20 Adımda Coğrafya

51 Pages·2017·7.04 MB·Turkish

CEVAP ANAHTARLARI
ADIM 01 3. Aşağıdaki örneklerin coğrafyanın ilkelerinden hangisine
ait olduğunu örnekteki gibi karşısına işaretleyiniz.
1. Aşağıdaki resimlerde yer alan unsurların doğal unsur mu
veya beşeri unsur mu olduğunu alt kısmına yazınız. Nedensellik Dağılış İlgi ve
bağıntı
Deniz altında meydana gelen volka-
a nizma ve deprem tsunami oluşumu- 
na neden olur.
Dünyada fay hatları, sıcak su kay-

b nakları, deprem ve volkanizma alan-
ları benzer alanlarda görülür.
Dünyanın en yağışlı yerleri Ekvatoral

c Bölge, Muson Asya’sı ve orta kuşak
a) Doğal Unsur b) Beşeri Unsur karalarının batı kıyılarıdır.
Türkiye’de Akdeniz iklimi; Akdeniz kı-

d yıları, Kıyı Ege ve Güney Marmara’da
yaygın görülür.
Akdeniz ikliminde kışların ılık geç-
mesi ve güneşli gün sayısının fazla 
e
olması seracılığın gelişmesini sağ-
lamıştır.
4. Aşağıdaki cümleleri doğru - yanlış olarak değerlendiriniz.
a. Doğayı oluşturan muhteşem dörtlü arasında mükemmel bir
c) Beşeri Unsur d) Doğal Unsur dayanışma ve denge vardır.
Doğru  Yanlış
b. Teknoloji ve uygarlık seviyesi ilerledikçe insanların doğal
çevreye bağımlılığı artar.
2. Aşağıdaki örneklerde verilen olayları doğanın insana Doğru Yanlış 
etkisi veya insanın doğaya etkisi şeklinde örnekteki gibi
c. Dağlar, taşlar, vadiler, deprem, volkanizma gibi olaylar li-
karşısındaki kutucuklara işaretleyiniz.
tosfer üzerinde oluşur.
Doğru  Yanlış
Doğanın İnsanın
d. İlk yerleşmelerin akarsu kenarlarında kurulması beşeri un-
insana etkisi doğaya etkisi
surların doğal unsurlara etkisine örnektir.
Doğru Yanlış 
a Fabrikalardan çıkan gazların n n er
atmosferi kirletmesi e. Deprem bölgelerinden insanların göç etmesini karşılıklı ilgi eft
D
ilkesi açıklar. e
b Kpiuçrtaekn yikalipmıllmeradseı evlerin ker- n n Doğru Yanlış  ap v
Kit
c Dleardğelık dvaeğ ınbıok l yyearğleışşlmı eiklleimrin- n n f. Lleitro sfer, taşküre üzerinde yapılan tarımsal etkinlikleri ince- biyatı
görülmesi e
Doğru Yanlış  Ed
d Kdeıynıl atorıpnr adko lkdauzraunlaılrmaka sdıeniz- n n g. İaçh şAanpa dteorlcui hB eödlgileirs.i’nde konutların yapı malzemesi olarak k Dili ve
Ekvatoral bölgede nem ve Doğru Yanlış  Tür
e sıcaklık fazla olduğu için n n da
insanların yüksek yerleri yer- h. Genel olarak insanın doğal çevreye etkisi olumsuzdur. m
leşim alanı olarak seçmesi dı
Doğru Yanlış  0 A
3
353
CEVAP ANAHTARLARI
5. 6.
VI
III
Atmosfer Hidrosfer Litosfer Biyosfer
V Kayaçlar n n n n
II
I Okyanuslar n n n n
IV Deprem n n n n
Bulut n n n n
I’de → Yüksek sıcaklık ve nem
Bitkiler n n n n
II’de → Kuraklık
III’te → Soğuk iklim şartları Gel git n n n n
IV’te → Soğuk iklim şartları
V’te → Yükselti ve Engebe Hayvanlar n n n n
VI’da → Kuraklık
7.
H
J E O M O R F O L O J İ
E D B T
O R O S E O N O G R A F Y A
L İ M N O L O J İ O Ş R
O G E I
J R R M
İ K L İ M A T O L O J İ
F C
Y O
B O T A N İ K Ğ
I R
P A
er F
eft Y
D
e C A N L I L A R
v
p
a
Kit
atı
y
bi
e
d
E
e
v
Dili
k
ür
T
a
d
m
dı
A
0
3
354
CEVAP ANAHTARLARI
8. Aşağıda verilen kavramları örnekte olduğu gibi eşleştiriniz. ADIM 02

Klimatoloji Yerşekilleri bilimi 1. Aşağıdaki boşlukları uygun şekilde doldurunuz.

