TIP FAKÜLTESİ Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı TAVŞAN DİSTAL FEMUR OSTEONEKROZ ...

50 Pages·2016·2.57 MB·Turkish

TIP FAKÜLTESİ

Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı

TAVŞAN DİSTAL FEMUR OSTEONEKROZ MODELİNDE
SİNOVİYAL GREFTLEMENİN ETKİSİ: HAYVAN MODELİNDE
KARŞILAŞTIRMALI ÇALIŞMA

UZMANLIK TEZİ

Dr Engin Baylar

Ankara,2016
iii
TIP FAKÜLTESİ

Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı

TAVŞAN DİSTAL FEMUR OSTEONEKROZ MODELİNDE
SİNOVİYAL GREFTLEMENİN ETKİSİ: HAYVAN MODELİNDE
KARŞILAŞTIRMALI ÇALIŞMA

UZMANLIK TEZİ
Dr Engin Baylar
Tez Danışmanı: Prof. Dr. İlhami Kuru
Ankara,2016

Bu çalışma Başkent Üniversitesi Hayvan Deneyleri Etik Kurulu tarafından
onaylanmış (Proje no: DA 15/48) ve Başkent Üniversitesi Araştırma Fonunca
desteklenmiştir.

i
TEŞEKKÜR
Başkent Üniversitesi kurucusu Sayın Prof Dr Mehmet Haberal’a ve Başkent
Üniversitesi Rektörü Sayın Prof Dr Ali Haberal’a
Çalışma hayatımda her zaman bana yol gösteren, tez çalışmamda bana danışman
olan Sayın Prof Dr İlhami Kuru’ya
Gerek çalışma hayatımda, tez çalışmamda, gerekse eğitim sürecinde ve özel
hayatımda hem değerli bir hocam hem de abim olan, her zaman emeğini ve desteğini
gördüğüm Sayın Yrd Doç Dr Orçun Şahin’e
Uzmanlık eğitimim süresince bana mesleğimi sevdiren, hayat görüşüyle bana ışık
tutan değerli hocam, bölüm başkanımız Sayın Prof Dr İsmail Cengiz Tuncay’a
Cerrahi disiplini, hastaya bir bütün olarak görmeyi bana öğreten ve her zaman
örnek alacağım hocalarım Sayın Prof Dr Hüseyin Demirörs ve Sayın Prof Dr Rahmi Can
Akgün’e
Tezimin gerçekleştirilmesinde ve değerlendirilmesindeki değerli katkı ve
deteklerinden dolayı Sayın Prof Dr Mehtap Akçil Ok, Doç Dr Ayşen Terzi, Dr Emine Ebru
Deniz, Dr Didem Bacanlı, Adem Kurtçuoğlu ve Sezai Kölçük’e
Uzmanlık eğitimimim ilk yıllarında bana destek olan asistanlığı öğreten Sayın Dr
Mehmet Kıral, Dr İbrahim Deniz Canbeyli, Dr Barış Kafa, Dr A. Sinan Sarı, Dr Süleyman
Altun ve Dr Mustafa Arık’a
Tıp fakültesinde ilk günden başlayan yorucu hayatımda ve asistanlık hayatım
boyunca yanımda olan desteğini esirgemeyen değerli arkadaşım Dr Bahtiyar Haberal’a
Zorlu asistanlık sürecimde yanımda olan, beraber çalışmaktan mutluluk duyduğum,
tez çalışmamın hem hazırlık hem de deney aşamasında yanımda olan Sayın Dr Javid
Mohammedzadeh Azarabadi, Dr Ekin Kaya Şimşek ve Dr Ateş Mahmuti’ye
Üniversiteye başladığım günden beri uzakları yakın eden, türlü zorlukları beraber
atlattığım, her şeyimi borçlu olduğum aileme
Her zaman yanımda olan sevgili eşim Belin Demet Baylar’a
en içten teşekkürlerimi sunarım.

