çalışanların uzaktan öğrenmeye bakış açılarının tespitine yönelik bir araştırma

82 Pages·2017·1.12 MB·Turkish

T. C.
TRAKYA ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
İŞLETME ANABİLİM DALI (UZAKTAN EĞİTİM)
TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI PROJESİ

ÇALIŞANLARIN UZAKTAN ÖĞRENMEYE
BAKIŞ AÇILARININ TESPİTİNE YÖNELİK
BİR ARAŞTIRMA: SORUNLAR VE ÇÖZÜM
ÖNERİLERİ

CÜNEYT EREN

PROJE DANIŞMANI
YRD. DOÇ. DR. İLKNUR TAŞTAN BOZ

EDİRNE 2017
ii

ÖNSÖZ

Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı,
Yüksek Lisans Projesi olarak hazırlanan bu çalışma, “Çalışanların Uzaktan
Öğrenmeye Bakış Açılarının Tespitine Yönelik Bir Araştırma: Sorunlar ve Çözüm
Önerileri” adını taşımaktadır.

Bu projenin hazırlanma amacı, günümüzde uzaktan öğrenim görmüş
çalışanların uzaktan eğitime bakış açılarının incelenmesi adınadır. Böyle bir konu
üzerinde çalışmamı öneren, araştırmamın literatür taramasında ve karşılaştığım
zorlukların her türlü aşılmasında, değerli görüş ve önerileriyle beni yönlendiren,
hiçbir zaman yardımlarını esirgemeyen çok değerli proje danışmanım, saygıdeğer
hocam, Yrd. Doç. Dr. İlknur TAŞTAN BOZ’a sonsuz teşekkürlerimi sunarım.

Proje çalışmamdaki anketi büyük bir özveriyle dolduran, ayrıca istek ve
önerilerini paylaşan, tanıdığım tanımadığım tüm arkadaşlara ve eğitim hayatım
boyunca beni her konuda destekleyen canım aileme, teşekkürü bir borç bilirim.

Cüneyt EREN
EDİRNE - 2017
iii

ÖZET

Bu araştırmanın temel amacı, çalışanların, uzaktan öğrenmeye, bakış
açılarının tespitine yöneliktir. Aynı zamanda çalışanların yaşadıkları sorunlar ve
çözüm önerileri konusundaki görüşlerini belirlemektir.

Araştırma, genel tarama modelinde yürütülmüştür. Verilerin toplanması
için, uzman görüşlerinden yararlanılmıştır. Konu ile ilgili literatür taraması
yapılmıştır. Anket iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, çalışanların kişisel
bilgileri bulunmaktadır. İkinci bölümde, 33 madde yer almaktadır. Bu anket farklı
meslek dallarında seçilmiş çalışanlara uygulanmıştır.

Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, çalışanların büyük çoğunluğu
uzaktan eğitimin oldukça verimli olduğunu düşünmektedir. Aynı şekilde
katılımcıların büyük çoğunluğu uzaktan eğitimin ekonomik olduğunu
düşünmektedir. Uygulanan ankette en düşük ortalamaya sahip maddeler ise “Uzaktan
eğitim ile öğrenme, yüz yüze eğitimle öğrenmeye göre daha zevklidir”, “Sınav
soruları yüz yüze eğitimde olduğu gibi kolay cevaplanabiliyor” şeklindedir.

Anahtar Kelimeler: Eğitim, Öğrenme, Uzaktan Eğitim, Uzaktan Öğrenim
iv

ABSTRACT

The main purpose of this research is to determine the views of employees on
distant training. At the same time, it is aimed determining the opinions of the
employees about the problems they are experiencing and the solution proposals.
The study was conducted according to the general screening model. Expert
opinions were used to collect the data. The related literature was searched. The
survey consists of two parts. In the first part, there is personal information of
employees. The second section contains 33 items. This survey has been applied to
selected employees in different professions.
According to findings from the research, the majority of the employees
think that distance education is very efficient. Likewise, the vast majority of
participants think that distance education is economical. The items with the lowest
average in the survey are “Distant training is more enjoyable than face-to-face
learning.”, “The exam questions can be answered as easly as face-to-face tarining.”
Key Words: Education, Learning, Distance Education, Distance Learning
v

