akın holding a.ş.

110 Pages·2016·8.46 MB·Turkish

AKIN HOLDİNG A.Ş.

İZMİR İLİ, BERGAMA İLÇESİ,
KIZILTEPE MAHALLESİ,
PALAMUTLU TEPE MEVKİİ

23,00 MWm/23,00 MWe
ÖRLEMİŞ RES

ÇED BAŞVURU DOSYASI

AKYA PROJE ETÜT MÜH. DANŞ. LTD. ŞTİ

EKİM © 2016
ANKARA
PROJE SAHİBİNİN ADI
AKIN HOLDİNG A.Ş.
ADRESİ Abide-i Hürriyet Cd. Geçit Sk. No:4/5 Şişli / İSTANBUL
Tel: [phone]
TELEFON, GSM VE FAKS
NUMARALARI Fax: [phone]
E-POSTA [email protected]
PROJENİN ADI 23,00MWm / 23,00MWe ÖRLEMİŞ RES
PROJE BEDELİ 75.000.000TL
PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN
İzmir İli, Bergama İlçesi, Kızıltepe Mahallesi, Palamutlu Tepe
AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ
Mevkii
MEVKİİ)
Çevresel Etki Değerlendirme Yönetmeliği EK-2
PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ Madde 42- “Kurulu gücü 10-50 MWm olan rüzgar enerji
KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖR, santralleri” ancak,
ALT SEKTÖR) Çevre ve Şehircilik Bakanl ığı görü şü do ğrultusunda ÇED
Raporu için başvurulmuştur.
PROJENİN NACE KODU 35.11.19

RAPORU HAZIRLAYAN

ÇALIŞMA GRUBUNUN /

KURULUŞUN ADI
AKYA PROJE ETÜTMÜHENDİSLİK
DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ.

RAPORUNU HAZIRLAYAN A.Öveçler Mah. 1327. Sok. No:10/15 ÇANKAYA/ANKARA
KURULUŞUN / ÇALIŞMA
TEL: [phone]
GRUBUNUN ADRESİ TEL VE
FAKS: 0 312 433 23 28
FAKS NUMARALARI
BAŞVURU DOSYASININ SUNUM
EKİM-2016
TARİHİ
AKIN HOLDİNG A.Ş. ÖRLEMİŞ RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ
ÇED BAŞVURU DOSYASI

İÇİNDEKİLER

İÇİNDEKİLER ....................................................................................................................................................İ
TABLOLAR DİZİNİ .........................................................................................................................................İ İ
ŞEKİLLER DİZİNİ ...........................................................................................................................................İ İ
GRAFİKLER DİZİNİ ....................................................................................................................................... İİ
PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ ..................................................................................................... 1
BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE ÖZELİKLERİ ..................................................................................... 2
A) PROJE KONUSU YATIRIMIN TANIMI, ÖZELLİKLERİ, ÖMRÜ, HİZMET MAKSATLARI, ÖNEM VE GEREKLİLİĞİ ....... 2
B) PROJENİN YER VE TEKNOLOJİ ALTERNATİFLERİ, PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI ..................... 15
BÖLÜM II: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ .................. 20
BÖLÜM III: PROJEN İN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA ÇEVRESEL ETK İLERİ VE
ALINACAK ÖNLEMLER .............................................................................................................................. 43
PROJENİN; ...................................................................................................................................................... 43
A)ÇEVREYİ ETKİLEYEBİLECEK OLASI SORUNLARIN BEL İRLENMESİ, KİRLETİCİLERİN MİKTARI, ALICI ORTAMLA
ETKİLEŞİMİ, KÜMÜLATİF ETKİLERİN BELİRLENMESİ ...................................................................................... 43
B)SERA GAZI EM İSYON MİKTARININ BEL İRLENMESİ VE EM İSYONLARIN AZALTILMASI İÇİN ALINACAK
ÖNLEMLER ................................................................................................................................................. 48
C)PROJENİN ÇEVREYE OLABİLECEK OLUMSUZ ETKİLERİNİN AZALTILMASI İÇİN ALINACAK ÖNLEMLER ............ 49
Ç)İZLEME PLANI (İNŞAAT DÖNEMİ) ............................................................................................................. 54
BÖLÜM IV: HALKIN KATILIMI ................................................................................................................ 55
A)PROJEDEN ETKİLENMESİ MUHTEMEL İLGİLİ HALKIN BELİRLENMESİ VE HALKIN GÖRÜŞLERİNİN ÇEVRESEL ETKİ
DEĞERLENDİRMESİ ÇALIŞMASINA YANSITILMASI İÇİN ÖNERİLEN YÖNTEMLER ............................................... 55
B)GÖRÜŞLERİNE BAŞVURULMASI ÖNGÖRÜLEN DİĞER TARAFLAR ................................................................. 55
NOTLAR VE KAYNAKLAR ......................................................................................................................... 56