Bir yerin Ekvator’a olan uzaklığının açı cinsinden
a.
Jeoloji Taş bilimi ifadesine Enlem denir.
b. Doğuda yerel saat ileri dir.
Jeomorfoloji Sular bilimi
Güneş doğuda ................................................. doğar, batıda .....
c.
............................................ batar.
Pedoloji İnsan ırkları bilimi Bir yerin Ekvator’a ve Başlangıç Meridyenine göre
d.
konumuna matematik konum denir.
Denizlerin tuzluluk oranının Ekvator’dan kutuplara
Litoloji Nüfus bilimi e. doğru azalması Enlemin sonucudur.
Bir bölgenin Matematik ve özel konum özellikleri
f.
Jeopolitik konumu verir.
Hidroloji Harita bilimi
Limnoloji Uzay bilimi
Oseonografya İklim bilimi
Demografi Yer bilimi
2. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanı “D” yanlış olanı “Y”
olarak işaretleyiniz.
Sosyoloji Okyanus bilimi

Doğru Yanlış
Etnoloji Hayvan bilimi
Paralellerin çevre uzunlukları her
a. n n
yerde aynıdır.
Zooloji Toplum bilimi
b. Mheerr iydeyrednel eary anrıdaısrı. zaman farkı n n efter
D
e
v
Meteoroloji Toprak bilimi Bir yerin gün içerisinde Güneş’e p
c. n n a
göre konumuna yerel saat denir. Kit
atı
y
Kartografya Göl bilimi d. Meridyenlerin çevre uzunlukları n n ebi
birbirine eşittir. d
E
e
v
e. Karadeniz’in tuzluluk oranı Akde- n n Dili
Astronomi Hava durumu niz’den daha fazladır. k
ür
T
Paraleller kutuplarda nokta a
f. şeklini alır. n n md
dı
A
0
3
355
CEVAP ANAHTARLARI
3. Aşağıdaki etkinliği uygun şekilde tamamlayınız. 5. KKN
20° 30°
6 1
40° 30° 20° 10° 60°
2 0°
20°
I 3
7 4
70°
IV
30° GKN
III Yukarıda koordinatları verilen yer, küre üzerinde 4 nolu yer-
40° dedir.
V
II
50°
6. Aşağıdaki koordinatları verilen yerleri iz düşüm alanları-
a) Çizgisel hızları eşit olanlar III - V
na göre büyükten küçüğe doğru sıralayınız.
b)Yerçekimi fazla olan II
20° 60° 50° 0° 10°
c)Yerel saatleri aynı olanlar I - II 30° 20° 70°
a b c
d)Yerel saati en ileri olan V
40° 10° 60°
e)Gece gündüzün farkı en fazla olan II
f) Gölge boyu en uzun olan II
b a c
7. Türkiye’nin koordinatlarını yazınız.
26° D 45° D
42° K
4.
36° K
X
Y
0°
er 0° 70°
eft
D
e
v Yukarıdaki şekilde gösterilen X ve Y merkezleri;
p
a
yatı Kit III.. YEkevrealt osra’aa tolan uzaklık 8. Verilen meridyenin anti meridyenini yazınız.
bi
de III. Başlangıç meridyenine olan uzaklık 20° B 160° D
E
e IV. Öğlen vaktinin yaşandığı an
v
Dili
k gibi özelliklerden hangileri bakımından ortaktır?
ür 0°
T
a A) I ve II B) I ve III C) II ve III
d
m
dı D) II ve IV E) III ve IV
A
0 Cevap D
3
356
CEVAP ANAHTARLARI
9. 12.
K
A
L
B 0°
M 0°
C
Şekilde verilen A - B - C noktalarında yıl boyu ortak özel-
likleri yazınız;
Yukarıdaki noktalardan aynı paralel üzerinde 500 km
1. Yerel saatleri aynıdır.
doğuya gidilirse hangisinden daha çok meridyen geçilir,
2. Uluslararası saat dilimleri aynıdır.
neden?
Sadece ekinokslarda ortak özelliğini yazınız.
"K" noktasında daha çok meridyen geçilir. Nedeni Dünya-
nın şeklinden dolayi meridyenlerin kutuplara doğru birbirine
1. Güneşin doğuş ve batış saatleri
yakınlaşmasıdır.
10. Aşağıdaki boş bırakılan yerleri tamamlayınız.
a. Başlangıç paraleli (0°) ve en büyük paralel Ekvator dur.
b. 180 doğu 180 batıda olmak üzere toplam 360 meridyen
vardır.
c. 90 kuzey 90 güneyde olmak üzere toplam 180 paralel var-
dır.
d. Paraleller boyu eşit değilken meridyenler boyu eşittir.
e. Paraleller arası mesafe eşitken meridyenler arası mesafe
kutuplara doğru daralır.
13.
0° 20° 30° 40°
er
eft
A 40° D
e
v
p
B a
30° Kit
11. Aşağıdakilerden hangisi aynı meridyen üzerindeki nokta- atı
larda kesinlikle aynıdır? C 20° biy
e
d
A) İklim tipi E
e
v
B) Başlangıç meridyenine olan uzaklık Dili
C) Bulunulan yarımküre Numaralı yerlerden hangisi Başlangıç Meridyenine k
(Greenwich) daha yakındır, neden? ür
D) Ekvator’a olan uzaklık T
a
E) Gölge boyunun gün içinde en kısa olduğu an “A” noktası Başlangıç Meridyenine daha yakındır. Nedeni md
Cevap E kutuplara doğru meridyenlerin birbirine yaklaşmasıdır. Adı
0
3
357
