Önce biz sorduk

18 Pages·2017·1.9 MB·Turkish

kpss
Önce
biz sorduk
2 0 1 8
83
120 Soruda
SORU
Güncellenmiş
Yeni
Baskı
Genel Yetenek
Genel Kültür
TARİH
Konu Anlatımı
Pratik Bilgiler
Sınavlara En Yakın Özgün Sorular ve Açıklamaları
Çıkmış Sorular ve Açıklamaları
Serkan Aksoy
KPSS TARİH KONU ANLATIMLI
ISBN 978-605-318-848-3
Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir.

© Pegem Akademi
Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları
Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti’ye aittir.
Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,
kapak tasarımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt
ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.
Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.
Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında
yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları
satın almamasını diliyoruz.
“Bu kitapta yer alan geçmiş yıllarda ÖSYM'nin yapmış olduğu sınavlardaki ÇIKMIŞ
SORULAR'ın her hakkı ÖSYM'ye aittir. Hangi amaçla olursa olsun, tamamının veya bir
kısmının kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da
kullanılması, yayımlanması ÖSYM'nin yazılı izni olmadan yapılamaz. Pegem Akademi
Yayıncılık telif ücreti ödeyerek bu izni almıştır.”
37. Baskı: 2017, Ankara
Yayın-Proje: Özge Işıkcı
Dizgi-Grafik Tasarım: Vedat Hancı
Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı
Baskı: Vadi Grup Ciltevi A.Ş.
İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 2284 Sokak No:105
Yenimahalle/ANKARA
(0312 394 55 91)
Yayıncı Sertifika No: 14749
Matbaa Sertifika No: 26687
İletişim
Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA
Yayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51
Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60
Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08
Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38
Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60
İnternet: www.pegem.net
E-ileti: [email protected]
SUNU
Değerli Adaylar;
Bu kitap Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Genel Kültür Testi'nde
önemli bir yer tutan “Tarih” kapsamındaki 27 soruyu etkili bir şekilde çözebilmeniz amacıyla
hazırlanmıştır.
Kitap, sorulmuş ve sorulması olası soruların titizlikle incelenmesiyle meydana getirilmiş olup;
ü İslamiyet Öncesi Türk Tarihi,
ü Türk-İslam Tarihi,
ü Osmanlı Tarihi,
ü Osmanlı Yenileşme ve Demokratikleşme Hareketleri,
ü Avrupa’da Yaşanan Gelişmeler ve Bu Gelişmelerin Türk-İslam Dünyasına Etkileri,
ü XX. Yüzyılda Osmanlı Devleti,
ü Kurtuluş Savaşı Hazırlık Dönemi,
ü Kurtuluş Savaşı Muharebeler ve Antlaşmalar Dönemi,
ü Cumhuriyet Dönemi,
ü Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası ve
ü Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi bölümlerinden oluşmaktadır.
Kitapta; bölümlerin sınav formatına uygun ve soru çözümünü kolaylaştıracak bir şekilde ele
alınmasına ve bilgilerin açık ve anlaşılır bir dille ifade edilmesine, bilginin resim, şekil, şemalarla
somutlaştırılmasına, kavram haritaları, tablolar, grafik ve etkinliklerle akılda kalıcı biçimde
sunulmasına özen gösterilmiştir.
Her ünitenin sonunda,
ü çözümlü testler,
ü cevaplı testler ve
ü çıkmış sorulara;
yer verilmiştir.
Bu kitabın hazırlanmasında yardım, destek ve katkılarını esirgemeyen meslektaşlarıma,
PEGEM AKADEMİ yayınevi ve dershanesi çalışanlarına ve öğrencilerime teşekkürü bir
borç bilirim.
Bu kitap, uzun bir birikimin ve yoğun bir emeğin ürünüdür. Kitapla ilgili görüş ve
önerileriniz bu ürünün niteliğini daha da artıracaktır. Değerli görüş ve önerilerinizi lütfen bizimle
[email protected] aracılığıyla paylaşınız.
