ARAŞTIRMA SORUSU OLUŞTURMA VE VERİ TOPLAMA ≈ Araştırma Sorusu Oluşturma ...

24 Pages·2014·1.66 MB·Turkish

KONU 1: ARAŞTIRMA SORUSU OLUŞTURMA VE
VERİ TOPLAMA

Hatırlayalım!

Araştırmalarda bir amaca yönelik toplanan bilgiye veri denir.

Örneğin; okulumuzdaki öğrencilere en sevdikleri dersi, meyveyi, rengi vb.
sorduğumuzda, onlardan aldığımız her bilgi bir veridir.
≈ Araştırma Sorusu Oluşturma ≈

İstatistik; veri toplama, düzenleme ve

yorumlama ile ilgilenen bir çalışma alanıdır.

Günlük hayatta cevabını merak ettiğimiz birçok soru ile karşılaşırız. Bu
soruların bazıları tek bir veri ile cevaplanabilirken, bazıları bir gruptan
veri toplamayı gerektirir. Birden fazla veri toplanılabilen sorulara
istatistiksel araştırma sorusu ya da kısaca araşırma sorusu denir.
Alıştırma 1 : Aşağıdaki soruları inceleyerek araştırma sorusu olanları
işaretleyiniz.
(……) Sınıfımızdaki öğrencilerin en çok sevdiği meyveler hangileridir?
(Bu soruya cevap verebilmek için bir gruba yani sınıfımızdaki tüm
öğrencilere soru sormamız, dolayısıyla birden fazla veri toplamamız
gerekir. Bu soru, araştırma sorusudur.)
(……) Ahmet'in en sevdiği meyve hangisidir?
(Bu soruya cevap verebilmek için sadece Ahmet'e soru sormak yeterlidir.
Bu soru, tek bir veri ile cevaplanabilir; bir gruba soru sormayı
gerektirmez. Dolayısıyla bu soru, bir araştırma sorusu değildir.)

1
(……) Okulumuzdaki öğrencilerin en çok sevdiği spor dalları hangileridir?
(……) İlimizde en çok kullanılan isimler hangileridir?
(……) En küçük iki basamaklı sayı hangisidir?
(……) Türkçe öğretmeninizin ismi nedir?

Alıştırma 2 : Mustafa ve Meltem, okul gezisinde nereye gideceklerine
karar vermek için istatistiksel bir araştırma yapmak istiyorlar.
Bu amaca yönelik bir araştırma sorusunu aşağıdaki noktalı yere yazınız.

Araştırma sorumuzu oluştururken Araştırma sorusu ile yapmak
veri toplanacak gruba ait bilgilerin istediğimiz araştırmanın amacını da
açıkça belirtilmesi gerekir. belirtmiş oluruz.

………………………………………………………………………………………………………………………………………

Alıştırma 3 : Aşağıdaki soruları inceleyerek hangisinin veri toplamak
için gerekli olan bilgileri içerdiğini belirleyiniz.
a) Hangi tür müzik daha çok sevilmektedir?

b) Sınıfımızdaki öğrenciler en çok hangi tür müzikleri sevmektedir?

2
Alıştırma 4 : Aşağıdaki soruların istatistiksel araştırma sorusu olup
olmadığını belirtiniz. Nedenlerini açıklayınız.
a) İstanbul'da yaşayan kişilerin en çok tercih ettiği toplu taşıma
aracı hangisidir?

b) Parayı ilk kullanan medeniyet hangisidir?

c) Okulumuzdaki 5. sınıf öğrencilerinin ileride en çok seçmek istedikleri
meslek hangisidir?

d) Okulumuzda kaç tane matematik öğretmeni vardır?

Alıştırma 5 : Selin, arkadaşlarının hafta sonunda en çok tercih ettiği
etkinlikleri belirlemek için istatistiksel bir araştırma yapmak istemektedir.
Selin'in araştırma sorusunu yazınız.
……………………………………………………………………………………………………………………………………
≈ Veri Toplama ≈

Bir araştırma sorusuna cevap bulabilmek için kendimiz
veri toplarız veya daha önce den toplanmış verilerden
yararlanırız.

Belli bir konuda herhangi bir grubu n görüşünün ne olduğunu belirlemek
üzere önce araştırma veya deney yapılacak bir grup seçilir.

Bu gruba örneklem denir.
3
Alıştırma 6 : Tunay sınıfındaki arkadaşlarının en çok tercih ettiği
hobilerin neler olduğunu belirlemek için bir araştırma yapmak istiyor.
Tunay araştırması için nasıl veri toplayabilir?
Çözüm
Tunay'ın araştırma sorusu: Sınıfımızda en çok tercih edilen hobiler
nelerdir?
Bu soruya cevap verebilmek için iki farklı şekilde veri toplanabilir:
a) Tunay aşağıdaki gibi bir anket yardımıyla veri toplayabilir.
Bu anketi tüm arkadaşlarına vererek doldurmalarını isteyebilir.