i
AKIN HOLDİNG A.Ş. ÖRLEMİŞ RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ
ÇED BAŞVURU DOSYASI

TABLOLAR DİZİNİ

Tablo 1. Kullanılacak Türbinlerin Genel Özellikleri ............................................................... 8
Tablo 2. Rüzgar Türbinlerinin Rüzgar Hızına Göre Üreteceği Güç ........................................ 10
Tablo 3. Mevcut ve planlanan makine ekipman listesi .......................................................... 13
Tablo 4. Örlemiş RES Santral Saha Koordinatları ............................................................... 16
Tablo 5. Örlemiş RES Türbin Koordinatları ........................................................................ 18
Tablo 6. Şantiye Koordinatları ............................................................................................ 18
Tablo 7. Stok Sahası Koordinatları ..................................................................................... 19
Tablo 8. Bitkisel Toprak Depo Alanı Koordinatları ............................................................... 19
Tablo 9. Hafriyat Depolama Alanı Koordinatları.................................................................. 19
Tablo 10.İzmir İli Nüfus Verileri-2015 ................................................................................ 20
Tablo 11. ÇED Yönetmeliği EK-V Duyarlı Yöreler Listesine Göre Değerlendirme .................. 21
Tablo 12. Bölgede şimdiye kadar görülen depremler ve büyüklükleri ..................................... 34
Tablo 13. İzmir İli Arazi Kullanım Şekilleri ......................................................................... 39
Tablo 14. İzmir İli Başlıca Meteorolojik Veriler ................................................................... 40
Tablo 15. İzmir İli Rüzgar Esme Sayıları ............................................................................. 40
Tablo 16. İzmir İli Rüzgar Hızları ....................................................................................... 41

ŞEKİLLER DİZİNİ

Şekil 1.Tipik Bir Rüzgar Türbininin Bölümleri ...................................................................... 2
Şekil 2.Tipik Rüzgar Türbinleri ............................................................................................ 3
Şekil 3.Tipik bir rüzgar türbini iç yapısı................................................................................. 3
Şekil 4.Proje kapsamında kullanılması planlanan rüzgar türbini boyutlarını gösterir şema ....... 9
Şekil 5. İş Akım Şeması ...................................................................................................... 12
Şekil 6. Stratigrafik Sütun Kesiti ......................................................................................... 32
Şekil 7. İzmir İli genel deprem haritası. ............................................................................... 34

GRAFİKLER DİZİNİ

Grafik 1. Esme Sayılarına Göre Rüzgar Diyagramı .............................................................. 41
Grafik 2. Hızlarına Göre Rüzgar Diyagramı ........................................................................ 42
ii
AKIN HOLDİNG A.Ş. ÖRLEMİŞ RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ
ÇED BAŞVURU DOSYASI

PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ

İzmir İli, Bergama İlçesi, Kızıltepe Mahallesi, Palamutlu Tepe Mevkiinde, Akın Holding
A.Ş. tarafından 23.00 MWm / 23.00 MWe kurulu gücünde Örlemi ş Rüzgar Enerji Santrali’nin
(RES) kurularak işletilmesi planlanmaktadır.
23 MW kurulu gücünde planlanan Örlemi ş RES için 05.05.2016 y ılında ÖN/6257-
16/03500 Lisans No ile Elektrik Piyasas ı Kanunu ve ilgili mevzuat uyar ınca EPDK tarafından
30 ay süre ile Ön Lisans verilmiştir.
ÇED Yönetmeliği EK-2 Listesi Madde 42’ de yer alan proje için Temmuz-2016 tarihinde
Proje Tanıtım Dosyası hazırlanarak İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne sunulmuştur.
ÇED Yönetmeliği EK-2 Listesi 9,33, 39, 42, 45 ve 47. Maddeleri hakkında Danıştay 14. Dairesi
yürütmeyi durdurma karar ı bulunduğundan ve dava süreçleri devam etti ğinden İl Müdürlüğü
tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlıığı’na görüş sorulmuştur.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın görüş yazısında Danıştay’da devam eden davalar nedeni
ile proje için ÇED Ba şvuru Dosyas ı haz ırlanması veya Dan ıştay dava süreçlerinin
sonuçlanmasının beklenilmesi gerekti ği belirtilmiş olduğundan, Proje Tan ıtım Dosyası iade
edilmiştir.
Proje sahibi bu görüş yazısı üzerine iş bu ÇED Başvuru Dosyasının hazırlanması kararını
vermiş ve ÇED sürecini başlatmıştır.
Örlemiş Rüzgar Enerji Santrali her biri 1000 kWm / 1000 kWe kurulu güce sahip 23 adet
türbinden oluşmaktadır. Toplam kurulu gücü 23.00 MWm / 23.00 MWe olan santral y ıllık
yaklaşık 76.159.440,00 kWh enerji üretecektir. Rüzgar enerji santralinde üretilen elektri ğin, 3
km uzunluğundaki 154 kV Bergama-Alosbi Enerji İletim Hattı vasıtasıyla ulusal şebekeye
bağlanması planlanmaktadır.
Projenin yer seçimi için 30, 20, 10 metre yüksekli ğinde rüzgar ölçümleri yapılmıştır. 23
adet direk için bu ölçümler uygun bulunmuştur.
Projenin, ekonomik ömrünün 49 yıl olması beklenmektedir. Tesiste yılda üretilen elektrik
enerjisi 76.159.440,00 kWh/y ıl olup planlama a şamasında olan enerji nakil hatt ı vasıtasıyla
ulusal şebekeye bağlanılacaktır.
Projenin inşaatı aşamasında 20 kişi, işletme aşamasında ise 7 kişi çalışacaktır.
İzmir-Manisa Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planına göre proje alanı
Orman Alanı, Tarım Alanı ve az bir alanda da Kırsal Yerleşim Alanı üzerinde kalmaktadır
Türbin yerleri Kızıltepe Mahallesi yerleşim yerinin çevresinde yer almakta olup, en yakın
yerleşim birimi T14 nolu türbinin 30 m güneydo ğusunda yer alan K ızıltepe Mahallesi’ne ait
yerleşim birimidir.

1
AKIN HOLDİNG A.Ş. ÖRLEMİŞ RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ
ÇED BAŞVURU DOSYASI

BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE ÖZELİKLERİ

a) Proje konusu yat ırımın tan ımı, özellikleri, ömrü, hizmet maksatlar ı, önem ve
gerekliliği

Genel Bilgi

Rüzgar türbinleri di ğer türbinler gibi lineer olarak hareket eden ak ışkanın (hava)
hareketini rotasyonel harekete dönü ştürürler. Yani rüzgar ın kinetik enerjisini rotasyonel
mekanik enerjiye çevirirler. Elde edilen bu mekanik enerji türbin içindeki alternatör vasıtası
ile elektrik enerjisine çevrilir. Bir rüzgar santralinde bütün türbinlerin üretti ği enerji tek bir
noktaya iletilir (şalt tesisi) oradan da gerilimi ayarlanarak şebekeye verilir.