Kitabın çalışmalarınızda yararlı olması dileğiyle, KPSS’de ve meslek hayatınızda başarılar.
Serkan Aksoy
iv
İÇİNDEKİLER
1. BÖLÜM İslamiyet Öncesi Türk Tarihi
Türk Adının Anlamı, Türklerin Ana Yurdu ve Türk Göçleri..............................3
İslamiyet Öncesi Türk Devletleri ......................................................................4
İskitler (Sakalar) (MÖ VII. yy.) ....................................................................4
Büyük Hun İmparatorluğu (Asya Hunları) ..................................................4
Kavimler Göçü (375) ...................................................................................4
Avrupa Hunları (375 - 469) .........................................................................5
Göktürk (I. Köktürk) Devleti (552-659) ........................................................5
II. Göktürk-Köktürk (Kutluk) Devleti (682-744) ............................................6
Uygur Devleti (744-840) ..............................................................................6
Orta Asya’da Kurulan Diğer Türk Devletleri ve Toplulukları.............................7
1. Kırgızlar ...................................................................................................7
2. Sabirler (Sibirler-Sabarlar) ......................................................................7
3. Akhunlar (Eftalitler) .................................................................................7
4. Hazarlar ..................................................................................................7
5. Türgişler ..................................................................................................8
6. Karluklar ..................................................................................................8
7. Avarlar .....................................................................................................8
8. Bulgarlar ..................................................................................................8
9. Macarlar ..................................................................................................8
10. Peçenekler ............................................................................................8
11. Kıpçaklar (Kumanlar) ............................................................................9
12. Oğuzlar (Uzlar) ......................................................................................9
İslamiyet Öncesi Türk Devletlerinde Kültür ve Medeniyet ...............................9
A. Devlet Yönetimi ......................................................................................9
B. Ordu (Sü) ..............................................................................................10
C. Din ve İnanış ........................................................................................11
D. Hukuk (Könilik) .....................................................................................12
E. Sosyal ve Ekonomik Hayat ...................................................................12
F. Yazı, Dil ve Edebiyat .............................................................................13
G. Bilim ve Sanat ......................................................................................14
H. Müzik ....................................................................................................14
Çözümlü Test .................................................................................................15
Cevaplı Test ...................................................................................................18
Çıkmış Sorular ...............................................................................................21
v
2. BÖLÜM Türk - İslam Tarihi
Türklerin İslamiyet’i Kabulü................................................................................27
Talas Savaşı (751) ........................................................................................27
İlk Türk - İslam Devletleri ...................................................................................27
Karahanlılar (840-1212) ................................................................................27
Gazneliler (963-1187) ...................................................................................28
Büyük Selçuklu Devleti (1040-1157) .............................................................29
Harzemşahlar (1097-1231) ...........................................................................30
Mısır'da Hâkimiyet Kuran Türk-İslam Devletleri ................................................30
Tolunoğulları (868-905) .................................................................................30
Akşitler (İhşidler) (935-969) ...........................................................................31
Eyyûbiler (1174-1250) ...................................................................................31
Memlûkler (1250-1517) .................................................................................31
İlk Türk - İslam Devletlerinde Kültür ve Medeniyet ............................................32
A. Devlet Yönetimi ........................................................................................32
B. Ordu ..........................................................................................................33
C. Toprak Yönetimi ........................................................................................34
D. Ekonomik Yapı .........................................................................................34
