1 tc istanbul kültür üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü 2000-2010 yılları arası türk sineması film

106 Pages·2013·6.56 MB·Turkish

!"#"$%&!'()*+$,-+!-.$-(%/0.&%!0&%$
&1&2'+$)%+%3+0.$0(&!%!-&-$
$
$
$
$
$
455564575$28++'.8$'.'&8$!-.,$&%(03'&8$9%+3$'9%:+0.%(%($;0+%:%3%$
$
$
$
$
$
$
2-,&0,$+%&'(&$!0<%$
;=>?@$3'.:'A$
77755B5577$
$
$
'CDEFGFH$IDGJK$%G@LFMFH$!DNDOJHJ$
AOPQODHJK$%G@LFMFH$!DNDOJHJ$
$
$
$
!@R$IDCJMHDCJK$2OS"$IP?"$IO"$1>DC$1OHDCGJ$
$
T'<%.'($457U$
! "!
!"#"$%&!'()*+$,-+!-.$-(%/0.&%!0&%$
&1&2'+$)%+%3+0.$0(&!%!-&-$
$
$
$
$
$
455564575$28++'.8$'.'&8$!-.,$&%(03'&8$9%+3$'9%:+0.%(%($;0+%:%3%$
$
$
$
$
$
$
2-,&0,$+%&'(&$!0<%$
;=>?@$3'.:'A$
77755B5577$
$
$
!@RFC$0CNLFLVW@$/@OFGSFXF$!DOFYK$3DWJN$457U$
!@RFC$&DZ[C[GS[X[$!DOFYK$7\$TDRFODC$457U$
$
!@R$IDCJMHDCJK$2OS"$IP?"$IO"$1>DC$1OHDCGJ$
]VOF$-W@G@OFK$AOP^"$IO"$&@GDYDLLFC$;DCFR$_;"-`$
$ $ $ $ $$$$$AOP^"$IO"$:@OF^@$#@CQFR$_%"'"-"`$
$ $ $ $$$$$$ $$$$$2OS"$IP?"$IO"$9[DL$'>S@CFRGF$_%"'"-"`$
$
T'<%.'($457U$
! #!
ÖNSÖZ

Tez çalı!masında, Türk Sinemasında 2000-2010 yılları arasındaki dönemde film
afi!lerinin geli!im süreci incelendi. Afi!lerde ilk ba!langıç dönemlerinde foto"raf
kullanımı öncelikli iken, daha sonra tercih edilen illüstratif afi!lerin yerini 1990’ların
sonlarına do"ru ba!layan bilgisayar destekli tasarım formlarının nasıl etkiledi"i nitel
olarak ara!tırıldı.

Bu çalı!mamda eme"i geçen tez danı!manım Yrd. Doç. Dr. Okan ORMANLI’ya,
bugüne kadar gelmemi sa"layarak bu tezi hazırlamam sırasında dolaylı olarak destek
veren sevgili Babama ve Anneme, bana her zaman destek olan de"erli hocalarıma ve
ve bu süreçte fikir alı!veri!inde bulundu"um sevgili yüksek lisans arkada!ım Ömür
Kınay’a çok te!ekkür ederim.

Haziran, 2013 Gökçe MAR#AP

! $!
!Ç!NDEK!LER
"EK!L VE RES!M L!STES!...................................................................... iv
AF!" L!STES!............................................................................................. v
TÜRKÇE ÖZET........................................................................................... vi
YABANCI D!L ÖZET................................................................................. vii
1. G!R!".................................................................................................. 1
2. GRAF!K TASARIM VE AF!"......................................................... 3
2.1. Grafik Tasarım............................................................................ 3
2.2. Afi#in Tanımı................................................................................ 8
2.3. Afi# Tasarımı.................................................................................. 11
2.3.1. !mge............................................................................... 11
2.3.2. Renk............................................................................. 14
2.3.3. Renklerin Farklı Kültürlerdeki Anlamları................ 16
2.3.4. Yazı................................................................................. 16
3. S!NEMADA AF!"............................................................................... 19
3.1. Afi# Sanatının Ortaya Çıkı#ı ve Tarihsel Süreci................... 19
3.2. Ça$da# Türk Sanatında Grafik Sanatların Geli#imi.................... 28
3.3. Sinemada Afi#..................................................................................... 34
4. TÜRK S!NEMASINDA AF!"................................................................. 39
4.1. Dünya’da Sinema Afi#leri (Görsel Etki Ba$lamında)...................... 39
4.2.Türkiye’de 2000’e kadar Sinema Afi#i............................................. 51
4.3. Sinemada Dijitalle#en Afi#................................................................ 55
5. 2000-2010 YILLARI ARASI TÜRK S!NEMASI F!LM
AF!"LER!N!N GEL!"!M! …………………………………………………… 62
5.1. Örnek Film Afi#i !ncelemeleri....................................................... 67
5.2. Vizontele........................................................................................... 68
5.3. Deli Yürek Bumerang Cehennemi................................................. 70
! %!
5.4. O "imdi Asker.................................................................................. 72
5.5. G.O.R.A. .......................................................................................... 74
5.6. Hababam Sınıfı Askerde................................................................ 76
5.7. Kurtlar Vadisi Irak......................................................................... 78
5.8. Hokkabaz......................................................................................... 80
5.9. Recep !vedik.................................................................................... 82
5.10. Recep !vedik 2............................................................................... 84
5.11. Güne#i Gördüm............................................................................. 86
5.12. Eyvah Eyvah.................................................................................. 88
6. SONUÇLAR............................................................................................ 90
KAYNAKÇA....................................................................................................... 93

