Ana Hatlarıyla Türk Şamanlığı

287 Pages·2006·7.027 MB·Turkish

by  Fuzuli Bayat

ProDfrF..u zuli
Bayat
---
Prf.oD rF.u zuil
· Bayat
ANAH ALTARYIAL
TüRKŞ AMANLIIG
l(.CrrPOH AN e-:sI
Demirbaş NJo : l{ 8 3
TasnifN28o :· ,2� --l.A
·
YAYNIUN6: 4 8
KÜLTSÜERR İ3S70 İ:
ISB9N7 5-437-571-2
IJıJ.1:ş ' t"_Yı.Ci' ..ü.:.a·'k · .. Ks'�AdT. l:'. eAen. >..a..rln'ka,. T.l :·krU 3\caiaKN·0�rarE)E529aatN10Ş31b,/ üi�.a.R2Q ü Aeb9;F)IOTrS'aak ·Y/\po�.stt2.; ·Qm�:;.;·5o: Ş,B:;0u.}. '1ğ•· ,,..Ş:(l· ;�l3.i'-.. .oı,·e ,0: : ·u3\'. ;.. :.i',.:, .... -f}.:�: ).ıı>• :. ' :l l&-� -:1q ; sY. ŞteJan_niQ.bşQe�hHi ı<.-,Anfcira
�.. .... ._. .... � ...� .I<:U94?3I192 6)4 9 .;-:iı�,:./i .'
İnteWWrW.-nôeitü:k'e it'cô"m�"'":� t·r:• •
E-poosttuak:e [email protected]
KapTasaka rgırmaıt:a NONgrata
Diz-Tgreit Öitpü:k en
KapBaaks kBıisrOılf:is ke t
Baskı:M aÖtzbeanaesrı
CilYetd:i Mgüücneha lnleisti
İsta-2n0b60ul
PRODFR..F uzuBlAiY A1r9,5 8A'zdeer baydcoağnd'1ud9.a8 4A'zteer baYyacbaann cı
DilElnesrt iFtrüasnüs ız-İngiliüzs tDbüianlş ia rvBıeöyy lülükamsl üeinksü da enrse ­
cesalia rbaikt irdi.
199y0ı lıÖnzdbae kiBsitlainmA lkeard emiDsiivlne iE nd ebiEynastt itüsünde
dokttoerzasi anviu n"aDroakkto ofPr h ilosoupnhviaena"ıl ndıı .
1990-1y9ı9l2al raarsıı Anzdear baByiclainAm klaedre miEsdienbiinEy nastt itü­
sündiel mair aştıorlmaarçcaaıkl ıştı.
1993-1y9ı9l5l adrrıtnTadükar E kd ebiByöaltübıma şkagnölrıeğvyıia pntiı .
1993-1997 byaıişll lmiaişr( çıdino dçaeu nntv)ai nlçıea lı1ş9t9ı5.- 1y9ı9la9lr aar­ı
sınidsaDe e dKeo rkAunts iklohpaezdıirskliua rmual buanşdkaya anr dımvceyı al­ığı
zarglöırke vlyearpitnıi:
Yapmoılşd uçğaul ışmadloalra1dy9aı9ny 5 ı lıAnzdear baYyaczaanrB liarrl iğinin
üyesseiç ivlehd ail deenY azarBliarrl iüğyiensiind ir.
199y7ı lıünsadtşa a mdao kttoerzasi anviu nFairlaokİl loijmDilo ekrt o"rDuo,k tor
ofS cien(cPerso"fe usnövra)n aılndıı .