E. Sosyal Hayat ve Hukuk ............................................................................35
F. Bilim, Dil ve Edebiyat ................................................................................35
G. Sanat ve Mimari .......................................................................................36
Türkiye Tarihi .....................................................................................................37
Malazgirt Savaşı’ndan Sonra Anadolu’da Kurulan İlk Türk Beylikleri ...........38
Saltuklular (1072-1202) ............................................................................38
Mengücekliler (1080-1228) .......................................................................38
Danişmentliler (1080-1178) ......................................................................38
Artuklular (1102-1409) ..............................................................................38
Çaka Beyliği (1081-1093) .........................................................................38
Anadolu (Türkiye) Selçuklu Devleti (1077-1308) ..............................................38
Uçlar ve Anadolu Beylikleri ...........................................................................39
Kösedağ Savaşı Sonucunda Kurulan Beylikler .............................................40
Karamanoğulları (1256-1487) ..................................................................40
Hamitoğulları (1300-1423) ........................................................................40
Eşrefoğulları (1284-1326) .........................................................................40
Dulkadiroğulları (1337-1515) ....................................................................40
Ramazanoğulları (1353-1608) ..................................................................40
Germiyanoğulları (1299-1429) .................................................................40
Saruhanoğulları (1313-1410) ...................................................................40
Aydınoğulları (1308-1426) ........................................................................40
Menteşeoğulları (1261-1424) ...................................................................40
Osmanoğulları (1299-1922) .....................................................................40
Karesioğulları (1304-1360) .......................................................................40
Candaroğulları (İsfendiyaroğulları) (1292-1461) ......................................40
Pervaneoğulları (1277-1322) ....................................................................40
Taceddinoğulları (Canik Beyliği) (1348-1428) ..........................................40
İnançoğulları (1276-1368) ........................................................................40
Sahip Ataoğulları (1275-1342) .................................................................40
Eretna Devleti (1335-1381) ......................................................................40
Kadı Burhaneddin Devleti (1381-1398) ....................................................40
vi
Anadolu Selçuklu Devleti ve Beylikler Döneminde Kültür ve Medeniyet .........41
A. Devlet Yönetimi .......................................................................................41
B. Ordu .........................................................................................................42
C. Toprak Yönetimi .......................................................................................42
D. Ekonomik ve Sosyal Hayat ......................................................................43
E. Hukuk ......................................................................................................43
F. Din ve İnanış ............................................................................................44
G. Fikir, Dil ve Edebiyat ................................................................................44
H. Bilim, Sanat ve Mimari .............................................................................45
Orta Asya ve Yakın Doğu’da Kurulan Devletler ...............................................47
Fatımîler (909 - 1171) ..................................................................................47
Moğollar (1196 - 1227) .................................................................................47
Timur Devleti (1370 - 1507) .........................................................................47
Babür Devleti (1526 - 1858) .........................................................................48
Karakoyunlular (1365 - 1469) ......................................................................48
Akkoyunlular (1350 - 1502) ..........................................................................48
Safeviler (1502 - 1736) ................................................................................48
Çözümlü Test ....................................................................................................49
Cevaplı Test ......................................................................................................54
Çıkmış Sorular ..................................................................................................57
3. BÖLÜM Osmanlı Tarihi
Kuruluş Dönemi (Beylikten Devlete) (1299-1453) ...........................................65
Yükselme Dönemi (Dünya Gücü: Osmanlı Devleti) (1453-1579) .....................68
Osmanlı Devleti Kültür ve Medeniyeti...............................................................71
A. Devlet Anlayışı ........................................................................................72