Anket, veri toplamak
için kullanı lan bir soru
listesidir.

b) Tunay, arkadaşlarına hobilerinin neler olduğunu tek tek sorup bir liste
hazırlayabilir.
! Tunay, söylenen her hobiyi kağıdına not etmelidir.
! Her cevapta ilgili hobinin karşısına bir çentik atmalıdır.
! Araştırma sorusuna cevap bulabilmek için her bir arkadaşından
sadece bir defa veri toplamaya dikkat etmelidir.
4
Alıştırma 7 :
Araştırma sorusu: Karadeniz Bölgesi'nin temmuz ayında en az yağış alan
illeri hangileridir?
Yukarıdaki araştırma sorusunu cevaplamak için nasıl veri toplayabiliriz?
Çözüm
B a z ı i s t a t i s t i k s e l a r a ş t ı r m a l a r d a ...................................................
verileri bizim toplamamız çok zor
...................................................

veya olanaksız olabilir. Böyle
...................................................
durumlarda, önceden toplanmış
...................................................
kayıtlı verilerden yararlanırız.
..................................................

Bunu biliyor musunuz?

5
KONU 2 :VERİLERİ DÜZENLEME VE YORUMLAMA

Hatırlayalım!

≈ Verileri Düzenleme ≈
Verileri daha hızlı okuyabilmek ve yorumlayabilmek için, tablo veya grafik
yardımıyla düzenlememiz gerekir.
Örnek: Sınıfımızda en çok sevilen renkleri belirleyelim.
Ayşe Öğretmen, 30 kişilik sınıfında en çok hangi renklerin sevildiğini merak
etmektedir. Bunun için sınıf listesinden her öğrenciye sırayla en çok hangi rengi
sevdiğini sormuş ve sonuçlarını tahtaya yazmıştır.
Ayşe Öğretmen'in araştırma sorusu:
Sınıfımızda en çok sevilen renkler hangileridir?
Ayşe Öğretmen'in verileri:
30 öğrencinin vermiş olduğu cevaplar yandaki gibidir.
6
Kırmızı Sarı Mavi Mavi Mor
Mor Mavi Mor Yeşil Mavi
Sarı Kırmızı Kırmızı Yeşil Kırmızı
Mavi Sarı Mavi Mavi Mor
Kırmızı Yeşil Sarı Mor Mavi
Mavi Mor Kırmızı Yeşil Yeşil

Ayşe Öğretmen'in toplamış olduğu bu verileri farklı şekillerde
düzenleyebiliriz.
Aşağıdaki örnekleri inceleyelim.
Çetele Tablosu

Sıklık Tablosu

Sıklık, her bir kategorinin kaç kez tekrar ettiğini
gösterir. Sıklık tablosu ise elde edilen cevapların

sıklıklarının gösterildiği tablodur.
7
Sütun Grafiği
Sıklık tablosundan yararlanarak aşağıdaki grafiği oluşturabiliriz.

Bu grafikten Ayşe Öğretmen'in sınıfında en çok sevilen rengin mavi
olduğunu kolaylıkla görebiliriz.

 Sütun grafiği bir araştırmada elde edilen verilerin

sıklıklarının sütunlarla gösterildiği grafiktir.
 Bir sütun grafiğinde renk, cinsiyet gibi kategori
isimleri bir eksende, bunların sıklıkları ise diğer

eksende gösterilir.

8
Alıştırma 8 : Erenköy Mahallesi'nin en acil ihtiyaçlarını belirlemek için bir
anket yapılmıştır.
Mahalle sakinlerinin verdiği cevaplar
düzenlenerek yandaki sıklık tablosu elde
edilmiştir.
Bu tablodan yararlanarak bir sütun
grafiği oluşturunuz.

Çözüm : Sıklıklar 40 ile 100 arasında olduğu için kişi sayılarının yer aldığı
ekseni 10'un katları şeklinde oluşturabiliriz.
Erenköy Mahallesi'nin Acil İhtiyaçları
100
90
80

ı 70
s
ı
y
a 60
S

i 50
ş
i
K
40
30
20
10
0
İhtiyaçlar
9
! Sütun grafiğini dikey veya yatay bir şekilde düzenleyebiliriz.

! Sütun grafiğinde, kategori isimlerini veya belirtilen özellikleri
gösterilen eksen üzerindeki isimleri istediğimiz sırada yazabiliriz.
! Sütun grafiğinde, sıklık ekseni üzerindeki aralıkları hepsi aynı olmak
koşuluyla istediğimiz kadar küçük veya büyük seçebiliriz.

10