Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür Cilt-1, Ağ Toplumunun Yükselişi

752 Pages·2008·25.77 MB·Turkish

by  Manuel Castells

Manuel Castells
■ •
E Ç :
nfo rm asyo n a g i
E İ, T K
komom o p lu m v e ü lt ü r
BİRİNCİ CİLT
A T
g o p l u m u n u n
YÜKSELİŞİ
İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ YAYINLARI
I H I H I H 1 D 1 1 H 5 î 5
ı e ı i f l G i o i l Q 0 i O B i n n n ı i
ı
i 5
5
T î 5 5 î
S 5 5
5 5 5
5 5 5 5 i
5
5
5
5
5 i
£
5 5 T
g
i
5 5
5 5 g 7
I5J
l j IJ İ T fi] 5
[51
Rr î 7
l f : i ı
iTiT 1 0 1 1 a ı
r4J
ET 5 5 i
i T n
İ s t fjf
[ 5 i 5
t f i i l i 5
STîT
©
T
ıTT i
Efilil
T l
rnî
nr
5 ll ■ f K iv 5 5
İ i T ■I
5 İ 5 5

MANUEL CASTELLS
Manuel Castells 1942’de Ispanya’da doğdu. 1958-1962 yılları arasında Barcelona Üni­
versitesinde hukuk ve ekonomi eğitimi gördü. 1964’te Sorbonne Hukuk ve Ekonomi
Fakültesinden mezun oldu. Doktora derecesini, 1967’de Paris Üniversitesi Sosyoloji bö­
lümünden aldı.
Akademik hayatma 1967’de Paris Üniversitesinde sosyoloji dersleri vererek başla­
dı. 1972’de yazmış olduğu La Question Urbaine adlı kitabı on dile çevrildi ve bu kita­
bıyla “Yeni Kent Sosyolojisi” kavramının entelektüel kurucularından biri oldu. 1982’de
Guggenheim Fellowship, 1983’te C.Wright Mills ödülünü kazandı.
1979’dan beri Berkeley Califomia Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama ve Sosyolo­
ji bölümlerinin yanısıra, Avrupa, Amerika, Kanada, Asya ve Latin Amerika’daki 15 de­
ğişik üniversitede konuk profesör olarak ders vermeye devam etmektedir. Derslerin içe­
riğini; kentsel ve bölgesel siyasetin karşılaştırmalı analizi, enformasyon toplumunun sos­
yolojisi ve enformasyon teknolojisi ve toplumu oluşturmaktadır.
Castells ayrıca, UNESCO, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), Birleşmiş Milletler
Kalkınma Programı (UNDP), ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAED), Avrupa Ko­
misyonu (EC), Şili (Ailende yönetimi), Meksika, Fransa, Ekvator, Rusya, Brezilya, Por­
tekiz, İspanya ve Güney Afrika hükümetlerine danışmanlık yapmıştır.
Başta Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür adlı 3 ciltlik eseri olmak üze­
re, yirmi kitap, yüzün üstünde makalenin yazarı ve on beş kitabın editörü olan Cas-
tells’in diğer önemli eserleri arasında; The City and the Grassroots: A Cross-cultural
Theory of Urban Social Movements (1983), The Informational City: Information Tech­
nology, Economic Restructuring & the Urban-Regional Process (1989), The Internet
Gala:<y: Reflections on the Internet, Business, and Society (2001) yeralmaktadır.
İstanbul bİlgİ üniversitesi yayinlari
Manuel Ca stells
Enform asyon Ça ğ i: Ekonom I, Toplum v e Kültür
CİLT 1
AĞ TOPLUMUNUN YÜKSELİŞİ
ÇevIren Ebru Kiuç
The Information Age: Economy, Society and Culture
Volüme 1
The Rise of the Network Society (2“ Edition, 2003)
© 1996,2000 by Manuel Castells
This edition is published by arrangement with Blackw ell Publishing Ltd. Oxford. Transiated by BIlgI
IletIş Im Grubu Yay. Müz. Yap. ve Haber AJansi Ltd. ŞtI. from the original English language version.
RESPONSIBILITY OF THE ACCURACY of THE TRANSLATION RESTS SOLELY WITH BİLGİ İLETİŞİM GRUBU YAY. MÜZ. YAP.
ve Haber A|ansi Ltd. ŞtI. and is not the responsibility of Blackw ell Publishing Ltd.
Türkçe yayin haklari Akçali TelIf AJansi aracili&i İle alinm iştir.
İstanbul BIlgI ÜnIversItesI Yayinlari 97
BIlgI ve Toplum 1
ISBN 975-6176-16-4
TAKIM ISBN 975-6176-15-6
Ara Kapaklar DenIz Erbaş
1. Baski İstanbul, NIsan 2005
2. Baski İstanbul, NIsan 2008
© BIlgI IletIşIm Grubu Yayincilik MüzIk Yapim ve Haber AIansi Ltd. ŞtI.
