Korku Kültürü: Risk Almamanın Riskleri

244 Pages·2001·3.278 MB·Turkish

by  Frank Furedi

"
o
:D
"
c:
"
C::
r­
-t
C::
:D
c::
"Tl
O>
::ı
'?'\
"Tl
c
CD
o.
302.12
FUR
20.1Ç
FRANK FUREDI
İngi1'1neirKnee ntş ehnrdiekCia nterbÜunriyv ersintiens i'
sosyolboöjlQiüi ündöeğ retüiyme sidFirra.nF ku redöiz,e l­
likrlies tko,p lumpsaanli klıerrkv, en üfugsi bgiü ncetolp ­
lumsasolr unlakruırng ulavneık şiım livkea idiyseots yalo­
jiskio nulannçdaal ışıByuo rk.on ulardaçkail ışınalarını
1997y ılınçdıak aKno rkKuültüdrıüş ınşduia k kii tapttoap ­
lamıtşı Pro:p ulatainodDn e velopm(e119ı9tN7 ü;f t1vse G e­
lişmvee)T heS ileWnatr ( 1998;Se ssSiazv aşY)a.z abru ü ç
kitabıtnodpal umksaaylg ınçıenş ibtilçii mler(iınrnikün,f us
ver isgki biy)a pısiınncıe leıniYşatziaşrru. a ndai kkii tap
üzerinçdael ışıVyiocrt:i amnsd t heS ocioloogfEy n ıotion
(KurbanvleaD ru ygunuSno syolovjeiL siit)i gaatnidot nh e
NewS uhje(cMta hkemevleeY re nGiü ndemY)a.z abru m e­
tinlegrüdneü müazh lakırniısnbk,i livnecs iu çlagmiab i çe­
şittlair tışymöanllıe reilnaeil ıyor.
. Aynı3ı4tı8:
Inceldeimze1i 7i8i :
KorkKuü ltiirü
RisAkl ın�mRainsıkılıe ri
FranFku redi
ingiliçzecveidreenn
BarıYşı ldırım
Yayıhmaaz ırlay�ıı
CanK urıı/ra.ı-
Kit�öbzıgnü� nd ı
CulroufFre e a r•
Risukkr-i nagn tdl Mıoer aloilLt m_Erıx •p ecwtimı
Cassell/1998
balımıçnedvarni lmiştir.
©FranFku redi
Buç evirTiünrikynça ey ıhm� kları
AyrıYn�tyıı nlaairtıt'inra.
Kapaikül sit raus yon
Seı·Ailntça n
Kapadkü zeni
ArslKaa nl ımman
Düzelli
SaiKtm /ırmak
Basvkeıc ilt
MarMta tbaaScaın/aıtkLl tadŞr.tı( i 02. 123)22 130 0( pbx)
Biribnacsiı2 m0 01
Basakdıe d2i0 00
ISB9N7 5-539-350-1
AYRlNYTAIY lNLARI
www.ayrintiyay&i [email protected] ayinluri.com.tr
DizdaÇreişymeeS skNi.o .2:3 3/14400Ç emberliTtea(lş0.2- 1:i2s 5)t1 7.86 1 9F ak(s02: 1 25)1 465 7 7
FranFku redi
KorkuK ültürü
RiskAl ınamanıRni skleri
T.CM.A LTI
KÜ-
111111111111 1111
*(]
İçidnekiler
- Yenhia sımöan sö..z... .......................................................................7.... ..
- Önsö.z... ...........................................................................................2...0..
-GİRİŞR:İ SKA LTINDAM IYIZ.?.. ....................................................2. 5
A.R isbki li.n..c...i....... ......................................................................2...9.
B.Gü venliğin yüc..e...l..t..i...l..m..e...s..i.. ..........................................3.. 4.
C.Ç aresiinzs ano..ğ..l...u...-. .............................3...8.. ....................... .........
I.R İSKP ATLAMAS.I... ........................................................................4.. 0
A.R iskitna nı.m..ı... ............................................................................4. 3
B.Te hlieknef lasy...o..n..u... .................................................................4 7
C.Y ane tkkio rku.s.u. ....................................5..5.. ...................................
