Table Of ContentD
Jean-LBoaunidse t
Almeadne bailyaantuıızn mdaan ollaJaşenma ınş- BLaonudöiezste ,l likle
Goethe veü zeLersyisanipentç gığa ıl ışmtaalnaırnlmaa ktadır.
BandeJte,a n-Louis
AlmanE debiyatı
JSB97N5 -298-243-3/TİsümrakYiçelesı ig:u z
Temmuz2 006A,n kar1a4,2 sayfa
e a
KültKüirt apl4ı2ğ;Eı d:b iyt:5
ALMAN EDEBİYATI
]eaLounis ,B andet
ISB9N75 -298-243-3
La litterature allemaruk
Jean-LouBanclise t
© Presses UniversdietaF irraensc1 e9,8 7
Bu kitaTbüırnk yaçyıne haklan
Dost KitabevYia yınlan'naait tir.
Birinciba skı,T emmuz 2006,A nkara
Tü rl<{esi, İsYmae rilgu z
Teknik hazırlık, FerhBaabatcan -OOST İTB
Baskı ,P elOfisent L td.Ş ti.M;i thatpa§Cada. No:6 2/Kızıla4y,/ Ankara
Dost Kitabetıi Y a:Ymlan
MeşrutiyeCta dN.o :3 7/Y4enişehir, 06420 Ankara
Tel(:0 31423)95 3 7 0• Faks(:0 31423)75 9 0 2
www.dostyayinevi. com • [email protected]
İÇİNDEKİLER
1.Bö lü-mO rtaçağ 7
ilBö.l üm-HümanizmdBeanr ok'a ıs
IIBöIl.ü -mXV lllY.ü zyıl 23
N.Bö lüm-Klasisvei Rzomm antizm 49
V.Bö lümX-IXY.ü zyıl 81
VI. Bölü-mM odernÇ ağıBna şlangıcı 101
VIIBö.l ü-m BölünmedeBni rliğe 127
1.B ölüm
ORTAÇAG
Almaend ebiyhaatnıtgnaiır ihten ba§latmak gerekir?
TaciİtSu9 s8 'deo ğGrue muıniay'azyıa r'kceanmı ainna
tiqua'dans öezt midşesk,ee ndGiesrim enleesrks'iai vna §
§arkıladroığnmdaaoknlt,aaA n l man §bieisrliennind iği
ilkka ynaklbairyrda annde,as nGk eir meefns anNeolreri,
dimikt olöotjyeia ,n ddaagn e nelBlüiyküİlkse t ilalar adıyla
anılvaeiVn . v eV Iy.ü zyıllaRro maİarm apsaırnadtao rlu
ğu'nsuonn ugneut iArvernu,p ad'inlvısenue llu csoağlr af
yasaınnaıh atçliaznmybelaay§ el saiyyanaç saalkla ntılardan
yararlaBnumd lö§nteımbriü.ny ü§ka hsiyoeltaBlnüe yrüik
Theodo(rAilcmha ncDai'edtarv iocnBeh m )v er akipleri
OdoakAetrt,iN lialb,ue nlgieenadn'ldaetW ıolramnBs u r
gonkdr alklaahrrıa manlık (tHüerlkdüleeensrliiinne idne r)
kaynakollamnu §lkaersdiınrbl uinkllaers;da adneH ciel
debrlained(dsH'iilnd ebTrüarnkdü'bsmiüb r)ö lüvmaür dır
elimi"zNdoer:dd iükn"ya an laY1§kıanrıank,t etrriasjtiikk ,
kahramaatnmloıskife çriiny düezb einyr a pAımta.g erçek
7
anlaAmldmaa end ebigyealteıno elkasVreIalIky I ü.z byaışl
larınidtainb aren Ablamşaelnda etbıilyıoartt;uı rndıunğ u
temelliekriodsd eiön n emodleu §muDşitlubri.l imcilerin
ikiünncsidü özn üşaüdmıüvn eır diVkllyleü.rzi y,ı l sonunda
başlatvteıX kllylaü.rz ıyk ıaldaga ört ürdçüokkyl aevraiş
işlebyiserün r eyçülkesA elkm anöctaeG keir mdeinl lerin
deany rıvlemd ıöşn üşüemnütne leykatşüaegmlüı vne nce
lebrüiy Büekn edimkatneansr tıınr(ılRnae ichSeannakut,
GallPeunl,db au)l unGdüunğeAuyl mandyaga e'r çekleşmesi
dolayvıes7 ı6y8l'yadü ek sAelkm anlceah çkeosniu şan bir
FrankC'hıanr lemaadgıniyeml paa roaltmoarsd ıayhçlaaa
bukb işre kikledned kianbieu tlt irmiştir.