Yazişm a AdresI: İnönü Caddesi, No: 28 Kuştepe ŞIşlI 34387 İstanbul
Telefon: [phone] / Fa ks: 0212 347 10 11
www.bilgiyay.com
E-posta [email protected]
Dağitim [email protected]
YAYINA HAZIRLAYAN As u TeLLİ
Tasarim Mehmet Ulusel
DIzg I ve Uygulam a Maraton DIzgİevI
Baski ve CIlt Sena Ofset Ambalaj ve Matbaacilik San. Tİc. Ltd. ŞtI.
LItros Yolu 2. M atbaacilar SItesI B Blok Kat 6 No: 4 NB 7-9-11 Topkapi İstanbul
Telefon: [phone] / Faks: 0212 613 38 46
İstanbul Bilgi University Library Cataloging-in-Publication Data
İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphanesi Kataloglama Bölümü tarafından kataloglan m ıştır.
Castells, Manuel.
Ağ Toplumunun Yükselişi / Manuel Castells; çev. Ebru Kılıç
p. cm.
Indudes bibliographical refierences and index.
ISBN 975-6176-16-4 (pbk.)
1. Information technology Economic aspects. 2. Information technology—Social aspects.
3. Information society. 4. Information networks. 5. Technology and civilization.
I. Title, II. Kılıç, Ebru. III. Castells, Manuel, Enformasyon Çağı; v.ı.
HC79.I55 C37320 2005
M C
anuel astells
E Ç :
nform asyon a ğ i
E İ» T K
konom oplum ve ültür
CİLT 1
AĞ T Y İ İ
o plu m u n u n ü k s e l ş
Ç İ : E K
ev ren bru iliç
Emma Kiselyova-Castells’e,
sevgisiy emeği ve desteği olmasaydı,
bu kitap ortaya çtkmazdt
İçindekiler
x Şekiller
xii Tablolar
xv 2000 Baskısı İçin Teşekkür
xix 1996 Baskısı İçin Teşekkür
xxiii Teşekkür
i GİRİŞ Ağ ve Benlik
5 Teknoloji, Toplum ve Tarihsel Değişim
l 6 Enformasyonalizm, Sınaîleşmecilik, Kapitalizm
Devletçilik: Kalkınma Biçimleri, Üretim Biçimleri
22 Enformasyonalizm ve Kapitalist Perestroyka
26 Enformasyonel Toplumda Benlik
30 Yöntem Üzerine Birkaç Söz
35 BİRİNCİ BÖLÜM Enform asyon Teknolojisi Devrimi
37 Hangi Devrim?
43 Sanayi Devriminden Çıkarılacak Dersler
49 Enformasyon Teknolojisi Devriminin Tarihsel Gelişimi
50 Mikro-Mühendislik Makro-Değişimler:
Elektronik ve Enformasyon
58 İnternet’in Ortaya Çıkışı
66 Ağ Teknolojileri ve Yayılan Bilgisayarlaşma
68 1970’lerdeki Teknolojik Bölünme
69 Hayat Teknolojileri
75 Toplumsal Bağlam ve Teknolojik Değişimin Dinamikleri
78 Enformasyon Teknolojisi Devriminin Modelleri,
Aktörleri ve Mekânları
88 Enformasyon Teknolojisi Paradigması
Vİ içindekiler
97 İKİNCİ BÖLÜM Yeni Ekonom i: Enform asyonelizm ,
Küreselleşme, Ağın Oluşması
100 Verimlilik, Rekabet ve Enformasyonel Ekonomi
ıoo Verimlilik Muamması
103 Bilgiyi Temel Alan Verimlilik Enformasyonel
Ekonomiye mi Özgüdür?
