Table Of ContentART STOTELIS
ARS RHETORICA
EDIDIT
RUDOLFUS KASSEL
APUD WALTER DE GRUYTER ET SOCIOS
BEROLINI ET NOVI EBORACI MCMLXXVI
CIP-Kurzlitelaufnahml Je, DIll/sehen Bibliothek
Aristoteles
[Ars rhetorica]
Aristotelis ars rhetorica I ed. Rudolfus Kassel.
- Berolini [BerlinJ, Novi Eboraci:
de Gruyter, 1976.
Einheitssacht. : De arte rhetorica.
ISBN 3-11-006680-7
NE: Kassel, Rudolf [Hrsg.]
©
Copyright 1976 by Walter clc Gruyt« &: Ca., vonnals G. J. Göschen'sche Verlagshandlung,
J. Guttentag, Verlagsbuchhandlung - Gcnrg Reimer - Karl J. Triibner - Veit &: Camp.
Printed in Germany
Alle Rechte des Nachdrucks, einschließlich des Rechts da: Herstellung von Photokopien.
auch auszugsweise, vorbehaltc:n.
Satz und Druck: Waltet clc Gruyter &: Ca., Bulin 30
Bindcarbcitea: Lüderitz &: Bauer, Berlin 61
PRAEFATIO
Quibus fundamentis Rhetorieae Aristoteleae reeensio
niti deberet, quid editores praestiterint quidque nova editione
pro viribus praestaturi essemus, libro seorsum emisso ex
posuimus.1 eodieum stemma in ealee illius Iibri delineatum
non iteramus, de Iocis singulis ultimo praesertinl eapite ad
eritieam rationem examinatis ita in adnotatione legentes
admonebimus ut ·Proleg.' conferri iubeamus. nune pauea
restant praefando expedienda.
In rebus orthographieis a vetnstissimorum eodieum A
et F seriptura non temere reeessi. quorum eonsensui obseeutus
modo eCxv modo av, modo eavTov modo cxVTOV seripsi; in
lectionis diserepantia praetuli eCxv, eavTov. et de his quidem
in adnotatione rettuli; taeui de seseentis minutiis, ne ex
apparatu eritieo nugarum thesaurus fieret. sie nulla varietate
notata ex alterutro eodice reeepi yiyvea6al, ov8eis, non expuli
y{vea6a1, oOOeis in utroque inventa; item servavi OÜTOOS ante
eonsonam, non respui aiei ubi amborum eodieum scriptura
eonfirmantur. eadem eondicione toleravi elisionem in voeibus
Se, Te, wo-re, äJ...ACx, SlCx, KaTCx, l.IeTCx, rrapCx, TaVTa, TOlaVTa
neglectam neque erasim velut TovvaVT{Ov, TCeyaOCx sine
alterutrius saltern codieis testimonio introduxi. tacite divisi
KaOEKao-rov, KaOavTCx, rrapCxAAllAa, eoniunxi 1.1" Se, OVK ovv,
ffil rroAfis, KaT' aVT1KpV,2 eorrexi Sei~lS, rrviYl.la, e~al.lapTW(T1,
1 Der Text der aristotelischen Rhetorik. Prolegomena zu einer kritischen
Ausgabe, Berol. 1971. in hoc libro haec quaeso corrigantur: p. 312 lege
3811, p. 33 lin. 21 Unternehmungen, p. 53 lin. 6 om. F, p. 59 in columnae
titulo Der Vaticanus 1340, p. 67 !in. 5 navovr:at, p. 7718 lin. 2 ab imo
Dieser Annahme. p. 83 lin. 2 post oos E insere wr; oE Arec. p. 100' 1579
(non 1576), p.106 !in. 18 diese (non die), p. 120 !in. 9 cP. p. 121 lin. 5
Das Substantiv &uol.oyla kommt, p. 127 lin. 15 Zu' er;. p. 142 lin. 21
Ua7:1JyoeoVI1W.
