Table Of Contentkutuphaneci - eskikitaplarim.com
OLU~ YAYINLARI 12
Bilgi Dizisi : 6
FRIEDRICH NIETZSCHE
GEZGiN iLE GOLGESI
<;eviren :
ISMET ZE\K'I EYOBOC'>LU
OLUi;I YAYINEVl
Beyaz Saray Kitap Qar§1s1
Beyaz1t - lstanbul
1966 y1h Nisan aymda Baha
Matbaasmda. dizilip bas1lm1§tlr.
Golge : Qoktand1r dinlemedim konu§mam, bir ko
layhk vermek isterim sana konu§asm diye.
Gezgin : iBiri konw;iuyor - nerdedir? Kimdir?
Oyle yakmki bana, dersin benim konu§an, oysa c1hz g1-
k1yor sesi benimkinden.
Golge : (Bir stire sonra) : Sevinmiyormusun bir
konu§ma yo!~ bulduguna ?
Gezgin: !nanmad1gun Tanr1ya da, bUttin varhklara
da andolsunki gi:ilgemdir konu§an, duyuyorum konui;i
mas1m, inanm1yorum yalmz.
6
Gi:ilge: B1rakahm artik bunu, uzunboylu dlis;Unme
yelim, bir saat iginde olmus; ne varsa.
Gezgin : Ben de oyle di.i§i.inmi.i§ti.im. Pisada bir or
mandayken, ilkin iki sonra be§ deve (Kameele) gordU
gi.imde.
Gi:ilge: Bir kesmeyegorsUn usumuz sesini ne de
sevgili sayg1h oluruz birbirimize kar§I, ne iyi: s1kma
yacag1z birbirimizi boylesine kanwimada, ba§kalanmnda
s1kmayacag1z caruru, bizce anla§1lmaz olsa sozlibile.
Bilinmez yeterince kar§1hk verme bir iki soz edildigin
de gokluk. En iyi bir kurald1r ba§kas1 ile konu§maya
dald1g1mda. En bilge olan bile birkez aldanmaya, i.ig
kez ussuzluga di.i§er uzun boylu bir konu§mada.
Gezgin : Bir yaltaklarus; degil bu s0zi.inli ag1kga
soyleyi§in, dogrusu.
Gi:ilge: Yaltaklanmam gerekir mi?
Gezgin : Ben insan gi:i1gesi onun kendini begenmi§
ligidir sarurd1m, yoksa «yaltaklanmam gerekir Ini» di
ye sorulmazd1 boyle.
Gi:ilge : Qoktand!r tarud1grm insan kendini - begen
mi§ligi onceden iki kez yaptigrm gibi konu§ay1m m1
konu§mayim m1 diye sormaz, konu§ur boyuna.
Gez·gin : Anl!yorum iyice, sana kar§1 nedenli ka
ba davrand1g11m, ey sevgili gOlgem : daha birtek soz
bile soylemedim, ne gok seviniyorum bilsen seni olorta
gormeden dinleyecegime. Bileceksin golgeyi sevdigimi,
u;ng1 sevdigim gibi. Boylece yliziln glizelligini, soylevin
ag1khgrm, niteligin sagla.mhg1ru, iyiligini koyuyor or
taya, bu ylizden I§tk gibi gereklidir golge de. Birbiri-
nin ati§am yart!?am degil onlar. Elele vermi§! s1k1 f1k1
7
gtiniilde§tirler 1:okluk bir !;ekilmeye gtirsi.in l§lk yay1hr
1
gelir ardmdan gOlge.
Gi:ilge : Tiksinirim yalmzhktan senin geceden tik
sindigin gibi, insanlan severim ben, onlar 1§1gm !iOCuk
Iandir, lnvarunm aydmhktan dolay1, onun gozunun
igindedir ki§ilerin ogrendigi, buldugu, tiikenmeyen og
reni§ler, bulu§lar. Ben'im bi.iti.in nesnelerin gosterdigi
golge, bilginin gi.ine§ 1§1gx Usti.ine dii§ti.igi.inde.
Gezgin : Anlad1g1m1 samyorum seni, bir golge gi
bi koydun ortaya kendini. Sen hakhsm gene de. 1yi ar
kada§lar ister burada olsun ister orada bir U!;i.inciisii
i!;in bilmece olmas1 gereken karanhk bir sozi.i bir be
lirtisi olarak sunarlar birbirine anla§manln. 1yi arka
da§lanz biz de. Bu yi.izdendir onsoylevin yeterligi. Bai>
k1 yap1yor igime ikiyi.iz soru, senin kar§1hk verebilece
gin, zaman da !iOk klsa dogrusu. Nereye baksak bu
konuda biitiin bir h1zhhk, bir ban§ gilveni iginde bira
raya geldiklerini goriiri.iz.
