Dinler Tarihi Sözlüğü

366 Pages·1997·4.968 MB·Turkish

by  Mircea Eliade & Ioan P. Couliano

MIRCEA ELIAED
Q mart1 907'Bduec aresdto'ğdaeEn l iad1e9,1 7-2a5r aslıi stea hsiltianmia m­
lar1.9 21-2a3r asDıi nleTra rivheiO ryantalailzamn laryıanzddaı bğiırç ok
makalOer izontLuulm,e aU,n iverLsiatle rAadr,e vanLıilt ergairbd ie rgilerde
yayınla1n9ı2r3.- 2a5r asPıa pinvieV ittoMraicoc hioroo'kyuum aki çilnt al­
yanca'Myaıx;M üllevreF razeork'uim aki çiins len gilizöcğer'eynBiiu r arada
Mihalcescuk'ınluanv uzluğİubnrdaan ivceel talPoi zzi'gnrianm eridyel e
Farsççaal ışmbaayşal aOrc.a k1 928'Rdocm ad'a k alı"rG;i ordBarnuan o'Gyöa­
rel talyFaenl sefiessiimt"le iz içnail ış1ı9r3.0 '"dYao gTae lmiihnlieMnrı ılıayeseli
Tarihiis"i mkloin uyduo ktotreaz oil araçka lışmkaayraa vre ri1r9.3 8'"dBeu ­
dizmT arihiili"el gsielmii nervleerri r. R. P.eJtP.tr azzuyzslokniAi,n, a ndCao ­
omarasmaıCnayr,Ci l enıen,CH.e mzeB,. R owlangdi bbii liamd amlarıbyel­a
rabe"rD inEit tidDleerıg ioslia""n Z almoxiinsb i"r incciil dhianziı r1l9a7r.4 'de
HistodieısCero yanceetsd esl dteRsc ligie(uİsneasn çvleaD ri nDiü şünceTlae­r
rihii)s imelsie rinbiinr incciil ditnaim amlaAry.r ıcNae w Yorkv eL ondra'da
basıl"aTnl Eınec yclopocfRd cilai giiosni"m 1l6ic iltelsiekr hianz ırlanır.asında
yöneticyialpiakKr a.l abni rkayçı llöımkr ünüç eşiktolnig relevredb ei limsel
toplantıgleaçridraEe lni ad1e9,8 6y ılınvdeaf aetd erE.s erleribnadzeınl arı
şunlar:dL ıerS am.e'tl eP rofaı(ıKeu tsvaeDl i nD ışıL)a,N ostaldgeisOe r igi­
ncsM,e thodoleotlg iiies tdociRsre el igi(oBnass _langNıoçsltaarl lvjfiestio.d ovleo ji
DinlTearr ihi).
IOAN P.C OULIANO
ChicaÜgnoi versitdcisnilt'eanrrd ipehr iof esö.rE üsdeürlre.rinbdae­n
zılşaunn larEuxdpıerr:i edreıl c'rEsx tEarsoces,t M agiaeal Rcııaissanre,
MirceEal iadGcn,o sticci Psemnoics roM odenıLoa,C ollezidoiS ımıeer al­
di,T heE ncyocplediofaR cligio1ı4ı m'dakaa l,e LcsG ııosDeısıl aistes
d'Occidcnt,
insyaany ın2l4a4r ı:
incelermaşet-ıa1r90m a:
ojrniaald ıd:ic tiondneraslei irgei ons
dinltearr siöhzi lüğü-emliira-cıdeocaa pn .c ouliano
aral1ı9k9 7
ISB9N7 5-50784--41
editör
ismatialş pınar
dizgi-içdüzen
injsaans
luıpdaühz eni
yunuk'a raaslan
baslıı-cilt
çalış ofset
Jıapbaaks lıı
emirler
insyaany ınları
kne�lesciitleesri ,amkeichfaı dn.e,t
kestsakn.e ,l ,mn eor:t, ic srta11bul
te(l0 l22M) 2 748 4- S071 00 3
fax:( 02l525)46 2 0 7
DinlTearr ihi
Sözlüğü
MIRCEA ELIADE
IOAN P.C OULİANO
çeviren
AlEir baş
İçindekiler
Takdi.m7. .