CEVAP ANAHTARLARI
ADIM 03 5. Aralarında 48 dk zaman farkı bulunan iki yerden daha do-
ğuda olan yer 10° Doğu meridyeninde ise diğer yerin boy-
1. a. II nolu yer daha doğudadır. lam derecesi nedir?
b. III nolu yerde güneş daha geç doğmuştur.
48/4 = 12 Aralarında 12 boylam farkı bulunmaktadır.
c. I nolu yerde saat 12:00 dır.
d. II nolu yerde saat 14:00 dir. 2°B0 10° D
e. III nolu yerde saat 09:00 dir.
f. II ile III nolu yer arasında 6 saatlik fark vardır.
12°
Buna göre diğeri 2° Batı Boylamıdır.
2. Y: 17:00
Z: 12:00
L: 11:00 6. 45° Doğu meridyeninde yerel saat 09:20 iken yerel saatin
08:40 olduğu yerin meridyen derecesi nedir?
x D 45° D
09:20
08:40
10°
00:40 dakika zaman farkı vardır
08:40 09:20 40 / 4 = 10
45 - 10= 35
Verilen iki saat arasındaki zaman farkını bulup 4 ile böldü-
ğümüzde iki meridyen arasındaki farkı buluruz. Bu farkı ve-
3. 10° Doğu meridyeni ile 10° Batı meridyeni arasında kaç
rilen 45° D meridyeninden çıkarttığımızda 35° D meridyenini
dakikalık zaman farkı vardır?
buluruz.
Bu durumda meridyen değerleri toparlanarak işlem yapılır.
10° D + 10° B = 20 meridyen bulunur.
4 x 20 = 80 dakikalık zaman farkı bulunur.
7. 21 Mart tarihinde gece - gündüz süresi eşit olacağından
güneş heryerde aynı saatte doğup batacaktır. 45° D merid-
yeninde saat 07:20'de doğan Güneş on iki saat sonra yani
saat 19:20'de batacaktır.
er
eft
D
e
p v 4. 20° Doğu meridyeninde yerel saat 12:30 iken 0° Başlangıç 8. Cevap A
a
Kit Meridyeninde yerel saat kaç olur?
atı
biy 0° 20° D 20 x 4 = 80 dakikalık zaman farkı vardır.
e
d
e E Başlangıç meridyeninin saati daha geride
Dili v orızla.cağından 12:30'dan 80 dakikayı çıkartı- 9. Cevap D
k
ür x 12:30
T
a 12:30
d 01:20
m
dı 11:10 olur.
A
0 10. Cevap D
3
358
CEVAP ANAHTARLARI
11. 14. Bu durumun nedeni tarih değiştirme çizgisin üzerinden geç-
ABD: Birden fazla Türkiye: Tek Ortak
tiği ülkelerde zaman bütünlüğü sağlamaktır.
Ortak Saat Saat
Brezilya: Birden fazla Rusya: Birden fazla
Ortak Saat Ortak Saat
DEĞERLENDİRME ADIMI 01
İngiltere: Tek Ortak Hindistan: Tek Ortak
Saat Saat 1. Atmosfer (Hava Küre)
Hidrosfer (Su Küre)
İtalya: Tek Ortak Japonya: Tek Ortak
Litosfer (Taş Küre)
Saat Saat
Biyosfer (Canlı Küre)
G. Afrika Tek Ortak Avustralya: Birden fazla
Cumhuriyeti: Saat Ortak Saat
2. a. Coğrafyanın yer şekillerinin inceleyen alt bilim dalına
12. Ortak saat ülke içinde ve Uluslararası piyasada ticaret, me- jeomarfoloji denir.
sai başlangıç ve bitiş saatleri gibi ülke çapında birlikteliğin
sağlanmasında kullanılır.
Yerel saat ise daha çok Namaz, iftar, gibi dini ibadet saatle- b. Ekvator çevresine ait harita çizimlerinde silindir projek-
rinin belirlenmesinde kullanılır. siyonu kullanılır.
c. Muhteşem dörtlü dediğimiz dünyamızı oluşturan dört
temel ortam Atmosfer, Hidrosfer, Litosfer, ve Biyosfer
dır.
c. Fiziki haritalarda aynı yükseklikteki noktaları birleştiren
iç içe kapalı eğrilere izohips denir.
d. Tarama yönteminde kısa, kalın ve sık çizgiler Eğimin
fazla olduğu yerleri gösterir.
İstanbul Sinop er
eft
D
Iğdır ve
p
a
İzmir 3. • Dağılış İlkesi atı Kit
Türkiyede yoğun nüfuslu yerler y
bi
e
• Nedensellik ilkesi d
E
Hatay e
İstanbul'un jeopolitik konumu ve iklimin sanayileşmeye v
ve ticarete uygun olması İstanbul'un göç olarak yoğun Dili
13. Yerel saat farkı denildiğinde boylam farkına bakmamız ge- nüfuslu olmasını sağlamıştır. ürk
rekir. Burada 27° D boylamadındaki İzmir ile 45° D Boyla- • İlgi ve Bağlılık ilkesi a T
mında yer alan Iğdır arasında 18° boylam bulunmaktadır. md
İstanbul'un fazla nüfuslu olması yakın çevresinde kü- dı
Bu nedenle yerel saat farkı daha fazladır. mes hayvancılığının gelişmesini sağlamıştır. 0 A
3
359
CEVAP ANAHTARLARI
4. Doğal unsurlar, oluşumunda insanların etkili olmadığı un- 8. Verilen şekilde harflerle gösterilen Coğrafi koordinat sis-
surlardır. İklim, sıcaklık, yağış, depremler, volkanik faaliyet- teminin unsurlarını yazınız. (20 Puan)
ler bunlara örnek gösterilebilir.