ii
ÖZET
Çeşitli etyolojik faktörlere bağlı olarak ortaya çıkan osteoartrit artan yaşam
sürelerinden de etkilenerek her yıl daha da sık olarak karşımıza çıkan önemli bir sağlık
sorunudur. Bu nedenlerden önemli bir tanesi de her yıl yapılan kalça eklem protezlerinin
%10’ununu oluşturan osteonekrozdur. Yapısal değişikliklere neden olan bu hastalık erken
dönemde tedavi edilmezse geri dönüşsüz olarak dejenerasyona neden olur. Bu nedenle
tedavi modaliteleri erken dönem tedavi yöntemleri üstünde yoğunlaşmaktadır.
Bu çalışmadaki amacımız, tavşan modelinde oluşturulan osteonekroz onarımında
sinoviya grefti uygulamasının kontrol grubuyla karşılaştırarak iyileşme süresindeki
etkilerini histopatolojik olarak değerlendirmektir.
Bu amaçla beyaz yeni zellanda cinsi 24 adet tavşan kullanıldı. 24 tavşan 2 gruba
ayrıldı. Her iki gruptaki tavşanların sol dizlerine sinovya grefti uygulanırken, sağ dizleri
kontrol grubunu oluşturdu. Birinci gruptaki 13 tavşan 6 hafta, ikinci gruptaki 11 tavşan ise
12 hafta boyunca takip edildikten sonra sakrifiye edildi. Takibinde histopatolojik
değerlendirme yapıldı.
Sonuç olarak sinovya grefti uygulanan dizlerde, sinoviyum mezenkimal kök hücre
kaynağı olarak görev yapmış ve BMP2 düzeyleri istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur.

iii
ABSTRACT
Effect of Synovial Grafts In Osteonecrosis Model of Distal Femur of Rabit: A
Comparative Study In Animal Model
Osteoarthritis due to a variety of etiological factors is an important health problem,
which is also affected by increased life expectancy and which is more frequently
confronted each year. One of the important reasons for this is the osteonecrosis, which
makes up 10% of hip joint prostheses performed every year. This disease, which causes
structural changes, causes irreversible degeneration if not treated early. For this reason,
treatment modalities focus on early treatment modalities.
Our aim in this study is to evaluate histopathologically the effects of synovia
grafting in the repair of osteonecrosis created in the rabbit model with the control group.
For this purpose, 24 rabbits of white new zealand type were used. 24 rabbits were
divided into 2 groups. Synovial grafts were applied to the left knees of the rabbits in both
groups, while the right knees constituted the control group. 13 rabbits in the first group
were sacrificed for 6 weeks and 11 rabbits in the second group were sacrificed for 12
weeks. Histopathological evaluation was performed.
As a result, synovial mesenchymal stem cells were used as a source of synovial
graft in the knees and BMP2 levels were statistically significant.

iv
İÇİNDEKİLER
TEŞEKKÜR .......................................................................................................................... ii
ÖZET .................................................................................................................................... iii
ABSTRACT ......................................................................................................................... iv
İÇİNDEKİLER ...................................................................................................................... v
KISALTMALAR ve SİMGELER ........................................................................................ vi
ŞEKİLLER .......................................................................................................................... vii
TABLOLAR ......................................................................................................................... ix
1. Giriş ................................................................................................................................... 1
2. Genel Bilgiler .................................................................................................................... 3
2.1 Kemik Anatomisi ve Fizyolojisi .................................................................................. 3
2.2 Eklem Kıkırdağının anatomisi ve fizyolojisi ............................................................... 8
2.4 Osteonekroz ve Tedavi yöntemleri ............................................................................ 14
3. Gereç ve Yöntem ............................................................................................................. 20
3.1. Deney hayvanları ve gruplandırma ........................................................................... 20
Grup I ve II ................................................................................................................... 20
4. Bulgular ........................................................................................................................... 25
4.1. Çalışma Grupları ve Ortalama Değerler ................................................................... 25
4.2 İstatistiksel değerlendirme ......................................................................................... 26
5.TARTIŞMA ...................................................................................................................... 32
6.Sonuç ve Öneriler ............................................................................................................. 37
7.KAYNAKLAR ................................................................................................................. 38

v
KISALTMALAR ve SİMGELER
ABD : Amerika Birleşik Devletleri
H&E : Hematoksilen eozin
KİK-MKH : Kemik iliği kökenli mezenkimal kök hücre
MKH : Mezenkimal kök hücre
ON :Osteonekroz
OA : Osteoartrit
PTH : Paratroid hormon
SDK-MKH : Sinoviyal doku kökenli mezenkimal kök hücre
SONK : Dizin spontan osteonekrozu
SS : Sinoviyal sıvı
TGF-β : Transforming growth factor beta
°C : Santigrad derece
vi
ŞEKİLLER