Bugüknaed yaurri tçv iey urdtı şıynadyaı nl1a2nk miıtşa bı:
1-OğuEzp iAkn anveesO iğ uKza ğaDne stSaanbıa,Bh a,k 1ü9,9 3
2-ŞamaEnf sanveeSl öeyrlie mYealzeıBrcaiık,,1ü 9,9 (3C M.e mmedobvi'rllai kte)
3-Zaman.ZİaçmianYnda ez,ıB caık,1ü 9,9 3
4-AŞliiNr e v.Haaik kıRnidvaa yYeatzlıeBcraı,k, 1ü 9,9 4
5-ŞaAhb baAsrıvna Ydaız,ı1 c9ı9,6
6-HocAah meYde sveeHv ail Sku fızmBianziPınr obleAmğlreırdBiaa,ğk ,1ü 9,9 7
7-KorkAutta . MitolojDieddeKeno rGkKeuartrç,ae Amkn,lk iağ2re0a 0,3
8-KöroŞğalmua.n AdşaınAk la,p tan AEkrçeaAnğne,k, a 2r0a0,3
9-TürDki Tlarii h(iG.e çmGiüşntüemnTü üzreDk i lAin)k,a ra, 2003
10T-ürŞka maMne tinElfesrainv.eeM l eemro raPtilraarAm,ni kta,2r 0a0,4
11M-itolGoijriKiyaşer, a Çmo,r u2m0,0 5
12A-yK ültüDniünni -MiStiosltoejTmiüikrnB kdo eAy d laErtıi mol3oojkAi,ns kia,r a,
2005
vel OO'fadzelnma a kal(eksiit aphlaakredmdale,ir gilaenrsdiek,l opebdui­lerde)
lunmaktadır.
199y9ı lısnoınnl arGıanzdiaann tep Üniçvaelrısşimtaekstianddıer .
Evlvie3 ç ocbuakb asıdır.

I. çiNDEKİLER
Önsöz 11
....................................................................
Gir.i.ş. ....:.. ......................................, .· :.. ..............1. 5
BiRlNciKtr AP
ŞAMAN STATÜSGÜENEÇİŞ iNY APIİşSALı:.ı ıvs ELT ARAFIARI VEYA ŞAMANUGIN İçY APISI
BiRlNci BôLOM
TüRK ŞAMANUK SisTEMi
11..T ürKkü l;tüAü çısıŞnadmaann. l..ı.k. .................2.1..................
.
1.2 .G eçRiiştB lğaelraim ŞıanmdFaaen n omeins.oi.l .o.j............3.1.............
_
İKiNci BöLOM !3 3
ŞAMANUK GöREviNDE ÇAGKRIo nu
ÜçONcO Bôİ.OM
KOLTÜREL-ETNOGARAFIÇIDKAN ŞAMAN HAsrAUGI( SINAMA)
3.1.R uhHia stalık YÖazkgBlüiHa raş sıtmAaınlnlıdakayD nıo şğır.nu.a. .......4.0. ....
3.2 .A daKyeınnaa şrtlırvıeSl ımnSaaüsvrı e ci ..46
..........·,. ... ...................
DöRDONCO BÖLÜM
ÔLODPİRİLME OLGUSU
41.R. itÖüleül(m Ta rnsforomn=a) YseyniOdleunş( uTmo plDuömnaü. ş.). ....5.0. ....
42..A dayRıunh lSaürtıüİnnç ümv eeOs nil aCrilnİaslk iii Gşyier m.e.s..i. ....5.4.......
43..R itPüaerllça anvmeYa e niSlümree cDienmdier civneİi şnl .e.Rv.oi.l. ü. ...57. ......
44..Z ihiAnçsıel.lm. .a. ........................:.. ..7.2.. . ...................
45..Ş amaKneınndG iönçiüT rekmnei Eğsir i-me . . .75
..............................
8 ANHAA TlATROŞIRAYKML AAN LIÔI
----------------------
BEŞINBcÖlL ÜM
TiiRK ŞAMANUCINDA VERGİNİNY APISI
5.1 .P asiAfk tŞviaefm aOnllgıu.k.s. .u.. ......................................7 9
5.2Ş.a maGnölrıekv Kiurntduevlnem Şyaaa m aYnetleınke GğeiArnliiı nn .m.a...s..ı. .81.