D.G izlgiö,r ünmveezg iderkeökt ületşeehnl ik..e..l..e.....r.. ............6...5
5
IIN.E DEPNA NİÜKEA PILI.R.I..Z..?... .............................7...5.. ..... ...........
A.T ekniakç ıkla.m..a..l...a...r... ................................................8....3.. ... ...
'BB.i lgsionniunoc lua rrai.ks. k. ..................................8..9 ........ ...............
C.N edepna nikğaep ıl.ı.r..ı....z....?.... .........................................9..3.. ......
-Değişiçmo ğuz amanr isokl arayka şantıl...a..n....ı..r.. ..............9.. 5
-Geleceki/leg iklaiy gı.l..a..r... ......................................................9. 6
-Bilmenin imka..n...s..ı..z...l....ı..ğ..ı... ...........................................9. 1
-İnsanmf ıçğa resiz...l...i..ğ..i.. ......................................................9..8
-Smırlakraıb uelt me..k.. .............................................................1. 00
D.P anidğoeğ griud .i.ş. ..........................................................1...01.. . ......
E.K ontdruoylg usauznaulnm. a.s..ı.. .........................................1.0.4. .....
IITIA.C iKZÜ LTÜR.Ü.. .................................................................l....0 .7. ...
A.T aeiznionr mall.e..ş.m..e...s....i.... ....................................1....0 ...8... .. ..
B.T acidzö ng.ü.s,ü.. ................... ..............................................1...2...3 . ...
C.Y eterisnisza .n..l.a.r.. ..............................................................13.. 0. .....
D.M ağdyuard ak urbkainm ligğüiçnlienn ..m..e.s.i. ........1..3..6.. ....... ...
IV.T EHiLKELYiAB ANCILARDLOAL UB İRDÜ NAY. ..............l..46. ...
A.Y abancıdloalbruild raü n.y..a... ........,... ........................ ......1..4..9 . ......
B.Ç ocukdlöunke miinhdteii y1ak.te. s.i. ................................!....5....6.. ..
C.D ünyadeant keih lyiek.re...l... i... .......................................1.....4.6.. ....
V.İ NSAKNi MGEÜ VENEBİL.İ..R..?.. .........................................1.70. .....
A.U zmansloırku. n..u.. ............................................,... .......1...75... ... ......
B.To plulukçlöazrüıl.nm. e.s.i. ....................................................1..8..4.. .
C.İ nskaenn dgiünvee nem.e.z...s....e... ..........................1....8....8.. ..........
VIY.E NEİT KiET. .....................................................................1...9...2.. ......
A.Y eneit i.k.e.t. ..........................................................................l..9.6. ....
B.S iyasdeotğernu lsuoğsuyno .l.o.j.i..s...i... .........................2...02 .. ........
C.A hH1iktç..kı..i .. .......................................................................2..0..9.. ..
D.B eklenmbeisdrei nk.t .e.z ......................................2...1..4... ................
VIIS.O NULÇARG:Ü ÇSÜZLÜKGAÜBU LLENM.E..K.. ..................2..1.8
A.A cçıe kmtee meldianyea bniatrno pliunmşe at m.e.k. ...........2...2 .3. .
- Bilbiyog.r.a..f..y..a... ...................................................2..72.. ....................
- Dizin 230
...................................................................................................
6
Yenih asıömnas öz
DünyTaic aMreertzk ie'ynıiknı glüdnıeüğrnıt esLionAsd ngee,l es
Tiems'yıonr umrcıunldbaiaşrnöi y ylaez ıy"oBrnudduas:no nbria­
zib eklebyüeynoü lkat ye knoylao jtdiıakb bbiuu l bd şie rğa inlc,a k
koroklua biıl Eiıyr l"2ü.0l'0t 1a rihindterj aiyokal şaraym,nli aaln­
yonrlcAaam erinkıdanal hıa kdoorlbkuidu rü nyyaadşaı oylom­ra
sınyoal akçuaşckakuA snuczan.ke y, a zkıikk o rkbuuk, o krunç
olayçdoaöknn cedlece irdibd imire sehlael gienlem AiBşDt'i.n in
dıdşü nyyaaynas ıitmtagıjeğ,lı e dcaeiiğyremi serlvieök zlgeü ven­
le doollmtuuu şTrü.m d ünyazniiıhnnnd iemkeigd dee gvö kdelen­
lekro,c amaarna bdalianrab,mi iprko püklüelrvt eüe rn edrojliiun -
1.B kzD.a vRiide 'ffF eaanrd gFirlSaiotuyna dW ake-CUapll L'o,sA n gelTeis­
mes1;2E ylül 2001.
