Zihinsel Engelli Çocuklar Aile Eğitim Rehberi Lİnk İndirmek icin Tıklayınız...

216 Pages·2014·47.06 MB·Turkish

AİLE EĞİTİM REHBERİ
ZİHİNSEL ENGELLİ
ÇOCUKLAR
T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü
ISBN: 978 - 605 - 4628 - 71 -1
Baskı
Grafer Tasarım Baskı Ambalaj
Büyük Sanayi 1. Cadde Yapıcı İşhanı 74/98 İskitler/ANKARA
Tel-Faks: 0.312.341 01 42
Ankara - 2014
2
SUNUŞ
Bakanlık olarak hedefimiz; engellilerin temel hak ve özgürlüklerden tam
ve eşit şekilde yararlanmasını teşvik etmek, korumak, sağlamak ve doğuştan
sahip oldukları insanlık onuruna saygıyı güçlendirmektir.
Engelli bireylerin ve ailelerinin yaşadığı sorunlara çözüm bulmak,
kendilerine yetebilen ve üretken bireyler olarak toplumsal hayata tam
katılımlarını sağlamak ve yaşam kalitelerini arttırmak görevimizdir.
Engelli bireylerin yaşadığı sorunlar, sadece kendilerine ait olmayıp
toplumu, kurumları, aileleri ve yakın çevreyi ilgilendiren ortak sorunlardır.
Ülkemizde, zihinsel yetersizliği olan çocuğa sahip ailelerin ve çocukların
artan ihtiyaçları ve çeşitlenen taleplerini karşılamak üzere uygun politikaların
geliştirilmesine yönelik çalışmalar günümüzde önem kazanmaktadır.
Engelliğe dayalı ayrımcılık ile mücadele için tedbirler alarak tüm politika
ve programlarda engellilerin haklarının korunmasını ve güçlendirilmesini ilke
olarak benimseyen Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından;
aileleri bilgilendirmek, bilinçlendirmek ve yönlendirmek amacıyla bu Aile
Eğitim Rehberi hazırlanmıştır.
Rehberin hazırlanmasında emeği geçenlere teşekkür ederek, bu
çalışmanın hem engelli bireylere hem de ailelerine faydalı olmasını dilerim.
Doç. Dr. Ayşenur İSLAM
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı
3
T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü
4
ÖNSÖZ
Toplumu meydana getiren en küçük ve temel sosyal kurum olan ailenin
pek çok görevi gelişen ve değişen koşullar karşısında bazı kurumlara geçmiş
olmasına rağmen; eğitim, koruyucu sağlık, beslenme, barınma gibi sosyal ve
biyolojik ihtiyaçlardaki payı eksilmemiştir.
Ailedeki bir bireyin özel gereksinimi olması tüm aileyi ve yakın akrabaları
doğrudan etkileyen bir durumdur. Dolayısıyla bu durumdan etkilenen herkesin
bir şekilde aile eğitimi ve rehberliği desteği alması yararlı olacaktır.
Günümüzde zihinsel yetersizliği olan bireylerin özel politikalara ve
hizmetlere ihtiyaç duyduğu gerçeği ile aileleri bilgilendirmek, bilinçlendirmek
ve yönlendirmek amacıyla Aile Eğitim Rehberi hazırlanmıştır.
Bu rehberde, zihinsel yetersizlikler ile ilgili genel bilgiler, özel eğitimin
önemi, eğitim ortamları, ailelere yönelik pratik öneriler ile ülkemizde var olan
hizmetlere ilişkin detaylı açıklamalar bulacaksınız.
Ailenizde ya da yakın çevrenizde zihinsel yetersizliğe sahip birey var ise
rehberde yer alan ailelere yönelik öneriler, birey için sağlanan hizmetler ve
günlük yaşam içerisinde yararlanacağınız pratik bilgiler yön gösterici olacaktır.
Dr. Gazi ALATAŞ
Müsteşar Yardımcısı
5
T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü
6
HAZIRLAYANLAR
Editör:
Prof. Dr. Atilla CAVKAYTAR Anadolu Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü
Yazarlar
(Bölüm sırasına göre)
Gizem YILDIZ Anadolu Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü
Sunagül Sani BOZKURT Anadolu Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü
Çimen ACAR Anadolu Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü
Özlem Dalgın EYİİP Anadolu Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü
Gözde TOMRİS Anadolu Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü
Gülden BOZKUŞ Anadolu Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü
Seçil ÇELİK Anadolu Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü
Özgül ALDEMİR Anadolu Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü
Candan Hasret ŞAHİN Anadolu Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü
Nuray ÖNCÜL Anadolu Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü
Ali KAYA Anadolu Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü
Fidan Güneş GÜNGÖR Anadolu Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü
YAYINA HAZIRLAYANLAR
Elçin ER ASPB Engelli ve Yaşlı Hizmetleri
Genel Müdürlüğü, Daire Başkanı
Dr. İclâl ŞAN ASPB Engelli ve Yaşlı Hizmetleri
Genel Müdürlüğü
Odyolog
Deniz Büyük KALEM ASPB Engelli ve Yaşlı Hizmetleri
Genel Müdürlüğü
Uzman
Sayfa Tasarım:
Ali Fuat ŞAHİN ASPB Engelli ve Yaşlı Hizmetleri
Genel Müdürlüğü
Bilgisayar İşletmeni
7
T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü
8
İÇİNDEKİLER
BÖLÜM 1. ÇOK ÖZEL BİR DURUM: ZİHİNSEL ENGELLİLİK ..............................17
(Gizem YILDIZ)
• Yaşamdan Bir Kesit ..............................................................................17
• Giriş................... ...................................................................................17
• Zihin Engeli Nedir? Zihin Engelli Birey Kimdir? ....................................19
• Zihin Engelli Bireylerin Sınıflandırılması ...............................................21
• Yaygınlık.................... ...........................................................................22
• Zihin Engelinin Nedenleri .....................................................................23
• Etiketleme...................... .......................................................................23
• Zihin Engelini Nasıl Önleyebiliriz? .......................................................25
• Pratik Öneriler ......................................................................................25
• Kaynakça........................ ......................................................................28
BÖLÜM 2. ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ .............................29
(Sunagül Sani BOZKURT)
• Yaşamdan Bir Kesit ..............................................................................29
• Giriş....................... ...............................................................................30
• Zihin Engelli Çocukların Bilişsel Özellikleri ...........................................30
• Zihin Engelli Çocukların Sosyal Ve Duygusal Özellikleri ......................32
• Zihin Engelli Çocukların Dil Ve Konuşma Özellikleri ............................33
• Zihin Engelli Çocukların Davranışsal Özellikleri ...................................35
• Zihin Engelli Çocukların Fiziksel Ve Sağlık Özellikleri ..........................37
• Zihin Engelli Çocuğa Sahip Ailelere İlişkin Pratik Öneriler ...................39
• Kaynakça........................... ...................................................................41
BÖLÜM 3. ÖZEL EĞİTİM .......................................................................................43
(Çimen ACAR)
• Yaşamdan Bir Kesit ..............................................................................43
• Giriş........................... ...........................................................................44
• Temel Kavramlar ..................................................................................44
• Dünyada ve Türkiye’de Özel Eğitim .....................................................46
• Yasal Düzenlemeler .............................................................................48
9