ALTINCI BÖLÜM
ŞAMANIN ECİTİM SOREVsEŞl AMAN ACAcı
6.1 .E srvieGm eel enDeükzleeyEriğ nid.te.i .m.. ...............................8.4
6.2 .E ğitim ZamYaemniıEn t Şmae.ms..ai.n ..ı..n... ..........................9 7
YEDINBclö Lü9M9/
ŞAMAN RUHUNUN GôRÜNÜŞVÜE YHAAY VAANAN
SEKİZİNCİB ÖLÜ1M0/6
CiNSİYET DECişriRME VEYTAR AVESTİZM
•
İKINcKtrlAP
TüruŞcAMANU CININ DışE TKENLERİ
DOKUZUNCBUÖ LÜM
TARİHiS ÜREİÇÇİND E TŞüAMANUruc Cı/1 15
9.1 .Ş amanOllıuğşTıuranmi B haiğ laBmaıİznşıdl aeÖ vzseelll. i..k..l...e..r.i.. ...1.1 5
9.2 .Ş amanKlöıkğMeıennis e.l..e..s..i. ....................................1. 20
ONUNCBUÖ LÜM
DiKOTOMİŞKAMAN DÜNYA/1S 3I1
101.. Ş amAadnı Üz..e..r..i...n..e. .......................................1 31
102.. Y aıpsİşalle-Avçsıedla nT piŞlae.mr..a.i..n. . ............................1.3 5
ONB IRiNclB öLÜM
REENKARNBAASCYIAMINDOAN RUHİ NANCI
111.. Ş amanRluıİhkn tavaneR c eıe nkar(nRaesiynocnaM rensae.tl.i.e..o.s.n.i.) .. ..1 43
112.. Ş amaKnoırnu vyeuYcar ud ıRmuchıl .a..r...ı. ............................1 47
ONİ KINBcöiL OM
ŞAMAN FOLKLORU
121.. S özKlüül Btaüğrl aŞmaımnadna GDöürnüvyşeŞa üa mMaint joil.s.oi... ......1.5 1
122.. Ş amEasfna nevleMe ermio ra..t..l..a..r...ı. ...........................1.6 1
123.• . S osyo-fl.KçüılŞdtaaümnrKa eenlr am.e.t.l....e.r..i.. .................1.6.2. .
ANHATA LATRÜIŞRYAKLAM ANLIGI 9
----------------------
124.. Ş amBainSr aa vşçıdır . 164
.................................................
125.. Ş amaDnuıan-ş Aıl kı 169
...................................................
ONÜ ÇÜNCBÜô LÜM
ŞAMAN BİLİNCİNİN DIŞA VURMASI BAGLAMINDA ŞAMANS İMGELERİ
131.. K ıGsiar iş . 173
..........................................................
132.. Ş aman GDöürnüAyşçaüı sıKnodsatnü m . 174
.................................
132.. 1 .Y apSıesmaalAn çtıiŞdkaa mna Mnaınny akı . 174
........ ...................
132.. Ş2.a maKnuışna nmTmaaasmılnaıUy nısOculıra Braaşkl Mıaks kvee. 183
.........
133.. K ehaAnrea-tAc yın a 190
..................................................
13.Ş4.a maEnsırnTi kemnei Sğeim,aE vşviieB iniDğaiv ul- . 194
.......................
134.. 1 .İ nanç BDaağvlaumlı nda . . .1 94
........................................
134.. 2 .E srimTmeaanmilna TyekıncUiınk s uOrluaT rokamka k 211
................
OND ÖRDÜNCBÜÖ LÜM
KAMuGIN SOSYO-KÜLDTOÜKURSEUL
141.. K amK,a mvleıK ka mS ipaİrliişşç.kii si 215
. ..................................