İÇİNDEKİLER
Sayfa
ÖNSÖZ ........................................................................................................................ ii
ÖZET........................................................................................................................... iii
ABSTRACT ................................................................................................................ iv
İÇİNDEKİLER ............................................................................................................ v
TABLO LİSTESİ ....................................................................................................... vii
ŞEKİL LİSTESİ .......................................................................................................... ix
GRAFİK LİSTESİ ...................................................................................................... ix
KISALTMALAR LİSTESİ .......................................................................................... x
GİRİŞ ........................................................................................................................... 1

BİRİNCİ BÖLÜM

1.KAVRAMSAL BİLGİLER .................................................................................... 2
1.1. UZAKTAN EĞİTİM ........................................................................................ 2
1.1.1. Uzaktan Eğitim Nedir? ............................................................................ 2
1.1.2. Uzaktan Eğitimin Avantajları ................................................................. 6
1.1.3. Uzaktan Eğitimin Dezavantajları ............................................................ 6
1.1.4. Uzaktan Eğitimde Bazı Temel Kavramlar .............................................. 7
1.1.4.1. Eğitim ........................................................................................ 7
1.1.4.2. Eğitimci ..................................................................................... 9
1.1.4.3. Öğretim ................................................................................... 11
1.1.4.4. Öğrenme .................................................................................. 12
1.1.4.5. Açık ve Uzaktan Öğrenme ...................................................... 13
1.1.4.6. Açık Öğretim ........................................................................... 14
1.1.4.7. E-Öğrenme .............................................................................. 14
1.1.4.7.1. E-Öğrenmenin Avantajları ...................................... 16
1.1.4.7.2. E-Öğrenmenin Dezavantajları ................................. 17
1.1.4.8. Kaynak Tabanlı Öğrenme ...................................................... 18
1.1.4.9. Teknoloji Tabanlı Öğrenme ................................................... 20
1.1.4.10. Bilgisayar Tabanlı Öğrenme ................................................. 21
1.1.4.11. Web Tabanlı Öğrenme .......................................................... 22
1.1.4.12. İnternet Tabanlı Öğrenme ..................................................... 23
1.1.4.13. Çevrimiçi (Online) Öğrenme ................................................ 24
1.1.4.14. Sanal Sınıf ............................................................................. 25
1.1.4.15. Eş Zamanlı (Senkron) Öğrenme ve Farklı Zamanlı
(Asenkron) Öğrenme ............................................................ 26
vi

İKİNCİ BÖLÜM

2. LİTERATÜR TARAMASI ................................................................................ 28
2.1. UZAKTAN EĞİTİMİN GELİŞİMİ .............................................................. 28
2.1.1. Dünyada Uzaktan Eğitim .................................................................... 28
2.1.2. Türkiye’de Uzaktan Eğitim ................................................................. 31
2.1.3. Üniversitelerde Uzaktan Eğitim .......................................................... 32
2.1.4. Ortaöğretim Alanında Uzaktan Eğitim ............................................... 35
2.1.5. İş Hayatında Uzaktan Eğitim .............................................................. 36

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

3. ÇALIŞANLARIN UZAKTAN ÖĞRENMEYE BAKIŞ AÇILARININ
TESPİTİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA: SORUNLAR VE ÇÖZÜM
ÖNERİLERİ ........................................................................................................ 37
3.1. ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ ....................................................................... 37
3.2. ÖRNEKLEM YÖNTEMİ ............................................................................... 37
3.3. VERİLERİN TOPLANMASI VE ANALİZİ ................................................. 38
3.4. ARAŞTIRMA BULGULARI ......................................................................... 38
3.4.1. Betimleyici Demografik Özellikleri ..................................................... 39
3.4.2. Uzaktan Öğrenim Hakkındaki Görüş ve Düşünceleri .......................... 43

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

4. SONUÇ VE ÖNERİLER ..................................................................................... 62
4.1. SONUÇ ........................................................................................................... 62
4.2. ÖNERİLER ..................................................................................................... 63
KAYNAKÇA ............................................................................................................ 65
EK .............................................................................................................................. 71
vii

