Table Of ContentKĠM OLDUĞUNU
NEFSĠNE SOR !
Süleyman GÜNVER
Ocak- 2011
ĠZMĠR
2
SUNUġ
Bilgilerini sizlerle paylaĢmak istediğim bu kitabı,
esasen iç dünyamı olgunlaĢtırması bakımından kendim
için yazdığımı söyleyebilirim. Ayrıca, hayli ilerlemiĢ
yaĢımın verdiği deneyimlerin rehberliğinde dağınık
haldeki nefse iliĢkin bilgilerimi bir araya toplayarak
oluĢturduğum bu kitabı, siz okuyucuların hizmetine
sunmaktan da onur duyarım.
Her Ģeyi maddi çıkarla değerlendiren bu günkü
toplum içerisinde, bir menfaat beklemeden bilgi
paylaĢımı yapan öyle isimsiz fedakâr insanımız var ki,
tutum ve davranıĢlarına imrenmemek gerçekte elde
değil; kendilerini gönülden kutlarım. Bunlar, Ġslâm din
kardeĢliği gereklerini söz de değil, özde yaĢayarak
topluma yararlı olma gayretini sergilemekteler. Bunun
somut örnekleri internet ortamında her zaman
görülebilir. Kitabı hazırlarken bu değerli insanlarımızın
oluĢturduğu “nefse” iliĢkin sitelerinden oldukça
yararlandım. Hepsine teĢekkür borçluyum;
kendilerinden Allah razı olsun derim!
YaĢam boyunca nefsin aĢırı istekleri karĢısında
Kur’an ve Hz. Peygamberimizin buyruklarını rehber
edinip sınavınızı baĢarmak dileğiyle siz okuyucuları
“Kim Olduğunu Nefsine Sor!” isimli kitabımla baĢ baĢa
bırakıyorum. Umarım edineceğiniz bilgiler, takva
merdiveni basamaklarını tırmanırken nefsin aĢırı ve
ısrarlı isteklerini bastırmada size yardımcı olur.
Süleyman GÜNVER
3
ĠÇĠNDEKĠLER
ĠNSANIN YARATILIġI ............................................. 5
Hz. Âdem ve Hz. Havva’nın Cennetteki YaĢamları ...... 6
Hz. Âdem ve Havva’nın Cennetten ÇıkarılıĢı .............. 7
Ġnsanla ġeytan Arasındaki ĠliĢkiler ........................... 8
NEFĠS NEDĠR? ..................................................... 14
Nefsin Mahiyeti ................................................... 15
AĢırı Giden Nefis .................................................. 17
AĢırı Nefis Konularının Ayrıntıları: .......................... 22
1. Benlik duygusu: .............................................. 22
a. Büyüklenme, b. beğenilme, c. övünme, .............. 22
d. Kibir, gurur sahibi olmak .................................. 28
e. Alay etmek ve hatayı yüze vurmak .................... 33
f. Kıskanmak ...................................................... 35
g. Hırslı olmak .................................................... 36
h. Ġnatçı olmak .................................................... 41
ı. Savurgan olmak (israf) ...................................... 42
i. Kendi çıkarını gözetmek: ................................... 44
2. Mala, cana ve Ģehvete düĢkünlük duygusu: ........ 45
a. Cimrilik .......................................................... 45
b. Cana ( yiyip içme ) düĢkünlük: .......................... 48
c. Kazançta haram-helâl gözetmemek .................... 51
d. Zina ve zinaya yaklaĢmak ................................. 54
3. Öfkelenme Duygusu ......................................... 62
4
a. Saldırganlık ..................................................... 63
b. Kin tutmak (husumet beslemek) ........................ 64
c. Hainlik yapmak ................................................ 67
4. Bozgunculuk Yapma Duygusu ............................ 68
a.Gıybet yapmak: ................................................ 69
b. Söz taĢıma (Koğuculuk yapma): ........................ 70
c. Fitne (bozgunculuk) çıkarmak ............................ 71
d. Yalan söylemek ............................................... 73
e. Ġftira atmak .................................................... 77
f. Ġkiyüzlü davranmak .......................................... 80
g. Aldatma (RüĢvet verme) ................................... 81
NEFSĠN OLGUNLAġMASI ...................................... 82
Nefis Terbiyesinde Uygulanması Gerekli Yöntem: .... 90
1. Eğitim metodu; ............................................... 90
2. Allah ve Rasûlünü çok sevmek metodu; .............. 96
OKUYUCU ĠLE SOHBET ....................................... 107
DÜġÜNCENĠN EYLEME DÖNÜġMESĠ ..................... 112
NEFSĠN AġIRI ĠSTEK KONTROL ÇĠZELGESĠ ........... 121
BĠBLĠYOGRAFYA ................................................ 122
BĠYOGRAFĠ ....................................................... 123
5
İNSANIN YARATILIŞI
“Biz insanı kuru balçıktan; kararmıĢ, ĢekillenmiĢ
çamurdan yarattık.” (Hicr Sûr./26). “Rabb’in meleklere
Ģöyle demiĢti: Ben kuru balçıktan; kararmıĢ,
ĢekillenmiĢ çamurdan bir insan yaratacağım.” (Hicr
Sûr./28).