119 Enformasyonelizm ve Kapitalizm, Verimlilik ve Kârlılık
125 Enformasyonelizmin Tarihsel Özgüllüğü
127 Küresel Ekonomi: Yapısı, Dinamikleri ve Doğuşu
128 Küresel Finans Piyasaları
134 Mallar ve Hizmetler Açısından Piyasaların Küreselleşmesi:
Uluslararası Ticaretin Büyümesi ve Dönüşümü
139 Küreselleşme Bölgeselleşmeye Karşı mı?
147 Üretimin Uluslararasılaşması: Çokuluslu Şirketler ve
Uluslararası Üretim Ağları
155 Enformasyonel Üretim; Bilim ve
Teknolojinin Seçici Küreselleşmesi
163 Küresel Emekten Bahsedilebilir mi?
166 Küresel Ekonominin Geometrisi: Dilimler ve Ağlar
170 Küreselleşmenin Ekonomi Politiği:
Kapitalist Yeniden Yapılanma,
Enformasyon Teknolojisi, Devlet Politikaları
I85 Yeni Ekonom i
205 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Ağ Kurum u: Enform asyonel
Ekonom inin K ültürü, K urum lan ve Örgütlenm eleri
208 Kapitalizmin Yeniden Yapılanmasında ve
Sınaileşmecilikten Enform asyonelizm e Geçişte
Ö rgütlenm enin İzlediği Y örünge
210 Kitlesel Üretimden Esnek Üretime
212 Büyük Şirketlerin Krizi ve Küçük Girişimler:
Mitler ve Gerçeklik
214 “Toyotizm”: Yönetici ile İşçinin İşbirliği, Çok İşlevli Emek,
Toplam Kalite Kontrolü ve Belirsizliğin Giderilmesi
218 Şirketlerarası Ağ Oluşumu
220 Şirketlerin Stratejik İttifakları
222 Yatay Şirket ve Küresel Girişim Ağları
225 Dikey Şirket Modelinin Krizi ve İşletme Ağlarının Doğuşu
içindekiler Vİİ
227 Ağlardan Ağ Oluşturmak: Cisco Modeli
233 Enformasyon Teknolojisi ve Ağ Kurumu
238 Kültür, Kurumlar ve Ekonomik Örgütlenme:
Doğu Asya’da İşletme Ağları
239 Doğu Asya’daki Girişim Ağlarının Bir Tipolojisi
Japonya
240
Kore
242
Çin
244
246 Kültür, Örgütlenmeler ve Kurumlar:
Asya’daki Girişim Ağları ve Kalkınmacı Devlet
259 Çokuluslu Girişimler, Ulusüstü Şirketler ve
Uluslararası Ağlar
265 Enformasyonelizmin Ruhu
273 D Ö R D Ü N C Ü BÖLÜM Çalışm anın ve İstihdam ın
D önüşüm ü: Ağ İşçileri, İşsizler ve
Esnek Zam anlı Çalışanlar
276 Gelişmiş Kapitalist Ülkelerde İstihdamın ve
Mesleki Yapının Tarihsel Evrimi: G-7 Ülkeleri, 1920-2005
278 Sanayileşmecilik Sonrası, Hizmet Ekonomisi ve
Enformasyonel Toplum
284 İstihdam Yapısının Dönüşümü, 1920-70 ve 1970-90
294 Yeni Mesleki Yapı
301 Enformasyonel Toplumun Olgunlaşması:
21. Yüzyılda İstihdam Projeleri
309 Özet: İstihdam Yapısının Gelişimi ve Bu Gelişimin
Enformasyonel Topluma İlişkin Karşılaştırmalı
Bir Analiz Açısından Anlamı
314 Küresel Bir İşgücü Var mıdır?
324 Enformasyonel Paradigmada Çalışma Süreci
338 Enformasyon Teknolojisinin İstihdam Üzerindeki Etkileri:
İşsiz Bir Topluma Doğru mu?
356 İş ve Enformasyonel Bölünme: Zamanı Esnek Kullananlar
374 Enformasyon Teknolojisi ve Sermaye-Emek İlişkilerinin
Yeniden Yapılanması: Toplumsal İkilik mi,
Yoksa Toplumsal Parçalanma mı?
383 Ek A: Dördüncü Bölüm İçin İstatistiki Tablolar
418 Ek B: Metodolojik Not ve G-7 Ülkelerinde
İstihdam Yapısının ve Mesleki Yapının Analizi İçin
İstatistiki Veriler, 1920-2005
425 Kanada
426 Fransa
426 Almanya
426 İtalya
427 Japonya
427 Britanya
428 ABD
437 BEŞİNCİ BÖLÜM Gerçek Sanallık Kültürü: Elektronik
İletişimin Entegrasyonu; İzleyici ve Dinleyici Kitlesinin
Sonu ve İnteraktif Ağların Yükselişi
442 Gutenberg Galaksisi’nden McLuhan Galaksisi’ne:
Kitle Medyası Kültürünün Yükselişi
452 Yeni Medya ve Kitlesel Seyirciliğin Çeşitliliği
459 Bilgisayar Ortamında İletişim, Kurumsal Denetim,
Sosyal Ağlar ve Sanal Cemaatler
460 Minitel Hikâyesi: Devlet ve Aşk
463 İnternet Müessesesi
475 İnteraktif Toplum
485 Büyük Füzyon: Sembolik Bir Ortam Olarak Multimedya
497 Gerçek Sanallığın Kültürü
503 ALTINCI BÖLÜM Akışların Uzamı
508 Gelişmiş Hizmetler, Bilgi Akışı ve Küresel Kent
517 Yeni Sınaî Uzamı
526 Elektronik Kulübede Gündelik Hayat:
Kentlerin Sonu mu Geldi?
532 Kent Formunun Dönüşümü: Enformasyonel Kent
533 Amerika’nın Son Banliyö Cephesi
535 Avrupa Kentlerinin Silinip Giden Cazibesi
538 Üçüncü Binyılın Kentleşmesi: Mega-Kentler
546 Uzamın Sosyal Teorisi ve Akışlar Uzamı Kuramı
555 Tarihin Sonunun Mimarisi
561 Akışlar Uzamı ve Mekânlar Uzamı