Table Of ContentAndere gezonde voeding
Lage bloedglucosewaarden,
hoge vetverbranding
Andere
gezonde voeding
Lage bloedglucosewaarden,
hoge vetverbranding
harriët verkoelen, auteur
joop wijman, kok
© 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk
Springer Uitgeverij verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB
mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een Hoofddorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n)
geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere
gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elek- compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient
tronisch, mechanisch, door fotokopieën of opnamen, men zich tot de uitgever te wenden.
hetzij op enige andere manier, zonder voorafgaande Samensteller(s) en uitgever zijn zich volledig bewust
schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover van hun taak een betrouwbare uitgave te verzorgen.
het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid
op grond van artikel 16b Auteurswet 1912 jo het Besluit aanvaarden voor drukfouten en andere onjuistheden
van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het die eventueel in deze uitgave voorkomen.
Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17
ISBN 978 90 313 6269 1
NUR 863, 443
Ontwerp omslag en binnenwerk:
Studio Bassa, Culemborg
Fotografie:
Wim de Penning (www.wipeproductions.nl)
Bohn Stafleu van Loghum
Het Spoor 2
Postbus 246
3990 GA Houten
www.bsl.nl
5
Inhoud
Dankwoord 7 Medicijnen 22
Inleiding 8 Wel vet, maar minder koolhydraten 23
Doel van dit boek 9 Heeft u een afwijkende stofwisseling? 24
Leeswijzer 10
3 Afvallen met ‘andere’ gezonde voeding 29
1 Over overgewicht 11 Snelle afvalfase 29
Koolhydraten zijn vermomde vetten 11 Langzame afvalfase 30
Afvallen door vetverlies 12
Afwijkende stofwisseling 12 4 Praktische toepassing 33
Voorbeeld van een compleet weekmenu 36
2 Over diabetes 15 Brood, daar zit wat in 45
Diabetes type 1 15
Diabetes type 2 17 5 Veelgestelde vragen 47
Twee soorten diabetes type 2 18 Is beweging ook goed voor mij? 47
Diabetes type 2 zonder overgewicht: Wanneer moet ik me wegen? 48
ouderdomsdiabetes 18 Wat is een gezond gewicht? 48
Diabetes type 2 met overgewicht: Ieder mens heeft toch koolhydraten
welvaartsdiabetes 19 nodig? 49
Verstoorde balans: vetstapeling Wat moet ik doen als ik een hypo krijg? 49
versus vetverbranding 20 Wat zijn valkuilen? 49
Insuline is de dikmaker 21
Ik ben een emotie-eter, wat kan ik 8 Recepten 69
daaraan veranderen? 50 Broodrecept 69
Heeft stress invloed op diabetes? 50 Koude lunchgerechten 73
Zijn er nog meer negatieve factoren? 50 Warme ontbijt- of lunchgerechten 74
Wat is het HbASc? 51 Voor-gerechten en hapjes 75
6 Bij hoge bloedglucosewaarden val ik af. Soepen 91
Hoe kan dat en is dit goed? 51 Maaltijd-salades 105
Mag ik alcohol drinken? 52 Hoofd-gerechten met vlees 111
Krijg ik geen problemen met Hoofd-gerechten met vis 123
de ontlasting? 52 15-minuten-gerechten 139
Moet ik mijn leven lang op deze Twee recepten met peulvruchten 149
manier blijven eten? 52 Nagerechten 153
6 Ervaringsverhalen van patiënten 53 9 Koolhydratentabel per
Afvallen zonder extra beweging 54 gebruikte portie 159
‘Ik wist niet dat de “gewone” dingen
die ik at, zo veel suiker bevatten’ 56 Nawoord 173
‘Ik heb wel een stok achter de deur Literatuur 175
nodig’ 58
‘Dit had ik nooit verwacht’ 59
7 Informatie over voeding 61
Koolhydraten 61
Vezels 63
Vetten 63
Eiwitten 66
Dranken 67
7
Dankwoord
Met speciale dank aan Toine en onze
kinderen. Door hen voelde ik me gesteund en
gemotiveerd om door te gaan.
Ook dank aan mijn collega-diëtist Carianne
Weerens voor haar bijdrage aan dit boek. Met
name dank voor de plezierige samenwerking
en de uitwisseling van ervaringen.
8
Inleiding
Dit boek heb ik geschreven om mijn ervaring toch te vet wordt. Is vetarm dan wel zo
als diëtist en diabetesverpleegkundige met u gezond, vroeg ik me af.
te kunnen delen. Ik ontdekte in mijn praktijk En hoe kan het dat er mensen zijn die regel-
dat veel van mijn patiënten met diabetes type matig bewegen en toch niet afvallen?
2 én overgewicht pas blijvend afvielen nadat Ik ben op zoek gegaan naar antwoorden
ik hen voeding had aanbevolen met minder op deze vragen en gaandeweg ontdekte ik
koolhydraten en meer eiwitten en vetten. wat die andere gezonden voeding inhield:
Dat deze voeding heel goed kan zijn voor de methode ‘Andere gezonde voeding’ was
mensen met diabetes heb ik in de praktijk geboren.
ondervonden.