Yüce Rabbimizin peygamberleri aracılığı ile
bizlere ulaĢan haberlerine göre, önce melekeler ve
cinler, daha sonra insan yaratılmıĢtır. Ġlk yaratılan
insan, aynı zamanda peygamberlik özelliğini taĢıyan,
Hz. Âdem’dir. Kuran’da da açık ve seçik olarak
belirtildiği üzere Hz. Âdem, dünyaya ait toprak ve su
kullanılarak insan görünümünde biçimlendirilmiĢtir.
Daha sonra Allah Teâlâ ruh üflemek suretiyle canlı hale
gelmiĢtir.
Hz. Âdem’in yaradılıĢı esnasında üreme
hücresine bütün insanların bedeni karakterleri toplu bir
program halinde verilmiĢtir. Bu nedenle Hz. Havva,
ayrı bir balçıktan yaratılmamıĢ ve Hz. Âdem’in
vücudundan alınan örneklerle bedeni oluĢturulmuĢtur
(16). Nitekim Yüce Rab’im: “Sizi bir candan
(Âdem’den) yaratan ve bu candan da, gönlü kendisine
6
meyledip huzur bulsun diye eĢini (Havva’yı) yaratan
O’dur….” (Araf Sûr./189) buyurmaktadır. Demek ki,
biyolojik ve genetik olarak Hz. Havva, Hz. Âdem’in
bedeninden yaratılmıĢtır.
Hz. Âdem ve Hz. Havva’nın Cennetteki
Yaşamları
Hz. Âdem ve eĢi yaratıldıktan sonra Cennette ilk
yaĢamlarına baĢlarlar. Böylece, “nimet-külfet” dengesi
kurulur. Yani kiĢiye, verilen kolaylık ve olanaklar
karĢılığında sorumluluk görevi de yüklenir. Nitekim
Cennette çalıĢma ve meĢakkatten öte her türlü
nimetten yararlanıp yaĢamaları karĢılığında, yasak
ağacın meyvesinden uzak durmaları, kendilerine
düĢman olarak tanıtılan Ģeytana uymamaları istenir.
Böylece ilk insan, ilk imtihana tabi tutulur. Bu, nefis ile
akıl mücadelesinin de baĢlangıcı olur. ġeytanın
sözlerine aldanıp kural dıĢına çıkmamaları gerekirken,
baĢarılı olamazlar bu ilk deneyimlerinde. Nefis aklın
önüne geçip uzanır elleri yasak meyveye. Yemesi
kolay, fakat çıkarması sorun olur baĢlarına. Bakarlar
ikisi de birbirine; çünkü çıkmıĢtır edep yerleri
meydana. Her ne kadar ağaç yapraklarıyla örterlerse
üzerini, yine de görünür az da olsa birer yerleri.
7
Utanırlar, sıkılırlar, yaptıklarına olurlar piĢman. Ancak,
iĢ iĢten geçmiĢtir artık; son piĢmanlık çare olmaz
kendilerine.
Hz. Âdem ve Havva’nın Cennetten Çıkarılışı
Bunun üzerine; Yüce Yaratan Âdem ile Havva’ya:
“……..Ben size o ağacı yasaklamamıĢ mıydım? ġeytanın
size apaçık bir düĢman olduğunu söylememiĢ miydim?”
diye seslendi. Âdem ve Havva, Allah’ın bu sesleniĢine
cevap olarak, <Rabb’imiz biz kendimize haksızlık ettik;
eğer bizi bağıĢlamaz ve bize acımazsan kuĢkusuz
zarara uğrayanlardan olacağız.> dediler.” (Araf
Sûr./22-23).
“Allah, piĢmanlık ve içten gelen samimi
yalvarıĢları iĢitti. Onların tövbelerini kabul etti ve
< Birbirinize düĢman olarak inin aĢağı. Sizin için
dünyada belli bir süreye kadar yerleĢeceğiniz bir yer ve
geçimlik vardır.> <Orada yaĢayacaksınız, orada
öleceksiniz ve tekrar oradan diriltilip çıkarılacaksınız.>
(Araf Sûr./24-25) diye buyurdu.
Böylece Hz. Âdem ve Hz. Havva, insan nesli için
yaratılan, birçok canlı ve cansız varlıklarla donatılıp
yaĢama uygun hale getirilen yeni mekânları dünyaya
8
teĢrif ederler. Onlar ve onlardan sonra gelen insan
nesli için zorlu bir hayat, yaĢam mücadelesi de
baĢlamıĢ olur. Çünkü insan neslini kötülük iĢlemeye
iten nefis ve Ģeytan hiçbir zaman yakasını
bırakmayacaktır. Niçin ve nedenlere yanıt verebilmek
için insan ve Ģeytan iliĢkilerinin bilinmesinde yarar
vardır.
