Leven met angst voor ernstige ziektes

113 Pages·2007·0.51 MB·German

by  Sjef Peeters (auth.)

Leven met angst voor ernstige ziektes
Van A tot ggZ
De boeken in de reeks Van A tot ggZ beschrijven niet alleen oorzaak,
verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven
ook antwoord op de vraag hoe men met het probleem om moet gaan.
Door de prettig leesbare combinatie van beschouwingen, cartoons en
citaten zijn de boeken niet alleen geschikt voor vertegenwoordigers van
patiëntenverenigingen, behandelaren en mantelzorgers, maar vooral
ook voor de cliënten zelf en de mensen in hun directe omgeving.
De reeks staat onder redactie van:
• Fred Sterk, psycholoog-psychotherapeut, werkzaam in eigen
praktijk voor psychotherapie en coaching te Den Haag
• Sjoerd Swaen, psycholoog-psychotherapeut, werkzaam bij PsyQ.
psycho-medische programma’s te Den Haag, afdeling angst-
stoornissen, tevens supervisor en docent in het post-academisch
onderwijs
• Jenny Swart, fondsredacteur, uitgeverij Bohn Stafleu van
Loghum
Voor een actueel overzicht van de reeds verschenen titels zie www.a-ggz.nl.
Leven met angst
voor ernstige
ziektes
Sjef Peeters
Bohn Stafleu van Loghum
Houten 2007
© Bohn Stafleu van Loghum, 2007
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgesla-
gen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op
enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of opnamen, hetzij op
enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel
16b Auteurswet 1912 j° het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het
Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daar-
voor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht
(Postbus 3051, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit
deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16
Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden.
Samensteller(s) en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een betrouwbare uit-
gave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor druk-
fouten en andere onjuistheden die eventueel in deze uitgave voorkomen.
ISBN 978 90 313 4627 1
NUR 777/770
Ontwerp omslag: Jos Peters, Huizen
Cartoons: Marcel Jurriëns
Bohn Stafleu van Loghum
Het Spoor 2
Postbus 246
3990 GA Houten
www.bsl.nl
Inhoud
Voorwoord 9
1 Wat is er met me aan de hand? 11
Typerend beeld van hypochondrie 11
Symptomen 13
Ontstaan en beloop 14
Diagnostiek 14
DSM-zelftest 21
Officiële vragenlijsten 23
Samenvatting 25
2 Hoe heeft het zover kunnen komen? 27
Hoe komt het dat je last hebt van hypochondrie? 27
Mogelijke oorzaken 28
Psychologische modellen 39
Genetische invloeden 41
Samenvatting 41
3 Wat staat me te wachten? 43
Het beloop van de klachten in de nabije toekomst 43
Hulpverlening 46
Zelfhulp 50
5
Mogelijke complicaties 50
Samenvatting 51
4 Wat betekent hypochondrie voor mijn omgeving? 53
Wat betekent het voor mezelf? 53
Wat betekent het voor mijn naaste omgeving? 54
Steun zoeken 57
Gevolgen voor activiteiten 59
Tips voor de naaste omgeving van hypochonders 62
Samenvatting 66
5 Welke behandelingen bestaan er? 67
Geschiedenis 67
Richtlijnen voor behandeling 68
Psychologische behandeling 69
Cognitieve therapie (‘gedachtetherapie’) 71
Exposure met responspreventie 72
Angst- en stressmanagement 73
Registraties en bezinningsopdrachten 75
Medicatie 76
Medicijnen of therapie? 76
Groepsbehandeling 77
Nieuwe behandelingen 78
Samenvatting 80
6 Hoe kan ik de draad weer oppakken? 83
Zal ik mijn oude leven weer kunnen hervatten? 83
Wat kun je direct zelf doen? 83
Gedragsexperimenten 87
Lezen 92
Internet 92
6
Hoe ga ik om met mijn beperkingen? 93
Omgaan met terugval 93
Wat als zelfhulp niet helpt? 94
Hoe is het gegaan met de patiënten uit dit boekje? 97
Samenvatting 99
7 Slotwoord 101
8 Adressen en literatuur 103
Algemeen 103
Gericht op angst 104
Internet 105
Internet Engelstalig 105
Aanbevolen (zelfhulp)boeken 105
Voor dit boek geraadpleegde literatuur 106
Als je ook nog eens een beetje wilt lachen om je klachten 108
Over de auteur 109
Raad van advies 111
Reeds verschenen titels 113
7
8
Voorwoord
Een mens lijdt vaak het meest
door het lijden dat hij vreest,
doch dat nooit op zal dagen.
Zo heeft men meer te dragen
dan God te dragen geeft.
De regels hierboven komen uit een gedicht dat in de negentiende
eeuw is geschreven, vermoed wordt door de dichter en predikant
Nicolaas Beets. De rol van het bang zijn voor lijden als bron van het lij-
den zelf wordt erin benadrukt. Over dat verschijnsel gaat dit boekje.
Ik heb dit boekje de titel Leven met angst voor ernstige ziektesmeegegeven.
Het officiële woord daarvoor is hypochondrie.
Met hypochondrie wordt dan ook bedoeld de angst voor het hebben of
krijgen van een ernstige ziekte zonder dat daar medisch gezien aanlei-
ding toe is. Andere woorden ervoor zijn: ziektevrees, hartfobie, of
gezondheidsangst. Je zult al deze termen door het boekje heen tegen-
komen.
Over hypochondrie is al heel wat gepubliceerd en er is gelukkig veel
meer perspectief op (gedeeltelijk) ervan afkomen dan vroeger het
geval was. Ik heb voor het schrijven van dit boekje dan ook kunnen put-
ten uit een rijke hoeveelheid vakliteratuur, gevalsbeschrijvingen en
eigen ervaringen als behandelaar.
9
Hypochondrie is een veelvoorkomende klacht. Uit onderzoek is
bekend dat het bij 1 tot 5% van de bevolking voorkomt. Van de patiën-
ten in een willekeurige dokterspraktijk zou tussen 3 en 9% lijden aan
hypochondrie. De klacht komt evenveel voor bij mannen als bij vrou-
wen. Het gaat om zeer serieuze medisch getinte klachten, waar toch
geen medische oorzaak voor gevonden kan worden.
In dit boekje heb ik geprobeerd om de kennis die binnen mijn vakge-
bied aanwezig is over hypochondrie te ordenen en overzichtelijk te
presenteren. Voor opmerkingen naar aanleiding van het boek, of nieu-
we, interessante informatie houd ik me zeer aanbevolen.
Graag wil ik hier de volgende mensen bedanken voor hun steun en
aanmoediging bij het schrijven: collega’s en patiënten van PsyQ
Haaglanden, afdeling Angststoornissen, Fred Sterk en Sjoerd Swaen
voor het kritisch doorlezen en becommentariëren van de tekst, Anja
Greeven en Gerdie Schreuders voor het commentaar vanuit hun eigen
deskundigheid en tot slot mijn partner Agnes, voor het geduldig mij
terzijde staan.
Sjef Peeters,
Den Haag, juni 2007
10