TABLO LİSTESİ

Tablo 3.1. Katılımcıların Cinsiyetlerine Ait Bilgiler (∑ 36 kişi) .............................. 39
Tablo 3.2. Katılımcıların Medeni Hallerine Ait Bilgiler (∑ 36 kişi) ......................... 39
Tablo 3.3. Katılımcıların Eğitim Durumuna Ait Bilgiler (∑ 36 kişi) ........................ 40
Tablo 3.4. Katılımcıların Yaşlarına Ait Bilgiler (∑ 36 kişi) ..................................... 41
Tablo 3.5. Katılımcıların En Son Mezun Oldukları Bölüme Ait Bilgiler ................. 42
Tablo 3.6. “Uzaktan öğrenim, öğrenciler açısından verimlidir." İfadesine Ait
Bilgiler ............................................................................................................ 43
Tablo 3.7. “Teknolojik yenilikler istediğimiz hızda, istediğimiz yer ve zamanda
bizlere uzaktan eğitim ile öğrenme olanağı sağlıyor." İfadesine Ait Bilgiler .. 44
Tablo 3.8. “Uzaktan eğitim görmüş çalışanların uzaktan öğrenimden yeterince
faydalandığı söylenemez.” İfadesine Ait Bilgiler .......................................... 44
Tablo 3.9. “Öğretim elemanlarıyla aynı mekanda ve aynı zamanda bulunma
zorunluluğu olmaması avantaj sağlıyor.” İfadesine Ait Bilgiler .................... 45
Tablo 3.10. “Uzaktan eğitim ekonomiktir.” İfadesine Ait Bilgiler ........................... 45
Tablo 3.11. “Kişisel gelişimim uzaktan eğitim imkanları sayesinde sürekli hale
geliyor.” İfadesine Ait Bilgiler ...................................................................... 46
Tablo 3.12. “Öğrenme metotlarımı uzaktan eğitimin olanaklarıyla birleştiriyorum.”
İfadesine Ait Bilgiler ..................................................................................... 46
Tablo 3.13. “Görevimle ilgili alanımda uzaktan eğitim almış olmam, kendimi yeterli
hissetmediğimdendir.” İfadesine Ait Bilgiler ............................................... 47
Tablo 3.14. “Sınavlarda verilen süreleri yeterli buluyorum.” İfadesine Ait
Bilgiler .......................................................................................................... 47
Tablo 3.15. “Ders notlarım çalışmamda kolaylık sağlıyor.” İfadesine Ait Bilgiler .. 48
Tablo 3.16. “Uzaktan eğitim ile öğrenme, yüz yüze eğitimle öğrenmeye göre daha
zevklidir.” İfadesine Ait Bilgiler ................................................................... 48
Tablo 3.17. “Uzaktan eğitimde bölümümle ilgili sorularıma istediğim şekilde cevap
alabiliyorum.” İfadesine Ait Bilgiler ............................................................. 49
Tablo 3.18. “Çevremdeki kişilere uzaktan öğrenimi tavsiye ediyorum.” İfadesine Ait
Bilgiler ........................................................................................................... 49
Tablo 3.19. “Sınav soruları yüz yüze eğitimde olduğu gibi kolay cevaplanabiliyor.”
ifadesine Ait Bilgiler ..................................................................................... 50
viii

