Table Of ContentEK-2
BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ
LİSANS PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ
1. Sınıf 1. Yarıyıl
İLA 101 Arapça (toplam ders saati: 12)
Ders İçeriği: Arap dilinin özellikleri, Arap alfabesini öğrenme, cümle yapısı ve çeşitleri,
kelime yapıları, isim, fiil ve çeşitleri, sarf ve nahiv hakkında genel bilgi, harf-i cer, muzafun
ileyh, sıfat, müsenna ve cemilerin irabı, zamirler ve irabı işlenecektir. Öğrencinin Arapça
kaynaklarından doğru bir şekilde yararlanması ve araştırma yapmasına, klasik ve modern
metinleri okuyup anlamasına, kendisini Arapça ifade edebilmesine katkı sağlayacak bilgiler
verilecektir. Bu sayede öğrenci Arap dili ve dilbilgisinin özellikleri hakkında temel bilgilere
sahip olur. Fiil çekimlerini, isim çeşitlerini ve cümle yapısını kavrar, sözlük yardımıyla
kaynak eserlerde araştırma yapmaya başlar.
Ders, anlatım ve soru-cevap yöntemiyle işlenir. Öğretilecek metin ya da gramer kuralları
çevrilir ya da ana dilde anlatılır. Dinleme-konuşma, okuma-yazma becerileri birlikte
geliştirilir. Öğrenilen dilbilgisi kuralları metinlere uygulanır. Bilinmeyen kelimeler için sözlük
kullanılır. Ders, bilgisayar ile desteklenir.
Önerilen Kaynaklar: Heyetçe hazırlanan el-Kavaidu’l-Arabiyyeti’l-Muyessere, İstanbul
2001; Mahmud İsmail Sini, el-Arabiyyetu li’l-Hayat, İstanbul 2001; Muhammed Adil Şaban,
Muhammed İsmail Sini, el-Kıraatu’l-Muyessere, İstanbul 2001; Serdar Mutçalı, Arapça
Türkçe Sözlük, İstanbul 1995; İsmail Güler, Hüseyin Günday, Şener Şahin, Arapça Dilbilgisi
(Nahiv Bilgisi), İstanbul 2001.
103 Kur'an Okuma ve Tecvid I (Toplam Ders Saati: 3 )
Dersin içeriği: Kur’an’ın tecvid kurallarına uygun olarak doğru okunması, namaz sureleri
(Sübhaneke-Âmentü, Nas-Duha Sûreleri) ezberlenmesi ve ezberlenen surelerin yanı sıra, Al-i
İmrân 1. Sayfa, Al-i İmrân 92-99. Ayetler, İsra 1. Sayfaların okunması.
Önerilen Kaynaklar: Hüseyin Atay, Kur’an. Türkçe Çeviri, Ankara 1973 ; Süleyman Ateş,
Kur’ân-ı Kerim ve Yüce Meâli, Ankara, t.y.; Şeyh Abdurrahmân Karabâşî, Karabâş Tecvîdi,
İstanbul, t.y.; İsmail Karaçam, Kur’ân-ı Kerîm’in Fazîletleri ve Okunma Kâideleri, İstanbul
1981; Celaleddin Karakılıç, Tecvid İlmi, Ankara 1982; Demirhan Ünlü, Kur’ân-ı Kerîm’in
Tecvîdi, Ankara 1993.
105 İslam Tarihi I (Toplam Ders Saati: 2)
Dersin İçeriği: Tarih bilimi ve İslam tarihçiliği, İslam’ın doğduğu ortam, Hz.
Muhammed’in peygamberlik öncesi, Mekke dönemi ve Medine’ye hicret, hicret sonrasında
gerçekleştirilen faaliyetler, Medine döneminde müşriklerle, Yahudi ve Hıristiyanlarla ilişkiler,
o dönemdeki toplumsal, idari ve iktisadî yapı, Hz. Muhammed’in vefatı, İslam ve Batı
kültüründeki Hz. Muhammed algılamaları dersin içeriğini oluşturmaktadır. Modern tarihçilik
ve İslam tarihçiliğine dair temel kavramlar ve bilgilerin mukayeseli olarak kavratılması,
amaçlanmaktadır. Resim, harita, kroki, şema, CD, belgesel, film gibi görsel materyal
kullanılacak, soru-cevap ve tartışma yöntemleri takip edilecektir.
