Altijd pijn: wat is hier aan te doen? : alles over de behandeling van zenuwpijn of pijn door weefselschade

113 Pages·2004·3.11 MB·German

by  W.W.A. Zuurmond

Altijd pijn:
wat is hier aan
te doen?
Dit boek wordt u aangeboden door
Altijd pijn:
wat is hier aan
te doen?
Alles over de behandeling van zenuwpijn
of pijn door weefselschade
Prof. dr. Wouter W.A. Zuurmond
Deze bladzijde is met opzet leeg gelaten
Altijd pijn:
wat is hier aan
te doen?
Alles over de behandeling van zenuwpijn
of pijn door weefselschade
Prof. dr. Wouter W.A. Zuurmond
Inhoud
Inleiding 7
Wat is pijn? 9
Hoe ontstaat pijn? 13
Onderzoek,diagnose en het meten van pijn 17
Algemene behandelingsmethoden van pijn 23
Aangezichts- en hoofdpijn 37
Pijn bij aids 41
Chronische pijn in de buik 44
CRP-syndromen (posttraumatische dystrofie) 47
Pijn bij diabetes mellitus (suikerziekte) 56
Fantoompijn 57
Fibromyalgie 61
Gordelroos (herpes zoster) 63
Pijn in het houdings- en bewegingsapparaat 65
Pijn bij kanker 66
Nek- en schouderpijn 77
Neuropathische pijn of zenuwpijn 78
Pijn bij osteoporose 79
Pijn bij reuma 82
Rugpijn 83
Pijn bij vaatlijden 87
Pijnklachten over het hele lichaam zonder duidelijke oorzaak 88
Stichting Pijn-Hoop 89
Met naam en toenaam 91
Gebruikte termen 97
Literatuur 103
Adressen 105
Register 107
Inhoud
Inleiding 7
Wat is pijn? 9
Hoe ontstaat pijn? 13
Onderzoek,diagnose en het meten van pijn 17
Algemene behandelingsmethoden van pijn 23
Aangezichts- en hoofdpijn 37
Pijn bij aids 41
Chronische pijn in de buik 44
CRP-syndromen (posttraumatische dystrofie) 47
Pijn bij diabetes mellitus (suikerziekte) 56
Fantoompijn 57
Fibromyalgie 61
Gordelroos (herpes zoster) 63
Pijn in het houdings- en bewegingsapparaat 65
Pijn bij kanker 66
Nek- en schouderpijn 77
Neuropathische pijn of zenuwpijn 78
Pijn bij osteoporose 79
Pijn bij reuma 82
Rugpijn 83
Pijn bij vaatlijden 87
Pijnklachten over het hele lichaam zonder duidelijke oorzaak 88
Stichting Pijn-Hoop 89
Met naam en toenaam 91
Gebruikte termen 97
Literatuur 103
Adressen 105
Register 107
7
Inleiding
Pijn is een natuurlijk beschermingsmechanisme. Het is
een noodzakelijk waarschuwingssignaal dat ons erop
attent maakt dat er ergens iets niet goed gaat en dat ons
ervoor behoedt om risico’s te lopen.
Als pijn langer aanhoudt dan we zouden mogen ver-
wachten,spreken we van chronische pijn.Die pijn heeft
geen signaalfunctie meer, maar zorgt ervoor dat onze
kwaliteit van leven sterk achteruitgaat. Bedenk maar
eens hoe het zal zijn als u voortdurend pijn voelt bij het
boodschappen doen, sporten of het doen van het huis-
houden.
Chronische pijn treffen we in velerlei vormen aan, van
hoofdpijn tot reumatische pijn. En hoewel niet alle pijn
te verhelpen is,heeft men de laatste jaren wel veel voor-
uitgang geboekt. U leest in dit boekje over de verschil-
lende manieren die men heeft gevonden om pijn te
bestrijden.
Tot slot zal de informatie in dit boek in ieder geval één
ding duidelijk maken: patiënten die niet of nauwelijks
reageren op pijnbehandelingen moeten niet in de steek
worden gelaten.
7
Inleiding
Pijn is een natuurlijk beschermingsmechanisme. Het is
een noodzakelijk waarschuwingssignaal dat ons erop
attent maakt dat er ergens iets niet goed gaat en dat ons
ervoor behoedt om risico’s te lopen.
Als pijn langer aanhoudt dan we zouden mogen ver-
wachten,spreken we van chronische pijn.Die pijn heeft
geen signaalfunctie meer, maar zorgt ervoor dat onze
kwaliteit van leven sterk achteruitgaat. Bedenk maar
eens hoe het zal zijn als u voortdurend pijn voelt bij het
boodschappen doen, sporten of het doen van het huis-
houden.
Chronische pijn treffen we in velerlei vormen aan, van
hoofdpijn tot reumatische pijn. En hoewel niet alle pijn
te verhelpen is,heeft men de laatste jaren wel veel voor-
uitgang geboekt. U leest in dit boekje over de verschil-
lende manieren die men heeft gevonden om pijn te
bestrijden.
Tot slot zal de informatie in dit boek in ieder geval één
ding duidelijk maken: patiënten die niet of nauwelijks
reageren op pijnbehandelingen moeten niet in de steek
worden gelaten.
9
Wat is pijn?
Pijn is een natuurlijk beschermingsmechanisme. Zonder pijn
zouden we niet kunnen overleven.Als we bijvoorbeeld een hete
pan langdurig vasthouden of als we in een spijker trappen,
ervaren we dat als zeer onaangenaam. Door zulke ervaringen
proberen we dergelijke situaties voortaan te vermijden.
Een ander voorbeeld vinden we bij een klein aantal pasgebore-
nen. Bij hen komt een aangeboren afwijking voor waarbij het