142.. O yuFne lsDeüfzeesyKiia nmdleı k . . ... 218
............................. . ....
143.. O yunRdiatF iemle sseif . 223
...............................................
144.. K amlSıeğnıtna gması . 225
.................................................
ONB EŞiBNÖCLİÜ M
ŞAMANIN l'EDA Vİ SİSTEMİ
15. Ş1a. mDaünn Gyöar üAşçüı sındaFni zİyinoÖkslz oaejnlılvnieE k nleiKer arjyin a2k41ları
152.. T eşhKiosy mada UYynögtuelmalnearn 248
....................................
153.. Ş amaUnyıgnu lGaedlıeğnTıeed kasMveeilt o.t.l.a..r.ı. ..........2.5.2.........
154.. A stı 269
..........................................................•....
ONAL TINCI BÖLÜM
ŞAMAN DEFİNLERİNiNS OSYAL-ETNOBGARAFİGKLAMI /2 71
ONY EDiNBCÖiL ÜM
ŞAMANLIGIN ETKİLEŞİMİ PosrŞ AMANLIK/ 267
VE
171.. Ş amanlığıvneF eDlisğeefirS- iPDsritaneEtimti lkkei rsei . 276
....................
172.. P oŞsatm aMnelsıekl. esi . .280
. ............................................
Sonuç 287
...................................................................
Biibyloygar af . 289
........................·.� ...... ...........................
Dizin. . . 297
... .............................................................

ÖNSÖZ
PapazlTaarn riıl eT,a nriıs eŞ aman·
larkloan uşur.
(Amerikab'idmraa kğia rada abniorn im
ressabmiızrna manlaalrm ıoşl dukğau·
yıtlardan)
SONd önemainnt ropoleotgnloalrodıgi,ltn aa rrıi,h çkiüllettrüairr, i h­
çilesrois,y olovgbŞl.aa mraın itzemr imçionkgi e nbiişsr a hakdual lan­
maktsai,h, bi ürytüa,b ivpblg.ii kbi il kkeüll tuünrs urlvaemr iısntıi sizmi
ŞamanivzeŞm a maönğ eoslia röağkr enmevkebt uen undlaŞa a manlık
kavramgıenrae ğifnadzyelünak y üklemekkatvera,md ıınş ıçnıak makta­
dırlBaürt.üb nu nlaorlıunş masseıbneaŞp a,m amne tinlveerŞ ianmea n
ilahilyeertienrdeii nkckeea dti lmemesidir.
Şamanlgıeğnıbenilç r e rçeivçei nddeeğ erlendirbialşmlseıesc­ian in
beplerbiinŞrdaiem na nilkıiğenılc diöe ğnr enmierOk.yt smaü rekkoelp­
duğkua ddaars enkrbeitirin ka onlça pnr,a tyiakpb ıuls ıi stpeompiü list
bibri çimödğer enmmeükm küdne ğildir. Şaamnahana ltılka rbıüytlüan
beracboeğrr vaeefi t nyiakp ılabnağmlaa möıznebdliao r l gsue rgilemek­
tedOi hra.l ddoeğ rvued üzgbüinl guilyaeş matneyıkon l Şua,m anliıçğ ın
yapıosrıtnaıky oay abiŞlaemcaemnke tinlveere itnneo grvaefirki lbeir­e
rindceir eceödneenvm e rmektir.
Yanlvıedş oığ rubsiul,i msveepl olpiüğliii lzvema ior l amne vcluitt e­
ratürydoelçnaı kaŞraamka nollıgku sauynnbu'i b ri ldiamlg ıi bdie ğer­
lendirmmüemkk ündNüirt.e kŞiamm avne Ş amanhlaıkkk ıynadzaı lan­
labre lbliidr i siipzllienm deese ena zınbduao nl gunvuanr lıvğetı anrı­
tışılaboirltiarkyloaiy ğmiunşSito undr ö.n emŞdaem anölğırğeın meenr -