Önerilen Kaynaklar: İbn Hişam, es-Siretü’n-Nebeviyye; İbn Sa’d, et-Tabakât el-Kubra;
Kettanî, Hz. Peygamber’in Yönetimi (et-Terâtibu’l-İdâriyye), Çev.. Ahmet Özel, İstanbul
1990; Neşet Çağatay, İslam Öncesi Arap Tarihi Ve Cahiliye Çağı, Ankara 1971; İzzet
Derveze, Kur’an’a Göre Hz. Muhammed’in Hayatı, Çev.. Mehmet Yolcu, İstanbul 1989;
Muhammed Hamidullah, İslam Peygamberi, İstanbul 1980; W. M. Watt, Hz. Muhammed’in
Mekkesi, çev.. Mehmet Akif Ersin, Ankara 1995, İbrahim Sarıçam, Hz. Muhammed ve
Evrensel Mesajı, Ankara 2003, Mehmet Özdemir, “Hz. Peygamber’in Bazı Siyasî
Uygulamalarının Ahlakî Arka Planı”, İslamiyât, 6/1 (Ocak-Mart 2003).
107 Psikolojiye Giriş (Toplam Ders Saati: 2)
Dersin İçeriği: Psikolojiye giriş niteliğinde bilgilerin verildiği teorik bir derstir. Psikoloji
biliminin ne olduğu, temel konuları, kavramları ve ilgi alanları hakkında bilgilendirmek, insan
doğasına ve işleyişine ilişkin temel bilgilerin öğretilmesi hedeflenir. Öğrencilere insan
davranışlarını anlama, davranışla ilgili bilimsel araştırma yapma, kişisel gelişimle ilgili
konularda temel kuramsal yaklaşım ve çerçevenin kazandırılması hedeflenmektedir.
Önerilen Kaynaklar: C.G. Morris, Psikolojiyi Anlamak. Çev.. Ed. Belgin Ayvaşık, Melike
Sayıl, Ankara 2002; R. Atkinson, RC. Atkinson, E.R. Hilgard, Psikolojiye Giriş, yy 2000;
C.T. Morgan, Psikolojiye Giriş Ders Kitabı, yy. 1984; Doğan Cüceloğlu. İnsan ve Davranışı,
.İst. 1995.
109 İslam İnanç Esasları (Toplam Ders Saati: 2)
Dersin İçeriği: İslam İnanç Esasları, din, iman, islam küfür, şirk, irtadat gibi temel
kavramları, Allahn varlığı ve sıfatları, Nübüvvet konuları, Kıyamet ve ahiretin varlığına ve
ahirette hayatına ait amellerin sorgulanması, şeffat, sırat, havz, cennet ve cehennem gibi
konuları içerir. Öğrenciler kelam ilminin iman-islâm, Uluhiyet, nübüvvet ve ahiret konularını
ve bunların alt başlıklarını oluşturan meseleleri bilir ve tanımlar.
Önerilen Kaynaklar: Klavuz, A. Saim, Anahatlarıyla İslâm Akâidi ve Kelâm Giriş İstanbul,
İstanbul, 2004. Topaloğlu, Bekir, Kelama Giriş, İstanbul, 1988. Gölcük-Toprak,, Şerafeddin,
Süleyman, Kelam, Konya, 2001. İman, Mümin, Kâfir, Küfür, Nifak, Münafık, Delil, İstidlal,
Allah, Esma-i-hüsna, vd ilgili DİA maddeleri.
I. Sınıf II. Yarıyıl.
İLA 102 Arapça (Toplam Ders Saati: 10)
Dersin İçeriği: Arap dilinin grameri; metin çözümlemesi ve irabı; Arapça dinleme ve
konuşma, cümle kurma, soru sorma, soruyu cevaplama, yazma: sıfatlar, sayı sayma, fiiller vb.
konularla ilgili uygulama metinleri işlenmektedir. Öğrencinin dini bilgilerini ana
kaynaklarından araştırarak doğru bilgiye ulaşmasına, klasik ve modern metinleri okuyup
anlamasına, kendisini Arapça ifade edebilmesine yardımcı olmak amaçlanmaktadır. Derste
anlatım, dilbilgisi-çeviri yöntemi kullanılır. Öğretilecek metin ya da gramer kuralları çevrilir
ya da Arapça anlatılır. Öğrenilen bilgiler metinlere uygulanır ve gerekli analizler yapılır.
Bilinmeyen kelimeler için sözlük kullanılır. Ders, bilgisayar ile desteklenir.
Önerilen Kaynaklar: Muhammed İsmail Sini, İbrahim Yusuf es-Seyyid, Muhammed er-
Rifai eş-Şeyh, el-Kavaidu’l-Arabiyyeti’l-Muyessere, İstanbul 2001; Mahmud İsmail Sini, el-
Arabiyyetu li’l-Hayat, İstanbul 2001; Muhammed Adil Şaban,, Muhammed İsmail Sini, el-
Kıraatu’l-Muyessere, İstanbul 2001; Serdar Mutçalı, Arapça Türkçe Sözlük, İstanbul 1995;
İsmail Güler, Hüseyin Günday, Şener Şahin, Arapça Dilbilgisi, İstanbul 2001.
