Opvoeden met gezond verstand: Met RET naar een positief gezinsleven

125 Pages·2010·20.18 MB·Dutch

by  Dr. Jan Verhulst (auth.)

Opvoedenmet gezondverstand
Voormijndochters Laura en Claudette, altijdeenbronvaninspiratie
Opvoeden met
gezond verstand
Met REI naar een positief gezinsleven
Bohn Stafleu van Loghum
Houten 2010
©2010BohnStafleuvanLeghum.onderdeelvanSpringerUitgeverij
Allerechtenvoorbehouden.Nietsuitdeze uitgave magwordenverveelvoudigd,
opgeslagenineen geautomatiseerdgegevensbestand,ofopenbaargemaakt,inenige
vormofopenigewijze,hetzijelektronisch,mechanisch,doorfotokopieënofopnamen,
hetzijopenigeanderemanier,zondervoorafgaandeschriftelijketoestemmingvande
uitgever.
Voor zoverhelmakenvan kopieënuitdeze uitgaveistoegestaanopgrondvan
artikelróbAuteurswetjohetBesluitvan20juni1974,Srb.351,zoalsgewijzigdbijhet
Besluit van23augustus 1985,Stb.471enartikel17Auteurswet,dientmendedaarvoor
wettelijkverschuldigdevergoedingentevoldoenaandeStichtingReprorecht
(Postbus3051,2130KBHoofddorp).Voorhetovernemenvan(een)gedeeltefn)uit
deze uitgave inbloemlezingen,readersenanderecompilatiewerken(artikel16
Auteurswet)dientmenzichtotdeuitgevertewenden.
Samensteller(s)enuitgeverzijnzichvolledigbewust vanhuntaakeenbetrouwbare
uitgaveteverzorgen.Nietteminkunnenzijgeenaansprakelijkheidaanvaardenvoor
drukfoutenenandereonjuisthedendieeventueelindeze uitgavevoorkomen.
ISBN9789031376070
NUR8S4,770
Ontwerpbinnenwerkenomslag: NanjaTbebaks-Hertogenbcsch
Illustraties:MarcelJumëns,Boxtel
BohnStafleuvanLoghum
HetSpoor2
Postbus246
3990GAHouten
www.bsJ.nl
Inhoud
Voorwoord 7
I' De theorie van de RET IJ
1.1' De rationeel-ernetleve theorie 12-
1.2' De basisprincipesvande RET 13
1.3' Alben Ellis 14
1.4' HetABCvande RET 14
1.5' Drieirrationele basisideeën 18
1.6· De twaalfmeest voorkomende irrationele ideeën 20
1.7' Gezondeen ongezonde negatieve emoties 31
1.8· Verschillendesoorten inzicht 32
1·9' Samenvattend 33
1.10' Rationele ideeën engevoelens: Den E 35
2· RETje kind 38
2.1 ' Inleiding 38
2.2' Het geweten vaneenkind 39
2.3"Huilbaby's 44
2.4' Lastige peuters 50
2.5' Ontwikkelingsstoornissen en gedragsstoornissen: 56
autisme,ADHDen PDD-nos
2.6· Schoolzieke kinderen 61
2.7' Kinderachtiggedrag 66
2.8· Bedplassen 71
2.9' Verliefdop dejuf(ofmeester) 75
2.10- Faalangst 79
a.rrc Agressle 82
2.12' Problemen metseksualiteit 87
2.13 •Eetstoornissen 9'
2.14 ' Alcohol-endrugsgebruik 96
2.15 ' Verslaafd aan de computeren het mobieltje W2
(sms, Nintendo-dsencomputerspelletjes)
2.16 · Kinderen van gescheiden ouders W9
2.17' Tot besluit n r
3 •De RET-test~ n3
3.1•Instructie n3
3.2 , Uilsprakenlijst n4
3.3 ' Scoring n8
"0
3.4 ' Interpretatie en gebruik scores
3.5 •Hoe nu verder? rzr
Overde auteur " 3
Register "5
Voorwoord
Wekelijks kunnenwe ons vermaken (nouja, vermaken...) met allerlei
tv-programma's die laten zien hoe 'onhandelbare' of'moeilijkopvoed
bare'kinderenhunouderstot completewanhoop drijven. Dezeouders
komeneropeigen kracht niet meer uit, ze zijn niet opgewassen tegen
de dwingelandij en pesterijen van hun eigen kinderen en moeten ten
einde raad externe hulpinroepen. Somswordtdie hulpgebodendoor
officiële deskundigen - personen die daarvoor doorgeleerd hebben-,
maarin toenemende mate ziejede laatstejarenooksteeds vakerzelf
benoemde deskundigenopje beeldvoorbijkomendiedoormiddelvan
speciale luister- en fluistertechnieken het moeilijke kind tot bedaren
denken te brengen. Soms lukt dat nog ook,alzullen we waarschijnlijk
nooitprecieswetenhoeen waarom...