İnsanla Şeytan Arasındaki İlişkiler
Yüce Rabbim buyuruyor: “Ben cinleri ve
insanları, ancak bana kulluk etsinler diye yarattım.”
(51.Zariyat Sûr./56). Ġnsan topraktan, cinler de
ateĢten yaratılmıĢtır. ġeytan da, cin toplumundan bir
gruptur. Belirgin özelliği ise, Allah’ın emirlerine
uymayıp kötülük iĢlemeye meyilli bir tutum içinde
bulunmasıdır.
ġeytanlar neden insanlarla uğraĢıp kötü yola
yönelmesini ister?
Kuran’daki açıklamaya göre, Allah Hz. Âdem’i
yarattığı zaman melek ve Ģeytana Âdem’e secde
yapmalarını emretti; melekler emri yerine getirdikleri
halde Ģeytan secde yapmaktan kaçındı. ġeytana neden
secde yapmadığı sorulduğunda, Hz. Âdem’i topraktan,
9
kendisini ise ateĢten yarattığını belirtip büyüklük
kibrine kapıldı. Bu tutumundan dolayı huzurdan
kovuldu; o da Allah’tan dilekte bulunup kıyamete
kadar insanoğlunu Allah’ın yolundan caydırabilmesi için
izin aldı. Bu olay üzerine Ģeytan da Cennetten çıkarılıp
dünyaya indirildi.
Madem ki dünya yaĢamında da Ģeytandan
kurtuluĢ yok; devamlı çevremizde ve zaman zaman da
– Hz. Peygamberimizin öğretisine göre (Buharı, Ġtikaf:
11) – insan vücudunda kanın deveranı gibi dolaĢtığına
göre istenmeyen bu yoldaĢı çok iyi tanımamız gerekir.
Gözle görülmeyen elle tutulmayan, ancak çoğu kiĢinin
düĢüncesinde taht kuran bu yaratık hakkında nereden
doğru bilgi edinebiliriz? ġüphesiz ki, Ģeytanı en çok
tanıyan, ancak onu yaratandır. Öyleyse kartvizitini
okumaya çalıĢalım; bakalım Yüce Rabbim nasıl
tanıtıyor ve onun düĢmanlığını önlemek için neler
yapmamız gerektiğini tavsiye ediyor:
Kuran’a göre Ģeytan, insana düĢmandır (35.Fatır
Sûr./5). Ġnsanı saptırır (28.Kasas Sûr./15), aldatır ve
vesvese verir (114.Nas Sûr./1-4). Ġnsanları doğru
yoldan ayırmak için her türlü çareye baĢvurur. Aldatıcı
(31.Lokman Sûr./33) özelliği ile insanları kıĢkırtır,
10
unutturur, fitne ve fesadı körükler, korkutur ve yalan
konuĢturur. Buna karĢın Ģeytanın, inananlara ve
Allah’a sığınanlara karĢı hiçbir gücü yoktur (16.Nahl
Sûr./99). Onun gücü sadece kendisini dost tutanlara
ve Allah’a ortak koĢanlaradır (16.Nahl Sûr./100).
Öyleyse Ģeytanın etkisini önlemek için, Allah’a güvenip
dayanmak ve sık sık Felâk ve Nas surelerini okumak;
atılacak her adımda aklı nefsin önünde tutmak
gerekecektir.
ġeytan derken akla, cin Ģeytanı gelir. Hâlbuki bir
de insan Ģeytanları vardır. Bunun varlığını da Kuran’ın
Nas Suresi’nde Yüce Allah bildiriyor. Cin Ģeytanın
aksine, elle tutulur gözle görülür, söyledikleri iĢitilir,
fakat tanınması her zaman kolay olmaz. Ancak,
baĢkalarını aldatıp kural dıĢı yöne çekince kendisini ele
verir. Cin Ģeytanı gibi kiĢiye vesvese verir, öfkesini
artırır, baĢkalarına karĢı kıĢkırtır, ibadet yapmasını
caydırır, iyilik yapmasını önler, bağıĢ yapmasına karĢı
çıkar, çeĢitli söz ve davranıĢlarıyla haram olan Ģeyi
helâl gösterip günah iĢlemesine aracı olur. Neden
böyle denirse, çünkü bu tip insanlar cin Ģeytanının
kontrolü ve yaptırımı altındadır. Nefis gücü, akıl ve
Description:baĢarılı olamazlar bu ilk deneyimlerinde. Nefis aklın .. Örneğin, tene sürülen parmak izi gibi en alçak sesleri bile . Bir tarafta Ģeytanın dürtüleriyle benliği saran nefis kiĢiyi .. yaĢantımıza olumlu (pozitif) düĢünceler hakîm olmalı.