! &!
"EK!L VE RES!M L!STES!
#ekil 1. ................................................................................................................ 57
Resim 1: Jules Cherét.......................................................................................... 20
Resim 2: Alphonse Mucha.................................................................................. 21
Resim 3: Jules Cherét.......................................................................................... 21
Resim 4: Toulouse Lautrec................................................................................. 21
Resim 5: Jules Cherét.......................................................................................... 21
Resim 6: Toulouse Lautrec.................................................................................. 22
Resim 7: Julis Klinger.......................................................................................... 24
Resim 8: Lucian Bernhard................................................................................... 25
Resim 9: Otto Lehmann....................................................................................... 25
Resim 10: Alfred Leete........................................................................................ 25
Resim 11: Montgomery Flagg............................................................................. 25
Resim 12: Milton Glaser...................................................................................... 26
Resim 13: Herbert Matter.................................................................................... 26
Resim 14: Cassandre............................................................................................ 27
Resim 15: Cassandre............................................................................................ 27
Resim 16: J.Muller-Brockmann........................................................................... 27
Resim 17: Herbert Matter.................................................................................... 27
Resim 18: $hap Hulusi Görey............................................................................... 30
Resim 19: $hap Hulusi Görey............................................................................... 31
Resim 20: $hap Hulusi Görey............................................................................... 31
Resim 21: $hap Hulusi Görey............................................................................... 32
Resim 22: Mengü Ertel......................................................................................... 33
Resim 23: Mengü Ertel......................................................................................... 33
Resim 24: Sadık Karamustafa.............................................................................. 33
Resim 25: Kaleydoskop $llustrasyonu................................................................. 35
Resim 26: Hangover............................................................................................. 42
Resim 27: True Blood.......................................................................................... 43
Resim 28: Inception.............................................................................................. 44
Resim 29: Inglorious Basterds.............................................................................. 46
Resim 30: Watchmen............................................................................................ 47
Resim 31: Jurassic Park........................................................................................ 48
Resim 32: The Godfather.................................................................................... 49

! '!
AF!" L!STES!

Afi! 1: Vizontele (2000) ....................................................................................... 66
Afi! 2: Deli Yürek (2001) ................................................................................... 68
Afi! 3: O #imdi Asker (2002) ............................................................................. 70
Afi! 4: G.O.R.A. (2003) ...................................................................................... 72
Afi! 5: Hababam Sınıfı Askerde (2004) ................................................................ 74
Afi! 6: Kurtlar Vadisi Irak (2005) ....................................................................... 76
Afi! 7: Hokkabaz (2006) ..................................................................................... 79
Afi! 8: Recep $vedik (2007) ................................................................................ 81
Afi! 9: Recep $vedik 2 (2008) ............................................................................. 83
Afi! 10: Güne!i Gördüm (2009) ............................................................................ 85
Afi! 11: Eyvah Eyvah (2010) ................................................................................ 87

! (!
Üniversite : T.C. !stanbul Kültür Üniversitesi
Enstitü : Sosyal Bilimler
Anabilim Dalı : !leti#im Tasarımı
Programı : !leti#im Tasarımı
Tez Danı#manı : Yrd. Doç. Dr. Okan ORMANLI
Tez Türü ve Tarihi : Yükseklisans - Haziran2013

KISA ÖZET
2000-2010 YILLARI ARASI TÜRK S!NEMASINDA F!LM AF!"LER!N!N
GEL!"!M!

Gökçe Mar#ap

Bu çalı#mada 2000-2010 yılları arasında yapılan filmlerin afi# çalı#malarında 10
yıllık dönem kapsamında ele alınarak geli#im süreci incelenmi#tir. Afi#
tasarımları do$rudan sosyal ve toplumsal konularla ili#kili oldu$u için tasarıma
etki eden faktörleri öncelikli olarak ele alınmaktadır.

!#te bu bili#im ve ileti#im teknolojilerinin sundu$u hızlı de$i#im ve dönü#üm
sürecinde ça$da# film afi# tasarımcıları birçok yeni grafik tasarım program ve
ögelerini kullanarak dijital unsurların film afi#lerinin hazırlanmasında
altyapısını te#kil etmesini sa$lamı#lardır. Bu çalı#mada ortaya çıkan bu yeni
film afi# tasarım süreci 2000 ile 2010 yılları arasında Türk Sineması film
afi#lerinin geli#im süreci incelenmeye çalı#ılmaktadır.