104 Kur’an Okuma ve Tecvidi II (Toplam Ders Saati: 3)
Dersin İçeriği: Kur’an’ın tecvid kurallarına uygun olarak doğru okunması, namaz sureleri
olarak bilinen surelerin (1. Fâtiha Suresi ve 89. Fecr - 114. Nâs Sureleri arası) ve namaz
dualarının (Sübhâneke, Tahiyyât, Rabbenâ Âtinâ, Allâhümme Salli-Bârik) ezberlenmesi ve
ezberlenen surelerin ve namaz dualarının yanı sıra, 58. Mücadile – 66. Tahrîm Sureleri
arasının Türkçe anlamının öğrenilmesi. Dersin amacı, tecvid bilgisi ve uygulamasını;
Kur’an’ın yüzünden okunmasını; dersin tanımı çerçevesinde sûrelerin ezberlenmesini ve
Türkçe anlamlarının öğrenilmesini sağlamaktır. Bu dersi alan öğrenci, harekeli Kur’an
metnini tecvid kurallarına uygun olarak yüzünden okuma yeteneği kazanmış, Kur’an’ın son
on cüzünü okumuş, namazlarda okunması mutad olan sureleri ve namaz dualarını ezberlemiş
ve bu sureler ve namaz dualarıyla birlikte toplam 35 kısa surenin Türkçe anlamını öğrenmiş
olur.
Önerilen Kaynaklar: Hüseyin Atay, Kur’an. Türkçe Çeviri, Ankara 1973 ; Süleyman Ateş,
Kur’ân-ı Kerim ve Yüce Meâli, Ankara, t.y.; Şeyh Abdurrahmân Karabâşî, Karabâş Tecvîdi,
İstanbul, t.y.; İsmail Karaçam, Kur’ân-ı Kerîm’in Fazîletleri ve Okunma Kâideleri, İstanbul
1981; Celaleddin Karakılıç, Tecvid İlmi, Ankara 1982; Demirhan Ünlü, Kur’ân-ı Kerîm’in
Tecvîdi, Ankara 1993.
106 İslam Tarihi II (Toplam Ders Saati: 2)
Dersin İçeriği: Hz. Muhammed’in ölümü sonrasında göreve gelen Dört halife zamanında
yaşanan siyasî, idarî, askerî ve sosyal gelişmeler dersin içeriğini oluşturur. Emevî devletinin
kuruluşu ve sonrasında yaşananlar, Abbâsî ihtilali ve Emevî devletinin yıkılması, Abbâsîler
dönemi siyâsî, kültürel ve ilmî gelişmeler, Türklerin İslâm dinine girmeleri ve İslâm kültür ve
medeniyetine katkıları bunlardandır. Yine derste Abbâsîlerin zayıflama dönemlerinde ortaya
çıkan Müslüman devletler; Endülüs Emevîleri, Fâtimîler, Eyyûbîler, Memlükler, Büveyhîler,
Tâhiroğulları, Sâmânoğulları gibi devletlere genel bir bakış gerçekleşecektir. Öğrenci Hz.
Peygamber sonrası halifelik kurumunun ortaya çıkışından, Abbâsîler döneminin sonuna kadar
İslâm coğrafyasının siyâsi, askeri, dinî ve kültürel yapısını öğrenir. Derste sınıf içi görsel
materyal destekli anlatım, soru-cevap ve tartışma yöntemleri izlenecektir.
Önerilen Kaynaklar: Sabri Hizmetli, İslâm Tarihi, Ankara 2001; İrfan Aycan-İbrahim
Sarıçam, Emevîler, Ankara 1999; Mehmet Özdemir, Endülüs Müslümanları I-III, Ankara
1997; Nesimi Yazıcı, İlk Türk İslâm Devletleri Tarihi, Ankara 2002; Doğuştan Günümüze
Büyük İslâm Tarihi, Ankara 1989; H. İbrahim Hasan, Siyâsi, Dinî, Kültürel, Sosyal İslâm
Tarihi, İstanbul 1991.
108 Sosyolojiye Giriş (Toplam Ders Saati: 2)
Dersin İçeriği: Sosyolojinin konusu, alanı, doğuşu, tarihi, yöntemleri, temel kavramları,
literatürü, sosyoloji teorileri ve temel problemlerini içerir. Sosyolojik kavramların ne anlama
geldiğini, sosyolojinin bilim olarak toplumu hangi metodlarla incelediğini, hangi tekniklerle
bilgi topladığını, toplumsal yapının oluşunu, süreçlerini öğretmeyi amaçlar. İçinde yaşadığı
birimler hakkında bilgi sahibi olan öğrenciye, fertlerin toplumda niçin, hangi faktörlerin
etkisiyle davrandığını kavratmayı amaçlamaktadır. Her derste konuların özelliklerine göre
doğrudan anlatım, seminer halinde sunum, tartışmalı grup çalışmaları gibi yöntem ve
teknikler uygulanır.