Bir rüzgar türbini başlıca şu parçalardan meydana gelir:

• Rotor: Rüzgarın kinetik enerjisini mekanik enerjiye çevirir.
• Jeneratör: Mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çevirir.
• Fren: Türbini yavaşlatır ve durdurur.
• Yönlendirici: Rüzgar doğrultusuna göre türbini yönlendirir.
• Transformatör: Jeneratör voltajını şebeke voltajına yükseltir
• Kule: Türbini taşır.
• Şebekeye bağlantı: Kablo ve elektrik koruma ve kontrol sistemleri

Şekil 1.Tipik Bir Rüzgar Türbininin Bölümleri
2
AKIN HOLDİNG A.Ş. ÖRLEMİŞ RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ
ÇED BAŞVURU DOSYASI

Şekil 2.Tipik Rüzgar Türbinleri

Rüzgâr Türbini İç Yapısı:

Rotor: Motor yeri, rüzgâr türbininin di şli kutusu ve elektrik jeneratörü dahil kilit
parçaları içerir. Kaplaması fiber glastan yapılmış olup, üst kısımda çatıya açılan bir çıkışı
bulunmaktadır, buradan çat ıya ve rüzgar sensörlerine ula şılabilmektedir. Rotor yeri
bölümünün ön kısmı enerji üretim ekipmanlarının temel yapısıdır, buradan pervanedeki güç
(dönme ve diğer güçleri) eğim mekanizmasından kuleye iletilir. Dökme çelikten yapılmıştır.
Rotor yeri kaplaması bu çeliğe bağlantılıdır.

Rotor seçiminde yüksek frekans, dü şük gürültü, uzun ömür, dü şük yük, dü şük
malzeme tüketimi özellikleri aranır

Şekil 3.Tipik bir rüzgar türbini iç yapısı
3
AKIN HOLDİNG A.Ş. ÖRLEMİŞ RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ
ÇED BAŞVURU DOSYASI

Vites Kutusu: Görevi pervanedeki dönme kuvvetini jeneratöre iletmektir. Vites
ünitesi 2 kademeli planet dişli ve 1 kademeli helis dişlisinden oluşur. Vites kutusu kaplaması
makine temeline cıvatalanmıştır. Düşük hız giriş şaftı direk vites kutusu göbeğine geleneksel
ana şaft bağlantısı olmadan bağlanmıştır. Vites kutusu yağlama sistemi ise ekli yağ deposu
olmaksızın, sıkıştırılmış besleme şeklindedir.

Eğim Mekanizması (yaw sistem): Eğim mekanizması sürtünme esasl ı düz yatak
sistemine göre yap ılmıştır. Motor fren mekanizmal ı 6 adet elektriksel e ğim dişlisi rotor
yerinin kule üzerinde dönmesine imkan verir. Bu mekanizma türbinden gelecek güçlerin
kuleye transfer edilmesini sağlar.

Fren Sistemi: Örlemiş RES’ndeki türbinlerde aerodinamik frenler olacaktır. Bu fren
sistemi ile yüksek dönme hızları kademeli bir şekilde azaltılabilmektedir. Enerji üretilmediği
zamanlarda bile bu sistem kilitli değildir. Ayrıca hidrolik servis freni yer alacak ve sistemin
bakımı sırasında veya acil durumlarda otomatik olarak devreye girecektir. .

Jeneratör: Elektrik jeneratörü, asenkron 4 milli sargılı kasnak tip jeneratördür ve su
soğutmalıdır.

Trafo: Trafolar belli bir gerilimdeki elektrik akımının gerilim değerini değiştirmeye
yarayan elemanlardır. Güç arttırıcı trafo rotor yeri arka tarafta ayr ı bir bölmededir. Trafo
rüzgar türbini için özel olarak dizayn edilmiş 3-fazlı dökme reçineli kuru tip trafodur. Trafo
sarmalları yüksek voltaj taraf ında delta ba ğlantılı, dü şük gerilim taraf ında ise y ıldız
bağlantılıdır. Trafo bölmesi ark sensörleri ile donatılmıştır.

