Table Of ContentGASTON LEROUX
Sarı Oda’nın Esrarı
Çeviren: Nuriye Müstakimoğlu
Gaston Leroux
Sarı Odanın Esrarı
Çeviren: Nuriye Müstakimoğlu
ePub düzenleme: BZ Yayın
Kapak tasarım: BZ Yayın
Birinci Sürüm: Temmuz 2014
“20. yüzyılın en iyi klasik polisiye
romanı”
2000 yılı içinde yazar, eleştirmen ve okuyucular
arasında yapılan bir araştırma sonucu Gaston
Leroux’nun 1907’de yazdığı Sarı Odanın Esrarı 20.
yüzyılın en iyi klasik polisiye romanı seçildi.
Agatha Christie, Mickey Spillane ve Georges Simenon
gibi ünlü yazarların eserlerini geride bırakarak yüzyılın
romanı seçilen Sarı Odanın Esrarı’nı severek
okuyacağınıza inanıyoruz.
Bu kitabın başka bir ilginç yanı 94 yıl önce yazılmış
olmasıdır. 1907’de tefrika edilen roman, 1908’de kitap
halinde yayınlanmıştır. Fransa ve tüm Avrupa’da
bomba etkisi yaratan Sarı Odanın Esrarı o yılların en çok
satılan ve aranan kitabı olmuştur.
Zamanın anlayışına uygun olarak kaleme alınan eserde,
aksiyondan çok, mantık ve zekâ oyunlarına yer
verildiğini göreceksiniz.
Belki romanı ölümsüz kılan ve diğer eserlerden üstün
tutulmasına neden olan da bu özelliğidir.
Kitabın sonundaki büyük sürpriz ise okurların
anılarında daima yaşayacaktır.
İşte Gaston Leroux ve Sarı Odanın Esrarı...
İçindekiler
“20. yüzyılın en iyi klasik polisiye romanı”
SUNUŞ
SARI ODANIN ESRARI
NOTLAR
SUNUŞ
A. Ömer Türkeş
Polisiyelerin tarihine eğilen her çalışmada hem yazarın
hem kitabın adı mutlaka zikredilecektir. Evet, Gaston
Leroux’un “Sarı Odanın Esrarı” romanından söz
ediyorum. 1868 doğumlu Leroux’un 1909 yılında
yayımlanan bu tarihi polisiyesi, kapalı kapılar arkasında
işlenen “imkânsız” bir cinayet üzerine kuruludur ve
muamması kendisinden sonra gelen pek çok yazar için
aşılması gereken bir karmaşıklığa sahiptir.
Avukatlığın yanı sıra gazetecilik mesleğini de sürdüren
Leroux, politika alanında da aktif roller üstlenen bir
yazardı. O dönemde Fransa’yı çalkalayan Dreyfüs
davasında Emile Zola’nın yanında saf tutmuştu.
Yazarlık kariyerinde yükselmesini yarattığı detektif
tiplemesi Rouletabille’ye ve onun ilk macerası “Sarı
Odanın Esrarı”na borçludur. Kitap önce dönemin
popüler dergisi L’Illustration’da tefrika olarak
yayımlanmıştı.
“Sarı Odanın Esrarı”, Edgar Alan Poe ve Canon
Doyle’nun açtığı yolu izleyen ama onlar kadar analitik
yöntemler kullanmayan, daha enerjik detektifiyle
sokaklarda da dolaşan bir polisiye. Hikâyesini kısaca
özetleyelim; Babasıyla birlikte Glandier malikânesinde
yaşayan Mathilde Strangerson evlerinin –adı üzerinde-
sarı odasında öldürülmüş olarak bulunur. Odanın kapı
ve pencereleri içeriden kilitlidir. Olayın kamuoyunda
yarattığı heyecan üzerine Rouletabille adlı genç bir
gazeteci cinayet mahalline gelir, mesleğinin getirdiği
avantajlardan yararlanarak soruşturmaya başlar.
