80 Sonrası Mekan ve Planlama

608 Pages·2016·30.01 MB·English

80 Sonrası
Mekan
ve
Planlama

Planlamada 30 Yıla İlişkin Değerlendirmeler

Yerel ve Bölgesel Kalkınma, Bölgenin Değişen Dinamikleri

Kentsel Tasarım

Koruma

Kentsel Dönüşüm

Ulaşım ve Çevre

Teknoloji ve Yeni Yaklaşımlar
Şehir ve Bölge Planlama Bölümü
30. Kuruluş Yılı Anısına

SEKSEN SONRASI MEKAN ve PLANLAMA

Yayına Hazırlayanlar

Aysu Uğurlar, Demet Erol, Ebru Vesile Öcalır Akünal,
Fatma Erdoğanaras, Kübra Cihangir Çamur,
Leyla Alkan, Nilgün Görer Tamer, Sevinç Bahar Yenigül,
Ülkü Duman Yüksel, Zeynep Özdemir

Kapak tasarımı: Nihan Oya Memlük

Dizgi ve sayfa tasarımı: Ülkü Duman Yüksel, Sevinç Bahar Yenigül, Nilgün Görer Tamer, Leyla Alkan

Yayın tarihi: 9 Eylül 2016

ISBN: 978-975-507-283-8

Yayıncı: Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Ankara

Bu kitabın, Gazi Üniversitesi Merkez Yayın Komisyonu 19.10.2015 tarih ve 03 sayılı toplantısı ve Üniversite
Yönetim Kurulunun 06.11.2015 tarih ve 21 sayılı toplantısında 2015/475 nolu kararları ile elektronik ortamda,
yardımcı ders kitabı olarak yayınlanması uygun görülmüştür.
SUNUŞ

Bu kitapta yer alan makaleler bir yandan Türkiye’nin seksen sonrası mekansal gelişimini ve
planlama sürecindeki değişimi anlatırken diğer yandan da kent ve bölge planlama alanında
akademik dünyada tartışılan güncel konuları geniş bir yelpazede okuyucuya sunmuştur.
Derleme niteliğindeki bu kitap yedi ana bölümden oluşmuştur. Bu bölümler altında yer alan
34 farklı makalede, kent ve bölge planlama disiplini içinde çok yönlü bir bakış açısıyla, yerel
ve bölgesel kalkınmadan, koruma, kentsel dönüşüm, kentsel tasarım, ulaşım, çevre,
teknoloji, yeni kent yaklaşımları, kent ve planlama politikalarının seksen sonrası değişimine
kadar mekanı etkileyen bir çok konu yer almıştır. Katkılarını sunan 45 yazar kendi görüşlerini,
deneyimlerini ve araştırmalarını bu kitapta gönüllü olarak paylaşmıştır.

Bu kitabın konu ve içerik zenginliği, eğitim alanında 30 yılı aşkın tecrübeye sahip Gazi
Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nün güçlü, dinamik
akademik kadrosunun bir eseridir. Türkiye’deki 6. planlama okulu olarak 1984-1985 öğretim
yılında eğitim faaliyetine başlamış olan Bölümün, 30. Kuruluş Yılı Anısına bir kutlama etkinliği
olarak bu kitap hazırlanmıştır.

Bölüm etkinliği olarak daha önce yayınlanmış olan üç kitaptan farklı olarak, bilgiye erişimde
kolaylık sağlayan internet ortamında bir e-kitap olarak sunulan derleme çalışmamızın daha
geniş bir okuyucu kitlesine ulaşmasının, akademik bağlamda çeşitlilik yaratacak tartışmalara
kaynak olacağını düşünmekteyiz. Elektronik ortamda sunulan bu kitabın hazırlanış sürecinde
başta yazarlarına olmak üzere, hakemlerine ve bölümün kurumsallaşmasının bir ürünü olarak
ortaya çıkan bu kitaba emek harcamış katkı koymuş herkese teşekkür ediyoruz.

İmece şeklinde ortaya çıkan ve bilgi üretiminin bir parçası olan bu kitap araştırmacılara ve
öğrencilere planlama bilim alanında yardımcı bir ders kitabı olmasının yanı sıra, mekan ve
planlama konularına ilgi duyan okurlara da açık bir kaynaktır.

Yayın Komisyonu

Maltepe, Ankara 30 Ağustos 2016
İÇİNDEKİLER

SUNUŞ

PLANLAMADA 30 YILA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER…………………….…………….