Şekil 1. Kemiğin Sınıflandırılması ........................................................................................ 3
Şekil 2. Kemiğin Kesitsel Yapısı ........................................................................................... 4
Şekil 4. Kansellöz (Trabeküler Kemik) ................................................................................. 5
Şekil 3. Matür Lamellar Kortikal Kemik............................................................................... 5
Şekil 6. Osteoklast’ın fonksiyonu ve kontrolü ...................................................................... 6
Şekil 5. Kemik ve Kıkırdak hücrelerinin kökeni ................................................................... 6
Şekil 7. Kortikal Kemik Remodelingi ................................................................................... 7
Şekil 8. Kemiğin Kanlanması ................................................................................................ 8
Şekil 9. Kondrosite Farklılaşma ............................................................................................ 9
Şekil 11. Kıkırdak dokusunun tabakaları ve hücre morfolojisi ........................................... 11
Şekil 10. Kıkırdak dokusunun tabakaları ............................................................................ 11
Şekil 12. Normal Sinoviyumun Çeşitleri ............................................................................. 12
Şekil 13. Sinoviyositlerin elektron mikroskobik görünümü ................................................ 13
Şekil 14. Sinoviyal dokunun vasküler ve lenfatik dolaşımı ................................................ 14
Şekil 15. Dolaşımsal patofizyoloji döngüsü ........................................................................ 15
Şekil 16. Osteonekrozun histopatolojik bulguları ............................................................... 17
Şekil 17: Cerrahi öncesi hazırlık ......................................................................................... 21
Şekil 18: Cilt kesisinin yapılması ........................................................................................ 21
Şekil 19: Medial parapatellar artrotomi ............................................................................... 21
Şekil 20: Osteonekroz modeli için osteokondral fragman alınması .................................... 21
Şekil 21: Osteonekroz modeli için kullanılan defektli alan ................................................. 21
Şekil 22: Ostonekrozlu fragmanın eklem içine yerleştirilmesi ........................................... 21
Şekil 23: Diz ekleminin kapatılması .................................................................................... 22
Şekil 24: Sütüre edilmiş diz eklemi ..................................................................................... 22
Şekil 25 : 3,5 mm çapında defekt alanı ............................................................................... 22
Şekil 26: Tidemark üzerindeki kıkırdakta %25-75 arası radial zone'da kolon oluşumu ..... 22
Şekil 27: Defetk içindeki yarıklar ........................................................................................ 23
Şekil 28: Defekt alanı içerisinde en yoğun olduğu yerde 1 büyük büyütme alanında BMP2
pozitif kondrosit benzeri hücreler (x200) ............................................................................ 23
Şekil 29: En yüksek olduğu yerde Ki67 proliferasyon indeksi (x200) .............................. 23
vii
Şekil 30: Defekt alanı içerisinde en yüksek olduğu yerde 1 büyük büyütme alanında yeni
oluşan kapiller lümenleri (X200) ......................................................................................... 23
Şekil 31: Defekt çapının gruplar arası değişimi .................................................................. 29
Şekil 31: Kİ67 indeksin gruplararası değerlendirilmesi ...................................................... 30
Şekil 32: VEGF değerinin gruplararası değerlendirilmesi .................................................. 30
Şekil 33: BMP2 değerlerinin gruplararası değerlendirilmesi .............................................. 31

viii
TABLOLAR
Tablo 3.1: Histolojik skorlama sistemi ................................................................................ 24
Tablo 4.1: Defektlerin gross ve histolojik sonucların istatistiksel analizi ........................... 28
Tablo 4.1: Defektlerin patolojik sonuçlarının istatistiksel analizi ....................................... 28

ix