g
d
a
c M ϕ b
f λ
6. • Daire şeklindedirler.
• Çevre uzunlukları kutuplara doğru küçülür ve kutuplar- e ϕ: Enlem
danokta şeklindedir.
λ: Boylam
• 90 kuzey yarım kürede, 90 güney yarım kürede bulunur. M: Merkez
Toplam 180 tanedir.
• Paraleller birbirlerini kesmezler a: Paralel
• Her Paralel 1° aralıklarla çizilirler.
b: Meridyen
c: Başlangıç meridyeni
d: Kuzey kutbu
e: Güney kutbu
f: Ekavator
g: Yerin Dönme Ekseni
ADIM 04
er
eft 1. Aşağıda verilen alanlarla ilgili bilgileri tamamlayınız.
D
ve 7. Meridyenlerin özelliklerinden 5 tane yazınız. (10 Puan)
p İşaret tablosu Kroki
a
Kit • Boyları birbirine eşittir.
ebiyatı • m18e0r iddoyğeun le1r8d0i r.yarım kürede bulunurlar. Toplamda 360 Küçültme oranı Başlık
d
E
e • Ardışık iki meridyen arası 4 dakikadır ve her yerde ay- Bir bölgenin paralel ve
Dili v nıdır. meridyen dereceleri Lejand
k • Ekvatordan kutuplara doğru birbirlerine yaklaşırlar.
ür En uzak oldukları yer sadece Ekvator üzerinde 111 Haritanın hangi amaçla
T Coğrafi koordinat
a km'dir. çizildiğini belirtir
d
m
dı • Herhangi bir meridyenin tam karşsına gelen ve 180’e
A
0 tamamlayan meridyene antimeridyen denir.. Kabataslak çizim Ölçek
3
360
CEVAP ANAHTARLARI
2. Aşağıda verilen alanlarla ilgili bilgileri tamamlayı- 6. Aşağıdaki bilgi ve görsellere bakarak boşlukları doldurunuz.
nız. Hava alanından kalkan uçak yerden ilk yükseldiğinde
(A konumu) Büyük ölçek; yerden daha çok yükseldiğinde
(B konumu) küçük ölçek örneği verilebilir.

