Το μαρτυρολόγιον τοῦ Σινᾶ / To Martyrologion tou Sina / The Lives of Mount Sinai Martyrs

508 Pages·2003·41.45 MB·English

by  Δημήτριος Γ. Τσάμης / Demetrios G. Tsames

ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Γ. ΤΣΑΜΗ
ΤΟ
ΜΑΡΤΥΡΟΛΟΓΙΟΝ ΤΟΥ ΣΙΝΑ
ΠΕΡΙΕΧΟΝ
ΜΑΡΤΥΡΙΆ, ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΙ ΠΆΛΑΙΣΜΑ ΤΑ
ΤΩΝ ΑΝΑΙΡΕΘΕΝΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ
ΕΝ T!f ΘΕΟΒΑΔΙΣΤ!f ΟΡΕΙ ΣΙΝ~ ΚΑΙ Τ{:Ι ΣΙΝΑΪΤΙΚ}:Ι EPHM!f
ΙΝΑ
ΜΙΜΗΣΑΜΕΝΟΙ ΤΗΝ ΑΡΕΤΗΝ ΤΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΤΟΥΤΩΝ
ΚΑΚΕΙ ΤΩΝ ΣΤΕΦΆΝΩΝ Δ ΥΝΗΘΩΜΕΝ Α ΥΤΟΙΣ ΚΟΙΝΩΝΗΣΑΙ
ΜΕΤΆΦΡΑΣΗ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΑΘ. ΚΑ ΤΣΑΝΗ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ Π. ΠΟΥΡΝΑΡΑ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2003
Πρώτη έκδοση 1989
Δεύτερη έκδοση 2003
(βελτιωμένη καί έπηυξημέvη)
© Copyήght 2003 by Δημ. Γ. Τσάμης
'Εκδόσεις: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ Σ. ΠΟΥΡΝΑΡΑ
Καστριτσίου 12 - Τ.Θ. 11220
546 23 Θεσσαλονίκη
Τηλ. 2310-270941. Fax [phone]
E-mail:
Στόv Μακαριώτατοv Άρχιεπίσκοποv
Τιράνων, Δυρραχίου καί πάσης 'Αλβανίας
κ. κ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΝ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Β' ΕΚΔΟΣΕΩΣ
Ή πρώτη έκδοση του Μαρτυρολογίου του Σινii (Σιναϊτικά κείμενα
2) πραγματοποιήθηκε τό 1989. Στήν παρούσα δεύτερη έκδοση έγιναν
όρισμένες άπαραίτητες βελτιώσεις, προστέθηκαν νέα κείμενα, χάρτες
καί είκονογραφικές παραστάσεις, πλουτίσθηκαν οί σημειώσεις τών
κειμένων μέ περισσότερες διευκρινιστικές πληροφορίες καί ένημε­
ρώθηκαν μέ συμπληρωματικές βιβλιογραφικές άναφορές.
Θερμές εύχαριστίες όφείλω στόν άγαπητό φίλο μου καί πολύτιμο
συνεργάτη Κωνσταντίνο Κατσάνη, ό όποίος μετέφρασε δλα τά άρχαία
κείμενα του Μαρτυρολογίου· στόν όσιολογιώτατο ίερομόναχο π. Δη­
μήτριο Σιναiτη (Ντιγκμπασάνη), ό όποίος παρακολούθησε μέ άγάπη
καί ένδιαφέρον δλες τίς φάσεις τής προετοιμασίας του βιβλίου καί
συνέβαλε ποικιλοτρόπως στή βιβλιογραφική ένημέρωση · στή Γλύκα
Χατζούλη Δρ. Φ., πού έπιμελήθηκε τό έξώφυλλο· στόν έκδοτικό οίκο
του φίλου Παναγιώτη Πουρναρii, ό όποίος πρόθυμα άνέλαβε τήν έκδο­
ση του Μαρτυρολογίου του Σινii καί στό έργαστήρι Γραφικών Τεχνών
"Μεταμόρφωσις" του Άνδρέα Τσιάτσου, πού μέ ίδιαίτερη φροντίδα
άνέλαβε τήν παραγωγή του βιβλίου.
Δ.Γ.Τ.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Α' ΕΚΔΟΣΕΩΣ
Ή Ίερά Μονή του θεοβαδίστοv όρους Σιvα μέ iδιαιτέραv εύχαρί­
στησιv παρουσιάζει εiς τήv σειράν Σιναϊτικά Κείμενα τό άvά χείρας
βιβλίον. Ή δευτέρα αϋτη εντός έτους έκδοσις τής 1. Μονής μας άvα­
φέρεται εiς τούς άγίοvς Μάρτυρας, οί όποίοι εμαρτύρησαv εiς τήv σι­
vαϊτικήv χερσόvησοv if έχουν αμεσοv σχέσιv μέ αύτήv.
Ή ενθουσιώδης ύποδοχή πού σvvήvτησεv ή προηγηθείσα έκδοσις,
Τό Γεpοvτικόv τοϋ Σινά, καί ή εξάντλησις τής πρώτης εκδόσεως του
βιβλίου αύτου εiς ελάχιστον χρονικόν διάστημα, άποδεικvύοvv τήv δί­
ψαv του εύσεβους όρθοδόξοv λαου διά πνευματικά έργα, τά όποία μας
προτρέπουν vά μιμηθώμεv κατά τό εφικτόv τήv εν Χριστφ ζωήν καί
τάς ήρωϊκάς πράξεις τώv Πατέρων τής ερήμου.
Τά ώραιότατα κείμενα του παρόντος βιβλίου μέ τήv πιστήv μετά­
φρασίv των, τάς διαφωτιστικάς εiσαγωγάς, τά κατατοπιστικά σχόλια,
τάς κριτικάς παρατηρήσεις καί τήv πλοvσίαv βιβλιογραφίαv, μας με­
ταφέρουν εiς εποχήv ήρωικώv καί πνευματικών εξάρσεων, προκαλούν
δέ εvθοvσιασμόv καί ίεράv συγκίνησιν.
Έάv σvγκριθfί ή καταναλωτική καί εύδαιμοvιστική νοοτροπία τής
εποχής μας μέ τά πνευματικά κατορθώματα τώv άγίωv Μαρτύρων τής
σιναϊτικής ερήμου, προκαλείται όπωσδήποτε μία άπογοητεvτική αί­
σθησις. Διά τόv λόγον αύτόv είναι σήμερον iδιαιτέρως άvαγκαίοv vά
άvαβαπτισθώμεv εiς τό άγωvιστικόv φρόνημα καί τό πvευμα θυσίας
πού ενέπνεε τούς Μάρτυρας τής 'Εκκλησίας. Ή εποχή τώv Μαρτύρων
δέv είναι μόνον παρελθόν. Ή ζώσα 'Εκκλησία του Χριστού βιώνει
συνεχώς τήv παράδοσιν τώv παλαιών Μαρτύρων. "Αλλωστε καί εiς τό
θεοβάδιστοv Σιvα συνεχίζεται ή ένδοξος αϋτη παράδοσις, δπως εξ