Önerilen Kaynaklar: Joseph Fichter, Sosyoloji Nedir?, Çev.: Nilgün Çelebi, Ankara 1994;
T.B. Bottomore, Toplum Bilim, Çev..: Ü. Oskay, İstanbul 1984; Barlas Tolan, Toplum
Bilimlerine Giriş, Ankara 1983; Zeki Aslantürk, Tayfun Amman, Sosyoloji, Çamlıca Y.,
İstanbul 2002; Veysel Bozkurt, Değişen Dünyada Sosyoloji, Alfa Y., İstanbul 2004; Mustafa
Erkal, Sosyoloji, Der Y., İstanbul 1998; Sami Şener, Sosyoloji, İst. 2002; Sulhi Dönmezer,
Sosyoloji, İst. 1990; Korkut Tuna, Yeniden Sosyoloji, İst. 2002.
110 Hadis Tarihi (Toplam Ders Saati: 2)
Dersin İçeriği: Hadis tarihine giriş, Hadisin İslam inanç ve kültüründeki yeri, Hadis
tarihinin dönemlendirilmesi işlenecektir. Bu ders hadis, hadis literatürü ve hadisin sosyal
tarihi konusunda ilahiyat öğrencisine bilgi birikimi ve bakış açısı sağlar. Dersi alan öğrenci,
hadis tarihi konusunda kapsamlı bir bilgi birikimine ve bakış açısına ulaşır. Hadis ilminin
kronolojik gelişimini öğrenir. Hadis Tarihinin siyasi ve sosyal olaylarla ilişkisini görür. Hadis
tarihinin seçkin simalarının biyografilerini öğrenir. Ders, teorik anlatıma dayalı olup soru–
cevap ve tartışma yöntemiyle işlenir.
Önerilen Kaynaklar: İzmirli İsmail Hakkı, Hadis Tarihi, İstanbul 2002; Ahmed Naim,
Tecrid-i Sarih Mukaddimesi, Ankara 1970; Tayyib Okiç, Bazı Hadis Meseleleri Üzerine
Tetkikler, İstanbul 1959; Fuat Sezgin, Buharinin Kaynakları, Ankara 2000; Talat Koçyiğit,
Hadis Tarihi, Ankara 1988; Kemal Sandıkçı, İlk Üç Asırda İslam Coğrafyasında Hadis,
Ankara 1991.
112 İslam İbadet Esasları (Toplam Ders Saati: 2)
Dersin İçeriği: Bu dersten İslam dininin öngördüğü ibadetlerin hukuk ve uygulama
açısından dinin esaslarına uygun olarak öğrenilmesi, İbadet kavramı, ibadetlerin hedefleri,
ibadetin birey ve toplum üzerindeki etkileri ve ibadetin biçimsel olarak ayrıntılı bir şekilde
öğrenilmesi amaçlanmaktadır.
Önerilen Kaynaklar: Komisyon, İlmihal I,Türkiye Diyanet Vakfı İslamî Araştırmalar
Merkezi (İSAM), İstanbul 1998, Bilmen, Büyük İslam İlmihali, Bilmen Yayınevi, İstanbul
1992.
II. Sınıf I. Yarıyıl
201 Arapça III (Toplam Ders Saati: 8)
Dersin İçeriği: Arap dilinin grameri; fiiller, zarflar, hal, istisna, şart edatları, meful, sayılar,
isimler ve bunların gramer ve anlam bakımından ilgili metinler üzerinde tahlili gibi konuları
içermektedir. Dersin Amacı, öğrencilerin Arapça kaynaklardan araştırma yapmasına, klasik
ve modern metinleri okuyup anlamasına, kendisini Arapça ifade edebilmesine yardımcı
olmaktır. Dersi okuyan öğrenci Arap dili ve dilbilgisi hakkında bilgi sahibi olur. Öğretilecek
metin ya da gramer kuralları Türkçeye çevrilerek veye Arapça olarak anlatılır. Dinleme-
konuşma, okuma-yazma becerileri birlikte geliştirilir. Bilinmeyen kelimeler için sözlük
kullanma alışkanlığı kazandırılır.
Önerilen Kaynaklar: Muhammed İsmail Sini, İbrahim Yusuf es-Seyyid, Muhammed er-
Rifai eş-Şeyh, el-Kavaidu’l-Arabiyyeti’l-Muyessere, İstanbul 2001; Mahmud İsmail Sini, el-
Arabiyyetu li’l-Hayat, İstanbul 2001; Muhammed Adil Şaban,, Muhammed İsmail Sini, el-
Kıraatu’l-Muyessere, İstanbul 2001; Serdar Mutçalı, Arapça Türkçe Sözlük, İstanbul 1995;
İsmail Güler, Hüseyin Günday, Şener Şahin, Arapça Dilbilgisi (Nahiv Bilgisi), İstanbul 2001.