MütceirmiÖnn sö.z1ü. .1
MircEelai ade vHeaE ysaetriıl.. e.r15
Önsö.z2. 1.
BibliyoNgortav fieKk ı satl.m2.a5.l a r
Gir(iSşi sOtleamr Daikn .)2. 9.
AfriDkian lie.r..35
2
AvustaulryDai nl.e..r4i9
3
Budi.z..m5 3
4
Cayni.z7.m3.
5
CermenlDeirniin. .. 77
6
DüalDiisntl .e.3r8 .
7
GreDki nlie.r..91
8
GüneAym eriDkian le.r013i ..
9
HeleniDsit.ni1 .k3.1
10
Hristi.ya1.n17.l ık
11
Hind-AvDriunpla.e 1.r.5i 1
12
Hindui.z1.m53.
13
HitDiitn lie.r.7. 16
14
lsl.a1.m7. 1
15
KeltlDeirniln.e 1.r9.i1
16
KenaDni n..1.i 95
17
Konfüçy.a1.n9.i z9m
18
KuzeAym eriDkian l..e2. r0i5
19
MezopmoytaDa inl.e2.r.1i5
20
Mısır .2D.2i 1n i.
21
OkyanDuisn leri...229
22
OrtAam eriDkian il.e2r.3.3
23
Prehis(tToarriiah Önce.s2.i3.)9 Dinleri
24
RomDai lneri...243
25
SıDri nl.e2.r4.i9
26
Slavve BaDlitnıilk..e 2r.55
27
Şamani.z.m. 259
28
Şin.t.o. 265
29
Taioz.m2. 7.3
30
TibeDti n.2i.7. 9
31
TrakyDai nl.e2.r8.i1
32
Yauhcli.2l.8i 'Jk .
33
Zerdüş.t3.l0.ü3 k
Açımkallalıne dk.s3. 1.3
Takdim
B
irs osybaill ioml arDaikn lTearr içhail ışmmaalzairçsıoi,ke skiye
dayanbaindr i sipdleiğnil Bdiisrro .s ybaill oilm ardaekd içkü nkü
"dinv"e" dinlkeCr'"nv dair lıikllbaeer rıa büezre ridnüdşeü nüvlee n
varlkıağbıue ld ileenen skfie nomenldeirrDd.ie nnletrairnii hnis,a nlık
tarkiahdia ersd kiir.
Moderann lamDdian lTearr iahria ştırmablaaşrlıanmyıaünsz ıy,ı lı­
mızıbna şıknaad agrö türülliBerib.l iimtseeolr ileyredneik ia nlayışlar,
tarkiahv ramvıekn aıv rayeıtşkıinlıeb mudi aşd ,i nltearr ihyiankel aşımı
belirlemiştir.
Materydaülşiüsntc egleeçrtei ğoinmy iızl layradpaı alğaıner l eştiri­
levre :> pirityüaaklliasştı ymelnairdıoenrn t a\y'aı kniıldaeüs nıy gaö rüş
!etrei krsaorr gulavne"m iınşs abni"rıeenlyv sarldıuğyıg,vu ed üşünce­
leri gdeanhbiaiş şr ke iledleae l ınmaya başlanmıştır.
Düşündcüen yasıyanşdaan bauhn a reketbliilliimfksa,ea lll ieyredte
yen"id evrimsleebreoepl" m uvşeb ifra aloialyreat"k b miel,"" okuma"
ve" anlaümzae"r viunreg dua hhai yro ğunklauzka ıımBıu;;gtüıanır: .ı k
fenomen"lnaesrıevl e"" nedesno"r urlıanyıann ınbdiadr e " ııivce[ n"
"niyseo"r uldaasr oır ulmbaaşylaa ınşmtır.