B. Merkez Teşkilatı ......................................................................................72
C. Taşra ve Eyalet Teşkilatı .........................................................................75
D. Toprak Sistemi ........................................................................................76
E. Ordu ve Donanma ..................................................................................78
F. Ekonomik Hayat ......................................................................................80
G. Sosyal Hayat ...........................................................................................82
H. Hukuk ...................................................................................................83
I. Eğitim ......................................................................................................84
J. Dil ve Edebiyat ........................................................................................86
K. Bilim Dünyası ve Fikir Hayatı ...................................................................86
L. Basın - Yayın ...........................................................................................87
M. Mimari ....................................................................................................88
N. Güzel Sanatlar ........................................................................................90
Çözümlü Test ....................................................................................................92
Cevaplı Test ......................................................................................................98
Çıkmış Sorular ................................................................................................101
vii
4. BÖLÜM Osmanlı Yenileşme ve Demokratikleşme Hareketleri
Duraklama Dönemi (Arayış Yılları) (17. Yüzyıl) (1579-1699) .........................111
XVII. Yüzyıl Islahatları (Duraklama Dönemi) ..............................................114
Gerileme Dönemi (18. Yüzyıl) (1699 - 1792) ..................................................116
XVIII. Yüzyıl (Gerileme Dönemi) Islahatları ...............................................119
Dağılma Dönemi (En Uzun Yüzyıl) (19. Yüzyıl) (1792 - 1922) .......................121
XIX. Yüzyıl Islahatları (Dağılma Dönemi) ...................................................126
II. Mahmut Dönemi Islahatları (1808 - 1839) .........................................127
Tanzimat Dönemi Islahatları (1839 - 1876) ..........................................129
II. Abdülhamit Dönemi Islahatları ..........................................................131
Çözümlü Test ..................................................................................................135
Cevaplı Test ....................................................................................................140
Çıkmış Sorular ................................................................................................143
Avrupa’da Yaşanan Gelişmeler ve Bu Gelişmelerin
5. BÖLÜM
Türk-İslam Dünyasına Etkileri
Orta Çağ'da Avrupa ........................................................................................155
A. Kilise ve Papalık ...................................................................................155
B. Feodalite (Derebeylik) ...........................................................................155
C. Haçlı Seferleri ........................................................................................155
D. Magna Carta (Büyük Şart) (1215) .........................................................156
E. Yüzyıl Savaşları (1337-1453) ................................................................156
Yeni Çağ'da Avrupa ........................................................................................156
A. Coğrafi Keşifler ......................................................................................157
B. Rönesans ..............................................................................................157
C. Reform ..................................................................................................158
D. Aydınlanma Çağı ..................................................................................159
E. Otuz Yıl Savaşları (Mezhep Savaşları) (1618-1648) ............................159
F. Yedi Yıl Savaşları (1756-1763)..............................................................159
G. Amerika Birleşik Devletleri’nin Kurulması (1787) .................................159
Yakın Çağ'da Avrupa .....................................................................................159
A. Fransız İhtilali (1789) ............................................................................159
B. Sanayi İnkılabı ......................................................................................160
Sanayi İnkılabı ve Osmanlı Devleti ......................................................160
C. 1830 İhtilalleri ......................................................................................160
D. 1848 İhtilalleri ......................................................................................160
E. İtalya ve Almanya’nın Siyasi Birliklerini Kurmaları ...............................160
Çözümlü Test .................................................................................................161
Cevaplı Test ...................................................................................................166
Çıkmış Sorular ve Açıklamaları ....................................................................168
viii
6. BÖLÜM XX. Yüzyılda Osmanlı Devleti