203 Kur'an Okuma ve Tecvid III (Toplam Ders Saati: 3 )
Dersin İçeriği: Kur’an’ın tecvid kurallarına uygun olarak doğru okunması, bazı surelerin
(78. Nebe’, 67. Mülk ve 36. Yâsîn Sureleri) ezberlenmesi bu dersin içeriğini oluşturur. Bunun
yanı sıra, 46. Ahkâf – 57. Hadîd Sureleri arasının Türkçe anlamının öğretilir. Dersin Amacı,
tecvid bilgisini artırmayı, yüzünden düzgün okumayı, dersin içeriği çerçevesinde sûrelerinin
ezberlenmesini ve Türkçe anlamlarının öğrenilmesini sağlamaktır. Bu dersi alan öğrenci,
harekeli Kur’an metnini tecvid kurallarına uygun olarak yüzünden okuma becerisini
geliştirmiş, Kur’an’ın ikinci on cüzünü yüzünden okumuş, bazı sureleri ezberlemiş ve toplam
15 surenin Türkçe anlamını öğrenmiş olur. Tilavette takrir ve dinleme yanında derste okunan
surelerin yanı sıra haftalık ve dönemlik ödevler verilir.
Önerilen Kaynaklar: Hüseyin Atay, Kur’an. Türkçe Çeviri Ankara 1973; Süleyman Ateş,
Kur’ân-ı Kerim ve Yüce Meâl, Ankara, t.y.; Şeyh Abdurrahmân Karabâşî, Karabâş Tecvîdi,
İstanbul, t.y.; İsmail Karaçam, Kur’ân-ı Kerîm’in Fazîletleri ve Okunma Kâideleri, İstanbul
1981; Mehmed Nûrî, Suâlli ve Cevâblı Tecvîd, Ankara 1982; İstanbul 1957; Demirhan Ünlü,
Kur’ân-ı Kerîm’in Tecvîdi, Ankara 1993
205 Tefsir Tarihi (Toplam Ders Saati: 2)
Dersin İçeriği: Kur’an tefsirine duyulan ihtiyaç, Tefsir tarihi ve kaynakları Tefsir’de
çağdaş gelişmeler. Dersin Amacı, tefsirin İslam’ın erken dönemlerinden günümüze gelinceye
kadar geçirdiği ana aşamaların ve tefsir tarihinde ortaya çıkan eğilimlerin tanıtılmasını
sağlamaktır. Bu dersi alan öğrenci, Kur’an’ın Mushaf hâlini alıncaya kadar geçirdiği
aşamalar, tefsir literatürü ve tefsir ekolleri hakkında birikim kazanmış olur.
Önerilen Kaynaklar: Belirtilen ana kaynakların yanı sıra her konu için yardımcı kaynak
önerilecektir. J. M. S. Baljon, Kur’an Yorumunda Çağdaş Yönelimler, çev.. Ş. Ali Düzgün,
Ankara 1994; İsmail Cerrahoğlu, Tefsir Tarihi, Ankara 1998; Muhsin Demirci, Tefsir Usulü
ve Tarihi, İstanbul 1998; Arif Güneş, Kur’ân-ı Kerîm’in Ortaya Çıkış Süreci, Ankara 2000;
Osman Keskioğlu, Kur’an Tarihi, İstanbul 1953; W. Montgomery Watt, Kur’an’a Giriş, çev..
Süleyman Kalkan, Ankara 2000; Suat Yıldırım, Kur’an-ı Kerim ve Kur’an İlimlerine Giriş,
İstanbul 1983.
207 Hadis Usulü (Toplam Ders Saati: 3)
Dersin İçeriği: Hadiste usul problemi, Hadis usulünün temel kavramları, hadis usulü
kaynakları. Der, Klasik hadis usulünün kaynaklarını ve kavramlarını öğretmeyi, Hadis
usulüne dair problemlerin tespitini amaçlar. Bu dersi alan öğrenci, hadis usulü kavramlarını
ve bu literatürünü öğrenip, temel usul bilgisine sahip olur. Günümüz hadis usulü problelerini
tanır. Teorik anlatım, ödev, seminer, grup tartışmaları ve kütüphane çalışması derste izlenecek
metotlardır.
Önerilen Kaynaklar: el-Hatib el-Bağdadî, el-Kifaye fi İlmi’r-Rivaye, Medine t.y.; İbnu’s-
Salah, Ulumu’l-Hadis, Dımaşk 1984; Talat Koçyiğit, Hadis Usulü, Ankara 1993 ; İ. Lütfi
Çakan, Hadis Usulü, İstanbul 1989; Talat Koçyiğit, Hadis Istılahları, Ankara 1985; Abdullah
Aydınlı, Hadis Istılahları Sözlüğü, İstanbul 1987; Tayyib Okiç, Bazı Hadis Meseleleri
Üzerine Tetkikler, İstanbul 1959.