7
sanvlaarrdA ınrc.abk ug örünaülştüıAnnm dear,i k-aalkırlaabra ları
olaİnn gilgiizbbliike-ror r kküul ttüarırüna fdkaunş athıallmdıeş.
Korkbue,k lenvmeeö dnigköm reüylebeni r dukraurmşlıal aşan
inasnızni,h nyionğiu nlaştsıarğmlaabsyiıamrnne ı k andirız.m a
Korkınhaakkotllaıd uğbuimruoçzlo akvy a rAdınrn.e msianv aştan
veş iddedtutyednuk ğourn kuunne deİnkii,Dn ücniy Saa vş'aınn ı
vahşeytaişnaoiml ımşav sebı i rçaorkka ıdna,ıaş nkraıbnayısanş a­
mınyıi tğiiernd,pi eçko akc ılar tçaenkoıtlkim ığadisınKrei. ş isel
deneyimlhearygiaümlci üzm vüezk üo rlkaurıbmiıçzeiınm dilirr.
Oysgaü nüüzmdyea şadzık ğoırmkıuçloağrkuıe nnk diiş idesneel­
yimlerikmaiyzndaekınly aoBnram.tt oıp lruımnlydaaaş aiynasna n­
lagre,ç mkiışyea hsalsat,aa clvııeö k l,üg mi dbein eyiomlldeurki­n
çau zağıbnudnayu;an n ıknidşagi üsveeldn elg iökr ülmöeldçiükd e
artıdmşu rmudaa;m kao rku ghiadyeartedıkam hıçazo yaka yılıyor.
Battıo plubmilkrao rrıkk üul tnüüerntü kigsiirnieBy uo rk.ü ltürün
temeliinnnsdıaegn,ü, ne dlyiakş amtıenhedıdi eytno ekd igcüiç ler­
lek uşatoılldmuiığnşua ncGıe rvçaberiğ.li i mkuarygıuçrdiaaznn­
gig idebreelkie rşsoiirySz.o lynı rldlhaaü kümyeettk i"lkialteirli"
meteorilnasraıninoç ğyilanurt aıttğeıh didi hçesaalypıolşraı.m aya
Kimbii laidma mlbaikrrüı r egsreilpg ısnaı_lnbşıalna maasnı nın
meseolledsuiğ bueinlrut iKyüorreı.ss eılns moar uçnöuzl üemediği
takdiirndsea nsloınğuıgnneu lnd uiyğair ıhsegırün dnıu yuyoruz.
"Somnuuyza kıuny"a raırstsııa kd efcaen adtiiinklc ergdeelynmo ir.
Sorumlsualhubikbiy iru rttfaleaşkıtenet l lyaalplmıağsıbı inrd a
mahzguörr müyBourö unzs.ö zün syıarzİaındlgadBi ıllimğii Cıze ­
miy'eintnGi las'gdodawü zenlfesedtiiğviat ledoerb,ii daret ,o m
parçadleanmeay oirntdçaeıy kaa'b iklüeçcüeknk ü bkilre er parçacı­
ğıdnü nyamneırnk eyzeiernşleig pe,z egieçntdieı ndş oağ yrouek t ­
mesimnüimknü no ldubğeul irtiUlzimyaonraldrautrm.ı e2kv cut
riskilcneerlie myeektlien mtieyoormriü;dm ek oülnar ni skolretrai­
yaç ıkarmadkeh airçıilnu ğrhaaşrıTıyeloo rri.hd eer şmeüym kün
olduiğçudi ent, e orriiskk aireadrrıik nka essıi lmiyor.