Soğutma ve Havaland ırma Ünitesi: Eğer rotor yeri iç s ıcaklığı belli bir seviyeyi
geçerse havalandırma vanaları açılır. Fan motoru devreye girerek iç sıcaklığı düşürür. Dişli
yağlama ünitesi, jeneratör soğutma suyu ve Optispeed™ ünitesi ayr ı bir hava giriş sistemi
ve ayrı su/hava soğutma sistemi ile soğutulur. Su soğutucuları diğer ekipmanlardan termal
olarak izole edilmiştir. Ayrı bir fanda trafo soğutmasında kullanılır. Isı eşanjör sistemi rotor
yerinin üst arka kısmında ayrı bir bölmededir.

Göbek (Hub): Direkt olarak vites kutusunun üstüne monte edilmi ştir, bu sayede
rüzgar türbinlerinde geleneksel olarak kullan ılan ve rüzgar gücünü vites/di şli kutusu
üzerinde jeneratöre ileten ana şaft kullanılmamaktadır.

Eğim/Açı Ayarlanmas ı: Türbinler Optitip™ ad ı verilen mikro-i şlemci eğim/açı
kontrolörleri ile donat ılmıştır. Hakim rüzgar ko şullarına göre kanatlar sürekli olarak en
verimli aç ıya otomatik olarak ayarlanmaktad ır. Eğim/açı mekanizmas ı Göbek içine
4
AKIN HOLDİNG A.Ş. ÖRLEMİŞ RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ
ÇED BAŞVURU DOSYASI

yerleştirilmiştir. Kanatlardaki gerekli eğim değişimleri her kanatta ayrı ayrı bulunan hidrolik
silindirler sayesinde yapılmaktadır. Her bir kanat 95o açıya kadar dönebilmektedir.

Hidrolikler: Hidrolik sistem Göbek içerisindeki eğim/açı mekanizması için hidrolik
güç üretir. Herhangi bir s ızma veya bozulma durumunda yedek akümülatör sistemi
kanatların açılandırılması için yeterli gücü üretir ve türbini durdurur. Göbek içerisindeki
toplama sistemi yağ sızmasını ve etrafa dağılmasını önler.

Kanatlar: Pervaneler fiberglas ve epoksi ile güçlendirilmi ş karbon fiberinden
yapılmıştır. Her kanat ana deste ğe bağlanmış iki adet kanat kabu ğundan oluşur. Kanatlar,
optimum enerji üretimini minimum gürültüde yapacak en hafif malzemeden tasarlanarak
yapılmıştır. Her kanatta, kanat üstünde bulunan yıldırım alıcıları ve kanat içerisinde bulunan
bakır iletken kablolarından oluşan yıldırımdan korunma sistemi vardır

Elektrik Kontrol Ünitesi: Elektronik kontrol ünitesi, rüzgar türbininin durumunu
sürekli izleyen ve eğim mekanizmasını kontrol eden bir bilgisayar içerir. Bir ar ıza halinde
(örneğin, dişli kutusu veya jeneratörün fazla ısınması vb.) rüzgâr türbinini otomatik olarak
durdurur ve telefon modem hattı vasıtasıyla türbin operatörü bilgisayarına uyarı verir.

İzleme Ünitesi:

Sensörler:

Türbin enerji üretimi ve kontrol datası aşağıda listelenen sensörlerden sağlanır.

• Hava durumu: Rüzgar yönü, rüzgar hızı ve sıcaklık,
• Ekipman durumu: Sıcaklıklar, yağ seviyesi ve basıncı, soğutma suyu seviyesi,
• Kasnak hareketleri: Hız ve eğim/açı dedektörleri
• Yapısal: Titreşimler, yıldırım dedektörleri,
• Güç bağlantısı: Aktif güç, reaktif güç, voltaj, akım, frekans

Ultrasonik Rüzgar Sensörü: Rüzgar ölçümlerinin güvenilirli ğini ve hassasiyetini
arttırmak için Nacell’da (Rotor yeri) iki adet yedekli ultrasonik rüzgar sensörü
bulunmaktadır. Rüzgar yönü ve rüzgar h ızı ölçen bu sensörler kendi kendini test
edebilmektedir, eğer sinyal hatalı ise türbin güvenli duruma geçmektedir. So ğuk ve buzlu
havalarda performansı arttırabilmek için senörlerde ısıtma elemanı bulunmaktadır. Sensörler
Nacell (rotor yeri)’ın üstünde yerleştirilmiştir ve yıldırıma karşı korunaklıdır.