άλλου φαίνεται καί άπό τήv ϋπαρξιv σιvαϊτώv Νεομαρτύρων κατά τούς
νεωτέρους χρόνους.
Εiς όσους εμόχθησαv διά τήv προετοιμασίαv καί παροvσίασιv του
Μαpτυpολογίου τοϋ Σινά καί iδίως εiς τόv καθηγητήv τής Θεολογικής
Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Δημήτριοv Τσάμηv, ό
όποίος επέλεξε καί εσχολίασε τά κείμενα καί συνέταξε τάς εiσα­
γωγάς, καί εiς τόv φιλόλογοv καθηγητήv κ. Κωvσταvτίvοv Κατσάvηv,
9
ό όποιος έξεπόvησεv τήv μετάφρασιv, έκφράζοvται έκ μέρους έμου
καί τώv Πατέρων τής Μονής αί δεύτεραι μετά τόv Παvάγαθοv Θεόv
θερμαί εύχαριστίαι.
Βαθυτάτη είναι ή έλπίς καί ή έπιθυμία μας, δπως τά πνευματικά πα­
λαίσματα καί τά ένδοξα κατορθώματα τώv άγίωv σιvαϊτώv Μαρτύρων
έvισχύσουv τό φρόνημά μας μέ άγωvιστικόv έvθουσιασμόv καί ήρωϊ­
κήν διάθεσιv, ώστε vά είμεθα καί έμεις, έάv χρειασθfl, έτοιμοι διά vά
άvτιμετωπίσωμεv vικηφόρως κρισίμους περιστάσεις.
t Ό Σιναίου Δαμιανός
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Β' ΕΚΔΟΣΕΩΣ ................................................................................... 7
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Α' ΕΚΔΟΣΕΩΣ .................................................................................. 8
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ ................................................................................................ 14
ΓΕΝΙΚΉ ΕΙΣΑΓΩΓΉ
Α' ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ............................................................................................ . 21
1. Οί Μάρτυρες της άρχαίας 'Εκκλησίας ........................................ . 21
α') Τό μαρτύριο του αϊματος καί τό μαρτύριο της συνει-
δήσεως .................................................................................................................. . 21
β') Ό δρος «Μάρτυς» καί ό άριθμός των Μαρτύρων της
άρχαίας 'Εκκλησίας ....................................................................................... . 23
2. Οί Νεομάρτυρες ...................................................................................... . 25
α') Ό δρος «Νεομάρτυρας» καί ό άριθμός των Νεομαρ-
τύρων ...................................................................................................................... . 25
β') Τό ίστορικό πλαίσιο ........................................................................ . 26
γ') 'Ομάδες Νεομαρτύρων ................................................................... . 28
δ') Ό πόθος του μαρτυρίου καί οί αύτόκλητοι Μάρτυρες .. . 31
ε') Ό ίεραποστολικός χαρακτήρας του μαρτυρίου ................ . 36
στ') 'Αντιδράσεις κατά των αύτόκλητων Μαρτύρων ............. . 39
Β' ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΚΉΡΥΞΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ....................... . 41
1. Άπό τούς πρωτοχριστιανικούς χρόνους μέχρι τόν ιε' αίώ-
να ............................................................................................................................... 41
2. Άπό τήν περίοδο των Νεομαρτύρων μέχρι τήν έποχή μας .. 46
3. 'Επιλεγόμενα ............................................................................................. 49
Γ' ΟΙ ΠΡΕΣΒΕΙΕΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ................................................................... 50
Δ'ΤΑΛΕΙΨΑΝΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ..................................................................... 53
1. Θεολογική θεώρηση .............................................................................. 53
2. Ίστορική θεώρηση ................................................................................. 54
3. 'Ανεύρεση καί άναγνώριση λειψάνων......................................... 58
4. 'Ανακομιδή καί τεμαχισμός των λειψάνων................................ 59
5. Διευθέτηση των λειψάνων.................................................................. 61