Table Of ContentBasiswerk AG
Assisteren
in beeld
D.M. Voet
extras.springer.com
Assistereninbeeld
Indeoorspronkelijke uitgave vanAssistereninbeeldwaseencd-romtoegevoegdmet
aanvullenddigitaalmateriaal.Vanafdezeeditieisditaanvullendemateriaalvindbaarop:
http://extras.springer.com
Vul opdezewebsiteinhetzoekveld SearchISBN hetISBNvanhetboekin:
978-90-313-4646-2.
Letop:hetisbelangrijkompreciesdezeschrijfwijzeaantehouden,dusmettussen-
streepjes.
Overalwaarindezeuitgave verwezenwordtnaardecd-rom,wordtbovenstaande
website extras.springer.combedoeld.
Assisteren in beeld
D.M.Voet
BohnStafleuvanLoghum
Houten2006
(cid:2)BohnStafleuvanLoghum,2006
Allerechtenvoorbehouden.Nietsuitdezeuitgavemagwordenverveelvoudigd,opgeslagenineengeautomatiseerdgegevens-
bestand,ofopenbaargemaakt,inenigevormofopenigewijze,hetzijelektronisch,mechanisch,doorfotokopiee¨nofopnamen,
hetzijopenigeanderemanier,zondervoorafgaandeschriftelijketoestemmingvandeuitgever.
Voorzoverhetmakenvankopiee¨nuitdezeuitgaveistoegestaanopgrondvanartikel16bAuteurswet1912johetBesluitvan
20juni1974,Stb.351,zoalsgewijzigdbijhetBesluitvan23augustus1985,Stb.471enartikel17Auteurswet1912,dientmen
dedaarvoorwettelijkverschuldigdevergoedingentevoldoenaandeStichtingReprorecht(Postbus3051,2130KBHoofddorp).
Voorhetovernemenvan(een)gedeelte(n)uitdezeuitgaveinbloemlezingen,readersenanderecompilatiewerken(artikel16
Auteurswet1912)dientmenzichtotdeuitgevertewenden.
Samensteller(s)enuitgeverzijnzichvolledigbewustvanhuntaakeenbetrouwbareuitgaveteverzorgen.Nietteminkunnenzij
geenaansprakelijkheidaanvaardenvoordrukfoutenenandereonjuisthedendieeventueelindezeuitgavevoorkomen.
ISBN9031346462
NUR891
Omslagontwerp:Marie¨lLam,Woerden
Ontwerpbinnenwerk:StudioBassa,Culemborg
Fotografie:Dorothe´Voet,Malden
Automatischeopmaak:PrePress,Zeist
BasiswerkAGstaatonderredactievan
H.Elling(AA)
J.vanAmerongen(DA)
A.Reiffers(DA)
BohnStafleuvanLoghum DistributeurinBelgie¨:
HetSpoor2 StandaardUitgeverij
Postbus246 Mechelsesteenweg203
3990GAHouten 2018Antwerpen
www.bsl.nl www.standaarduitgeverij.be
Woord vooraf
Hetberoeptandartsassistenteisreedssindslangetijdeenbegrip
binnendetandheelkundigeprofessie.In hettelefoonlozetijdperk
wasdetandartsassistentedoorgaansfunctioneelalsondersteuning
vandetandartsbijhetklaarmakenvanamalgaam,reinigingvande
instrumentenenhetvoerenvaneenbeperktepatie¨ntenadministra-
tie.Vanwerkzaamhedenaandestoelwasnauwelijkssprake;nietop
assisterendniveau,laatstaanophetniveauvanhetzelfstandig
(deel)behandelingenuitvoeren.
Anno2006heeft eentandartsassistenteniet alleeneenondersteu-
nendetaak,maarisdefunctieuitgegroeidtotdievaneenonmisbare
beroepskrachtindetandartspraktijk.
Eenvandeoorzakenhiervanisdeveelheidaannieuwetandheel-
kundigebehandelmogelijkhedendievaakeencomplexevertaling
hebbennaarhethandelenvandeassistente.Ookdetrendom
tandheelkundigezorgaantebiedeningrote behandelteams,de
noodzaakvantimemanagementdoortoenamevanhet aantal
patie¨ntenmeteeneigengebitenwijzigingeninderecentewetge-
vingzoalshetinvoerenvandeWetBIGzijnbepalendindehuidige
veelomvattendetaakstellingvandetandartsassistente.
Voordehedendaagsetaakomschrijvingvoordetandartsassistenteis
hetmogelijkgebruiktemakenvanhetKwalificatiedossierTand-
artsassistentvanhet KenniscentrumOVDB(februari2005).Daarin
wordendevolgendekerntaken vandetandartsassistentegenoemd:
1 ontvangenenintroducerenvandezorgvrager;
2 voorlichtenenadviseren;
3 assisterenbijtandheelkundigebehandelingen;
4 uitvoerenvan(deel)behandelingeninhetkadervantandheel-
kundigezorg;
5 organiserenvanwerkprocessen.
6 Assistereninbeeld
IndereeksBasiswerkenvoordeassistentrichtditdeeltjezichopkern-
taak3vandetandartsassistente:assisterenbijtandheelkundigebe-
handelingen.