Hoe het ook zij, het is natuurlijk niet niks: publiekelijk moeten toege
ven dat je er niet in geslaagd bent je kinderen zover te krijgen dat ze
zich'normaal',danwel'aangepast'gedragen. Ookde hoeveelheidboe
kenover mogelijke problemenbijdeopvoedingisenormtoegenomen,
vaakmet alarmerende titelsdie het ergste doenvermoeden. Afgaande
opdergelijketv-programma'senboekritelsmoetenwewelgaangeloven
dat sommige (steeds meer?) kinderen kleine onhandelbare monsters
zijn,danwel rasechtepsychopaatjesinde dop...
7
De vraag rijst natuurlijk of de kinderen van tegenwoordig moeilijker
zijnop te voeden dan vroeger. De meningen daarover lopen sterk uit
een. Enerzijds klinken er pessimistische geluiden van mensen die de
huidige maatschappijten onder ziengaan aan het steeds toenemende
geweld endeverderoprukkende normvervaging.'Logischdatonzekin
deren steeds moeilijkergaan doen dooralles wat zeop televisieen in
het dagelijks leven te zien krijgen.'Aan de andere kam zijner mensen
dienietsnieuwsonderde zonzien.Voorhenzijn dehuidigeproblemen
met de opvoedingvan onze kinderen vanalle tijden. Ikvind het lastig
omaan tegeven welkkamp gelijkheefteneigenlijk isdat ook niet zo
belangrijk.Feitisdathetopvoedenvankinderenvaakgeen eenvoudige
opgaveis.Jehoeftnieteenseen autistischofADHD-kind te hebbenom
forse problemen tegen te komen.Watwellicht wél nieuw is, afgaande
opzgjaarklinische praktijkervaring,ishettoenemend aantalkinderen
enjeugdigenmet drank-en drugsgebruik.Enniet tevergeten de 'nieu
we' verslavingen aan msn'en, Ninrendo-ds'en, computerspelletjes en
het internet.Jezou kunnen zeggendat er op dat vlakweldegelijkhet
een en ander veranderd is, veranderingen en gevaren die men mis
schien voorafnietgoeddoordacht heeftof heeftvoorzien.
In dit boek probeer ik ouders een leidraad te geven bij enkele van de
meestvoorkomendeproblemenbijkinderen. Ikwilmetnadrukzeggen
dat het hierbijgaat om algemene, veel voorkomende vragen als: hoe
moet ikomgaan met een kind dat niet luistert en helemaal zijn eigen
gang gaat? Ofmet een kind dmjuist uitermate faalangstig is? Isstraf
zinvolen zoja, wanneeren hoekunjeeenkindstraffen?Eninderdaad:
hoemoetikreagerenalsikerachterkomdatmijnkinddrugsgebruikt?
Kan en mag ik van een kind absolute gehoorzaamheid verwachten?
Hoe moet ikomgaan met de zich ontwikkelende seksualiteitvan mijn
kind?Welke normen kan ikhet bestaanhouden?