2 Bekkeri errore videtur factum esse ut 1366b16 in editione academica
Iegamus eV 'ITOl1lT1Kt]. ceteris Iocis E\rrrOl1lT1KOIl, -oiS, -OUS. cum A hoc
adiectivum alioqui ut semper F discerptum habeat. illo uno Ioco non
-os
disiungat. magn. mor. II 11. 1210b11. 12. ubi e\l1rol1lTIKOIl, impri
mendum curavit Bekker, ElJ'IT-est in Laur. 81. 11, Eil 'IT- in Vat. 1342. de
VI Praefatio
o TIaeWV, <pO:VOl, xwpa, ollocras et omnino accentus et spiritus
falso positos, quibus uterque codex abundat.3 in vocabulo
rum divisione saepius peccat A,4 idem elisionem et crasim
rariorem habet quam F, formas o{hC'.Us ante consonam, aiei
frequentiores. codicis A propria sunt ö·" äv, TäAAa, fiAAO Tl
et ä"AAai ye, assimilatio in verbis evyeypalJlJEVTlS, evyiyveTOl,
eVKEI<ATlKOTeS, evxelpoücrlv, crvVTIPCrrTTlI neglecta, v e<peAKVO"TIKOV
ante consonam plerumque positum (sed saepe erasurn). 1 mu
turn in F omittitur, in A modo adscribitur modo omittitur.
haec omnia hic semel memorasse satis esto. nec amplius
curabimus nullius momenti scripturae mendaut vmcrxvicr6al,
e~elEval, &rrOKPTlTIK6:, cr<pepicre1S, Aoßfrral, O:IJ<pooTepa in A,
8Tllllyopia, i)AI61oTepov, XAeß6:~ovcrl, xeTAlacrlJW, 6apeiv, TIOI
KiAAOS in F, quae in apparatu proposita, cum nihil utilitatis
habeant ad Rhetoricae memoriam declarandam, gravioribus
intentos legentiurn animos ad frivola avocarent. non rnagis
quam aicrxpoKep8ias in AF sie prave scripturn pro -eias
adnotavi varietates aiKe{a / aiKia, &Aa~oveia / -ia, o:v8peia / -ia,
vyiela / liyeia, <plAOVlKOS / -velKOS. o:v8peia in F plerumque
o:v8pia est, in A pravo accentu O:v8peia. liyiela(v) plerisque
locis recte praebent AF, vyeias uno F, duobus AF. variant
et A et F in <plAOVlKOS / -velKOS, bis in falsa scriptura concordant.
ne aiKe{as, -av quidem vel contra codices bis reponere dubitavi,
cum viderem formas aiKeias, aiKeial alibi in A servatas.5
llecrO"T]VlaKWI, -fil bis legitur in A, semel in lJecrTlVlaKwl re
fragantibus codicibus sibila geminanda erat.6 ex apparatu
critico cognoscitur codici A deberi O:TIoTV1Tavi~ecr6al,7 .t.IO-
1l1]5Tl, :LC'.UKpCrrTl,8 codici F Ka66:pelos 1381bl, quam formam
hae varietate eertiorem me fecit J. Wiesner Berolinensis. qui et aliis
locis de codicum Aristoteleorum lectione roganti mihi inspeetis in
Archivo Aristotelieo librorum manu seriptorum imaginibus dubitationem
sustulit.
3 praeter communia menda modo notata leguntur in A yi]pa5. ft66vT15.
TIai\alov5. al.. in F sv yTipa. l-\iao5. öpyii\ov. al.
, velut an' epao-r0:5. TIP05 epWTT]eEVTwV. O{5 Teal pro oio-reat.
5 'AS. TIoi\. 52. 2 all<el~ sie papyrus. poetarum quoque numeris hane
seripturam eommendari notum est.
e 1373b18. Roemero fisus errat Newman Pol. IV 112. Immiseh in Politicis
formas Meai]vlol. MeO"TJV1CXK65 reeepit.
7 vid. Zeitsehr. f. Pap. u. Epigr. 14 (1974) 132.
B cf. categ. 13b14. 15. 18. 22. 30. 14&10. 11. 14. top. 160b27. 28. phys.