209 İslâm Tarihi III (Toplam Ders Saati: 2)
Dersin İçeriği: Türklerin Müslüman olmadan önceki tarihleri, İslâmiyet’i kabulleri, yarı
bağımsız Türk İslâm devletleri (Tolunoğulları, Sâcoğulları, İhşidîler), tam bağımsız Türk
İslâm devletleri (İdil/Volga Bulgarları, Karahanlılar, Gazneliler, Selçuklular, Hârizmşahlar
...vd.)dir. Derste her bir devletin siyasî tarihi özet olarak işlenecek, karşılık kültür ve
medeniyetlerine de yer verilecektir.
Önerilen Kaynaklar: Erdoğan Merçil, Müslüman-Türk Devletleri Tarihi, Ankara 1991;
Nesimi Yazıcı, İlk Türk-İslâm Devletleri Tarihi, Ankara 2004; Hüseyin Algül-Osman Çetin,
İslâm Tarihi, İstanbul 1986-87; T. W. Arnold, İntişâr-ı İslâm Tarihi, Çev.. Hasan Gündüzler,
Ankara 1971; V. V. Barthold, İslâm Medeniyeti Tarihi, İzah, düzeltme ve eklerle yayınlayan
M. Fuad Köprülü, Ankara 1963; İbrahim Kafesoğlu, Türkler ve Medeniyet, İstanbul 1957;
Hüseyin Gazi Yurdaydın, İslâm Tarihi Dersler, Ankara 1971
211 İlkçağ Felsefesi Tarihi (Toplam Ders Saati: 2)
Dersin İçeriği: Derste Antik Doğu ve Batı dünyasındaki felsefenin oluşumu ve gelişimini
incelenecektir. Felsefî düşüncenin bilinenen erken örneklerinin öğrenciye öğretilmesi
amaçlanmaktadır. Dersi alan öğrenci ilk felsefe sistemlerini, büyük filozofları ve önemli
kavramları öğrenmiş olur.
Önerilen Kaynaklar: K. Birand, İlk Çağ Felsefesi Tarihi, Ank. 1967; M. Gökberk, Felsefe
Tarihi, İst. 1996; Von Aster, İlk ve Orta Çağ Felsefesi Tarihi, İst. 2000; H.J. Störig, Hint, Çin,
Yunan Felsefesi, İst. 2000.
213 Türk-İslâm Edebiyatı (Toplam Ders Saati: 2)
Dersin İçeriği: İslamiyetle tanışma öncesi Türk edebiyatı, İslamiyetin kabulünden sonraki
Türk edebiyatının gelişmesi ve İslam dininin bu edebiyata etkileri, Anadoludaki Türk
edebiyatı, dini muhtevanın ve türlerin anlatıldığı ve bunlarla ilgili örnek metinlerin okunduğu
bir derstir. Tevhidler, münacatlar, esma-i hüsnâlar, na'tlar, mevlidler, hilyeler, kırk hadisler,
miraciyeler, ramazan-nameler üzerinde durulmaktadır. Ders Türk milletinin İslamiyeti
kabulünden sonra gelişen Türk edebiyatı içinde dinin yerini öğrenciye tantmayı açaçlar. Ders,
takrir ve soru- cevap yöntemi ile işlenecektir.
Önerilen Kaynaklar: Necla Pekolcay ve diğerleri, İslami Türk Edebiyatında Şekil ve
Nevilere Giriş, İstanbul 1994; Halil İbrahim Şener, Alim Yıldız, Türk İslam Edebiyatı,
İstanbul 2003; Abdurrahman Güzel, Dini- Tasavvufi Türk Edebiyatı, Ankara 2000; M. Fuad
Köprülü, Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul 1980; M. Fuad Köprülü, Türk Edebiyatında İlk
Mutasavvıflar, Ankara 1976; Adem Çalışkan, Fuzuli'nin Su Kasidesi ve Şerhi, Ankara 1999;
Faruk Kadri Timurtaş, Mevlid, İstanbul 1970.
215 Din Psikolojisi (Toplam Ders Saati: 2)
Dersin İçeriği: Yüksek manevi değerleri temel alarak ve genel psikoloji biliminin
verilerinden hareketle insanın kendini gerçekleştirmesini ruh sağlığını kendisi ve çevresiyle
uyumlu bir birey olmasının nasıl gerçekleşeceğini öğreten bir derstir. Öğrencinin hem
öğrencilik hayatında hem de özel yaşamında ve görev sırasındaki başarı ve mutluluğu
yakalaması ve yansıtması için gereklidir. Bu nedenle din psikolojisi dersi, hem
bilgilendirmeyi, öğrendiklerini uygulayabilme gücünü ve içsel barışı, sevgiyi ve mutluluğu
yaşamayı hedeflemektedir. Bu amaca hizmet eden araştırma yöntem ve teknikleri, yazılı ve
görsel kaynaklar, araştımaya ve bireyin tecrübelerine dayanan örnekler kullanılır.