Bribiriamnilzadetu ırpd uğkuomrukzru invça yteotpllaeukrmi d
huzursubzilgruö ğesurtsngie B.u r ivayeçtolğeburie irrsn a ğlık
2.B kz'.E nodft hweo rilsnd i gshc,ni teiisntssiT shetG 'u,ad rina;7 Eyl2ü0l0 1.
8
uyarnıistıe li"ğDiinkdkoeal.t!e lm"ir t ia,h ayyühlaükmioümlz ­e
mudşu rumEdlaii.zn dkeiktida apt, o plurmiuasnlk m akdtuaynd u­
ğub uk orkduayiKari .t aabsıaınml a ctıo,p lusmüurneo kllaibr iark
yiyeicleyaka,çd at eknoyleonjiyilükiz kü npdaennik ğaep ılması­
nınne dienaniç ıklaBmua kstoıcr.eu vyaup tasnüdrıercmian de, top­
lumçuenv vreey tae kı1goilbmoiej seiel lerydaeş apdaınğiınk ,l eri
insialnil şegkriiidb aih gaü nlküoknl uarbdeas lkeonrelknau brean ­
zedoirğtiaç yıakÇ teıv.mr ees elesindekine tbae­nzer bir güvenlik
kıntiınssiıal,ni şkidleye arşiıanyndoBeruk . i taçpotcau,k glüa­rın
venlkioğniu syuanşdraağd ıpmaırza naoyratyçaııy ak akrüalnt ürel
dimniaklegrıldreaa,yl aad ai kldiemğ işidmaiikrno erlk aurımızı
.
üretdetnni akmleorritonal kd uğsuanvuyu onmruu.K3o rkKuü ltü­
rü'ün'anm agcüın ümtpüolzu nmuunne doelna ğabniügrsü tvüe nlik
sapiainçtiıonsldıde u ğauçnıuk lamak.
Bu ki1t9a9b7ın ndy aıiklliık basbıuym aınnkadi,at na pta tartı­
şılbainr çeoğki ldaihmda ay ayghıanlg ee lÖdrin.e ğ20i0ny,1ı lı­
nıinli kk i ayaılnaılB ıudem öl.ne e m"duez;su ünr ueçluiş lzaar­ın
rarlhaorrım"o,sn ılğvuıed r o mueztc ie,tp e olnelfagrenıe,mt üi­k
dahaluerğyaeyt aanr üırmü nvleçe orciu kylaaprıkala arnam şag ıi ­
biç eşkiotnlluair udyaa ryıalpaırBl udo ıl.gr uılhnae rhbainnrgiiin
olumbsiurz sonuca yaaç tdkıaağ nıöı ltüldmaeenğ miAyılnoşd­l i .
caokl umbsiusrzo nuscıutrnef o rbiidmleüe m koülnm aissıp,a tlan­
mamıbşihr i potdeezhişne stölyil bedinörtn iüyşem yeestiinyeo rdu.
Uçayko luckullkaornıu sourntdaaayt aı" leakno noımni(ıkef-c os­
noymc lassse)n drboumd uu"r ummüak embmieörlrn ek.ö rnBeuk ­
teu,ç akko lğtuunkae nehtalluidz eus nü ryeollic yualmpuakn dıan­
marla"rddeavr eitnnr omb(oDzVudT"e- ep tvherionm hyoasrisa)­
taraakkce irğiekraenp ıhtnııldnaa rlıınnaesdıoenlnad uiğdud ia
ediliAyvoursdtur.ba ilkrya adlıSıny ıdnn ey-aLroıannsddra2ak0 i
saatbliuirçk u şbtikaranç dsaokniDrkVaaT y üzünödlemne si yü­
zündueznus nü rueçluiş löalrüyımonel aiçdtdeıidğaiı Ul zduisn.ü ­
reulçiu şlkaarnıpdnıa h tıylaarnamtaöa lrüamnkee doelnd uğuna
dair thıibçbbıiiot rl k maadısaı"a,e konomiske-nsdırnsoıamfğu -"
3.K orkküul tüçorcüuknlüaünrz erientdkeşikuksi ii t aipntca elFeuenrdidF,i.P: a ­
ranoiPda rteinn2g0,0 (1L ornadA:l aLna ne).