228&3. var. leet. anal. pr. 43"35, gen. an. 768&2. etiam met. 9'83b13
aWKpan, est in Par. 1853.
Praefatio VII
comicorum quoque numeris firmatam9 etiam 1416a23 lectioni
a Riccobono emendatae reddidi. 1360b16 denique quam recte
Morelius ev6evElo restituerit pro Evcr6evElo, quod in Ev~vlo
vel Ev6Evlo mutaverunt posteriores, intellegitur inspecta
lectionis varietate ad hist. an. VIII 19. 602"15 ab editoribus
adnotata.
Rhetoricae verba ita typis describenda curavi ut lineae
Bekkerianae quoad fieri posset servarentur. capitum numeris
subiunxi editionis Bipontinae paragraphos a Copeo potis
simum in commentario iteratas et in afferendis Rhetoricae
locis ne nunc quidem omnino desuetas. editionum translatio
num commentati6num quae in adnotatione per compendium
notantur conspectum huic praefationi subieci. in testimoniis
adscribendis veterum auctorum nomina operumque titulos
ita breviavi ut nullo negotio agnosci possent. hoc moneo,
Iohannis I tali methodum rhetoricam a Gregorio Cereteli
editam citari ex editione priore anni 1926,10 non ex instaurata
anni 1966,11 cum haec linearum numeratione qua prior illa
instructa erat careat et pro praefatione germanica quam
Cereteli praemiserat grusinicam atque rossicam habeat a
doctorum intellectu remotiores.
In conficiendo indice graeco non frustra desudatum esse
putabo si aliqua ex parte pro Bonitziani supplemento haberi
posse videatur. ex versibus ab Aristotele laudatis praeter
nomina propria recepi pauca, ex oratorum sententiis plura,
ex ipsius philosophi verbis nihil praetermittere nisi tritissima
studui.
Peroptato mihi contigit, ut de textus constitutione tot
tantisque difficultatibus obstructa cum Hermanno Wankel
Demosthenis interprete doctissimo identidem consilia con
ferre liceret. in rebus palaeographicis muItum me adiuvit
N. Wilson, in bibliographicis D. Krämer; idem in plagulis
corrigendis multa menda et typothetarum et mea solus
detexit et postquam Berolino cessi libro typis imprimendo
usquequaque prospexit. uxor carissima operosum laborem
9 Cobet Nov. Lect. 77 s.
10 Iohannis Itali opuscula selecta ed. Greg. Cereteli, fase. 2, Tphilisüs 1926,
p.33-46.
11 Iohannis Itali opera. textum graecum secundum collationem a Gregorio
Cereteli confectam edidit et praefatione instruxit N. Ketschakmadze,
Tbilisi 1966, p. 34-42. utraque editio in bibliothecis rarissima.
VIII Praefatio
subire non gravata ad indicem componendum schedas mihi
praeparavit. in aedibus de Gruyterianis typothetarum operam
prudenti consilio rexit M. Meiner, toti operi curam et favorem
impertire numquam desiit H. Wenzel. quibus omnibus gratias
ago quam maximas.
scribebam Coloniae ineunte anno MCMLXXVI RK.
CONSPECTUS EDITIONUM TRANSLATIONUM COMMENTATIONUM
QUAE PER COMPENDIUM NOTANTUR
Abresch F. L. Abresch, Animadversionum ad Aeschylum lib. tert.
Accedit dilucidationum Thucydidearum auctarium,
Zwollae 1763, p. 418
Ald. Rhetores Graeci, apud Aldum Manutium, Yen. 1508, p.
161-234 (ed. pr.)
Ammon G. Ammon, Blätter für das Gymnasial-Schulwesen 36
(1900) p. 109 (in censura editionis Roemerianae secundae)
Arnet A. Arnet, Krit. Beitr. zu Aristoteles Rhetorik Buch I,
Progr. St. Gall. 1876
Hermol. Barb. Danielis Barbari in tres libros Rhetoricorum Aristotelis
commentaria (cum versione lat. Hermolai Barbari, vid. p.