Önerilen Kaynaklar: Neda Armaner, Din Psikolojisine Giriş, Ankara 1980; Hüseyin Peker,
Din Psikolojisine Giriş, İstanbul 2003; Hayati Hökelekli, Din Psikolojisi, Ankara 2001;
Doğan Cüceloğlu, İnsan ve Davranışı; Jung, Din ve Psikoloji, İstanbul 1998; G.Nils Holm,
Din Psilolojisine Giriş, çev.: Abdülkerim Bahadır, İstabbul 2004; Abraham Maslow, İnsan
Olmanın Psikolojisi, çev.: Okan Gündüz, İstanbul 2001.
217 Mantık (Toplam Ders Saati: 2)
Dersin İçeriği: Doğru düşünme sanatı, geçerli akıl yürütmeleri geçersiz akıl yürütmelerden
ayırmayı sağlayan kuralları ve ilkelerin bilgisini öğretir. Dersin amacı: öğrencilere akıl
ilkeleri doğrultusunda bilinenlerden bilinmeyenlere nasıl varılacağının öğretilmesi; bilimlerde
sistematik yapının ve tutarlılığın nasıl gerçekleştirileceği konusunun gösterilmesi; mantığın
bir disiplin olarak gelişmesini ana çizgileriyle günümüz modern mantık çalışmalarına kadar
izlemek; bugünün düşünce dünyasıyla bağlantı kurmaktır.
Önerilen Kaynaklar: Aristo, Organon III-Birinci Analitikler, Çev.. H.Ragıp Atademir,
İstanbul 1989; Organon IV- İkinci Analitikler, çev.. H.Ragıp Atademir, İstanbul 1989; Farabi,
Kitabu’l-Kıyasu’s-Sağir, Farabi’nin Bazı Mantık Eserleri, içinde Haz. Mübahat Türker Küyel,
Ankara 1990; Ahmet Cevdet Paşa, Miyar-ı Sedat, İstanbul 1293; Hilmi Ziya Ülken, Mantık
Tarihi, İstanbul 1942; Necati Öner, Klasik Mantık, 7. Baskı, Bilim Yayınları, Ankara 1996.
II. Sınıf II. Yarıyıl
202 Arapça IV (Toplam Ders Saati: 9)
Dersin İçeriği: Arap gramerinin sıfatlar, bazı isimler; kane ve benzerleri, innenin hemzesi,
hemzenin yazılış kuralları, te'kîd, bedel, müstesna, teaccub, medih ve zemm fiilleri, münada
ve bunların gramer ve anlam bakımından ilgili metinler üzerinde tahlili ve irabı gibi bazı
kuralları içerir. Arapça konuşma pratikleri yapılır. Amaç, öğrencinin dini bilgilerini ana
kaynaklarından doğru bir şekilde okumasını sağlamasına, Arapça yazılmış kaynaklardan
yararlanmasına, kendisini Arapça ifade edebilmesine yardımcı olmaktır.
Önerilen Kaynaklar: Muhammed İsmail Sini, İbrahim Yusuf es-Seyyid, Muhammed er-
Rifai eş-Şeyh, el-Kavaidu’l-Arabiyyeti’l-Muyessere, İstanbul 2001; Mahmud İsmail Sini, el-
Arabiyyetu li’l-Hayat, İstanbul 2001; Muhammed Adil Şaban,, Muhammed İsmail Sini, el-
Kıraatu’l-Muyessere, İstanbul 2001; Serdar Mutçalı, Arapça Türkçe Sözlük, İstanbul 1995;
İsmail Güler, Hüseyin Günday, Şener Şahin, Arapça Dilbilgisi (Nahiv Bilgisi), İstanbul 2001.
204 Kur'an Okuma ve Tecvid IV (Toplam Ders Saati: 3)
Dersin İçeriği: Kur’an’ın tecvid kurallarına uygun olarak doğru okunması, farklı kıraatlerin
tanınması, muayyen surelerin ve aşırların (2. Bakara Suresi 285-286; 59. Haşr Suresi 20-24.
ayetler ve beş ayrı aşır) ezberlenmesi ve bunların yanı sıra 37. Sâffât – 45. Câsiye ve 68.
Kalem – 77. Murselât Surelerinin Türkçe anlamının öğrenilmesi. Dersin Amacı, öğrencilerin,
kıraat türlerini, dersin tanımı çerçevesinde belirlenen surelerin ezberlemesinin ve
Türkçelerinin öğrenmesini; Kur’an’ı yüzünden okumasını sağlamaktır. Bu dersi alan öğrenci,
harekeli Kur’an metnini tecvid kurallarına uygun olarak yüzünden okuma yeteneğini
pekiştirmiş, farklı kıraatler hakkında bilgi edinmiş, ibadetlerde sıkça okunan surelerle birlikte
beş ayrı aşrı ezberlemiş ve ezberlenen kısmın yanı sıra 19 surenin Türkçe anlamını öğrenmiş
olur.