Buç alışmsaınnııinrç lianbndu de ö nüşümmeükna niz
masıannıl atmmaümmıkzüd ne ğiSladdiersc.öe z ciüçki n
dekkio numlagröırpne,ta k, ü nsüzlpefyr aid naffi ,zn,e h
olduklbaerlıinrıİt negliilampip.zl ,oce pee ton te,ll ,s hipto ,
make sözcüklAelrmiannAicpnaef lo,eff n erz,iihlen , Schiff,
machen sözcüklkearrişyıllea şBtuıb raığllmaaömszdıea.l,
lildFe.R aynaudH'insutodniela r la en gueal lemande (Alman
DiliTnairniP hUiF,a) d ylaıp ıbtaışnvau rulabilir.
Kimzia maşni ddbeatşev uriamrpaakr atboürnlyueğu
sindGeekrim enHlıerri'sit iyavne"l haaşltkdııarnha"an
yaygbıienrğ itkiamveua şsmıanrıze ud eCnh arlemagne'ın
siyasseotniunkcieunn, d iöszienliRlnoi mkİalm ep aratorlu
ğu'yneun iydaerna tHmıarki,s tiyanglearşetikınernı lması
sanldairolılinaA nl madni lgiünçil endiisrtmededükiş ğüi
nüldüğpüanrdaed,o oklsmaulşO tnuurnk. e nadnia diline
bağlıöltyıeağ nıd,ba inHr,e ldenlieddeerrl eymaepsıil ması
veA lmancab'ignrrı anm eryianziınle mmarsivıne ir mesiyle
8
des omutlaşBmuıi şkytiaı prkı.at y bolomlusyşaa d ah iç
yazılmoalmbsıaiş lh ea,l efldeesr üirndiünr omlüdşus ğiuy a
setdii,n smeelt inl(eTar tii,nHa enlianOdt,fr iidn cilleri)
"hadlikl iç"enver iblamğelsaim yıonğdueant kinlsiakhlere
neo lmuşXt.uv reX. I y.ü zyıeldleüabrrie tçimoşike, m atik
bibri çimbduee ,t kinliökzleetrlleen ebilir.
XIIy.ü zyiıkliınynca irv ıesX ıI IyIü.z ybıalşıAınl man
edebiyaitlbıkün yıüdnkö nemi1dF.ir ri:e d(rKiıczhı lsakal)
[1122-v1et1 o90r]u iln.Fu r ied(r1i1c9h4 -t1a2r5a0fı)n dan
temseidli liemnp arathoarnleudka nı1n3ı8n-(1la2 d5ı4n)
dan" Honshtaefuned önem(iS"uta fischZeei to)la rbaikl inir
bud öneKma.o tAilkm aOnr taçtaağr iiçhiin dbeudk öi
nemdiem,p aratiokrtliudka rı,v eAA vlrmuapnay'hada aki
sımlarını yenivlegpi aypea çyuolğkaer saktimdaeyna beri
süregelen çgaatlıçişıpmk amdaRayonam ,aİ mparatorlu
ğu'nyuenn idyeanr atılimlagsKiıalyrilo ald eünşjü gneür
çekleşteinry maekyiıekn t iodlamru şbtüuyrüo kl asılıkla.
