Table Of ContentAmmianus Marcellinus
Studien zum Geschichtsdenken
im vierten Jahrhundert n. Ch.
eelleeccttrruumm__1177__0011..iinndddd 11 22000099--1111--0033 2233::4455::1111
EBSCO : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 8/30/2018 12:45 PM via PORTERVILLE COLLEGE
AN: 839220 ; Brodka, Dariusz.; Ammianus Marcellinus : Studien zum Geschichtsdenken im vierten Jahrhundert n.
Chr.
Account: s8862723.main.ehost
U N I W E R S Y T E T J A G I E L L OŃ S K I
I N S T Y T U T H I S T O R I I
E L E C T R U M
Stud ia z historii sta roż y t nej
Stud ies in A ncient Histor y
edited by Edward Dąbrowa
VOL . 17
eelleeccttrruumm__1177__0011..iinndddd 22 22000099--1111--0033 2233::4455::4499
EBSCO : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 8/30/2018 12:45 PM via PORTERVILLE COLLEGE
AN: 839220 ; Brodka, Dariusz.; Ammianus Marcellinus : Studien zum Geschichtsdenken im vierten Jahrhundert n.
Chr.
Account: s8862723.main.ehost
Dariusz Brodka
Ammianus Marcellinus
Studien zum Geschichtsdenken
im vierten Jahrhundert n. Ch.
J AG I E L LO N I A N U N I V E R S I T Y P R E S S
eelleeccttrruumm__1177__0011..iinndddd 33 22000099--1111--0033 2233::4455::4499
EBSCO : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 8/30/2018 12:45 PM via PORTERVILLE COLLEGE
AN: 839220 ; Brodka, Dariusz.; Ammianus Marcellinus : Studien zum Geschichtsdenken im vierten Jahrhundert n.
Chr.
Account: s8862723.main.ehost
Publikacja fi nansowana przez Uniwersytet Jagielloński
ze środków Wydziału Filologicznego i Instytutu Filologii Klasycznej
PROJEKT OKŁADKI
Barbara Widłak
REDAKTOR
Dorota Węgierska
SKŁAD I ŁAMANIE
Marian Hanik
© Copyright by Dariusz Brodka & Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Wydanie I, Kraków 2009
All rights reserved
Książka, ani żaden jej fragment, nie może być przedrukowywana bez pisemnej zgody Wydawcy.
W sprawie zezwoleń na przedruk należy zwracać się do Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego.
ISBN 978-83-233-2845-2
ISSN 1897-3426
www.wuj.pl
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Redakcja: ul. Michałowskiego 9/2, 31-126 Kraków
tel. 012-631-18-81, 012-631-18-82, fax 012-631-18-83
Dystrybucja: ul. Wrocławska 53, 30-011 Kraków
tel. 012-631-01-97, tel./fax 012-631-01-98
tel. kom. 0506-006-674, e-mail: [email protected]
Konto: PEKAO SA, nr 80 1240 4722 1111 0000 4856 3325
eelleeccttrruumm__1177__0011..iinndddd 44 22000099--1111--0033 2233::4455::5500
EBSCO : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 8/30/2018 12:45 PM via PORTERVILLE COLLEGE
AN: 839220 ; Brodka, Dariusz.; Ammianus Marcellinus : Studien zum Geschichtsdenken im vierten Jahrhundert n.
Chr.
Account: s8862723.main.ehost
uxori filioque
eelleeccttrruumm__1177__0011..iinndddd 55 22000099--1111--0033 2233::4455::5500
EBSCO : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 8/30/2018 12:45 PM via PORTERVILLE COLLEGE
AN: 839220 ; Brodka, Dariusz.; Ammianus Marcellinus : Studien zum Geschichtsdenken im vierten Jahrhundert n.
Chr.
Account: s8862723.main.ehost
eelleeccttrruumm__1177__0011..iinndddd 66 22000099--1111--0033 2233::4455::5500
EBSCO : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 8/30/2018 12:45 PM via PORTERVILLE COLLEGE
AN: 839220 ; Brodka, Dariusz.; Ammianus Marcellinus : Studien zum Geschichtsdenken im vierten Jahrhundert n.