Önerilen Kaynaklar: Süleyman Ateş, Kur’ân-ı Kerim ve Yüce Meâli, İstanbul 2003;
Ahmed Dahmân, Dimeşk 1940; İbnu’l-Cezerî, en-Neşr fî’l-Kırâ’âti’l-‘Aşr, tahk. M. Ahmed
Dehmân, Dımeşk 1345; M. Sâlim Muhaysin, el-Muğnî fî Tevcîhi’l-Kırâ’âti’l-‘Aşeri’l-
Mutevâtira, Beyrut 1988.
206 Tefsir Usulü (Toplam Ders Saati: 3)
Dersin İçeriği: Tefsir ilmi, İslami İlimler arasındaki yeri ve onlarla ilişkisi;Tefsir
Usûlü’nün tanımı, doğuşu, gelişmesi, kaynakları ve Esbâb-ı Nüzûl, Mekki-Medeni, Nâsih-
Mensûh, Tefsir-Te’vil, Mantûk-Mefhûm ve Zahir-Bâtın, Muhkem-Müteşabih, Mücmel-
Mübeyyen ve Mübhemât-ı Kur’an, Garîb-i Kur’ân, Müfredât-ı Kur’ân ve Vücûh-Nazâir,
Hakikat-Mecaz ve Umûm-Husûs, İ’câz-ı Kur’an ve Tenâsüb, Kur’an Yorumu ve Semantik
gibi Kur’an ilimlerini ilgilendiren konuları içeririr. Dersin Amacı, usûlün, Kur’an’ı biçim ve
içerik bakımından tahlil eden disiplinlerin, bunlarla ilgili literatürün ve çağdaş tefsir
yaklaşımlarının tanıtılmasını sağlamaktır.
Önerilen Kaynaklar: Halis Albayrak, Tefsir Usulü, İstanbul ty. ; İsmail Cerrahoğlu, Tefsir
Usulü, Ankara 1997; el-Kattân, Mennâ’, Ulumu’l-Kur’an, Beyrut 1976. (Türkçesi: Kur’an
İlimleri, çev.. Arif Erkan, İstanbul 1997); Muhammed b. Lutfî es-Sabbâğ, Tefsir Usulü
Araştırmaları, çev.. Ömer Dumlu, İzmir 1999; Subhî es-Sâlih, Mebâhis fî ‘Ulûmi’l-Kur’ân
(Türkçesi: Kur’an İlimleri, çev.. Said Şimşek), Beyrut 1965; Mehmet Paçacı, “Çağdaş
Dönemde Kur’an’a ve Tefsire Ne Oldu?”, İslâmiyât 6 ; Suyuti, İtkan fi Ulumi’l-Kur’an, yy.,
trz.
208 Hadis I (Toplam Ders Saati: 3)
Dersin İçeriği: Hadis ilminin temel kavramları ve kaynakları; insan’ın kendisi ve toplum
ile ilişkisine dair hadis metinleri okunacaktır. Bu ders, öğrenciye Hadis ilminin temel
kavramları ve kaynakları dikkate alınarak hoca tarafından seçilmiş konularda hadis okumaları
yapmayı ve bu konularla alakalı hadis literatürünü öğretmeyi amaçlar. Dersi alan öğrenci,
Hadis ilminin temel kavram ve kaynaklarını öğrenmiş biri olarak işlenen konulara dair
metinleri ve literatürü tanımış olur.
Önerilen Kaynaklar: Buhari, el-Camiu’s-Sahih, İstanbul 1981;Muslim, el-Camiu’s-Sahih,
İstanbul 1981; Ebu Davud, es-Sunen, İstanbul 1981; Tirmizî, es-Sunen, İstanbul 1981; Nesâî,
es-Sunen, İstanbul 1981; İbn Mace, es-Sunen, İstanbul 1981; Buhari, el-Edebu’l-Mufred
(Ahlak Hadisleri), çev.. ve şerh: A.Fikri Yavuz, İstanbul 1974;
210 Kelam Tarihi (Toplam Ders Saati: 2)
Dersin İçeriği: Kelamın doğuşu ve gelişimi, din ilimleri arasındaki yeri, ilk kelami
tartışmalar, ilk inanç grupları, ehl-i hadis, selef uleması ve selefiyye, Şiî Kelam anlayışı,
Mutezile kelam anlayışı, mihne olayı, ehl-i sünnet kelamının öncüleri ve kelami görüşleri ve
yeni ilm-i kelam arayışları bu dersin içeriğini oluşturur. Kelam Tarihi dersi, kelam ilminin
Description:Ders İçeriği: Arap dilinin özellikleri, Arap alfabesini öğrenme, cümle yapısı . Dersin İçeriği: Arap dilinin grameri; metin çözümlemesi ve irabı; Arapça