Özellikler Büyük ölçekli haritalar
a. Gösterdiği alan Az
A Konumunda B konumunda
b. Küçülme oranı Az (Büyük ölçek) (Küçük ölçek)
c. Ölçeğin paydası Küçük
Ayrıntı Fazla Az
d. Ayrıntıyı gösterme gücü Fazla
e. Hata oranı Az Gösterilen alan Az Fazla
f. Kâğıtta kapladığı alan Fazla Ölçek paydası Küçük Büyük
Kuş bakışı görü-
nümün alındığı Az Fazla
yükselti
3. Aşağıdaki cümlelerde bırakılan boşluklara uygun Hata oranı Az Fazla
sözcükleri yazınız.
a. Harita çizimiyle uğraşan bilim dalına Kortagrafya
denir.
b. Yön okundan yararlanarak haritalarda yön belirle-
nir.
c. Coğrafi koordinatların olduğu haritalarda Yön oku-
na gerek yoktur. 7. Bir çizimin harita özelliği taşıyabilmesi için bulunması gere-
ken şartlar nelerdir?
d. Ölçeğin paydası büyüdükçe ayrıntı azalır .
a. Ölçek
e. Harita çizilirken yapılması gereken ilk şey Konu b. Düzleme Aktarma
belirlemektir.
c. Kuşbakışı Görünüm
4. Ölçeklerine göre haritalar kaç kısma ayrılır, yazınız.
a. Plan
b. Büyük Ölçekli Haritalar
c. Orta Ölçekli Haritalar
d. Küçük Ölçekli Haritalar 8. Aşağıdaki boşluklara harita, plan ve krokinin özelliklerini Defter
ayrı ayrı işaretleyiniz. ve
p
a
5. Apışlaanğ ıdhaa rivtae rsilıennıf löalmçeaks ınöarn geöklreer ihnainn,g öi löçleçkelketrein yee gr öarled ığyıan-ı Kguöşrübnaükımşı Ölçek Daüktzalremmae yatı Kit
bi
yazınız. e
d
Harita    E
a. 1/10.000 → Plan ve
Plan    Dili
b. 1/50.000 → Büyük Ölçekli Haritalar k
ür
Kroki   T
c. 1/400.000 → Orta Ölçekli Haritalar a
d
m
d. 1/2000.000 → Küçük Ölçekli Haritalar dı
A
0
3
361
CEVAP ANAHTARLARI
9. Cevap D 15.
Cihannüma Piri Reis
10. Cevap C
Divan-ı Lügat-it Türk Seydi Ali Reis
11. Kullanım amaçlarına göre harita çeşitlerini yazınız. Kitabı Bahriye Kaşgarlı Mahmut
a. Siyasi Haritalar
b. Fiziki Haritalar
Miratül Memalik Katib Çelebi
c. Beşeri Haritalar
d. Özel Haritalar
16. Cevap C
17.
12. Sadece fiziki haritalardan elde edilebilecek bilgiler neler-
dir? a.
a. Yükselti Akarsu
b. Yer şekilleri
Çizgesel
b.
Göl
Alansal
c.
13. Bir öğrenci, yaşadığı şehrin ilk önce komşularını, sonra yer-
yüzü şekillerini, en son olarak da nüfusunu öğrenmek iste- Yol
miştir. Buna göre öğrencinin sırasıyla bakması gereken hari-
taları yazınız. Çizgisel
a. Siyasi Harita
d.
er b. Fiziki Harita Havalimanı
eft
D
e c. Beşeri Harita Noktasal
v
p
a
Kit e.
atı
biy Hastane
e
d
E
e Noktasal
Dili v 14. lBeürit üyna zhıanrızit.alardan yararlanılarak bulunabilecek özellik-
k
ür
a T Uzunluk ve Alan Hesaplanır.
d
m Yön bulunur.
dı 18. Cevap B
A Konum Belirlenir.
0
3
362