9
lığıymöınzeagl eirkçb eitkre hgdiisbtui n uBladzguıa. z leetyree ni
keeşdfiblues ne ndrgoemçumnei ş2t0k0i0ş iönliünmy üonaleç mış
olabilece.Bğ udi enhivş eeyrtahi zacdbiıe Hrelaetrh,hr aovwa alanı­
nae ny akhıans toalnaMeni ddlteesAkesixho 'rfHda stanndeesni '
bidra ktnoy rourumldaaryıannaı DyroJ.ro dhBune. l stseoaündç ,
yıal,hd avaalahnaısntdaangnee stiin3re0ik lieşniD nViTyn ü zün­
deönl düğiüdndeüid ai yoDrrBd.eu l.es abtdu ndaa yanüalrkçaeak ­
pın2d0a0k 0i şiunçiuknşa ynDaVkTly ıü zünödlednüt ğaüh minini
yürütüyotradhumv.iey n eB nkuie ş fesdeinldernio lmgmlieald iy a­
daç ıkhaaneb r,lu ezrun sürevleDi V Tau rçausşbılanağdrla oa ln­tı
duğvua rısmaıydnaay anıByuomr adnut.gı öğraue z,u snü rbeilri
uçuşaurnd ınydaaşnab nüatnü na lhıakbsluuta çru şktaaynn a­klan
malıydıy.o lAcnvucelaD ukVk Ta rasındab ubk auğrlubalina­tnı
liıdneeğs iple küladsayyoannaHı eyaotrh.hr aovwa ala1n2ı ndan
milyionns agneıçntd iüğşiül nürüasrea bdiar kDaVTç' hlais tanın
bulusnıtm easaddeoü lfa b.B iulk iirşiyloelrciuynla upmkaa lmarı
halinedyee cöelkmleemriionnl daebmnii lyiirz ?4
Ekonomiske-nsdırnoıimflu gybililali iç masleaıllş abmrut, e h­
didniekn a dsapre küolladtuiğofur ntuça ıykaa Armdsıt.e rÜdnaim­
vers'intdebesinila idma mtlaarrnaıdf ayınü rütöünleembnliç ira lış­
madDaV,T v eu çayko lcualruağsuhı inçdibaili şrok lim adorıtğaı­
yaç ıkBtusı o.n suaçy gıİnn gbitilırdip ez rs goiil aTnh Le ancteet '
dey ayınlaamnamd eıd;yç aa lışamnacybaaik r ksaaçta ıyrı rdı.5
Hiçtbıibrkb aino ıltm adsaua,ç k a yolchualkukğıukn odrakkuil u ri­
vayetleert İtdnieg.viL alomir zd Klaamra rbaisrrıa ,pn odrhaua va­
yolşui rnkiye otlicuslaağrlı"ıneğ sıenfı b viberir çiicimihd meea tl­
mek"slueç layuıznuucnça u,dş ali algili stpkeeümlealssryi ozn la
meşrukiayzeatno mlıdLşuo .r dlaarrs aıKıa'nçmne şitluic uüzy eleri
uçuşollaatrnaa l deibkeçk eaktt,L iolreWdri .n s"tçoonuk c uuzç uş­
laçro rki sokllaib diilyiorr"Kd oun.u6y lao lriaalkkgu irlukilo a-n
4." Econocmlya ssse"n dromu Josie ApSppklieedt-ooenn' ldçtiaıan kraanf ından
bir dizii nmceaenkldaBilk:ez' d.Se p otco ltt s-hmee ltihr eta ,'S pidk-eonl1i2n e;
Hazi2r00a1n .
5.B kzK.r aeanihjagved(n.2 00'0T)r aavnedrl i osfkv enotuhsr ombTohes is',
Lanc2e8tE ,ki m.
6.Ak atra'neP:r iolfcs h efapl imgahytfso rucpep ricTehseG' u,a rd2i3an :K asım
2000.
10