pijngevoel afwezig is.Ondanks alle genomen voorzorgsmaatre-
gelen worden deze kinderen gemiddeld niet ouder dan tien tot
vijftien jaar.Gelukkig is dit een zeldzame afwijking.
Bij lepra kan een lichaamsdeel,zoals een hand of voet,gevoel-
loos worden.Als een leprapatiënt zich stoot ofin scherpe voor-
werpen trapt,voelt hij geen pijn,met als gevolg verwondingen,
infecties,en totale deformatie en functieverlies van het desbe-
treffende lichaamsdeel.
Pijn is een noodzakelijk waarschuwingssignaal dat ons erop
attent maakt dat er ergens iets niet goed gaat en dat ons ervoor
behoedt om risico’s te lopen.Deze pijn noemen we acute pijn.
Als de pijn langer duurt dan je zou moeten verwachten, is er
sprake van chronische pijn. Sommige definities vermelden
daarbij een tijdsduur van drie ofzes maanden,maar als we wil-
len vaststellen of er sprake is van chronische pijn, moeten we
in de eerste plaats naar de oorzaak kijken en niet naar de tijds-
duur. Genezing van een botbreuk aan het been kan bijvoor-
beeld langer duren dan dat van een sleutelbeen.
Een ander voorbeeld vinden we bij de beschadiging van een
zenuw als gevolg van een glasverwonding.Als de wond is gene-
zen,kunnen het litteken en de omgeving pijn blijven doen.
Chronische pijn heeft geen signaalfunctie meer, maar belem- geen signaalfunctie
mert ons in ons bestaan.Vroeger werden mensen die aan chro-
nische pijn leden wel uitgemaakt voor aanstellers,profiteurs of
psychisch gestoorden,waarbij vaak de uitspraak ‘het zit tussen
je oren’ werd geuit. Feitelijk klopt dat laatste ook wel, want
pijngevoel ontstaat altijd in de hersenschors en die bevindt
zich tussen de oren.Toch schuilt er in deze uitspraak een zeke-
re geringschatting,omdat men ermee bedoelt:‘het zal wel psy-
chisch zijn’.En ook al bevat dat wel een kern van waarheid,dan
nog is de volgorde omgekeerd:iemand die aan chronische pijn
lijdt,kan daardoor psychisch veranderen.
Hoe vaak komt chronische pijn voor?
Uit NIPO-enquêtes die werden gehouden in 1999 en 2000,
9
Wat is pijn?
Pijn is een natuurlijk beschermingsmechanisme. Zonder pijn
zouden we niet kunnen overleven.Als we bijvoorbeeld een hete
pan langdurig vasthouden of als we in een spijker trappen,
ervaren we dat als zeer onaangenaam. Door zulke ervaringen
proberen we dergelijke situaties voortaan te vermijden.
Een ander voorbeeld vinden we bij een klein aantal pasgebore-
nen. Bij hen komt een aangeboren afwijking voor waarbij het
pijngevoel afwezig is.Ondanks alle genomen voorzorgsmaatre-
gelen worden deze kinderen gemiddeld niet ouder dan tien tot
vijftien jaar.Gelukkig is dit een zeldzame afwijking.
Bij lepra kan een lichaamsdeel,zoals een hand of voet,gevoel-
loos worden.Als een leprapatiënt zich stoot ofin scherpe voor-
werpen trapt,voelt hij geen pijn,met als gevolg verwondingen,
infecties,en totale deformatie en functieverlies van het desbe-
treffende lichaamsdeel.
Pijn is een noodzakelijk waarschuwingssignaal dat ons erop
attent maakt dat er ergens iets niet goed gaat en dat ons ervoor
behoedt om risico’s te lopen.Deze pijn noemen we acute pijn.
Als de pijn langer duurt dan je zou moeten verwachten, is er
sprake van chronische pijn. Sommige definities vermelden
daarbij een tijdsduur van drie ofzes maanden,maar als we wil-
len vaststellen of er sprake is van chronische pijn, moeten we
in de eerste plaats naar de oorzaak kijken en niet naar de tijds-
duur. Genezing van een botbreuk aan het been kan bijvoor-
beeld langer duren dan dat van een sleutelbeen.
Een ander voorbeeld vinden we bij de beschadiging van een
zenuw als gevolg van een glasverwonding.Als de wond is gene-
zen,kunnen het litteken en de omgeving pijn blijven doen.
Chronische pijn heeft geen signaalfunctie meer, maar belem- geen signaalfunctie
mert ons in ons bestaan.Vroeger werden mensen die aan chro-
nische pijn leden wel uitgemaakt voor aanstellers,profiteurs of
psychisch gestoorden,waarbij vaak de uitspraak ‘het zit tussen
je oren’ werd geuit. Feitelijk klopt dat laatste ook wel, want
pijngevoel ontstaat altijd in de hersenschors en die bevindt
zich tussen de oren.Toch schuilt er in deze uitspraak een zeke-
re geringschatting,omdat men ermee bedoelt:‘het zal wel psy-
chisch zijn’.En ook al bevat dat wel een kern van waarheid,dan
nog is de volgorde omgekeerd:iemand die aan chronische pijn
lijdt,kan daardoor psychisch veranderen.
Hoe vaak komt chronische pijn voor?
Uit NIPO-enquêtes die werden gehouden in 1999 en 2000,