Bijhetbeantwoordenvandezeen anderevragen ishet mijnbedoeling
om zopraktisch en pragmatisch mogelijk te zijn. Redelijkheid en nut
tigheid zullen daarbij twee zeer belangrijke pijlers zijn. Als er tipsen
adviezen worden gegeven, zal ik er ook steeds de overwegingen bij
vermelden. Het belangvan en voorhet kind zaluiteraard steeds voor
opstaan.
Verwacht overigens geen uitgebreide literatuur- en onderzoeksover
zichten: de leidraad indit boekis de Rationeel-EmotieveTherapie, de
RET, ontwikkeld door de in 2007overleden Amerikaanse psycholoog
Alben EUis. Dit neemt niet weg dat doorde tekst heen relevante sites
staan aangevenvoor verdereinformatie.
8 •Opvoeden met gezond verstand
Inheteerstehoofdstukbehandelikkondeachtergronden en uitgangs
puntenvande RETenlaat ikdebruikbaarheidervanzienvoorde prak
tijkvan deopvoeding.
Inhet tweedehoofdstuk gaikinopenkele vande meestvoorkomende
problemen met kinderen en jongeren aan de hand van bepaalde the
ma's (ongehoorzaamheid,seksualiteit, faalangst, slechte prestatiesop
school, en enkele veel voorkomende ontwikkelings- en gedragsstoor
nissen,tegenwoordigvaak aangeduidmet termenalsADHD,PDD-nos,
autisme,enz.). Bijde beschrijvingvan elkthemaga ikuitvanconcrete
voorbeelden uit de praktijk, zodat de herkenbaarheid optimaal kan
zijn.
In het derde hoofdstuk wordt de RET-test~ gepresenteerd, omdat ik
denkdathet vooroudersen andereopvoederserg verhelderend en dus
nuttigkan zijn alszezicht krijgen opdeachtergrondenvan hun eigen
opvoedingsmethode. De Rfîl-rest" stelt de ouders in staat om op een
inzichtelijke en gestructureerdemanierhuneigen irrationelemanieren
vandenkenendoeninkaantebrengen.Ditisinlijnmet wat ikmetdit
boekvooralbeoog:duidelijk maken dat veel problemen bijde opvoe
ding het gevolg kunnen zijn van irrationele opvattingen en denkge
woonten diewijer alsouders- vaak ongemerkt- op na houden.
Het zal duidelijk zijndatook ikdewijsheid niet inpacht heb.Afgaand
op de praktijk meen ikechter te mogen zeggen dat opvoeden volgens
de uitgangspuntenvan deRETinveelgevallenbaatheeftgehad.Gadit
'experiment'dusaan,jijenjekinderenzullenerbeslistnietslechtervan
worden!
Eindhoven/Castellane,voorjaar2010
JanVerhuist
9
VOORWOORD'
1
De theorie van de RET
VOORBEELDCASUS
Jejongstedochterzit ingroep 8van de basisschool.Omdat bijna
alleandere kinderenuit de klaseeneigencomputerop kunkamer
hebben,geefjeer haarookmaareen{zogaatdat nueenmaal).Je
spreektduidelijk methaarafwanneerenhoelangzernagcompu
terenenvoorwelkesiteszemoetoppassen.enzelijkt zich ineer
ste instantiegoed aande afsprakente houden. Naenkele maan
den echter valt hetje op dat het kindzomoe is.Zeheeft last van
problemenmetdeconcentratte.zeisergprikkelbaar,kortom:zeis
zichzelf nietmeer.Ophet schoolplein praatjemet andereouders
en tot je schrik (of geruststelling?) komje erachter dat er veel
meerkinderenzijndiedergelijkgedragvertonen.Deoudersspre
kenmet elkaarafom betertoezicht te houden op hetcomputer
gedragvandekinderenenelkaaropdehoogtetehoudenvan hun
bevindingen.AInaenkeledagen ishet prijs:devadervan eenvan
dekinderenkomt erachterdatzeelkaarsites doorsturenmet de
meest gruwelijkeinhoud:suïcides vanjongeren.Kennelijk iseen
vandekinderen eringeslaagd eenadreste bemachtigenvaneen
instantie(politie?brandweer?)die het beeldmateriaal verzamelt
11