Samen met meesterkok Joop Wijman ontwik- Ik hoop dat u door Anders Gezond te gaan
kelde ik een andere gezonde voeding, eten, verantwoord en blijvend afvalt, een
gebaseerd op een koolhydraatarm dieet met gezond gewicht bereikt en minder medicijnen
meer eiwitten en vetten. Vreemd genoeg gaat nodig heeft. Hopelijk is dit boek een prak-
het bij deze voeding niet om de hoeveelheid tische, waardevolle gids voor u.
calorieën. Er zijn namelijk behoorlijk wat
mensen met diabetes die weinig calorieën Harriët Verkoelen, diëtist en diabetes-
gebruiken en toch niet afvallen. Hoe kan dit? verpleegkundige, Buren
Ook opmerkelijk is dat na een maaltijd met
veel koolhydraten en weinig vetten het bloed
9
Doel van dit boek
Het doel van dit boek is om een andere Door anders te gaan eten lukt het veel mensen
gezonde voeding aan te bieden aan iedereen uiteindelijk toch om af te vallen. Het blijkt
die wil afvallen. Ook aan mensen met een namelijk dat deze mensen niet zozeer het
chronische aandoening zoals diabetes en aan aantal calorieën moeten beperken, maar hun
mensen voor wie extra bewegen geen optie voeding op een andere manier moeten samen-
(meer) is. stellen. De methode ‘Andere gezonde voeding’
is gebaseerd op een andere verdeling van de
Alle hulpverleners die bij de behandeling van hoofdbestanddelen eiwitten, vetten en kool-
mensen met diabetes betrokken zijn, kunnen hydraten. De methode blijkt effectief en heeft
uit eigen ervaring zeggen dat het bij een bovendien een positief effect op de gezond-
aantal mensen ‘niet wil lukken’ om af te heid: mensen voelen zich beter en hebben
vallen. Deze mensen eten niet ‘verkeerd’, meer energie. Andere Gezonde Voeding heeft
houden zich keurig aan de Richtlijnen Goede een positieve uitwerking op de diabetes-
Voeding en maken geen grove dieetfouten. regulatie; mensen met diabetes hebben
Wat het nog vreemder maakt, is dat deze minder medicatie nodig, vallen af en voelen
mensen ook voldoende bewegen: zij zich fitter. Degenen die een verhoogd risico
wandelen, fietsen, zwemmen enzovoort. hebben om diabetes te ontwikkelen, kunnen
En toch schommelen hun bloedglucose- dit risico dankzij deze manier van eten
waarden en vallen zij niet af. Hulpverleners verkleinen en mogelijk zelfs voorkomen.
komen er niet precies achter wat er aan de
hand is.
10
Leeswijzer
In hoofdstuk 1 vindt u algemene informatie In hoofdstuk 4 wordt de afvalmethode
over het ontstaan van overgewicht. We gaan uitgelegd die de suikerstofwisseling ontlast
vooral in op afvallen door middel van vet - en de vetverbranding stimuleert. Deze
verbranding in plaats van door vochtverlies. methode kan ook toegepast worden door
In hoofdstuk 2 staat diabetes centraal. In de mensen die (nog) geen diabetes hebben.
dagelijkse praktijk valt op dat bij de meeste In hoofdstuk 5 staat een voorbeeld van een
mensen met diabetes type 2 met overgewicht dagmenu met een licht beperkte hoeveelheid
de vetverbranding heel moeilijk te stimuleren koolhydraten, een dagmenu met een fors
is. Daarom wordt voorgesteld om onderscheid beperkte hoeveelheid koolhydraten en een
te maken tussen twee soorten diabetes type 2. volledig weekmenu. Daarnaast krijgt u in
Waarom komt met de huidige gezonde dit hoofdstuk enkele handige tips voor de
voeding de vetverbranding niet goed op gang dagelijkse praktijk.
bij mensen met een ‘andere’ stofwisseling? In hoofdstuk 6 wordt een groot aantal veel-
Dit wordt uitgelegd in hoofdstuk 3. Er is sprake gestelde vragen van patiënten beantwoord.
van een andere stofwisseling wanneer de In hoofdstuk 7 vindt u enkele ervarings-
suiker- en vetverbranding is verstoord. Juist verhalen van patiënten.
deze mensen lopen het grootste risico om Wilt u zelf aan de slag met deze methode?
diabetes type 2 en hart- en vaatziekten te In hoofdstuk 8 staat een aantal recepten die
krijgen. Aan de hand van een checklist kunt u kunt gebruiken. Ze zijn ontwikkeld door
u onderzoeken of u zelf aanleg heeft voor meesterkok Joop Wijman.
deze andere stofwisseling. In hoofdstuk 9 is een beknopte koolhydraten-
tabel opgenomen.
1 Over overgewicht
11
1
Al bijna twintig jaar werk ik als diëtist en
O
v
diabetesverpleegkundige. De eerste vijftien e
r
o
jaar in een ziekenhuis en de laatste jaren in v
e
r
g
verschillende huisartsenpraktijken. In de loop e
w
i
van de tijd vielen mij steeds meer dezelfde c
h
t
problemen op. Ik zag mensen die alles deden
om af te vallen, maar bij wie het niet lukte, en
anderen die keurig op gewicht bleven zonder
daar veel moeite voor te doen. Ik ontdekte dat
niet alle mensen met diabetes type 2 hetzelfde
zijn en dat dat wel eens de sleutel tot het
geheim zou kunnen zijn. Ik ging op zoek naar
de oorzaken van overgewicht en mogelijk-
heden om dat overgewicht kwijt te raken. rieën (mannen) nodig. Krijgen we meer
binnen, dan worden deze extra calorieën
Koolhydraten zijn vermomde vetten omgezet in lichaamsvet.
Ieder mens heeft ongeveer dezelfde energie- Nog niet eens zo heel lang geleden kon wat
behoefte, een klein verschil tussen mannen extra lichaamsvet heel nuttig zijn: periodes
en vrouwen daargelaten. Om goed te kunnen met een overvloed aan voedsel werden afge-
functioneren heeft ons lichaam dagelijks wisseld met tijden van een tekort aan voedsel.
tussen de 2000 (vrouwen) en 2500 kilocalo- Tijdens zo’n voedselarme periode kon het