Duman Dedektörleri: Kule ve Nacelle’de optik duman alg ılayıcıları vardır. Duman
algılanırsa uzaktan kumanda sistemi ile alarm gönderilmekte ve ana şalter aktive
5
AKIN HOLDİNG A.Ş. ÖRLEMİŞ RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ
ÇED BAŞVURU DOSYASI

edilmektedir. Bu algılayıcılar kendi kendine kontrollüdür. Alg ılayıcılar bozulursa kontrol
sistemine uyarı göndermektedir.

Yıldırım Dedektörleri: Yıldırım dedektörleri her kanatta mevcuttur. Bu sistem pervane
uçlarında veya göbek ucunda olup temele kadar inmektedir.

Ark Koruması: Trafolar ve alçak gerilim santrali ark koruma sistemi ile korunmaktaıdr.
Herhangi bir şekilde ark oluşursa, sistem derhal ana kesicileri açar.

Yıldırımdan Korunma: Rüzgar türbinleri, kanatlardan başlayarak temellere kadar olan
tüm bölümleri koruyan, Yıldırımdan Korunma Sistemi ile donatılmıştır. Bu sistem yıldırım
akımının kanatlardan, Rotor’dan ve kuleden hiç bir ekipman veya sisteme zarar vermeden
geçmesini sağlamaktadır. Ayr ıca ekstra bir önlem olarak, Nacelle’nin içindeki kontrol
ünitesi ve mikro- işlemci efektif bir kalkan sistemi ile korumaya alınmıştır.

Yıldırımdan Korunma Sistemi IEC 61024 "Rüzgar Türbinlerinin Y ıldırımdan
Korunması” a uygun olarak dizayn edilmi ştir. Yıldırım dedektörleri her kanad ın üzerine
yerleştirilmiştir. Bu dedektörlerden alınan data, sisteme işlenir ve sistem operatörünün hangi
kanada yıldırım düştüğü, şiddetinin ne olduğu ve saat bilgilerine ulaşmasını sağlar. Bu tür
bilgiler türbinde olu şabilecek muhtemel hasarlar ın, kontrol gerekip gerekmeyece ğinin
bilgisini uzaktan algılanması açısından çok faydalıdır.

Fırtınada Çalışma: Örlemiş RES’de kullanılacak türbinlerde Fırtına Kontrol sistemi
olacaktır. Bu sistem 24m/s‘nin üzerindeki rüzgarlarda türbinlerin otomatik olarak dönüş hızı
azaltılacak ve kesinlikle durdurulmayacaktır. Fırtınalı zamanlarda da enerji üretimi devam
edilecektir.

Proje Konusu Yatırımın Tanımı, Özellikleri, Ömrü

İzmir İli, Bergama İlçesi, Kızıltepe Mahallesi, Palamutlu Tepe Mevkiinde, Ak ın
Holding A.Ş. tarafından 23.00 MWm / 23.00 MWe kurulu gücünde Örlemiş Rüzgar Enerji
Santrali’nin (RES) kurularak işletilmesi planlanmaktadır (EK:1).

23 MW kurulu gücünde planlanan Örlemi ş RES için 05.05.2016 yılında ÖN/6257-
16/03500 Lisans No ile Elektrik Piyasas ı Kanunu ve ilgili mevzuat uyar ınca EPDK
tarafından 30 ay süre ile Ön Lisans verilmiştir (EK:8).

ÇED Yönetmeliği EK-2 Listesi Madde 42’ de yer alan proje için Temmuz 2016
tarihinde Proje Tan ıtım Dosyası hazırlanarak İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne
sunulmuştur. ÇED Yönetmeliği’nin EK-2 Listesi 9, 33, 39, 42, 45 ve 47. Maddeleri hakıknda
6