Çalı#mada özellikle dijital platformda hazırlanan film afi#leri yıllar itibariyle
seçilen örnek afi# üzerinden incelemesi yapılmaktadır. Bu film afi#leri o yıl
içindeki en çok izlenen Türk filmi afi#lerinden seçilmi#tir. Sinema severlerin
be$enisine uygun olarak tasarımlanan bu film afi#leri incelendi$inde
benzerlikler görülmü#tür.

Anahtar Sözcükler: Film afi#i, Türk Sineması, dijitalle#me, foto$raf, görsel
sanat

! )!
University : Istanbul Kültür University
Institute : Social Sciences
Department : Communication Design
Program : Communication Design
Supervisor : Asst. Prof. Dr. Okan ORMANLI
Degree Awarded and Date: MA - June 2013

ABSTRACT
DEVELOPMENT OF TURKISH CINEMA MOVIE POSTERS BETWEEN
2000-2010

Gökçe Mar#ap

In this study of the posters of films made between 2000-2010 were discussed
within the development process of a 10-year period. Banner designs to be
related directly to the issues being addressed as a priority for the factors that
affect the design.
Here are quick to offer the information and communication technologies in the
process of change and transformation in contemporary film poster designers
using the many new elements of graphic design and digital elements of the
program that provided the basis for the preparation of movie posters. In this
study, the design process of coming out of this new movie posters movie posters
Turkish cinema between 2000 and 2010 will be studied in a qualitative
development process.
In particular, the digital platform through analysis prepared posters movie
posters are chosen over the years. This is Turkey's most-watched movie posters
movie posters that were selected during the year. This movie posters designed in
accordance with the interest of moviegoers were analyzed similarities.

Key Words: Movie poster, Turkish Cinema, Digitalize, Visual art

! *!
G!R!"

Bu çalı!mada ülkemizde üretilen filmlerin afi! tasarımlarına odaklanarak 10 yıllık
periyod ele alınmı!tır. 2000-2010 yılları arasında incelenen film afi!lerinin geli!imi
nitel olarak de"erlendirilmi!tir. Afi! tasarımları dog%rudan konularla ili!kili oldug%u
için tasarıma etki eden faktörleri öncelikli olarak ele alınmaktadır. Bunun yanı sıra
Türk sinemasındaki de"i!ime paralel olarak geli!en afi! tasarımı teknolojik
de"i!imler de göz önüne alınarak de"erlendirilmektedir. Sinema filmlerinin
izleyiciye duyurmak için hazırlanan belge niteli"indeki mesajları ta!ıyan afi!ler
sayesinde mümkün olmaktadır. En etkili ileti!im araçlarından biri haline gelen
sinemanın ülkemizde bir sanat dalı olarak de"erlendirilmeye ba!laması 20. yüzyılın
ikinci yarısında ba!lamaktadır.

Sinemanın yaygınla!arak kitlelere daha kolay eri!ilebilmesi için etkin pazarlama
tekniklerinden yararlanmalıdır. Seyirciye eri!im sürecinde en etkili ileti!im yöntemi
film afi!lerinin daha özgün ve yalın olarak hazırlanması gerekir. Sinema sanatı ile
ili!kilendirildig%inde afi! sanatı da sinemayla birlikte yürümektedir. Bu çalı!manın
hazırlanmasında özellikle Tevfik Fikret Uçar, Emre Becer ve di"er grafik tasarım
alanı uzmanlarının yayınlarından yararlanılmı!tır.

Bu tez çalı!mam, Giri!, Grafik Tasarım ve Afi!, Sinemada Afi!, Türk Sinemasında
2000-2010 yılları arasında Afi! ve 2000-2010 yılları arası Türk Sineması Afi!lerinin
Geli!imi ve Sonuçlar bölümlerinden olu!maktadır. Giri! bölümünde konunun
niteli"i, önemi, çalı!manın amacı, sınırları, ilgili yayınlar, ara!tırma ve sunu! metodu
üzerine bilgiler verilmi!tir. Devam eden bölümde Grafik Tasarım ve Afi!, “Grafik
tasarım”, “Afi!in Tanımı”, “Afi! Tasarımı” üç alt ba!lı"a ayrılmı! afi! tasarımı
hakkında bilgilere yer verilmi!tir. Afi! sanatının ortaya çıkı!ı ve tarihsel süreci,
Ça"da! Türk Sanatında grafik tasarımın geli!imi ve Sinemada afi! konuları ele
alınmı!tır. Afi!lerin sanatsal ve tasarım özellikleri örneklerle açıklanmı! ve bu
konuda detaylı bilgi verilmi!tir.

“Türk Sinemasında Afi!” kısmında, “Dünya’da Sinema Afi!leri”, “Sinemada
Dijitalle!en Afi!” ve “Türkiye’de 2000’e kadar Sinema Afi!i” bölümleri ele
! "+!