Amag enbeud önemAdlem,a end ebityaartiıh,bi üntdüen
dönemleçroddkea nhs aı bkiıbr i çibmidurey garilfıağdıens i
olaAnv ruepdae biyeantıtneaog lrmeu şçteuşrik;tr lail lık
larşıönv alyebliaerrr aigyneait ivreoe nnl aArraau py garlı
ğıntıa nıHtaaçnsl eıf erbluue yrgia relsıağbsail krıa tkıda
bulunmuBşutç uorkp. a rluaykg ar-lbıubk a ğla"mXdIaI .
yüzRyöınle sanssıö"eznd dialnHi ırr-isktöikylasena rhei p
ved eğerolneu(rrei r sea)d,a (ktarti ucwöem)e,r (tmliilkt e),
ölç(ümaze )v ea ynzıa mansdeav( gmii nnoel)aa nr istokratik
vea skebritiro pluumyugna rldıiğanığ dıırrel:dı ekbliıy atın
aşağılvaehd oıgrğö ır dükğaüdv ıeno nudnu ygduü nybaus ı
uygaarrlaıckı lyıeğnıiyödlnepa nl açnıak mıBşutıt ro.p lum,
9
Arthur çdeevsritiçaminibnı du de ö,n eümçib nü yAülkm an
şaireisnkiean y noalğaCınh retdieTe rno yeysa'pnııtnl arı
arac_ılığıiyedlaatl a kseanrdıimsısinönıkzi o nnv uesrui r;
şaiHralretrm vaonAnnu e( doğ. d1o1ğ6r61.'2-y1öa5l '.e
doğ[rE.r)Ie wce,vi edn i neiğ ilöiymklüoill eaDrne armı e
HeinvreGi crhe ugosPr]ei,r cle'(viPaa irvzatla)m amlvaey an
gelişWtoilrfreavnmo Ens chenbacdho ğ(r1.1-7102'3e0 'a
doğvre.1 )2 10d'oağa rşuks ıa raahyl çaekrıç edvıeşsıin a
çıkatraamna mlanrmoammaTlnr§ıi sutndaI ns odldeı şında
kendhiaskik ıhnedmae n hemeşne byhi ilçibnimre yen
GottfrvioeSndt rassb.u rg'dur
Buy apıbtilrabçrao,kk ı mmdoadne,arn n labmiderad e
biyabteılniö rzgeilnl itkalşeıBrruibl naairğ .l aomkduar,l ar
vey azaarra skıünldtabü itrroe pll oulluu§kt huerdmeafi nin
ötesisnadrşeaa,yi rlienhfaiçrnek, l ılaışkalanan,nl an§ıı labi
liorr,tb aidkri blein imsemei çeioğnliddleui gğmöuir ülür;
yazayralpaırt lbairrsıeenyldlaöi zknleelrlibi,k ukl üelrtiüyle
retlo pluluğead ehriblzuemnrkea,at r şkıalhırka,m anlık
türkülaekrtianriyıancd ıaşl aairırk luetrmsiea tln yiadn a
destaarnkıangs iıznlae Bnuifa rrlkelrı.kl uışkkluahsriu,çz ,
eksoilkm amvıeHş atrıtrm yaadn anG ottfrideiWdl o'ili fn
ram'dıinl ifanrdkelnaı mdaıa ry nzıa mangdear çbeikr
edebdiiylaoitl udşem usşatruuayryg; a örzleılğGlıüi nkelye
AlmanvyeAa v ustduagr eylai'oş lmdiuşğ ubnued daenb,i yat
diylüik sAelkm anlceah çelehrairnedkoeelntu lşem uştur;
dilbtialriimho iryntüdake sA elkm an(cmai ttel1ıochdeustsch)
dönemdienndekü şmekbtuee ddeibrdi iy1la2it5. 0 d'oyğer u
sareadye bigyeartiılb eamşelyaedy iıdlnep caar çaBlua nır.
edebdiany iahta tyüeymta pıtolratbraiçıkran ot lıu şturmu§
10