TÜRKİYE’NİN SEKSEN YILLIK KENT PLANLAMA SERÜVENİNDE SON OTUZ YILIN
DEĞERLENDİRİLMESİ- �7�>�>���Z�������E�<���^�/�������E���z�7�D�>���Z�7�� ……………………………………………
Güner GEZİM-H. Perihan KİPER
KAPSAMLI PLANLAMADAN STRATEJİK MEKANSAL PLANLAMAYA: TÜRKİYE
ÖRNEĞİ …………………………………………………………………………………………………………………
Fulya SINACI, Aydan SAT
TÜRKİYE’DE KIRSAL ALAN POLİTİKALARINDA SEKSEN SONRASI DEĞİŞİMİN
DEĞERLENDİRİLMESİ ....…………………………………………………………………………………………
Sevinç Bahar YENİGÜL
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK DEĞERLENDİRMESİ YAKLAŞIMININ MEKANSAL PLANLAMA
PRATİĞİNE UYARLANMASI: TÜRKİYE İÇİN YENİ BİR ÖNERİ …..………………………………
Pınar ZORAL, Çiğdem VAROL

YEREL VE BÖLGESEL KALKINMA, BÖLGENİN DEĞİŞEN DİNAMİKLERİ



薅蔮.

YENİLİĞİN DEĞİŞEN KURUMSAL VE MEKANSAL DİNAMİKLERİ
Bilge ARMATLI KÖROĞLU ⸮

1

3

21

39

51

İ 9

81

 EKONOMİK, SOSYAL VE BÖLGESEL EŞİTSİZLİKLER TEMELİNDE AVRUPA BİRLİĞİ
BÜTÜNLEŞİK BÖLGESEL POLİTİKASI: TÜRKİYE’DE UYGULAMA ÜZERİNDEN BİR
DEĞERLENDİRME ………………………………………..……………………………………………………....
Kübra CİHANGİR ÇAMUR, Deniz AKKAHVE 93
 KADINLARIN İŞ GÜCÜNE KATILIMI VE KADIN İŞ GÜCÜNE İLİŞKİN SOSYAL VE
POLİTİK GELİŞMELER: ASO I.OSB’DEKİ KADIN İŞGÜCÜ VE ÖZELLİKLERİ ………….……
Demet EROL, Kübra YILDIRIM 115
 TURİZM GİRİŞİMCİLİĞİ: BEYPAZARI VE SAFRANBOLU ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI
BİR ÇALIŞMA …………………………………………………………………………..……………………………
Fatma ERDOĞANARAS, Ali Haydar ÖZTÜRK 139
 YEREL YÖNETİMLERDE KADIN KATILIMININ TEMSİL, POLİTİKA VE PLANLAMA
BOYUTUNDA DEĞERLENDİRİLMESİ: ANKARA ÖRNEĞİ……………………………………….
Seher ÖZKAZANÇ 161

KENTSEL TASARIM薅蔀薅薅薅薅薅薅薅薅薅薅薅薅薅蔀 薅⸀

.  TÜRKİYE’DE KENTSEL TASARIMIN SON OTUZ YILI ÜZERİNE BİR OKUMA
Mehmet Nazım ÖZER
 MEKANI DENETLEMEDE YENİ ARAÇ: KENTSEL KODLAMA
Aybike CEYLAN
 YÜRÜNEBİLİRLİK KAVRAMI VE YÜRÜNEBİLİRLİĞİ ETKİLEYEN TEMEL FAKTÖRLER⸮
Ayşe TEKEL, Nilgün GÖRER TAMER
 BİR KENT BULVARI’NDAN ANA ARTERE DÖNÜŞÜM SÜRECİ:
ATATÜRK BULVARI ÖRNEĞİ………………………………………………………............................
Nihan Oya MEMLÜK, Müge AKKAR ERCAN

175

177

197

207

217
İÇİNDEKİLER

KORUMA ……………………………………………………………………………………………………….

237

 2281980 SONRASINDA MEVZUAT DEĞİŞİKLİKLERİNİN KÜLTÜREL MİRAS
ALANLARININ KORUNMASINDAKİ ETKİNLİĞİ …………………………………………………..….
Nevin TURGUT GÜLTEKİN 239
 1980'den GÜNÜMÜZE KORUMA PLANLAMASINA GENEL BİR BAKIŞ:
ANKARA, BERGAMA, PATARA ÖRNEKLERİ ………………..……………………………………….
Mehmet TUNÇER 253

 KENTSEL KORUMA/YENİLEME İKİLEMİNDE
SAĞLIK(LI)LAŞTIRMA: ANKARA - �,���D���D�P�E�m���P�Z�E���)�7��
Nevin TURGUT GÜLTEKİN-Teoman ARSLAN 1980’LERDEN BUGÜNE
……………………….…………….

