Table Of Contentr
1
n
a
A
B
s
.
o f
w
m r
w
e
w
r
. 2
0
A
B
B
Y
Y
Click here to buy
o
m
P
c
F
D
Y
.
T
Y
B
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM
VAZIRLIGI
BUXORO DAVLAT UNIVERSITETI
ASTRONOMIK TAQVIM
(2017 yil uchun)
BUXORO 2016 yil
r
2
n a
A B
s
.
o f
w
m r
w
e
w
r
. 2
0
A
B
B
Y
Y
Click here to buy
o
m
P
c
F
D
Y.
T
Y
B
TAYYORLOVCHI: BDU FIZIKA kafedrasi katta o’qituvchisi
Narzullayev Muxiddin Nasullayevich
TAQRIZCHILAR:
BMTI dotsenti, f-m.f.n Jumayev Mustaqim Rofiyevich
BDU dotsenti, t.fn Raxmatov Ilhom ismatovich
Ushbu o’quv uslubiy qo’llanmada 2017 yilda yuz beradigan asosiy
astronomik hodisalar to’g’risida to’la ma’lumotlar jamlangan. Ma’lumotlar asosan
Buxoro shaxri uchun keltirilgan. Taqvimda nafaqat jadval ma’lumotlarini keltirish
bilan cheklanilgan, balki shu ma’lumotlar to’grisida hozirgi kungacha ma’lum
bo’lgan asosiy ma’lumotlar ham keltirilgan. Ma’lumotlarni tayyorlashda asosiy
adabiyotlardan tashqari, AK 4.0 kompyuter dasturidan, STELLARIUM virtual
planetariy ma’lumotlaridan, shuningdek: http://www.ziyonet.uz,
http://www.orbita.uz, http://www.astronet.ru, http://www.astrolab.ru internet
saytlari saxifalari ma’lumotlaridan ham foydalanilgan.
O’quv uslubiy qo’llanma umumta’lim maktablari, akademik litsey va kasb
hunar kollejlari, oliy ta’lim muassasalari talabalari, hamda o’qituvchilari
shuningdek astronomiyaga qiziquvchi keng omma uchun mo’ljallangan.
Oslubiy qo’llanma BDU fizika kafedrasining 2016 yil 19 noyabrdagi
yig’ilishi N 5 sonli yigilishi tavsiyasiga ko’ra fizika-matematika fakultetining
2016 yil 2 dekabrdagi N 2 yig’ilishi qarori bilan chop etishga tavsiya etilgan.
r
3
n
a
A
B
s
.
o f
w
m r
w
e
w
r
. 2
0
A
B
B
Y
Y
Click here to buy
o
m
P
c
F
D
Y
.
T
Y
B
KIRISH
Tungi osmondagi to`lin Oyga, minglab charog`on yulduzlar yastanib
yotgan Somon yo`liga, sayyoramiz uzra aniq hisob-kitob bilan almashinib
turgan kecha-kunduzga, va umuman olamning qanday qonuniyatlar asosida
barqaror turishiga qiziqmagan odam kam bo`lsa kerak. Bolaligida fazogir
bo`lishni orzu qilmagan o`g`il bolalar oz deysizmi. Sirli koinot, jumboqqa to`la
fazo, hamma zamonlarda ham odamzotni o`ziga jalb qilib kelgan. Eng qadimgi
davrlardayoq odamlar, osmon jismlarining harakatlanishi ma`lum qonuniyatlarga
asoslanishini payqab, ular asosida o`z kundalik yumushlarini, qisqasi o`z hayot
tarzlarini tartibga solishga intilganlar. Shu nuqtai nazardan astronomiya, doimo
dolzarb va muhim amaliy fan sifatida, barcha ma`rifatli jamiyatlarda, eng
yuksak ilmiy doiralarda markaziy o`rin tutuvchi fanlardan bir bo`lib kelgan. XX
asrda koinotni inson tomonidan zabt etilishi erasi boshlanishi bilan, ushbu
fanning ahamiyati yanada ortdi. Avvaliga Yer orbitasigacha uchgan inson,
keyin esa Oyga qadam qo`ydi. Ilgarilari odamzotning aqliga sig`magan
masofalarga – yaqin va uzoq sayyoralarga avtomatik kosmik apparatlar yubordi.