Omvoldoendetezijntoegerustvoorhetassisterenaandestoelbiedt
dezeuitgavebasaletheoretischeondersteuning.Hetbevatverschil-
lendedelendietezameneenindrukgevenvandetandheelkundein
het algemeenendetandheelkundigepraktijkinhetbijzonder.
Dekeuzevoorbeeldmateriaalmet aanvullendetekstisingegeven
doordealgemeenwaarneembareverschuivingnaarkennisover-
drachtaandehandvanbeeldeninplaatsvantekst.Metdezeuitgave
wordtderhalveeenoptimaalbereikbeoogdvandeaangeboden
kennisvoortandartsassistenteninopleiding.
Tenslotteeenhartelijkwoordvandankaanhet ROC-Nijmegen
sectorZorgenWelzijnendeAcademischeKliniekMondzorgArn-
hemvoorhuntoestemmingenwelwillendemedewerkingbijde
realisatievanhetbeeldmateriaalvoordezepublicatie.
Dorothe´Voet
Malden,zomer2006
Inhoud
Woordvooraf 5
deel i
basistheorie tandheelkunde
1 Hetgebit 13
1.1 Inleiding 13
1.2 Benoemingvandegebitselementen 14
1.2.1 Benoemingmetbehulpvanafkortingen 14
1.2.2 Benoemingmetbehulpvancijfers 15
1.3 Bouwvanhetgebit 16
1.4 Vormvandegebitselementen 17
1.4.1 Deuitwendigevormvaneengebitselement 17
1.4.2 Deinwendigevormvaneengebitselement 19
1.4.3 Aantalwortelsenwortelkanalenpertypegebits-
element 19
1.4.4 Aantalgebitselementen 20
1.4.5 Verschillentussenmelkelementenenblijvende
elementen 20
1.5 Vlakkenvandegebitselementen 21
1.6 Onderlingerelatievandekakenengebitselemen-
ten 22
2 Anatomievoordetandartsassistente 26
2.1 Relatieluchtwegenbovenstedeelspijsverterings-
kanaal 26
2.2 Wekedelenindemondholte 27
2.3 Bottenvanhethoofd 28
2.3.1 Mandibulanaderbekeken 29
2.3.2 Maxillanaderbekeken 30
2.3.3 Kaakgewrichtnaderbekeken 31
2.4 Spieren 33
2.5 Bloedvateninhethoofd-halsgebied 36
8 Assistereninbeeld
2.6 Zenuwbaneninhethoofd-halsgebeid 37
2.7 Speekselklieren 38
3 Vakgebiedenbinnendetandheelkunde 39
3.1 Inleiding 39
3.2 Chirurgie 39
3.3 Endodontologie 40
3.4 Gerodontologie 40
3.5 Gnatologie 41
3.6 Implantologie 41
3.7 Kindertandheelkunde 41
3.8 Orthodontie 42
3.9 Parodontologie 42
3.10 Preventieve tandheelkunde 43
3.11 Prothetiek 43
3.12 Restauratieve tandheelkunde 44
3.13 Ro¨ntgenologie 44
4 Begrippenlijst 46
4.1 Inleiding 46
4.2 Algemeenmedischebegrippen 46
4.3 Tandheelkundigebegrippen 47
4.4 Begrippenbetreffendepathologievande
mondholte 50
4.5 Begrippenbetreffendedepraktijkhygi¨ene 51
5 Administratievebijlagen 52
5.1 Gebitsdiagram 52
5.2 Parodontiumstatus 52
5.3 Plaquescorediagram 53
deel ii
instrumenten, apparatuur en
materialen in de tandartspraktijk
6 Beeld-encyclopedie 57
Adhesief(bonding) 57
Afdruklepel 58
Afdrukmaterialen 61
Afdrukmateriaalmengen 64
Afzuigers 65
Alcohol 69
Amalgaam 71
Inhoud 9
Anesthesie 74
Anesthesienaalden 75
Anesthesiespuiten 76
Bleken 87
Boren 89
Cementen 97
Cementenmengen 100
Desinfectansalgemeen 109
Endo 114
Extractietangen 117
Hevel 131
Hoekstuk 133
Implantaat 134
Matrix 141
Orthodontie 154
Ro¨ntgen 164
Sealant 168
Sonde 171
Tangen 176
Was 183
deel iii
begeleidende tekst bij de korte
filmfragmenten op cd
7 Toelichting bijfilmfragmenten 193
7.1 Voorbereidenunitvoorpatie¨ntenbehandeling 193
7.2 Ergonomie 193
7.3 Fourhandedwerken 194
7.4 Afzuigenindebovenkaak 194
7.5 Afzuigenindeonderkaak 195
7.6 Klaarmakentofflemirespanner 195
7.7 Klaarmakencomposiettipje 195
7.8 Mengenvanafdrukmateriaalvoorspuitafdruk
kroonpreparatie 195
7.9 Opruimennadebehandeling 196
7.10 Inladenhand-enhoekstukreiniger(Kavolifetime) 196
Register 198