antik çağ'da boya ve boyama

283 Pages·2017·18.08 MB·Turkish

T.C.

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

ARKEOLOJİ ANABİLİM DALI

ARKEOLOJİ BİLİM DALI

ANTİK ÇAĞ'DA BOYA VE BOYAMA

YİĞİT KILIÇ

YÜKSEK LİSANS TEZİ

Danışman

YRD.DOÇ.DR. DENİZ SEVMEN

Konya – 2018

iii

Önsöz
“Antik Çağ’da Boya ve Boyama” isimli tezde, tarih boyunca insanoğlunun
kullanmış oldukları boya maddeleri ile birlikte kullanılan renk verici boya
maddelerinin nasıl ve hangi alanlarda da kullanıldığı konusunda bilgi sahibi olunması
bakımından bilgiler verilmiş ve belirli tarihsel kronoloji içerisinde anlatılmıştır.
Tez konusunun belirlenmesi ve çalışılması süresince kaynak sağlama,
çeşitli literatürlere ulaşabilme, bilgileri ve görüşleriyle tezin oluşturulması sırasında
yardımcı olan ve bunun yanı sıra üniversite öğretim hayatım boyunca gerek mesleki
tecrübelerini aktararak gerekse de örnek bir yurttaş ve Türk bilim insanının nasıl
olması gerektiği konusunda her daim bana örnek olmuş olan saygıdeğer ve her şeyden
önce çok kıymetli bir Türk bilim insanı olan danışman hocam Yrd. Doç. Dr. Deniz
SEVMEN’e sonsuz teşekkürlerimi tüm içtenliğimle sunarım.
Çalışmaların hazırlık ve yazım aşamalarında bana tecrübe, fikir ve
görüşleriyle yardımlarını asla esirgemeyen dostum ve saygıdeğer hocam Arş. Gör.
Soner ÖZMEN’e teşekkürlerimi sunarım. Ayrıca, her zaman benim yanımda olan ve
ne zaman başım sıkışsa yardımıma koşan, evlerinin kapılarını bana açmaktan
çekinmeyen üniversite arkadaşlarım ve aynı zamanda dostlarım olan Arkeolog Nadir
GÜMÜŞKAYA ve Arkeolog Selma EFELER’e sonsuz teşekkürlerimi sunarken aynı
zamanda Eren ÇAYLI’ya da şükran ve teşekkür etmeyi, bu tezin yazımı sırasında bana
sağlamış olduğu kolaylıklar ve katkılarından ötürü bir borç bilirim.
Son olarak sadece çalışmlarım esnasında değil hayatımın her anında maddi
ve manevi destekleri ile yanımda olan annem Gülser KILIÇ’a, babam Süleyman
KILIÇ’a ve kardeşim Mert KILIÇ’a destek ve yardımlarından dolayı saygılarımı ve
sevgilerimi iletiyorum.
Yiğit KILIÇ

iv

T. C.
SELÇUK ÜNİVERSİTESİ

Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü
Adı Soyadı YİĞİT KILIÇ
Numarası 134203001010
Ana Bilim /
n ARKEOLOJİ/ARKEOLOJİ
i
n Bilim Dalı
i
c
n
e
r
ğ
Ö Programı Tezli Yüksek Lisans Doktora
Tez Danışmanı Yrd.Doç.Dr. DENİZ SEVMEN
Tezin Adı Antik Çağda Boya ve Boyama

ÖZET
“Antik Çağ’da Boya ve Boyama “boyanın insanoğlu tarafından çağlar boyunca
günlük hayatta, mekân süslemelerinde ve ritüel amaçlı törenlerdeki kullanımı üzerine
yazılmış bir tezdir. Çok renklilik, renklendirme, boya çeşitleri, boyama teknikleri,
dağılım bölgeleri hakkında kronolojik bir sırayla bilgiler verilmiştir.
Bu çalışmada Paleolitik çağlardan Neolitik dönemlere, mağara boyamacılığı ile
başlayıp Bronz çağı Avrupası medeniyetlerinin saray duvarlarındaki fresk
süslemeciliğine kadar değinilmiştir. Ayrıca Roma dönemi villalarının duvarlarındaki
freskler ve mekânsal süslemelerdeki boyamalar da ele alınmıştır.
v

Mermerden ve bronzdan oluşturulmuş heykellerin renklendirilmesinden
başlayarak Koroplastik eserler ve terakota figürinlerin renklendirilmesi ile devam eden
boyama unsurlarının tanımlandırılması yapılmıştır. Ardından, kumaş boyama ve
renklendirilmelerinde ne tür boyaların kullanıldığı ve ne tarzda tekniklere hangi
dönem aralıklarında rastlandığı konusunda detaylı bilgi verilmiştir.
Sonuç olarak bu çalışmada, insanoğlunun Antik Çağ’daki çok renkli, sanatsal ve el
becerisi yüksek kültür seviyesinden, çağlar boyunca devam edip basitleşerek tekdüze
olan bu serüveninde boyayı nasıl elde ettiği, ne amaçla ve hangi tekniklerle kullandığı
incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Aşıboyası, Kökboya, Mağara Duvar Boyamacılığı, Minos
Uygarlığı, Roma, Bizans, Heykel Boyamacılığı, Koroplastik Boyamacılığı.