Golge: Oyle, gene de golgeler daha Urkektir in
sanlardan : bildiremiyeceksin kimseye burada ne ko
nu§tugumuzu.
Gezgin: Nedenli konu§tugumuzu mu? Tann lw
rusun beni uzun boylu yaz1h, s1k1c1 konu§malardan.
Plato oriimcek gibi ag ormeden daha az sevin!i duyayd1
daha 1:ok tad1ru 1:1karacakt1 okuyucular. Ger!;eklik i!;in
de yaz1ya gegirilmi§ eglendirici bir konu§ma kalm, yan
h§ gorii§ !;izgileriyle yap1Im1§ bir tablo gibidir. Ne var
sa ya k1sa yada uzundur onda. i.Jzerinde anla!,!tigirmz
konuyu bildirebilirmiyim dersin ?
Golge: Yeniden ogrenecek elgi.in senin bu konu
daki gorii§lerini k1vang duyuyorum bundan. DU§iini.il-
meyecek senin golgeninkiler.
Gezgin: Ey arkada&1 yamhyorsun belki de. Benden
gtilge algilanm1§br gorii§lerim i<;;in de §imdiye dek.
Golge : l§1ktan <;;ok gi:ilge mi ? Olabilir mi ?
Gezgin : Ag1r .ba§h ol ! Sevgili maskara ! Agir
bas;hhk ister benim ilk sorum evet. ..
9
-1-
Bilgi agac1 Ustline: Gergeklik degildir olabilirlilik
gene de : bzgiir gib,i goriinmek de ozgiirliik degildir
hani, bu iki yemi§ yiizii.nden degi§tirilemez bilginin
agac1 ya!?Mmnki ile.
-2-
Evrenin usu : Sonsuz bir uslulug"lln ·biitii.nii (top
lam1) degil evren, bu yUzden bizim kavrad1gnniz her
parga evren usa uygun degildi, gosterilemez de. Evren
bi!gece, usauygun degilse bo.yuna, iyiden iyiye, oteki
10
evrende degil besbelli. Burada yargi bUyi.ik onermeden
kligi.ik onermeye (a minori ad majus), ooli.imden bUti.i
ne (a parte ad totum) dogru ·gEll;erlidir bir bak1ma ke
since.
-3-
«Ba§lang19ta vard•»: Ortaya ~1k1§1 ululamak -ger
gekotesi bir tomurcuktur bu, tarihin incelenmesinde ye
niden ortaya konur, dli§Unce konusu yap1hr, bi.itun nes
nelerin en olgunu, en 0zlUsU. Ba§langigta vard! diye ..
-4-
Ger9egin deger ols;UsU : Bir i:ilgil degil dagm dom
gu igin oraya g1karken ~ekilen yorgunluk. Bir ba§ka
yol olmah bilimde! -bOyle soyli.iyor bize degmesi, kut
lu sayilmay1 isteyenler-, gergeklik ugruna katlarulan
yorgunluk bir kesinlik ta~nmah ger~ekligin degeri Us
tline. DU~nceden gJ.klyor bu delice aktore, uzunboylu
slirup gidemez «gevgeklikler» diyen dli§i.ince, bunlar1
gah§maktan bitkin di.i§ti.igtlmi.iz beden egitirni araQla
rmda ko§ucular ile tin egitimleri igin bir aktore olarak
goruruz dogrusu ..
-5-
Dilgerekseni§i ile gerQeklik: !ki yi.izli.ice bir a~agi
say11I§1 vard!r, ki~ilerin engok onem verdigi, bilti.in nes
nelerin; en yakm olan nesnelerin. «Ya~amak iQin» de
niyor, -karg1§lanas1 bir yalan bu, hani gocuk dogur
mada birle§meden alman tadm ozel bir amac1 vard!r,
deyen yalan gibi. Yoksa kimse deger vermezmif>! «en
onemli nesnelere» duyulan yi.ice sayg1ya. Papazlar, ger
Qeki.isti.ici.iler (metaiizikgiler) ah§tirmw bizi bu konular
da bOylesine ikiyi.izltice olagani.isti.i bir dili gereksemeye,