281

 TARİHİ ÇEVRELERİ KORUMA SÜRECİNDE YAŞANAN FİZİKSEL VE SOSYO-KÜLTÜREL
DEĞİŞİM, ANKARA-ULUS TARİHİ KENT MERKEZİ İSTİKLAL MAHALLESİ
ÖRNEĞİ………………………………………………………………………………………………….……………..
Pınar ŞAHİN KADAKAL, Gülseven UBAY TÖNÜK 301
 ATATÜRK ORMAN ÇİFTLİĞİNİN KURULUŞUNDAN GÜNÜMÜZE DEĞİŞEN
MEKANSAL DEĞERİ ……………………………………..………………………………………..…..………..
Hazal İrem GÖĞÜŞ, Erman AKSOY 329

KENTSEL DÖNÜŞÜM……………………………………………………………………………………….







TÜRKİYE’DE KENTSEL DÖNÜŞÜM SÜRECİ VE GÜNCEL PROBLEMLER
Şule KARAASLAN ⸮

343

. 345

TÜRKİYE VE DÜNYA’DAN BAŞARILI KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJELERİ .⸮
Şule KARAASLAN, Kaan SAKAKLI

GECEKONDU OLGUSUNUN SOSYO MEKANSAL TEMSİLİ
Aysu UĞURLAR .

355

369
..

 SARAÇOĞLU MAHALLESİ’NİN DEĞERİNİN DEĞİŞİMİ
Demet EROL, Kaan SAKAKLI † 3㠵
†
 1980 SONRASI ULUSAL TURİZM POLİTİKALARININ ANTALYA KALEİÇİ'NİN TURİZM
ODAKLI DÖNÜŞÜMÜ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ……….……………………………………..
Açalya ALPAN 401

ULAŞIM ve ÇEVRE薅蔀薅薅薅薅薅薅薅薅薅薅薅薅薅薅薅薅⸀

⸮ .

 ULAŞIM PLANLAMASINDA SİSTEM ETKİLERİNİN MODELLENMESİ
Ebru Vesile ÖCALIR AKÜNAL
 KENT MERKEZLERİNDE BİR TRAFİK DURULTMA TASARIMI METODU OLAN
PAYLAŞIMLI YOL TASARIMI:
ANKARA İLİ EMNİYET MAHALLESİ AFET SOKAK ÖRNEKLEMİ.
Zeynep ÖZDEMİR
 KENTSEL ULAŞIM MEKANLARININ SÜRDÜRÜLEBİLİR TASARIMI:
TRAFİK DURULTMA BİLEŞENİNİN YERİ ⸮.
Hülagü KAPLAN

411

413

㐲㜀
..

455
İÇİNDEKİLER

 1980 YILINDAN GÜNÜMÜZE KENT İKLİM ARAŞTIRMALARININ
�����)���Z�>���E���7�Z�7�>�D���^�7 ……………………………………………………………………………..……….…….
Ülkü DUMAN YÜKSEL, Hayriye BALIK 479
 ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE TERMİK SANTRALLERİN
ÇEVRESEL ETKİLERİ………………………………………………………………………………………..……..
Mahmut ÖZBAY 497

TEKNOLOJİ v攠 YENİ YAKLAŞIMLAR薅薅薅蔀薅薅薅蔀薅薅蔀

㔱㔀

 KENTSEL YAŞAM KALİTESİ ARAŞTIRMALARINDAN ÖĞRENDİKLERİMİZ….……….……
Zeynep Aslı GÜREL ÜÇER 517
 1980 SONRASI DEĞİŞEN KIR KAVRAMI ve KIRDA KONUT OLGUSU………………………
Leyla ALKAN, Sevinç Bahar YENİGÜL 531

 BÖLÜNMÜŞ KENTLERDE ŞEHİR PLANLAMA VE MEKAN PAYLAŞIMI
Özge YALÇINER ERCOŞKUN ………..………

543

559

577

 KENT PLANLAMADA COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNİN YÜKSELİŞİ VE TÜRKİYE’DEKİ
KULLANIM ALANLARI……………………………………………………………………………………….…..
Kadriye Burcu YAVUZ, Şule TÜDEŞ
 BİLGİ ve İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN, TURİZM ve SERBEST ZAMAN AKTİVİTELERİ
AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ……………………………..……………………………………………
Nilüfer GÜRER
 591
�<���E�d�>���Z�7�E���d�h�Z�7�•�D�������P�E���D���^�/�Z���>� ……….………………
Orhan KUNTAY