Trablusgarp Savaşı (1911-1912) ....................................................................171
Balkan Savaşları (1912 - 1913) ......................................................................172
I. Balkan Savaşı .........................................................................................172
II. Balkan Savaşı (1913) .............................................................................173
Osmanlı Devleti’nin Balkan Devletleri ile İmzaladığı Antlaşmalar ..............173
I. Dünya Savaşı (1914 - 1918)........................................................................174
I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti ........................................................174
Paris Barış Konferansı (18 Ocak 1919) .....................................................178
Mondros Ateşkes Anlaşması ve Cemiyetler ...................................................180
Mondros Ateşkes Anlaşması (30 Ekim 1918) ............................................180
İzmir’in İşgali ve Kuvayimillîye ........................................................................185
İzmir’in İşgali (15 Mayıs 1919) ...................................................................185
Kuvayimillîye’nin Kurulması .......................................................................185
Çözümlü Test ..................................................................................................187
Cevaplı Test ....................................................................................................193
Çıkmış Sorular ................................................................................................197
7. BÖLÜM Kurtuluş Savaşı Hazırlık Dönemi
Genelgeler ve Kongreler Dönemi ...................................................................205
1. Mustafa Kemal’in Samsun’a Çıkışı ........................................................205
2. Samsun Raporu .....................................................................................206
3. Havza Genelgesi (28 Mayıs 1919) .........................................................206
4. Amasya Genelgesi (Tamimi) (22 Haziran 1919) ....................................206
5. Erzurum Kongresi (23 Temmuz – 7 Ağustos 1919) ...............................207
6. II. Balıkesir Kongresi (26-30 Temmuz 1919) .........................................209
7. Alaşehir Kongresi (16-25 Ağustos 1919) ...............................................209
8. Sivas Kongresi (4-11 Eylül 1919) ...........................................................209
9. Amasya Görüşmeleri (Protokolü) (20-22 Ekim 1919) ............................210
10. Temsil Heyetinin Ankara’ya Gelişi (27 Aralık 1919) .............................211
11. Son Osmanlı Mebusan Meclisinin Toplanması (12 Ocak 1920) ...........212
12. Misakımillî Kararları (28 Ocak 1920) ....................................................212
13. İstanbul’un Resmen İşgali (16 Mart 1920) ...........................................213
I. TBMM Dönemi .............................................................................................214
Bilecik Görüşmesi (5 Aralık 1920) ..............................................................216
Millî Mücadele Dönemi Basın Yayın ..........................................................216
TBMM’ye Karşı Yapılan Ayaklanmalar .......................................................217
Düzenli Ordunun Kurulması (Kasım-Aralık 1920) ......................................218
Çözümlü Test ..................................................................................................219
Cevaplı Test ....................................................................................................225
Çıkmış Sorular ................................................................................................228
ix
8. BÖLÜM Kurtuluş Savaşı Muharebeler ve Antlaşmalar Dönemi
Kurtuluş Savaşı’nda Cepheler ........................................................................239
1. Doğu Cephesi ........................................................................................239
Gümrü Antlaşması (3 Aralık 1920) ........................................................239
Ermeni Sorunu ......................................................................................240
2. Güney Cephesi ......................................................................................240
3. Batı Cephesi ..........................................................................................241
I. İnönü Savaşı (6 -10 Ocak 1921) ........................................................241
Teşkilat-ı Esasiye Kanunu (20 Ocak 1921) ...........................................241
Londra Konferansı (23 Şubat - 12 Mart 1921) .......................................242
Afganistan’la Dostluk Antlaşması (1 Mart 1921) ...................................243
İstiklâl Marşı’nın Kabulü (12 Mart 1921) ................................................243
Moskova Dostluk ve Kardeşlik Antlaşması (16 Mart 1921) ...................243
II. İnönü Savaşı (23 Mart - 1 Nisan 1921) ..................................................244
Eskişehir - Kütahya Muharebeleri (10 - 24 Temmuz 1921) ........................245
Tekalif-i Millîye Emirleri (Millî Yükümlülükler) (7-8 Ağustos 1921) .........245
Sakarya Meydan Muharebesi (23 Ağustos - 13 Eylül 1921) ......................246
Kars Antlaşması (13 Ekim 1921) ...........................................................246
Ankara Antlaşması (20 Ekim 1921) .......................................................247
İtilaf Devletleri’nin Ateşkes Teklifleri (22 Mart 1922) ..............................247
