ATO Yalım Erez Sağlık Merkezi Aile Hekimliği Polikliniği'nin 1999 Yılı Çal

108 Pages·2007·0.78 MB·Turkish

T.C.
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ
TIP FAKÜLTESİ
AİLE HEKİMLİĞİ ANABİLİM DALI

Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi –ATO Yalım Erez Sağlık
Merkezi Aile Hekimliği Polikliniği’nin 1999 Yılı
Çalışmalarının Retrospektif Olarak Değerlendirilmesi

DR.LEYLA RABİA UZ

UZMANLIK TEZİ

TEZ DANIŞMANI
PROF.DR.NAFİZ BOZDEMİR

ADANA-2007
T.C.
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ
TIP FAKÜLTESİ
AİLE HEKİMLİĞİ ANABİLİM DALI

Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi –ATO Yalım Erez Sağlık
Merkezi Aile Hekimliği Polikliniği’nin 1999 Yılı
Çalışmalarının Retrospektif Olarak Değerlendirilmesi

DR.LEYLA RABİA UZ

UZMANLIK TEZİ

TEZ DANIŞMANI
PROF.DR.NAFİZ BOZDEMİR

Bu çalışma, Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından
TF2006LTP40 proje no ile desteklenmiştir.

ADANA-2007
TEŞEKKÜR

Uzmanlık eğitimim ve tez çal ışmam sırasında; emek, yard ım, hoşgörü ve deste ğini
esirgemeyen de ğerli hocam Prof. Dr. Nafiz Bozdemir'e, ihtisas süresi boyunca
eğitimime olan değerli katkıları ve desteğinden dolayı Doç. Dr. Esra Saatçı'ya, bilimsel
katkılarından ötürü Yrd. Doç. Dr. Ersin Akp ınar, Uz. Dr. Hatice Kurdak ve Uz. Dr.
Sevgi Özcan’a, eğitimim süresince beni motive eden dostluklar ı için tüm ara ştırma
görevlisi arkada şlarıma, rotasyon yapt ığım bölümlerdeki hocalar ıma ve asistan
arkadaşlarıma, özverili yard ımları için sevgili Annem ve k ız karde şime, manevi
desteklerinden ötürü eşime ve çocuklar ıma, Aile Hekimli ği Anabilim Dal ı ve Yal ım
Erez Sağlık Merkezinde görev yapan sağlık ve yardımcı sağlık personeline ve projemizi
destekleyen Çukurova Üniversitesi Bilimsel Ara ştırma Projesi Birimi’ne te şekkür
ederim.