12), Lugd. 1544
Barczat W. Barczat, De figurarum disciplina atque auctoribus,
pars I: auctores graeci, diss. Gotting. 1904, p. 13
•A PIO"TOTEAOVS <'XlTa17ra. Aristotelis opera omnia graece
(cum praef. Erasmi ex edd. a.1531 et 1539 repetita), Basi
leae per 10. Bebelium et Mich. Isingrinium 1560, vol. II
p.184--228
Bekker Aristotelis opera ex ree. Immanuelis Bekkeri ed. Aead.
Regia Borussiea, vol. II, Berol. 1831, p. 1354--1420
Bekker3 Aristotelis Rhetorica et Poetica ab ImmanueIe Bekkero
tertium editae, Berol. 1869 [1873]
Bentley ad Hor. sat. II 5, 79
Bergk Th. Bergk, Griech. Literaturgesch. III, Berol. 1884, p.
3631&
Bernays J. Bernays, Zwei Abh. über die arist. Theorie des Drama,
Berol. 1880
Blass F. Blass, Die att. Beredsaxpkeit, 2Lips. 1887-1898
B[lass ?] Lit. Centralbl. 51 (1900) p. 203 s. (censura editionis
Roemerianae secundae)
x
Conspectus editionum. translationum. commentationum
Bock F. Bock, In Aristotelis rhetoricam observ. crit., Philol.
hist. Beitr., C. Wachsmuth zum 60. Geb. überr., Lips.
1897, p. 199-207
Bonitz1 H. Bonitz, Aristotelische Studien, Hild. 1969 (SB Wien
XXXIX 2, XLI 2, XLII 1, LII 4, LV 1,1862-1867
uno vol. comprehensa), p. 84-94, nisi alia pag. indicatur
Bonitz2 Zur Aristoteles-Literatur, Zeitschr. für die äst. Gymn. 17
(1866) p. 771-812
Bonitz3 Ueber den Gebrauch von TE yap bei Aristoteles, Zeitschr.
für die äst. Gymn. 18 (1867) p. 672-682
Bottin L. Bottin, ProbIerni critici e interpretativi interno ad
Arist.Rh. 1378b 2-9; 1368"15; 141289, Atti della
Accadernia NazionaIe dei Lincei, rendic. class. sc. mor.
stor. filol., sero VIII, vol. XXVI, fase. 1-2 (1971),
p.I9-26
Brandis Chr. A. Brandis, Ueber Aristoteles' rhetorik und die grie
chischen ausleger derselben, Philol. 4 (1,849) p. 1-47
Buhle Aristotelis opera omnia ed. 10. Theoph. ~ Buhle, vol. IV,
Biponti 1793
Burkert W. Burkert, Aristoteles im Theater, Mus. Helv. 32 (1975)
p.67-72
Bywater1 1. Bywater, Aristotelia II, Journ. of Philol. 14 (1886) p. 42
Bywater2 Aristotelia III, Joum. of Philol. 17 (1888) p. 72-74
Bywater3 Aristotelia IV, Journ. of Philo!. 28 (1903) p. 248---261
Bywater' Aristotelia V, Joum. of PhiloI. 32 (1913) p. 111-122
Bywater5 Aristotle on the Art of Poetry, Ox. 1909, p. 259
Casaubonus Is. Casaubonus, Animadvers. ad Athen. Dipnosoph., Lugd.
1621, lib. XV cap. 1, p. 944
Chauvin (J. Chauvin), Bulletin des humanistes fran~ais 1 (1894-
1899) p. 185
Ignat. Chort. Ignatius Chortasmenus, via. Proleg. p. 2
Cima A. Cima, Bollett. di filol. class. 3 (1896--1897) p. 211
Cobet1 C. G. Cobet, Variae lectiones, Lugd. Bat. 21873 (11864)
Cobet2 Novae lectiones, Lugd. Bat. 1858
Cooper Lane Cooper, Aristotle, Rhetoric 3. 16. 1417b 16-20,
Am. J. Ph. 50 (1929) p. 170-180