İtilaf Devletleri’nin Barış Teklifleri (26 Mart 1922) ..................................247
Büyük Taarruz (26 Ağustos - 9 Eylül 1922) ................................................247
Çanakkale Olayı .........................................................................................248
Mudanya Ateşkes Anlaşması (11 Ekim 1922) ................................................248
Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922) ..........................................................248
Lozan Barış Antlaşması (24 Temmuz 1923)...................................................250
1. Sınırlar ..............................................................................................251
2. Kapitülasyonlar ..................................................................................251
3. Azınlıklar ............................................................................................251
4. Boğazlar ............................................................................................251
5. İstanbul’un Boşaltılması ....................................................................251
6. Borçlar ...............................................................................................251
7. Yabancı Okullar .................................................................................251
8. Patrikhane .........................................................................................251
9. Mısır, Sudan, Kıbrıs ...........................................................................252
10. Ticaret, Sağlık ve Adalet ..................................................................252
11. Savaş Tazminatları ..........................................................................252
Çözümlü Test ..................................................................................................253
Cevaplı Test ....................................................................................................256
Çıkmış Sorular ................................................................................................259
x
9. BÖLÜM Cumhuriyet Dönemi
II. Türkiye Büyük Millet Meclisi Dönemi ..........................................................271
İnkılap Kavramı...............................................................................................271
Siyasi Alanda Yapılan İnkılaplar .....................................................................271
1. Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922) .................................................271
2. Ankara'nın Başkent Oluşu (13 Ekim 1923) ............................................272
3. Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923) .........................................................272
4. Halifeliğin Kaldırılması (3 Mart 1924) .....................................................273
5. 1924 Anayasası (20 Nisan 1924) ...........................................................273
6. Çok Partili Yaşama Geçiş Denemeleri ...................................................274
a) Halk Fırkası (CHP) (9 Eylül 1923) .....................................................274
b) Terakkiperver (İlerici) Cumhuriyet Fırkası (17 Kasım 1924) ..............274
Ordunun Siyasetten Ayrılması (19 Aralık 1924) ....................................274
Şeyh Sait İsyanı (13 Şubat 1925) ..........................................................275
Mustafa Kemal Paşa'ya Suikast Girişimi (15 Haziran 1926) .................275
c) Serbest Cumhuriyet Fırkası (12 Ağustos 1930).................................275
Kadınlara Siyasi Hakların Verilmesi ......................................................276
Hukuk Alanında Yapılan İnkılaplar .............................................................276
Medeni Kanun'un Kabulü (17 Şubat 1926) ............................................276
Hukuk Alanındaki Diğer Gelişmeler .......................................................277
Eğitim ve Kültür Alanında Yapılan İnkılaplar .............................................277
Eğitim Sisteminde Gözetilecek Esaslar: ................................................277
1. Tevhid-i Tedrisat Kanunu (Öğretimin Birleştirilmesi) (3 Mart 1924) ...278
2. Maarif Teşkilatı Hakkındaki Kanun'un Çıkarılması (2 Mart 1926) ......278
3. Türk Harflerinin Kabulü (Harf İnkılabı) (1 Kasım 1928) .....................278
4. Türk Tarih Kurumunun Kurulması (15 Nisan 1931) ...........................279
5. Türk Dil Kurumunun Kurulması (12 Temmuz 1932) ..........................279
6. Halkevleri (19 Şubat 1932) ................................................................279
7. Üniversite Reformu (1933) ................................................................280
8. Eğitim ve Kültür Alanındaki Diğer Gelişmeler ....................................280
Sosyal Alanda Yapılan İnkılaplar ...............................................................281
1. Şapka Kanunu (25 Kasım 1925) .......................................................281
2. Tekke, Zaviye ve Türbelerin Kapatılması (30 Kasım 1925) ...............281
3. Soyadı Kanunu (21 Haziran 1934) ....................................................282
4. Takvim, Saat, Rakam, Ölçü ve Hafta Tatilinin Değiştirilmesi .............282
Ekonomik Alanda Yapılan İnkılaplar ..........................................................282
1. TBMM'nin 1 Mart 1922'de Ortaya Koyduğu Ekonomik Hedefler .......282
2. İzmir İktisat Kongresi (17 Şubat 1923) ..............................................282
3. Tarım Alanında Yapılan Düzenlemeler ..............................................282