Varltıeğkır saogrru lay2a0.ny üzyiınls a,in nısa<nlıünn yakc.loa­ki
numunvuev arloılka ryaekr inneio nl duğuanruar şıtnıakyo;ıy ulmuş-
8 DiNLE1RA R1HSIÖ ZLÜGÜ
•
turHe.r f enomebnii"rnnu men"e " şiareett"tt ieğmive alr saiylıyemo ıl a
çıkbauna nlavyaırşl ığa yeannildayemün k lbeiymroe l ugniat miştir.
Bilimfdeen onmoeljoiol arkaakr şılbıuğlıannıy abkul ma,Vş aınd er
leuwi lDei nlTearri hi'inşdlee nmçeayleı şılBmuıf şetnıoernm.l etrai­n
şıdık"liaaçrn ıl amyıa"k alavmea" ko naun lamçaaylaı şmoalka"rt aak­
nımlayabmiilzHe ceremğeinöytaikkl aişsıMemi rcEelai aidleDe i nler
Tarhii'ntdeem seidli lmdeikrt.e
Dinlveero nlagreıçndi irklseerriü vebnaisbnii t"r t ariohlsaeyl" ol­
manıönt esibnidaren lasmaah oilpd uağnul ayDıişnılT,ear ri ih'ngiün­
nümüzdeen r evaoçltaayn a klaşıBmuıa dnılra.yb ıüşt,üd ni nlevradre
olan oyratpaıklo alrdıunğ vuenb au nuyni noer tbaikir n staünr üinşea ­
reett tisğaivnui:n h uormroe ligiosus.
DindAadarm i,n sanvıanrl ığbıiyrllaid kütşeü nübliüzpz oantu n
"yaptıa"ş larbıinrdioanlniu ştaukrtmadBıerlm.le itf aizairkk etibpül­er,
tüdni enrldfea rfkolrım ilaçrrei signödreüb lielBiurd .ao nuonr tkaaky ­
nağıinşaa ertemtke tedir.
GelenekDsienllT earri iha nlayıfşaırnkbılinarı ç ılıtmeışnkeıdi eln
buy akalşı,bm izi telveeo tlooonjljioikvk u rguösnpu l anodlaa knl asik
yaklaşıymelnairdbaea nk mamgıezrıe ktiDriencleevker.o e n lavraırnl ı­
ğınsae mboalnilka ymü kletyaesna vdvüuşfüe nscinöinne mşlaih siyet­
lerinldbeAnnr abiF'nuisunı1' sl-ahdilekıse emr ibnud ed üşünciezl­erin
lergiönrim emkü mkün.
Dinlbeirireş are(talyeertv lees re)m bolsliesrt oelmair baakk abnu
yakalşımİ,ns anyıenr yüzünvdaerkliı yğeınnbiai arn lamk atması
bakımınödnmaelni dTiarr.bi ho yungcöan deriollmabinüş t üpne ygam­
berler, aynı Habkiuklautn'lmaau rşdçTıaemrğe;rl ıidtnaei v hoildu ş­
turabnuç ağlraırfıonr mliasrceıo ğraıfrikv,iet aridhöin emlgeörree
farklgıölsıtke rimri.ş t
Dinleradrekkeit ivpels eermoibl lemruiky aeseollia rgaükn deme
getiMriernc Eelai eaı'dnD nilTearri Shöiz laüdğıüyn leaş rieğtitmbiuz
esearria,ş tıArlmEiar cbıa şd'iıpnn otilldaeer z ıe ngitnilreişldeirnelke,r
hakkıbnidlalg einmieskt elyeerbneig ri rvieşk aynakulalaşrmaa ydaar ­
dımcbiıer s eorl ackaağnıa atiizn.d ey
lsmTaaşiplı nar
Editör
ChrisEtliinae.dl.e .'y.e