Saygılarımla
i
İÇİNDEKİLER

Sayfa No

TEŞEKKÜR i
İÇİNDEKİLER ii
TABLO LİSTESİ iv
ŞEKİL LİSTESİ vi
KISALTMA LİSTESİ vii
ÖZET VE ANAHTAR SÖZCÜKLER viii
ABSTRACT-KEYWORDS ix
1. GİRİŞ VE AMAÇ 1
2. GENEL BİLGİLER
2.1. Tarihçe 2
2.2. Birinci Basamakta Neden Kayıt Tutulmalı ? 4
2.3. Kayıtların Amaçları 5
2.4. Aile Hekimliğinde İyi Bir Kayıt Sisteminin Sahip Olması
Gereken Özellikleri 6
2.5. Birinci Basamakta Kayıt Çeşitleri 8
2.6. Tıbbi Kayıtlara Ulaşım (Gizlilik) 10
2.7. Tıbbi Bilgi Kartları (Medical İnformation Cards) 12
2.8. Önerilen Kayıt Sisteminin Özellikleri 12
2.9. Verilerin Aktarılması 13
2.10. Amerikan Aile Hekimliği Konseyi ve Ulusal Kalite
Sağlama Komitesinin Önerdiği Kayıt Sistemi 15
2.11. Uluslararası Hastalık Sınıflandırması Versiyon-10 (ICD-10) 16
2.12. Türkiye'de Tıbbi Kayıtların Durumu 18
2.13. Türkiye'de Birinci Basamak Sağlık Kurumlarında
Uygulanan Kayıtlar 18
3. GEREÇ VE YÖNTEM
3.1.Çalışma Grubunun Seçimi 20
3.2. Çukurova Üniversitesi Adana Ticaret Odası Yalım
Erez Sağlık Merkezi Aile Hekimliği Polikliniği 20
3.3.Veri Toplama 21
ii
3.4.Dosya Kayıtlarından Bilgisayar Ortamına Veri Girişi 21
3.5.Verilerin Değerlendirilmesi 22
4. BULGULAR 23
4.1. Örneğe Giren Kişilerin Sosyodemografik Bilgileri 24
4.2. Aile Hekimliği Polikliniğine 1999 yılında İlk Başvurularını Yapan
KişilerinTakip Eden Başvurularının Yıllara Göre Dağılımı 25
4.3. Aile Hekimliği Polikliniğine Başvuranların Yakınma Durumları 28
4.4.Aile Hekimliği Polikliniğine Başvuranlara Konulan Tanılar 32
4.5.Aile Hekimliği Polikliniğine Başvuranların Yakınma ve
Tanılarının Yaş Gruplarına Göre Dağılımı 36
5. TARTIŞMA 72
6. SONUÇ VE ÖNERİLER
6.1.Sonuçlar 78
6.2.Öneriler 81
7. KAYNAKLAR 83
8. EKLER
8.1. Ek-1 85
8.2. Ek-2 86
8.3.Ek-3 90
9. ÖZGEÇMİŞ 97
iii
TABLO LİSTESİ