Soruşturmayı yürüten polis şefi Frideric Larson’la
çatışmaları ve aralarında bir rekabet başlaması
kaçınılmazdır. Yöntemleri farklıdır elbette; Larson,
geleneksel polis yöntemlerini izleyerek suçu bir
şüphelinin üzerine yıkmaya çalışırken Rouletabille, hem
eldeki kanıtları tümdengelimci bir yöntemle
değerlendirir hem de içgüdülerinin sesini dinler.
Hikâyenin başlangıcındaki Poe ve Doyle etkileri
ilerleyen sayfalarda azalırken Fransız melodramlarının
rüzgârları esmeye başlayacaktır: Aslında Mathilde
ölmeyip ağır yaralanmıştır. Sonunda iyileşir ama bu kez
de kendisini vuranın kimliğini açıklamaya yanaşmaz.
Ortada gizlenen sırlar, ucu Rouletabille’yi de
etkileyecek trajik bir gönül ilişkisi vardır. Bu noktadan
sonra sarı odanın gizemi falan kalmaz. Yazar
okuyucuyu şaşırtacak entrika ve rastlantılar uğruna
polisiye kurguyu feda etmiştir. Ancak bunun o
dönemin beğenisine uygun bir tercih olduğunu, Fransız
polisiyelerinin –mesela Rokambol ya da Arsene Lupin
maceralarının- İngiliz polisiyelerinden farklı bir seyir
izlediğini dikkate almak gerekir.
Leroux, “Sarı Odanın Esrarı”nı Rouletabille merkezli bir
dizinin ilki olarak tasarlamıştı. Nitekim hemen
ardından ilk olaydaki karakterlerin hayat hikâyelerini
kaldığı yerden izleyen ikincisini yazdı; “Siyahlı Kadının
Kokusu”. Bu iki romanla genç gazeteci Rouletabille’nin
hayatındaki sırlar da çözülmüştür. Sonraki Rouletabille
maceraları daha çok casusluk edebiyatının alanına giren
ve kahramanının detektiflikten ziyade gazetecilik
kimliğini öne çıkaran türdendirler; “Rus İhtilalcileri
Arasında”, “Perili Koltuk”, “Krupp Fabrikası’nda Bir
Fransız Casusu”. Rouletabille dizisi dışındaki en önemli
romanı ise beyaz perde uyarlaması nedeniyle ünlenen
“Operadaki Hayalet”tir.
Türkçe’deki ilk Leroux Çevirisi 1909 yılında A.R.
kısaltmasını kullanan bir tercümanın çevirdiği ve
yayıncılığını Tercüman-ı Hakikat gazetesinin yaptığı
“Glandiye Cinayeti”dir. Bu ilk çeviriyi Ragıp Rıfkı’nın
1912’de yaptığı “Haydutlar Kralı”çevirisi izleyecek,
“Sarı Odanın Esrarı” ise özgün adıyla 1922 yılında
Rodoslu Ahmet Rıza tarafından Türkçeleştirilecektir.
1921 yılında “İspati Yedilisi” adıyla çevrilen Leroux
romanının tanıtım yazısıyla bitiriyorum:
“Gaston Leroux’ nun bu hayretaver ve esrarengiz ölüm
romanı perşembe gününden itibaren forma forma
kütüphanemiz tarafından neşredilecektir. Aşk ızdırap,
korku ve felaket şimdiye kadar bu eser gibi hiçbir yerde
tasvir edilmemiştir. Filminin bütün Paris sinemalarında
gösterilmesi bunu teyid eder mahiyettedir.”
Description:2000 yılı içinde yazar, eleştirmen ve okuyucular arasında yapılan bir araştırma sonucu Gaston Leroux’nun 1907’de yazdığı Sarı Odanın Esrarı 20. yüzyılın en iyi klasik polisiye romanı seçildi.
Agatha Christie, Mickey Spillane ve Georges Simenon gibi ünlü yazarların eserlerin
