Het multiple sclerose formularium

91 Pages·2008·0.481 MB·Dutch

by  Dr. E. A. C. M. Sanders (auth.)

Het Multipele Sclerose
Formularium
een praktische leidraad
NB: Het voorschrijven van geneesmiddelen geschiedt onder de
exclusieve verantwoordelijkheid van de behandelend arts. Voor
uitgebreidere informatie over de vermelde geneesmiddelen wordt
verwezen naar andere bronnen, zoals Het Farmacotherapeutisch
Kompas.
Het Multipele Sclerose
Formularium
een praktische leidraad
DR. E.A.C.M. SANDERS
NEUROLOOG, MULTIPLESCLEROSECENTRUMAMPHIAZIEKENHUISBREDA
© 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij BV, Houten
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,
opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in
enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën,
opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming
van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van
artikel 16b Auteurswet 1912 jo het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewij-
zigd bij Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912,
dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de
Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen
van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere com-
pilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te
wenden.
Samensteller(s) en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een zo
betrouwbaar mogelijke uitgave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aan-
sprakelijkheid aanvaarden voor onjuistheden die eventueel in deze uitgave
voorkomen.
ISBN 978 90 313 5157 2
NUR 871/870
Bohn Stafleu van Loghum
Het Spoor 2
Postbus 246
3990 GA Houten
www.bsl.nl
Inhoudsopgave
Voorwoord 9
Inleiding 11
HYPOTHESEN OVER HET ONTSTAAN VAN MULTIPELE
SCLEROSE 13
Het human-leukocyte antigen (HLA) 14
Andere mogelijke effectormechanismen 15
DIAGNOSTIEK VAN MULTIPELE SCLEROSE 17
Klinische symptomen 17
Neurologisch onderzoek 18
Vormen van multipele sclerose 19
Diagnostische criteria 21
Diagnostische methoden 22
De definitieve diagnose multipele sclerose 27
Invaliditeitsschaal van Kurtzke 29
Hersenatrofie en axonverlies bij multipele sclerose 31
Cognitieverlies en cerebrale atrofie 33
BEHANDELING VAN ACUTE VERSLECHTERING VAN
MULTIPELE SCLEROSE 35
Orale corticosteroïden 35
Intraveneuze methylprednisolon 36
IMMUNOMODULERENDE THERAPIEËN 39
Interferon bèta-1b/1a bij relapsing-remitting multipele
sclerose 39
Toepassing van interferon-bèta-1b 41
Monosymptomatische multipele sclerose (klinisch geïsoleerde
symptomen) 43
Bijwerkingen van behandeling met interferon bèta 45
Glatirameeracetaat bij relapsing-remitting multipele sclerose 48
Secundair progressieve multipele sclerose 51
6 INHOUDSOPGAVE
Primair progressieve multipele sclerose 52
Vergelijkende studies van bèta-interferonen en glatirameer -
acetaat met betrekking tot progressie en vermindering van
verslechteringen 53
Behandeling met monoclonale antilichamen 55
Neutraliserende antilichamen 56
NIET OFFICIEEL GEREGISTREERDE BEHANDELINGEN
VOOR MULTIPELE SCLEROSE 58
Methotrexaat 58
Cyclofosfamide 59
Azathioprine 60
Mitoxantron 60
Cladribine 61
Plasmaferese 62
Gammaglobulinen 63
Autologe stamceltransplantatie 66
SYMPTOMATISCHE BEHANDELING VAN MULTIPELE
SCLEROSE 67
Pijn en aangezichtspijn 69
Spasticiteit 70
Blaasfunctiestoornissen 71
Obstipatie 71
Infecties 72
Luchtweginfecties 72
Seksuele functiestoornissen 72
Epilepsie 73
Vermoeidheid 73
Geheugenstoornissen 74
STAPSGEWIJZE BEHANDELING VAN MULTIPELE
SCLEROSE 75
LITERATUUR 77
INHOUDSOPGAVE 7
BIJLAGEN
Lijst van afkortingen 81
Diagnostische criteria voor primair progressieve multipele
sclerose (PPMS) 83
Geneesmiddelenoverzicht 85

Voorwoord
Multipele sclerose is een chronische neurologische aandoening
van de witte stof van het centrale zenuwstelsel. Het ziektebeeld
werd in 1864 voor het eerst beschreven. De oorzaak van de aan-
doening is tot op heden nimmer opgehelderd. Desondanks zijn
er behandelstrategieën ontwikkeld die de progressie van het
ziektebeeld kunnen afremmen. De meest recent ontwikkelde
middelen zijn immunomodulerende therapieën en het inzetten
van monoclonale antilichamen.
Dit formularium is bedoeld om een beknopt overzicht te geven
van de behandelingen die tot op heden (2008) zijn ontwikkeld.
De beknoptheid leidt tot een selectie van onderwerpen.
E.A.C.M. Sanders