Tablo No Tablo Başlığı Sayfa No
Tablo 1. Hastaların Yaş Grupları Ve Cinsiyete Göre Dağılımı 24
Tablo 2. Hastaların Eğitim Durumlarına Göre Dağılımı 25
Tablo 3. Başvuruların Yıllara Göre Dağılımı 26
Tablo 4. Birinci Başvurudaki Yakınmaların Dağılımı 27
Tablo 5. İkinci Başvurudaki Yakınmaların Dağılımı 28
Tablo 6. Üçüncü Başvurudaki Yakınmaların Dağılımı 29
Tablo 7. Tüm Başvurularda (Toplam 2328 başvuru) En Sık Görülen İlk 20
Yakınmanın Dağılımı 30
Tablo 8. Birinci Başvurudaki Tanıların Dağılımı 31
Tablo 9. İkinci Başvurudaki Tanıların Dağılımı 32
Tablo 10. Üçüncü Başvurudaki Tanıların Dağılımı 33
Tablo 11. Tüm Başvurularda (2328 başvuru) En Sık Konulan İlk 20 Tanının Dağılımı 34
Tablo 12. Her Başvuruda Kişi Başına Düşen Ortalama Yakınma ve Tanı Sayıları 35
Tablo 13. 0-14 Yaş Grubundaki Çocukların Birinci Başvurularındaki Yakınmalarının
Cinsiyete Göre Dağılımı 36
Tablo 14. 0-14 Yaş Grubundaki Çocukların Birinci Başvurularında Aldıkları Tanıların
Cinsiyete Göre Dağılımı 37
Tablo 15. 15-49 Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularındaki Yakınmalarının
Cinsiyete Göre Dağılımı 38
Tablo 16 15-49 Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularında Aldıkları Tanıların
Cinsiyete Göre Dağılımı 39
Tablo 17 . 50+ Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularındaki Yakınmalarının
Cinsiyete Göre Dağılımı 40
Tablo 18. 50+ Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularında Aldıkları Tanıların
Cinsiyete Göre Dağılımı 41
Tablo 19. 0-4 Yaş Grubundaki Çocukların Birinci Başvurularındaki Yakınmalarının
Cinsiyete Göre Dağılımı 42
Tablo 20. 0-4 Yaş Grubundaki Çocukların Birinci Başvurularında Aldıkları Tanıların
Cinsiyete Göre Dağılımı 43
Tablo 21. 5-9 Yaş Grubundaki Çocukların Birinci Başvurularındaki
Yakınmalarının Cinsiyete Göre Dağılımı 44
Tablo 22. 5-9 Yaş Grubundaki Çocukların Birinci Başvurularında Aldıkları
Tanıların Cinsiyete Göre Dağılımı 45
Tablo 23. 10-14 Yaş Grubundaki Çocukların Birinci Başvurularındaki
Yakınmalarının Cinsiyete Göre Dağılımı 46
Tablo 24. 10-14 Yaş Grubundaki Çocukların Birinci Başvurularında
Aldıkları Tanıların Cinsiyete Göre Dağılımı 47
Tablo 25. 15-19 Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularındaki
Yakınmalarının Cinsiyete Göre Dağılımı 48
Tablo 26. 15-19 Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularında
Aldıkları Tanıların Cinsiyete Göre Dağılımı 49
Tablo 27. 20-24 Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularındaki
Yakınmalarının Cinsiyete Göre Dağılımı 50
Tablo 28. 20-24 Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularında
Aldıkları Tanıların Cinsiyete Göre Dağılımı 51
Tablo 29. 25-29 Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularındaki
iv
Yakınmalarının Cinsiyete Göre Dağılımı 52
Tablo 30. 25-29 Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularında
Aldıkları Tanıların Cinsiyete Göre Dağılımı 53
Tablo 31. 30-35 Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularındaki
Yakınmalarının Cinsiyete Göre Dağılımı 54
Tablo 32. 30-34 Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularında
Aldıkları Tanıların Cinsiyete GöreDağılımı 55
Tablo 33. 35-39 Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularındaki
Yakınmalarının Cinsiyete Göre Dağılımı 56
Tablo 34. 35-39 Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularında
Aldıkları Tanıların Cinsiyete Göre Dağılımı 57
Tablo 35. 40-44 Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularındaki
Yakınmalarının Cinsiyete Göre Dağılımı 58
Tablo 36. 40-44 Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularında
Aldıkları Tanıların Cinsiyete Göre Dağılımı 59
Tablo 37. 45-49 Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularındaki
Yakınmalarının Cinsiyete Göre Dağılımı 60
Tablo 38. 45-49 Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularında
Aldıkları Tanıların Cinsiyete Göre Dağılımı 61
Tablo 39. 50-54 Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularındaki
Yakınmalarının Cinsiyete Göre Dağılımı 62
Tablo 40. 50-54 Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularında
Aldıkları Tanıların Cinsiyete Göre Dağılımı 63
Tablo 41. 55-59 Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularındaki
Yakınmalarının Cinsiyete Göre Dağılımı 64
Tablo 42. 55-59 Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularında
Aldıkları Tanıların Cinsiyete Göre Dağılımı 65
Tablo 43. 60-64 Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularındaki
Yakınmalarının Cinsiyete Göre Dağılımı 66
Tablo 44. 60-64 Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularında
Aldıkları Tanıların Cinsiyete Göre Dağılımı 67
Tablo 45. 65-69 Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularındaki
Yakınmalarının Cinsiyete Göre Dağılımı 68
Tablo 46. 65-69 Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularında
Aldıkları Tanıların Cinsiyete Göre Dağılımı 69
Tablo 47. 70+ Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularındaki
Yakınmalarının Cinsiyete Göre Dağılımı 70
Tablo 48. 70+ Yaş Grubundaki Hastaların Birinci Başvurularında
Aldıkları Tanıların Cinsiyete Göre Dağılımı 71
Tablo 49. Çalışmaya Alınan Hastaların Başvuru Durumları ve
Yaş Gruplarına Göre En Sık Karşılaşılan Yakınmalar ve Tanılar 79
Tablo 50. Çalışmada geçen ICD-10 Tanı Kodları 90

v
ŞEKİL LİSTESİ

Şekil no Sayfa no
Şekil 1. Kayıt programının giriş sayfası. 86
Şekil 2. Kayıt programının dosya no, isim ve cinsiyet bilgilerinin girildiği sayfa. 87
Şekil 3. Kayıt programının bilgi kontrol sayfası. 88
Şekil 4. Kayıt programının doğum tarihi, medeni durum, eğitim durumu, başvuru tarihi,
şikayet ve tanı verilerinin girildiği sayfa 89
vi
KISALTMA LİSTESİ

