
BAE: Birleşik Arap Emirlikleri United Arab Emirates
BM: Birleşmiş Milletler United Nations
BMGK: Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu United Nations Security Council
BRICS: Breziyla, Rusya, Hindistan, Brazil, Russia, Inida, China, South Africa
Çin ve Güney Afrika
CELAC: Latin Amerika ve Karayip Community of Latin American and
Devletler Topluluğu Caribbean States
CHP: Cumhuriyet Halk Partisi Republican People’s Party
CRD IV: Sermaye Yeterlilikleri Direktifi Capital Requirements Directive IV
ÇEP: Çevre Eylem Programı Environmental Action Program
DEİK: Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu Foreign Economic Relations Board
DNA: Deoksiribonükleik Asit Deoxyribonucleic Acid
DTÖ: Dünya Ticaret Örgütü World Trade Organisation
EBA: Avrupa Bankacılık Otoritesi European Banking Authority
ECOFIN: Ekonomik ve Mali İşler Konseyi Economic and Financial Affairs Council
EFSF: Avrupa Mali İstikrar Fonu European Financial Stability Facility
EGİAD : Ege Genç İşadalları Derneği Aegean Young Businessmen’s Association
ELFA: Avrupa Hukuk Fakülteleri Birliği European Law Faculties Association
EMA: Avrupa İlaç Kurumu European Medicines Agency
ETS: Emisyon Ticaret Sistemi Emission Trade System
EUROCHAMBRES: Avrupa Ticaret ve Association of European Chambers of
Sanayi Odaları Birliği Commerce and Industry
EUROPOL: Avrupa Polis Ofisi European Police Office
EUROSTAT: AB İstatistik Kurumu European Statistics Body
EUTM: AB Eğitim Misyonu European Union Training Mission
FIFA: Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği International Federation of Association
Football
FRONTEX: AB Sınır Güvenliği Birimi Operational Cooperation at the External
Borders of the Member States of the European Union
GDO: Genetiği Değiştirilmiş Organizma Genetically Modified Organism
6
GKRY: Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Southern Republic of Cyprus
GSYİH: Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Gross Domestic Product
IMF: Uluslararası Para Fonu International Monetary Fund
IPA: Katılım Öncesi Mali Yardım Instrument for Pre-Accession Asisstance
İİT: İslam İşbirliği Teşkilatı Organisayion fo Islamic Cooperation
İKV: İktisadi Kalkınma Vakfı Economic Development Foundation
İTO: İstanbul Ticaret Odası I stanbul Chamber of Commerce
İSO: İstanbul Sanayi Odası Istanbul Chamber of Industry
KDV: Katma Değer Vergisi Value-Added Tax
KİK: Karma İstişare Komitesi Joint Consultative Committee
KKTC: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Turkish Republic of Northern Cyprus
KOBİ: Küçük ve Orta Bürüklükteki İşletmeler Small and Medium Enterprise
KPK: Karma Parlamento Komisyonu Joint Parliamentary Committee
MÜSİAD: Müstakil Sanayici ve Independent Industrialists and
İşadamları Derneği Businessmen’s Association
NATO: Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü North Atlantic Treaty Organisation
OECD: Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü Organisation for Economic Co-Operation
and Development
OTP: Ortak Tarım Politikası Common Agricultural Policy
REACH: Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, Registration, Evaluation, Authorisation
Yetkilendirilmesi ve Sınırlanması and Restriction of Chemicals
RİG: Reform İzleme Grubu Reform Observation Group
SIS II: Yeni Nesil Schengen Bilgi Sistemi Schengen Information System
STA: Serbest Ticaret Anlaşması Free Trade Agreement
STK: Sivil Toplum Kuruluşu Non-governmental Organisation
S&P: Uluslararası Kredi Derecelendirme
Kurumu Standart and Poor’s
TANAP: Trans-Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Trans-Anatolian Gas Pipeline
TAP: Trans-Adriyatik Baru Hattı Trans-Adriatic Pipeline
TBMM: Türkiye Büyük Millet Meclisi Grand National Assembly of Turkey
TEPAV: Türkiye Ekonomi Politikaları Economic Policy Research Foundation of
Araştırma Vakfı Turkey
TİM: Türkiye İhracatçılar Meclisi Turkish Exporters Assembly
TOBB: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Union of Chambers and Commodity
Exchanges of Turkey
TTYO: Trans-Atlantik Ticaret ve Trans-Atlantic Trade and Investment
Yatırım Ortaklığı Partnership
TÜBİTAK: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Scientific and Technological Research
Araştırmalar Kurumu Council of Turkey
TÜSİAD: Türk Sanayi ve İşadamları Derneği Turkish Industry and Businessmen’s
Association
TPP: Trans-Pasifik Ortaklığı Trans-Pasific Partnership
UEFA: Avrupa Futbol Federasyonları Birliği Union of European Football Associations
YES: Yalta Avrupa Stratejisi Yalta European Strategy

7