Yillar sayin yangi sayyoralar, galaktikalar va butun boshli olamlarni kashf qilib
bormoqda. Yaqin vaqtlar ichida, huddi bir zamonlar, madaniy o`lkalar aholisi,
boshqa qit`alarda koloniyalar tashkil qilganidek, odamzot ham boshqa
sayyoralarda o`z koloniyalarini tashkil qilishi, o`zga osmon jismlarining tabiiy
resurslaridan foydalanishga o`tish imkoniyatari, endilikda fantastika turkumiga
kiritilmay qo`ygan. Ishonmaysizmi? Eslab ko`ring, bundan atiga 60-70 yil
muqaddam, odamning Oyga qadam qo`yishi haqida gapirilganda, bu narsa aynan
fantastika deb qaralar edi. Hozirda bu allaqachon amalga oshgan haqiqatdir. Bir
vaqtlar, odamzot o`z qo`li bilan yasagan apparat Quyosh tizimini butunlay tark
etib, yulduzlararo fazoga chiqadi deyilsa, aynan fantastika deb qaralgan bo`lsa,
bugun bunday apparatlar amalda bor va ular bizdan mingalab a.b. masofalarda
mukammal ishlab turibdi. Shunday ekan, astronomiya bundan keyin ham
r
4
n
a
A
B
s
.
o f
w
m r
w
e
w
r
. 2
0
A
B
B
Y
Y
Click here to buy
o
m
P
c
F
D
Y
.
T
Y
B
butun insoniyat hayotida muhim o`rin tutuvchi amaliy fanlardan biri sifatida
doim qadrlanishiga va katta qiziqish bilan o`rganilishiga ishonchimiz komil.
Astronomik bilimlarni o`zida jamlagan ushbu astronomik taqvim kirib
kelayotgan 2017 yilga tegishli Quyosh, Oy, katta sayyoralar, kuzatish mumkin
bo`lgan kometa va asteroidlar tegishli ma`lumotlarni jamlagan. Bundan tashqari,
Quyosh va Oy tutilish xaritasi, sayyoralarni hamda yulduzlarni Oy bilan to`silishi
haqidagi ma`lumotlar keltirilgan.
«2050 yilgacha yuz beradigan astronomik hodisalar haqidagi ma`lumotlar »
http://astronet.ru/db/msg/1280744 saxifasida keltirilgan. Bu taqvimning asosiy
maqsadi 2017 yili davomida yuz beradigan ma`lumotlarni faqat jadvallar shaklida
birlashtirish emas, balki shu hodisalar to`g`risida qisqa ma`lumotlar berishdan ham
iborat.
Foydalanuvchi xohishiga ko`ra faqat u yoki bu hodisani aniqlashtirish uchun
jadval ma`lumotlari bilan cheklanish mumkin.
O`ylaymizki ushbu ma`lumotlar oddiy kuzatuvchilar, astronomiya
to`garaklari a`zolari, maktab o`quvchilari, akademik litsey va kollej, hamda
oliygoh talabalari, hamda o`qituvchilari uchun foydadan xoli emas.
2017 yil uchun astronomik taqvimni tayyorlovchi, Buxoro davlat universiteti
fizika kafedrasi katta o`qituvchisi Narzullayev Muxiddin Nasullayevich. Tuzuvchi
astronomik kattaliklarni hisoblashga imkon beruvchi Guide 8.0, AK 4.0,
Stellarium,TNR Moonlight 2, WorldWide Telescope, LunarPhase kompyuter
dasturlari va http://www.Astronet.ru, http://www.tesis.ru, http://www. Colleje.ru,
http://www. http://www. Asttolab.ru, http://www,Ziyonet.uz internet saytlari
ma`lumotlaridan foydalandi.
Hurmatli Astronomiya ishqibozlari!
O`ylaymizki AK-2017 yil davomida sizni ishonchli hamrohingiz bo`ladi.
MUALLIFDAN.
r
5
n
a
A
B
s
.
o f
w
m r
w
e
w
r
. 2
0
A
B
B
Y
Y
Click here to buy
o
m
P
c
F
D
Y
.
T
Y
B
TAQVIMLAR
r
6
n
a
A
B
s
.
o f
w
m r
w
e
w
r
. 2
0
A
B
B
Y
Y
Click here to buy
o
m
P
c
F
D
Y
.
T
Y
B
r
7
n
a
A
B
s
.
o f
w
m r
w
e
w
r
. 2
0
A
B
B
Y
Y
Click here to buy
o
m
P
c
F
D
Y
.
T
Y
B
r
8
n
a
A
B
s
.
o f
w
m r
w
e
w
r
. 2
0
A
B
B
Y
Y
Click here to buy
o
m
P
c
F
D
Y
.
T
Y
B
r
9
n
a
A
B
s
.
o f
w
m r
w
e
w
r
. 2
0
A
B
B
Y
Y
Click here to buy
o
m
P
c
F
D
Y
.
T
Y
B
r
10
n
a
A
B
s
.
o f
w
m r
w
e
w
r
. 2
0
A
B
B
Y
Y
Click here to buy
o
m
P
c
F
D
Y
.
T
Y
B