ATO: Adana Ticaret Odası
MRE: (Medical Record Envelope) Tıbbi Kayıt Zarfı
MIC: (Medical İnformation Cards) Tıbbi Bilgi Kartları
POMR: (Problem Oriented Medical Records) Probleme Yönelik Tıbbi Kayıtlar
SOMR: (Source Oriented Medical Records) Kaynağa Yönelik Tıbbi Kayıtlar
ICPC-2: (International Classification of Primary Care - 2 nd Edition )
Birinci Basamaktaki Tanıların Uluslararası Sınıflandırılması
ICD-10: (International Classification of Diseases-Version 10)
Hastalıkların Uluslararası Sınıflandırılması
KBB: Kulak-Burun-Boğaz
BEACH: (Bettering the Evaluation And Care of Health)
Sağlık Hizmetlerinin İyileştirilmesine Yönelik Avustralya'da Periyodik
olarak Yapılan Kayıt Değerlendirme Çalışmaları
ÜSYE: Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu
A.B.D.: Amerika Birleşik Devletleri
HT: Hipertansiyon
DM: Diyabetes Mellitus

vii
ÖZET
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Polikliniği’nin 1999 Yılı
Çalışmalarının Retrospektif Olarak Değerlendirilmesi

Birinci basamak sağlık hizmetlerinde kalitenin ve bunun göstergelerinden birisi
olan hasta memnuniyetinin artırılması, takiplerin daha iyi yapılabilmesi için çok iyi bir
hasta kayıt sisteminin geliştirilmiş olması gerekmektedir.
Çalışmamızda Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Adana Ticaret Odas ı Yalım
Erez Sağlık Merkezi Aile Hekimli ği Uygulama Poliklini ğine 1999 yılının 3 er ayl ık
dönemlerinden rastgele seçilmiş 4 ayında başvuran 885 kişinin dosyalarının retrospektif
olarak incelenmesi ve birinci basamaktaki hasta profilinin ortaya konulmas ı
amaçlanmıştır.Veriler bilgisayar ortamına , 'Uysal WebPatient 1.0'(Uysal Aç ık Kaynak
Kodlu Veri Analiz Programlar ı, www.webdata.name.tr) program ı ile aktar ıldı. Her
dosya için; hastan ın kimlik bilgileri girilerek mükerrer giri ş olup olmad ığı kontrol
edildi; ikinci aşamada hastanın başvuru şikayetleri ve tanıları tarihleri ile birlikte ICD-
10'a göre kodland ı. Aile Hekimli ği Uygulama Poliklini ğine başvuran hastaların yaş
ortalaması 24.5±20.3 yıldır ve hastaların % 69.5 inin kad ın olduğu bulunmuştur. Tüm
başvurulardaki yak ınmalar incelendi ğinde en s ık öksürük. ate ş. genel muayene ve
inceleme için başvuru yapılmıştır. Tüm başvurulardaki tanılara bakıldığında ise en sık
hipertansiyon. akut üst solunum yolu enfeksiyonlar ı ve üriner sistem enfeksiyonu
tanılarının konulduğu bulunmuştur. Başvuruların daha çok 0 ile 39 ya şları arasında
olmak üzere (% 76.1); en fazla 0-9 ya ş grubu hastalar taraf ından yapıldığı (%33.3)
saptanmıştır.
Sonuç olarak. birinci basamak sa ğlık kurumlar ının geli şimini sa ğlamak için
periyodik olarak retrospektif de ğerlendirmeler yap ılmalı. hasta profili gözden
geçirilmelidir.

Anahtar Sözcükler: Aile Hekimliği. Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri.
Yakınmalar. ICPC-2. ICD-10

viii