Chr.
Account: s8862723.main.ehost
I
NHALT
Vorwort ............................................................................................................... 9
Einleitung .......................................................................................................... 11
1. Miles quondam et Graecus .............................................................................. 15
2. Der Mensch und die metaphysischen Kräfte: Die teleologische Konzeption
der römischen Geschichte .................................................................................32
3. Gallus: strafende Gerechtigkeit oder wankelmütige Fortuna? ........................ 41
4. Die Schlacht bei Straßburg .............................................................................. 54
5. Julians Aufstand zwischen Zwangsläufi gkeit und Willensfreiheit .................. 66
6. „Plures consumptae sunt maioribus nostris aetates, ut interirent radicitus
quae uexabant” – Julians Perserfeldzug .......................................................... 76
7. Der Gotenkrieg und die Schlacht bei Adrianopel .......................................... 106
8. Kontingenzerfahrung und Kontingenzbewältigung ...................................... 127
9. Kaiser und Fatum ........................................................................................... 135
Fazit ................................................................................................................. 142
Abkürzungen .................................................................................................. 149
Literaturverzeichnis ........................................................................................ 150
Register ........................................................................................................... 160
eelleeccttrruumm__1177__0011..iinndddd 77 22000099--1111--0033 2233::4455::5500
EBSCO : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 8/30/2018 12:45 PM via PORTERVILLE COLLEGE
AN: 839220 ; Brodka, Dariusz.; Ammianus Marcellinus : Studien zum Geschichtsdenken im vierten Jahrhundert n.
Chr.
Account: s8862723.main.ehost
eelleeccttrruumm__1177__0011..iinndddd 88 22000099--1111--0033 2233::4455::5500
EBSCO : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 8/30/2018 12:45 PM via PORTERVILLE COLLEGE
AN: 839220 ; Brodka, Dariusz.; Ammianus Marcellinus : Studien zum Geschichtsdenken im vierten Jahrhundert n.
Chr.
Account: s8862723.main.ehost
V
ORWORT
Ich möchte mich an dieser Stelle bei all denen bedanken, die das Zustandekommen vor-
liegender Arbeit gefördert haben. Mein Dank gilt Herrn Prof. Edward Dąbrowa (Jagi-
ellonen-Universität in Krakau) für die Aufnahme dieser Arbeit in seine Reihe. Meinem
Freund Prof. Dr. Mischa Meier (Univesität Tübingen) danke ich für seine wichtigen
Ratschläge. Dank schulde ich Prof. Dr. Claudia Schindler (Universität Hamburg), Dr.
Halina Babik-Sowa, Dr. Jan Felix Gaertner und Frau Judith Blumensten, die diese Ar-
beit unter sprachlichem Aspekt geprüft haben. In fi nanzieller Hinsicht danke ich ganz
besonders der Jagiellonen-Universität zu Krakau (der Philologischen Fakultät und dem
Institut für Klassische Philologie – insbesondere Herrn Prof. Kazimierz Korus), die
diese Arbeit mit einem großzügigen Druckkostenzuschuss unterstützt hat.
eelleeccttrruumm__1177__0011..iinndddd 99 22000099--1111--0033 2233::4455::5500
EBSCO : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 8/30/2018 12:45 PM via PORTERVILLE COLLEGE
AN: 839220 ; Brodka, Dariusz.; Ammianus Marcellinus : Studien zum Geschichtsdenken im vierten Jahrhundert n.
Chr.
Account: s8862723.main.ehost
eelleeccttrruumm__1177__0011..iinndddd 1100 22000099--1111--0033 2233::4455::5500
EBSCO : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 8/30/2018 12:45 PM via PORTERVILLE COLLEGE
AN: 839220 ; Brodka, Dariusz.; Ammianus Marcellinus : Studien zum Geschichtsdenken im vierten Jahrhundert n.
Chr.
Account: s8862723.main.ehost