Tablo 3.20. “Uzaktan eğitim ile kendime daha iyi öğrenme ortamı hazırlıyorum.”
İfadesine Ait Bilgiler ...................................................................................... 50
Tablo 3.21. “Uzaktan eğitimde, eğitim ortamının kontrolü sağlıklı bir şekilde
yapılıyor.” İfadesine Ait Bilgiler .................................................................... 51
Tablo 3.22. “Sınav soruları zorlayıcı değil, kolay çıkıyor.” İfadesine Ait Bilgiler ... 51
Tablo 3.23. “Kişilerin eğitim almak için başka mekanlara gitme zorunlulukları
ortadan kalkar.” İfadesine Ait Bilgiler ........................................................... 52
Tablo 3.24. “Uzaktan eğitim, istenildiği kadar tekrar edebilme esnekliği sağlar.”
İfadesine Ait Bilgiler ...................................................................................... 52
Tablo 3.25. “Kişi, kendi ortamında eğitim aldığı için kendini rahat hisseder.”
İfadesine Ait Bilgiler ...................................................................................... 53
Tablo 3.26. “Uzaktan eğitim öz değerlendirme becerileri geliştirir.” İfadesine Ait
Bilgiler ............................................................................................................ 53
Tablo 3.27. “Uzaktan eğitim ilgi çekici değildir.” İfadesine Ait Bilgiler ................. 54
Tablo 3.28. “Alınan bireysel eğitim, kişinin yalnızlık duygusunu artırır.” İfadesine
Ait Bilgiler ..................................................................................................... 54
Tablo 3.29. “Uzaktan eğitimde, eğitim ortamının kontrolü sağlıklı bir şekilde
yapılamaz.” İfadesine Ait Bilgiler .................................................................. 55
Tablo 3.30. “Uzaktan eğitim için uzak şehirlere gitme zorunluluğu yoktur.” İfadesine
Ait Bilgiler ...................................................................................................... 55
Tablo 3.31. “Uzaktan eğitimle, verilmek istenen eğitimin daha çok kişiye ulaşması
sağlanır.” İfadesine Ait Bilgiler ..................................................................... 56
Tablo 3.32. “Uzaktan eğitim bir yarar sağlamaz.” İfadesine Ait Bilgiler ................. 56
Tablo 3.33. “Ailemi uzun süre yalnız bırakmayacağım için uzaktan eğitim
tercihimdir.” İfadesine Ait Bilgiler ............................................................... 57
Tablo 3.34. “Bilimsel ve teknolojik gelişmeler uzaktan eğitim almamı zorunlu
kılıyor.” İfadesine Ait Bilgiler ...................................................................... 57
Tablo 3.35. “Mesleki ve kişisel gelişimim açısından uzaktan eğitime ihtiyacım var.”
İfadesine Ait Bilgiler ...................................................................................... 58
Tablo 3.36. “Çalışanların görevlerini aksatmadan eğitim almalarına uzaktan eğitim
olanak sağlar.” İfadesine Ait Bilgiler ............................................................. 58
Tablo 3.37. “Uzaktan eğitim çalışanların düzenli gelişimi için bir fırsattır.”
İfadesine Ait Bilgiler ...................................................................................... 59
ix

Tablo 3.38. “Uzaktan eğitim, örgün eğitim görmemiş çalışanlar arasında fırsat
eşitliği sağlar.” İfadesine Ait Bilgiler ............................................................. 59
Tablo 3.39. Uzaktan Öğrenim Görmüş Çalışanların Görüşlerinin Görünümü ......... 60

ŞEKİL LİSTESİ

Şekil 1.1. Uzaktan Eğitimin Merkezindeki Öğrenci ................................................... 5
Şekil 1.2. Eğitim Tanım İçeriği ................................................................................... 9

GRAFİK LİSTESİ
Grafik 3.1. Katılımcıların Eğitim Durumu Grafiği .................................................. 40
Grafik 3.2. Katılımcıların Medeni Hal Grafiği ........................................................ 40
Grafik 3.3. Katılımcıların Yaş Dağılımı Grafiği ...................................................... 41
Grafik 3.4. En Son Mezun Olunan Bölümlerin Grafiği ........................................... 43
x

KISALTMALAR LİSTESİ
ABD : Amerika Birleşik Devletleri
ADL : (Advanced Distributed Learning) Gelişmiş Bilgi Paylaşımı
AÖF : Açıköğretim Fakültesi
AÜ : Anadolu Üniversitesi
BBC : (Blend Carbon Copy) Gizli Karbon Kopya
CD – ROM : (Compact Disc – Read Only Memory) Kompakt Disk Okuyucu
CSRF : (Cross Site Request Forgery) Siteler Arası İstek Sahteciliği
E-ÖĞRENME: Elektronik Ortamda Öğrenme
E-POSTA : Elektronik Posta
EUA : (European University Association) Avrupa Üniversiteler Birliği
HTML : (Hypertext Markup Language) Zengin Metin İşaret Dili
MEB : Milli Eğitim Bakanlığı
NUCEA : (National higher education Association) Ulusal Yüksek Öğrenim
Birliği
NEC : (National Extension College) Ulusal Uzantılı Kolej
SQL : (Structured Query Language) Yapısal Sorgulama Dili
TV : Televizyon
UNESCO : Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü
WWW : (World Wide Web) Dünyayı Saran Ağ